2003 nr 003-004 IPN.pdf

BIULETYN

INSTYTUTU PAMIĘCI NARODOWEJ

ISSN 1641-9561

NR 3–4 (26–27)

marzec–kwiecień

2003

INSTYTUTU PAMIĘCI NARODOWEJ

ISSN 1641-9561

ADRESY I TELEFONY ODDZIAŁÓW IPN W POLSCE

BIAŁYSTOK

ul. Warsztatowa 1a, 15-637 Białystok

tel. (0-85) 664 57 03

GDYNIA

ul. Witomińska 19, 81-311 Gdynia

tel. (0-58) 660 67 00

fax (0-58) 660 67 01

KATOWICE

ul. Kilińskiego 9, 40-061 Katowice

tel. (0-32) 609 98 40

KRAKÓW

ul. Reformacka 3, 31-012 Kraków

tel. (0-12) 421 11 00

LUBLIN

ul. Wieniawska 15, 20-071 Lublin

tel. (0-81) 534 59 11

ŁÓDŹ

ul. Orzeszkowej 31/35, 91-479 Łódź

tel. (0-42) 616 27 45

POZNAŃ

ul. Rolna 45a, 61-487 Poznań

tel. (0-61) 835 69 00

RZESZÓW

ul. Słowackiego 18, 35-060 Rzeszów

tel. (0-17) 860 60 18

WARSZAWA

pl. Krasińskich 2/4/6, 00-207 Warszawa

tel. (0-22) 530 86 25

WROCŁAW

ul. Sołtysowicka 23, 51-168 Wrocław

tel. (0-71) 326 76 00

BIULETYN INSTYTUTU PAMIĘCI NARODOWEJ

Redaguje Biuro Edukacji Publicznej IPN

Zespół redakcyjny: Władysław Bułhak (redaktor naczelny),

Janusz Kotański, Paweł Machcewicz, Krzysztof Madej,

Małgorzata Łętowska, Barbara Polak

Projekt graficzny: Krzysztof Findziński

Skład i łamanie: Wojciech Czaplicki

Adres: ul Towarowa 28, 00-839 Warszawa

Tel. (0-22) 581 89 25, fax (0-22) 581 89 26

e-mail: bep@ipn.gov.pl

http://www.ipn.gov.pl

Druk: Dom Wydawniczy Bellona

ul. Grzybowska 77, 00-844 Warszawa

BIULETYN

N R 3–4 (26–27)

MARZEC–KWIECIEŃ

2003

SPIS TREŚCI

■

KALENDARIUM IPN ..........................................................................

■

ROZMOWY BIULETYNU

O POLSKIM MARCU 1968 ROKU z Jerzym Eislerem rozmawia Barbara Polak ..

■

KOMENTARZE HISTORYCZNE

Łukasz Kamiński – JESTEŚMY Z WAMI, TOWARZYSZU WIESŁAWIE .............

Sławomir Cenckiewicz – MARZEC W TRÓJMIEŚCIE ...................................

Krzysztof Lesiakowski – STUDENCI DO WOJA ............................................

Łukasz Kamiński – MARCOWE LISTY ........................................................

Grzegorz Majchrzak – „CZARNE OWCE” ..................................................

Jarosław Neja – ŚLĄSKA BEZPIEKA I STUDENCI ........................................

Przemysław Zwiernik – STUDENCI NA BUDOWĘ .......................................

Grzegorz Majchrzak – ZASZCZUTY? .........................................................

■

PRAWO I HISTORIA

Mateusz Szpytma – TRAGICZNY BŁĄD GWARDII LUDOWEJ .........................

Marcin Zwolski – BEZ NAGROBKÓW .........................................................

■

RELACJE I WSPOMNIENIA

Irena Hlibowicka – KUPON MATERIAŁU NA KOSTIUM ..............................

■

WYSTAWY

Krzysztof Madej – MIĘDZY SZÁLASIM A KÁDÁREM. REFLEKSJE Z MUZEUM

TERRORU W BUDAPESZCIE .....................................................................

INSTYTUTU PAMIĘCI NARODOWEJ

WYSTAWY

Kalendarium IPN

luty 2003

3 lutego

– w pięćdziesiątą rocznicę tzw. procesu Kurii Krakowskiej OBEP IPN w Krakowie zorganizował

wraz z Papieską Akademią Teologiczną sesję naukową „Do prześladowania nie daliśmy

sesję naukową „Do prześladowania nie daliśmy

powodu”. Spotkanie poświęcono problematyce dotyczącej sytuacji Kościoła w Polsce na

początku lat pięćdziesiątych i przebiegu samego procesu. Otwarcia sesji dokonali rektor

PAT ks. bp Tadeusz Pieronek i prezes IPN prof. Leon Kieres.

4 lutego

gośćmi IPN byli przedstawiciele Polskiego Towarzystwa Ziemiańskiego: prezes Za-

rządu Głównego PTZ Zygmunt Rakowiecki i wiceprezes Stanisław Wielowieyski. Celem

spotkania było omówienie współpracy IPN i PTZ.

7 lutego

– w Muzeum Regionalnym w Kościanie odbył się wernisaż wystawy

wystawy „Życie codzienne

„Życie codzienne

w okupowanej Wielkopolsce”, przygotowanej przez OBEP IPN w Poznaniu. Zaprezento-

wano tam 30 plansz z dokumentami i fotografiami uzupełnionymi komentarzami histo-

rycznymi. Część zdjęć pochodzi z archiwum IPN, pozostałe – w większości publikowane po

raz pierwszy – pracownicy poznańskiego OBEP odnaleźli w wielkopolskich archiwach

i muzeach regionalnych. Scenografia nawiązuje do niemieckich planów całkowitej ger-

manizacji tzw. Kraju Warty, który miał być przekształcony we wzorcowy okręg III Rzeszy.

10 lutego

– w Wyższej Szkole Zarządzania i Przedsiębiorczości w Łomży otwarto wystawę „Sybiracy.

wystawę „Sybiracy.

Deportacje obywateli polskich w głąb ZSRR (1939–1941)”, przygotowaną przez OBEP

IPN w Białymstoku. Prezentacja odbyła się w szęćdziesiątą trzecią rocznicę pierwszej

deportacji obywateli polskich na Syberię. Dyrektor Oddziału IPN w Białymstoku prof.

Cezary Kuklo wygłosił wykład na temat sowieckiego terroru na polskich kresach wschod-

nich w latach 1939–1941. Osoby, które przeżyły sowieckie więzienia i łagry opowiedziały

licznie zgromadzonej młodzieży o swoich losach.

– w Lesznie w LO nr 1 miało miejsce uroczyste otwarcie wystawy „Stan wojenny – spoj-

wystawy „Stan wojenny – spoj-

rzenie po 20 latach” przygotowanej przez OBEP w Poznaniu w 2001 r. Ekspozycję tworzą

zdjęcia, dokumenty, ulotki, wydawnictwa „drugiego obiegu”, plakietki, znaczki z lat 1980

–1989 oraz pamiątki osób represjonowanych i przedmioty związane z ofiarami stanu

wojennego. Podczas wernisażu uczniowie zaprezentowali krótki program artystyczny.

12 lutego

– w sali konferencyjnej IPN w Warszawie odbyło się kolejne spotkanie Klubu Historycznego

Klubu Historycznego

im. gen. Stefana Roweckiego „Grota”. Była to próba przedstawienia i porównania dzia-

łań konspiracyjnych podjętych przez Polaków na ziemiach włączonych do ZSRR i III Rzeszy.

Referaty na ten temat wygłosili prof. Tomasz Strzembosz i dr Bogdan Chrzanowski.

18 lutego

spotkanie z przedstawicielami Obywatelskiego Ko-

mitetu Poszukiwań Mieszkańców Suwalszczyzny zaginionych w lipcu 1945 r.

spotkanie z przedstawicielami Obywatelskiego Ko-

mitetu Poszukiwań Mieszkańców Suwalszczyzny zaginionych w lipcu 1945 r. Pod-

czas spotkania przekazano do IPN (na potrzeby śledztwa prowadzonego przez pion śled-

czy) dokumentację dotyczącą osób zaginionych podczas tzw. obławy augustowskiej,

przeprowadzonej w 1945 r. przez NKWD. Przedstawicieli komitetu przyjęli prezes IPN

prof. Leon Kieres i dyrektor GKŚZpNP IPN prof. Witold Kulesza.

19 lutego

Informację o działalności Instytutu

Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w okresie

Senacie RP Informację o działalności Instytutu

Informację o działalności Instytutu

Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w okresie

od dnia 1 lipca 2001 r

od dnia 1 lipca 2001 r. do dnia 30 czerwca 2002 r

. do dnia 30 czerwca 2002 r.

21 lutego

konferencja naukowa zorganizowana

w pięćdziesiątą rocznicę stracenia gen. Augusta Emila Fieldorfa „Nila”. Gen. „Nil” został

stracony 24 lutego 1953 r. w Więzieniu Karno-Śledczym przy ul. Rakowieckiej w Warsza-

wie. Konferencję zorganizował IPN–KŚZpNP przy współudziale Wydziału Stosowanych

Nauk Społecznych i Resocjalizacji Uniwersytetu Warszawskiego oraz Światowego Związku

Żołnierzy Armii Krajowej.

– w Archiwum Państwowym w Olsztynie otwarto wystawę „Za świętą sprawę – żołnierze

konferencja naukowa

wystawę „Za świętą sprawę – żołnierze

Łupaszki”, przygotowaną przez OBEP IPN w Gdańsku. Naczelnik OBEP IPN w Białymstoku

dr Jan Milewski podkreślił, że IPN nie dąży do gloryfikowania kogokolwiek, ale jedynie do

ustalenia prawdy, przywrócenia należnego miejsca w historii tym, którzy poświęcali swoje

powodu”

gośćmi IPN byli przedstawiciele Polskiego Towarzystwa Ziemiańskiego

– gośćmi IPN byli przedstawiciele Polskiego Towarzystwa Ziemiańskiego

wystawy

7 lutego

wystawy

„Życie codzienne

w okupowanej Wielkopolsce”

Deportacje obywateli polskich w głąb ZSRR (1939–1941)”

rzenie po 20 latach

im. gen. Stefana Roweckiego „Grota”

– w siedzibie GKŚZpNP odbyło się spotkanie z przedstawicielami Obywatelskiego Ko-

mitetu Poszukiwań Mieszkańców Suwalszczyzny zaginionych w lipcu 1945 r.

– prezes IPN prof. Leon Kieres przedstawił w Senacie RP

Senacie RP

Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w okresie

od dnia 1 lipca 2001 r

. do dnia 30 czerwca 2002 r

– w sali konferencyjnej IPN w Warszawie odbyła się konferencja naukowa

wystawę „Za świętą sprawę – żołnierze

Łupaszki”

życie w walce o niepodległość i demokrację. Na zakończenie swoimi wspomnieniami po-

dzielił się z zebranymi jeden z żołnierzy „Łupaszki” – Olgierd Christa.

24–25

lutego – w związku z przygotowaniami do obchodów sześćdziesiątej rocznicy wydarzeń na W

sześćdziesiątej rocznicy wydarzeń na W

łyniu prezes IPN prof. Leon Kieres wziął udział – na zaproszenie szefa Biura Bezpieczeń-

stwa Narodowego Marka Siwca – w roboczej wizycie polskiej delegacji w Kijowie.

26 lutego

– w siedzibie Polskiego Stronnictwa Ludowego w Warszawie miało miejsce uroczyste otwar-

cie wystawy „Represje wobec wsi i ruchu ludowego w latach 1944–1956”

wystawy „Represje wobec wsi i ruchu ludowego w latach 1944–1956”, przygo-

towanej przez OBEP IPN w Rzeszowie i Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego.

Zaprezentowano tam około 200 fotografii, dokumentów, afiszy propagandowych i rysun-

ków satyrycznych dotyczących dziejów ruchu ludowego od okresu międzywojennego,

przez lata drugiej wojny światowej i czasy powojenne do 1956 r. W uroczystości wziął

udział m.in. Jarosław Kalinowski, wiceprezes Rady Ministrów.

28 lutego

– prezes IPN prof. Leon Kieres przedstawił w Sejmie RP Informację

Informację o działalności

o działalności Instytutu

Instytutu

Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w okre-

sie od dnia 1 lipca 2001 r. do dnia 30

–– Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w okre-

Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w okre-

sie od dnia 1 lipca 2001 r. do dnia 30

czerwca 2002

rr.

– prof. Witold Kulesza

pogrzebie prof. Lecha Falandysza, wiktymologa,

autora ponad 200 prac z zakresu prawa, głównego prawnika i sekretarza stanu w kance-

larii prezydenta Lecha Wałęsy.

wziął udział w pogrzebie prof. Lecha Falandysza

pogrzebie prof. Lecha Falandysza

Opracowali: Agnieszka Bajor-Zagórska i Tomasz Poręba

. na Wybrzeżu w kościele Naj-

świętszego Serca Pana Jezusa w Gdyni odbyła się uroczysta Msza św. koncelebrowana przez ks. abp.

Tadeusza Gocłowskiego. Po Mszy św. uczestnicy przeszli pod Pomnik Ofiar Grudnia 1970 przy Urzędzie

Miasta Gdyni, gdzie złożyli wieńce i wiązanki kwiatów. W uroczystościach wzięli udział m.in.: prezydent

miasta Gdyni Wojciech Szczurek, przewodniczący NSZZ „Solidarność” Janusz Śniadek, prezes IPN prof.

Leon Kieres oraz liczni przedstawiciele organizacji kombatanckich i mieszkańcy Gdyni”.

17 grudnia – w trzydziestą drugą rocznicę Grudnia 1970 r

STATYSTYKA PRZYJMOWANIA WNIOSKÓW O UDOSTĘPNIENIE DOKUMENTÓW/ZAPYTANIE

O STATUS POKRZYWDZONEGO

luty 2003 r.

od początku wydawania

BIAŁYSTOK

766

GDAŃSK

1984(595*+256**)

KATOWICE

1273

KRAKÓW

1407

LUBLIN

623

ŁÓDŹ

714

POZNAŃ

1351

RZESZÓW

846

WARSZAWA

1461

WROCŁAW

905

BUiAD

1298(77)***

KONSULATY

214

RAZEM

222

12842

WNIOSKI WYDANE 23251

WNIOSKI ZREALIZOWANE 2208

wnioski przyjmowane w delegaturach: *Bydgoszcz, **Koszalin, ***Radom

lutego

łyniu

wystawy „Represje wobec wsi i ruchu ludowego w latach 1944–1956”

Informację

o działalności

Pamięci Narodowej

Pamięci Narodowej –

––

czerwca 2002

Sprostowanie

W numerze 1 (24) Biuletynu IPN w kalendarium zamieszczono błędną informację. Jej tekst powinien

brzmieć: „17 grudnia – w trzydziestą drugą rocznicę Grudnia 1970 r

luty 2003 r.

od początku wydawania

RAZEM

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: