Anatomia więzadeł krzyżoweych w badaniu rezonansu magnetycznego.pdf

Anatomia wiæzadeÆ krzyºowych

w badaniu rezonansu magnetycznego

Magnetic Resonance Imaging

The anatomy of cruciate ligaments

Beata Ciszkowska-£ysoñ

Carolina Medical Center, Warszawa

Streszczenie

W artykule przedstawiono obraz prawidÆowych wiæ-

zadeÆ krzyºowych w badaniu rezonansu magnetycz-

nego. Omówiono schemat standardowego badania

stawu kolanowego, pod kåtem oceny wiæzadeÆ krzy-

ºowych. Ukazano typowe obrazy wiæzadeÆ krzyºo-

wych przedniego i tylnego. [Acta Clinica 2001

1:321-330]

SÆowa kluczowe: wiæzadÆa krzyºowe, rezonans

magnetyczny

Summary

The paper presents normal appearance of the cruci-

ate ligaments at Magnetic Resonance Imaging. The

standard imaging technics and protocols utilised in

assesment of the knee, including the cruciate liga-

ments have been discussed. Typical images of the

anterior and posterior cruciate ligaments have been

presented. [Acta Clinica 2001 1:321-330]

Key words: cruciate ligaments, magnetic resonance

Badanie rezonansu magnetycznego ja-

ko jedyne z obecnie dostæpnych badañ o-

brazowych pozwala na uwidocznienie wiæ-

zadeÆ krzyºowych na caÆej ich dÆugo¥ci.

Metoda ta daje moºliwo¥ì oceny ksztaÆtu,

przebiegu oraz struktury wewnætrznej wiæ-

zadeÆ w sposób caÆkowicie nieinwazyjny.

Bardzo dobra znajomo¥ì anatomii wiæza-

deÆ krzyºowych w badaniu MR umoºliwia

wÆa¥ciwe rozpoznawanie ich patologii.

Badanie rezonansu magnetycznego ko-

lana wykonuje siæ typowo w obrazach T1

zaleºnych oraz róºnych odmianach obra-

zów T2 zaleºnych.

W obrazach T1 zaleºnych doskonale

widoczna jest anatomia miæ¥ni, wiæzadeÆ,

¥ciægien (wysiæk w stawie kolanowym w o-

brazach T1 zaleºnych jest szary). Sekwen-

cje T2 zaleºne så bardzo czuÆe na uszko-

dzenia, obrzæk, procesy zapalne tkanek

miækkich, ko¥ci (wysiæk w stawie kolano-

wym w obrazach T2 zaleºnych jest biaÆy).

Badanie stawu kolanowego naleºy za-

wsze wykonywaì w trzech pÆaszczyznach:

poprzecznej, czoÆowej i strzaÆkowej.

Badanie w pÆaszczyªnie poprzecznej

rozpoczyna siæ na wysoko¥ci podstawy

rzepki i prowadzi siæ do nasady ko¥ci pisz-

czelowej. Przeciætna grubo¥ì warstw wyno-

si 3 4 mm (ryc. 1).

W badaniu w pÆaszczyªnie czoÆowej

pÆaszczyznæ przekroju ustawia siæ równo-

legle do linii Æåczåcej tylne zarysy obu kÆyk-

Ryc. 1. Badanie MR pilot badania w pÆaszczyªnie

poprzecznej

Tom 1, Numer 4 321

Acta Clinica

ci ko¥ci udowej, nastæpnie przekroje pro-

wadzi siæ przez staw kolanowy do poziomu

stawu rzepkowo-udowego; grubo¥ì warstw

wynosi 3 4mm (ryc. 2).

Ryc. 2. Badanie MR pilot badania w pÆaszczyªnie

czoÆowej

Ryc. 3. Badanie MR pilot badania w pÆaszczyªnie

strzaÆkowej

W badaniu w pÆaszczyªnie strzaÆkowej,

ustawienie kåta przekroju powinno dosto-

sowywaì siæ indywidualnie, w zaleºno¥ci

od budowy anatomicznej pacjenta. Celem

takiego postæpowania jest jak najlepsze u-

widocznienie wiæzadeÆ krzyºowych,

a zwÆaszcza wiæzadÆa krzyºowego przed-

niego. Przeciætna grubo¥ì warstw wynosi

3 4 mm (ryc. 3).

Przekroje strzaÆkowe oraz czoÆowe pla-

nuje siæ z obrazu poprzecznego, na którym

widoczna jest dokÆadna anatomia kÆykci

ko¥ci udowej oraz doÆu miædzykÆykciowe-

go. Przekroje poprzeczne planuje siæ z o-

brazu strzaÆkowego, na którym widoczne

jest wiæzadÆo rzepki oraz rzepka. Tylko

przy tak zaplanowanym badaniu zarówno

lekarz wykonujåcy badanie, jak i wszyscy

jego odbiorcy majå peÆne dane na temat

poziomów przekrojów poprzecznych oraz

ukierunkowania przekrojów czoÆowych

i strzaÆkowych.

Obowiåzkiem wykonujåcego badanie

jest umieszczenie obrazów pilotowych na

kliszy z badaniem. Brak tych danych

moºna porównaì do braku legendy na

mapie.

WiæzadÆa we wszystkich sekwencjach o-

brazujå siæ w postaci czarnych struktur. Så

one owalne lub przecinkowate na przekro-

jach poprzecznych, a w przekrojach strzaÆ-

kowych i czoÆowych majå postaì pasm.

Czæ¥ciowy wyjåtek od tej reguÆy, ze wzglædu

na swojå pæczkowå budowæ, stanowi wiæ-

zadÆo krzyºowe przednie charakteryzujåce

siæ mieszanym sygnaÆem we wszystkich

przekrojach. Jest to czæstym ªródÆem pomy-

Æek diagnostycznych, gdyº uszkodzone wiæ-

zadÆa, poza wiæzadÆem krzyºowym przed-

nim, charakteryzujå siæ podwyºszonym,

mieszanym sygnaÆem, a wiæc zbliºonym do

obrazu odmian anatomicznych prawidÆowe-

go wiæzadÆa krzyºowego przedniego.

WiæzadÆo krzyºowe przednie

WiæzadÆo krzyºowe przednie (WKP)

w badaniu rezonansu magnetycznego,

w przekrojach strzaÆkowych, jest strukturå

o wÆókienkowej budowie biegnåcå pomiæ-

dzy wewnætrznå powierzchniå kÆykcia

bocznego ko¥ci udowej a polem przyczepu

na ko¥ci piszczelowej. W czæ¥ci przedniej

w warunkach prawidÆowych wiæzadÆo obra-

322 Grudzieñ 2001

Anatomia wiæzadeÆ krzyºowych

zuje siæ jako ciemna, linijna, dobrze napiæ-

ta struktura odpowiadajåca pæczkowi

przednio-przy¥rodkowemu. W czæ¥ci tylnej

(pæczek tylno-boczny) wiæzadÆo charaktery-

zuje siæ mieszanym sygnaÆem (ryc.4i5).

Pole przyczepu WKP do ko¥ci piszcze-

lowej rozpoczyna siæ ok. 1,5 2 cm od

przedniej krawædzi plateau ko¥ci piszczelo-

wej. DÆugo¥ì przyczepu wiæzadÆa w bada-

niu RM wynosi ok. 2 cm (ryc.6i7).

Obraz MR jest rozbieºny z danymi a-

natomicznymi, wg których dÆugo¥ì przy-

czepu WKP do ko¥ci piszczelowej wynosi

ok. 3 cm, a przednia czæ¥ì przyczepu znaj-

duje siæ bliºej przedniej krawædzi ko¥ci

piszczelowej. Róºnice te wynikajå z faktu,

ºe w badaniu MR uwidacznia siæ jedynie

czæ¥ì centralna wiæzadÆa najbardziej zwarta

i zbita, a wÆókna poÆoºone peryferyjne

w badaniu MR nie så widoczne.

W badaniu w pÆaszczyªnie strzaÆkowej

nie zawsze udaje siæ dobrze uwidoczniì

Ryc. 4. Obrazy T1 zaleºne, pÆaszczyzna strzaÆkowa.

WKP (pæczek przednio-przy¥rodkowy) oznaczono

strzaÆkami

Ryc. 6. Obrazy T2 zaleºne, pÆaszczyzna strzaÆkowa.

Pomiar odlegÆo¥ci poczåtku przyczepu WKP w sto-

sunku do przedniej krawædzi ko¥ci piszczelowej

Ryc. 5. Obrazy T2 zaleºne, pÆaszczyzna strzaÆkowa.

WKP (pæczek przednio-przy¥rodkowy) oznaczono

strzaÆkå

Ryc. 7. Obrazy T2 zaleºne, pÆaszczyzna strzaÆkowa.

Pomiar dÆugo¥ci przyczepu WKP do ko¥ci piszcze-

lowej

Tom 1, Numer 4 323

Acta Clinica

WKP i taki obraz nasuwa podejrzenie u-

szkodzenia wiæzadÆa.

W przypadkach wåtpliwych moºna,

w miaræ moºliwo¥ci, posÆuºyì siæ badaniem

w pÆaszczyªnie strzaÆkowej, z wykorzysta-

niem cienkich warstw o grubo¥ci 1 2mm.

WKP powinno byì widoczne nawet na kil-

ku kolejnych przekrojach, podczas gdy

w badaniu podstawowym udaje siæ je uwi-

doczniì przeciætnie na jednym przekroju.

Uzyskany obraz napiætych pæczków daje

pewne rozpoznanie prawidÆowego WKP.

Na zdjæciach moºna prze¥ledziì nastæpujå-

cy przykÆad: w badaniu standardowym

WKP nie jest widoczne (ryc. 8), po wyko-

naniu dodatkowych, cienkich przekrojów

uzyskano obraz prawidÆowego wiæzadÆa

(ryc. 9 i 10).

W badaniu w pÆaszczyªnie czoÆowej

WKP widoczne jest jako niejednorodnie

czarna struktura rozpiæta pomiædzy kÆyk-

ciem bocznym ko¥ci udowej, jego po-

wierzchniå przy¥rodkowå, a polem przy-

Ryc. 8. Obrazy T1 zaleºne, pÆaszczyzna strzaÆkowa.

Niejasny obraz WKP podejrzenie uszkodzenia

rzut anatomiczny wiæzadÆa oznaczono kóÆkiem

Ryc. 9 i 10. Obrazy T2 zaleºne, pÆaszczyzna strzaÆ-

kowa, cienkie warstwy. PrawidÆowy obraz WKP.

WiæzadÆo oznaczono strzaÆkami

Ryc. 11 i 12. Obrazy T2 zaleºne, pÆaszczyzna czoÆo-

wa. Rzut anatomiczny WKP oznaczono kóÆkami

324 Grudzieñ 2001

Anatomia wiæzadeÆ krzyºowych

czepu do ko¥ci piszczelowej, w okolicy wy-

niosÆo¥ci miædzykÆykciowej ko¥ci piszczelo-

wej (ryc. 11 i 12). W obrazach czoÆowych

WKP widoczne jest najczæ¥ciej na dwóch

kolejnych przekrojach.

Badanie w pÆaszczyªnie poprzecznej,

pozwala na bardzo dobre uwidocznienie

WKP na caÆej jego dÆugo¥ci z wyjåtkiem

przekroju poÆoºonego tuº powyºej przy-

czepu piszczelowego. Tutaj struktura wiæ-

zadÆa nie powala na uzyskanie odpowied-

niego sygnaÆu i obrazuje siæ ono bardzo

czæsto w postaci rozmazanej niejednorod-

nie szarej plamy. Zaletå przekrojów po-

przecznych jest moºliwo¥ì uwidocznienia

struktury wewnætrznej wiæzadÆa na niemal

caÆej jego dÆugo¥ci. Dobrå ocenæ WKP

w tej pÆaszczyªnie warunkuje wykonanie

badania zarówno w obrazach T1, jak i T2

zaleºnych. W badaniu w pÆaszczyªnie po-

przecznej WKP w okolicy przyczepu

Ryc. 15. Obrazy T1 zaleºne, pÆaszczyzna poprzecz-

na. WKP zbliºone swoim obrazem do wiæzadÆa po-

bocznego piszczelowego. WiæzadÆa oznaczono

strzaÆkami

Ryc. 13. Obrazy T2 zaleºne, pÆaszczyzna poprzecz-

na. Pomiar dÆugo¥ci WKP

Ryc. 14. Obrazy T2 zaleºne, pÆaszczyzna poprzecz-

na. Szeroko¥ì WKP oznaczono strzaÆkami

Ryc. 16. Obrazy T1 zaleºne, pÆaszczyzna poprzecz-

na. StrzaÆkami oznaczono pæczki WKP, charaktery-

zujåce siæ czarnym kolorem, oddzielone od siebie

tkankå o wyºszym sygnale. Obraz prawidÆowy

Tom 1, Numer 4 325

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: