LEKCJA 5 - DZIA�ANIA PRZY POMOCY MYSZKI I B��DY W PROGRAMIE. ________________________________________________________________ Z tej lekcji dowiesz si�, * Jak pos�ugiwa� si� myszk� w �rodowisku IDE (DOS) * O czy nale�y pami�ta�, przy tworzeniu i uruchamianiu program�w. * Jak poprawia� b��dy w programie. ________________________________________________________________ Zanim b�dzie mo�na kontynuowa� eksperymenty, trzeba co� zrobi�, by robocze okno edytora by�o puste. Aby otworzy� takie nowe puste okno edytora nale�y: * Rozwin�� menu File; * Wybra� z menu rozkaz New (nowy). Na ekranie monitora otworzy si� nowe puste okno zatytu�owane "NONAME00.CPP", "NONAME01.CPP", itp (lub "bez nazwy" i o kolejnym numerze). R�ne edytoro-podobne aplikacje maj� zwyczaj otwierania okna dla nowego pliku tekstowego i nadawanie mu na pocz�tku jednej z dw�ch nazw: [S] S�OWNICZEK: UFO w trybie Edycji ________________________________________________________________ Untitled - niezatytu�owany Noname - bez nazwy (Tak na marginesie UFO to skr�t od Unidentified Flying Object - Niezidentyfikowany Obiekt Lataj�cy, gdy przejdziemy do programowania obiektowego, znajomo�� tego terminu te� Ci si� przyda). ________________________________________________________________ Nadanie plikowi dyskowemu z tekstem �r�d�owym programu jego w�a�ciwej nazwy i zapisanie go na dysku sta�ym komputera w okre�lonym miejscu nast�puje w tym momencie, kiedy po napisaniu programu zapisujesz go na dysk rozkazem: File | Save lub File | Save As... Zapis File | Save oznacza "Rozkaz Save z menu File". Gdy po opracowaniu programu rozwiniesz menu File i wybierzesz rozkaz Save as... (zapisz jako...), pojawi si� okienko dialogowe "Save File as" (zapis pliku jako...). Do okienka edycyjnego "Name" (nazwa) mo�esz wpisa� nazw�, kt�r� chcesz nada� swojemu nowemu programowi. Zwr�� uwag�, �e mo�esz poda� nazw� pliku i jednocze�nie wskaza� miejsce - np.: Name: F:\USERS\ADAM\PROBY\PROGRAM.CPP Po wpisaniu nazwy naci�nij klawisz [Enter] lub wybierz klawisz [OK] w okienku dialogowym myszk�. Tytu� okna edytora zmieni si� na wybran� nazw�. Mo�esz r�wnie� (je�li odpowiedni katalog ju� istnieje), wskaza� w�a�ciwy katalog w okienku z list� "Files" i dwukrotnie "klikn��" lewym klawiszem myszki. Mo�esz wskaza� myszk� okienko edycyjne i nacisn�� lewy klawisz myszki, b�d� naciska� klawisz [Tab] a� do momentu, gdy kursor zostanie przeniesiony do okienka edycyjnego. Okienko edycyjne to to okienko, do kt�rego wpisujesz nazw� pliku. W okienku edycyjnym (Save File As) naciskaj klawisz [BackSpace] a� do chwili skasowania zb�dnej nazwy pliku i pozostawienia tam tylko �cie�ki dost�pu - np. A:\PROBY\. Wpisz nazw� programu - np. PROG1.CPP. Po wpisaniu nazwy mo�esz nacisn�� [Enter] lub wskaza� myszk� klawisz [OK] w okienku i nacisn�� lewy klawisz myszki. Je�li tak zrobisz w przypadku pustego okienka NONAME00.CPP - kompilator utworzy na dysku we wskazanym katalogu plik o zadanej nazwie - np. A:\PROBY\PROGR1.CPP (na razie pusty). Zmieni si� tak�e nag��wek (nazwa) okienka edycyjnego na ekranie roboczym. [!!!]UWAGA. ________________________________________________________________ Wszystkie pliki zawieraj�ce teksty program�w w j�zyku C++ powinny �mie� charakterystyczne rozszerzenie *.CPP (CPP to skr�t od C Plus Plus), lub .C. Po tym rozszerzeniu rozpoznaje te programy kompilator. Nadanie rozszerzenia .C lub .CPP mo�e dodatkowo wp�ywa� na spos�b kompilacji programu. Zanim wyja�nimy te szczeg�y, b�dziemy zawsze stosowa� rozszerzenie .CPP. Wszelkie inne rozszerzenia (.BAK, .TXT, .DEF, itp.) nie przeszkadzaj� w edycji i kompilacji programu, ale mog� w niejawny spos�b wp�yn�� na spos�b kompilacji. ________________________________________________________________ Je�li masz puste robocze okno edytora - mo�esz wpisa� tam sw�j w�asny nowy program. Wpisz: void main(void) Ka�dy program w C++ sk�ada si� z instrukcji. Wiele takich instrukcji to wywo�ania funkcji. W C++ rozkaz wywo�ania i wykonania funkcji polega na wpisaniu nazwy funkcji (bez �adnego dodatkowego s�owa typu run, execute, load, itp.). Tych funkcji mo�e by� w programie jedna, b�d� wi�cej. Tworzenie programu w C++ z zastosowaniem funkcji (takich jakgdyby mini-programik�w) przypomina sk�adanie wi�kszej ca�o�ci z klock�w. Nale�y podkre�li�, �e: ka�dy program w C++ musi zawiera� funkcj� main() (ang. main - g��wna). Wykonanie ka�dego programu rozpoczyna si� w�a�nie od pocz�tku funkcji main(). Innymi s�owy - miejsce zaznaczone w programie przy pomocy funkcji main() to takie miejsce, w kt�re komputer zagl�da zawsze na pocz�tku wykonania programu i od tego w�a�nie miejsca rozpoczyna poszukiwanie i wykonywanie rozkaz�w. [S] Entry Point ___________________________________________________________________ Punkt wej�cia do programu nazywa si�: Program Entry Point Taki w�a�nie punkt wej�cia wskazuje s�owo main(). Punk wej�cia mog� mie� nie tylko programy .EXE ale tak�e biblioteki (.DLL - dynamicznie do��czanie biblioteki). ____________________________________________________________________ Ka�da funkcja powinna mie� pocz�tek i koniec. Pocz�tek funkcji w C/C++ zaznacza si� przez otwarcie nawias�w klamrowych { a koniec funkcji poprzez zamkni�cie } . Pocz�tek g��wnej funkcji main() to zarazem pocz�tek ca�ego programu. Zaczynamy zwykle od umieszczenia w oknie edytora C++ znak�w pocz�tku i ko�ca programu. main() { <-- tu rozbudowuje si� tekst programu } Najpierw naci�nij [Enter] i przejd� do pocz�tku nowej linii. Umie�� w tej nowej linii znak pocz�tku programu - nawias { (lewy nawias klamrowy). Nast�pnie naci�nij [Enter] powt�rnie i umie�� w nast�pnej linii prawy nawias klamrowy - }. [!!!] NAJPIERW Save !!! ________________________________________________________________ Zanim jeszcze sko�czysz redagowanie programu i si�gniesz do klawiszy [Alt]+[R], pami�taj, �e przed pr�bami kompilacji i uruchomienia programu zawsze NAJPIERW nale�y zapisa� program na dysk. Je�li przy pr�bach uruchomienia co� p�jdzie nie tak - masz pewno��, �e Twoja praca nie p�jdzie na marne. Czasami przy pr�bach uruchamiania program�w zdarza si�, �e b��dy mog� spowodowa� zawieszenie komputera. Programista jest wtedy zmuszony do restartu komputera, przy wy��czeniu komputera to, co by�o tylko na ekranie i tylko w pami�ci operacyjnej - niestety znika bezpowrotnie. ________________________________________________________________ Aby zapisa� tekst programu na dysk nale�y: * Wybra� z menu rozkaz File | Save As... albo * Nacisn�� klawisz funkcyjny [F2] (dzia�a jak File | Save) Po wydaniu rozkazu Save mo�esz by� pewien, �e Tw�j program jest bezpieczny i komputer mo�e si� spokojnie "ZAWIESI�" nie czyni�c szkody. Aby skompilowa� i uruchomi� ten program nale�y: * Wybra� rozkaz Run | Run * Nacisn�� kombinacj� klawiszy [Ctrl]+[F9] Podobnie jak wcze�niej, kompilator wy�wietli na ekranie okienko zawieraj�ce komunikaty o przebiegu kompilacji. Po zako�czeniu kompilacji nast�pi wykonanie programu. Na moment mignie roboczy ekran u�ytkownika. Na nieszcz�cie program nic nie robi, wi�c nic si� tam nie wydarzy. Aby przeanalizowa�, jak kompilator C++ reaguje na b��dy w programach, zmie� tekst w pierwszej linii programu na b��dny: vod main(void) { } Spr�buj powt�rnie skompilowa� i uruchomi� program. Kompilator wy�wietli okienko, w kt�rym pojawi si� komunikat o b��dach. W taki w�a�nie spos�b kompilator taktownie informuje programist�, �e nie jest a� taki dobry, jak mu si� czasami wydaje. Komputer jest niestety pedantem. Oczekuje (my, ludzie tego nie wymagamy) absolutnej dok�adno�ci i �elaznego przestrzegania pewnych zasad. "Zjadaj�c" jedn� liter� naruszy�e� takie zasady, co zauwa�y� kompilator. W g�rnej cz�ci ekranu kompilator wyr�ni� paskiem pod�wietlenia ten wiersz programu, kt�ry zawiera b��d. W dolnej cz�ci ekranu, w tzw. okienku komunikat�w (ang. Message window) pojawi� si� komunikat, jaki rodzaj b��du zosta� wykryty w Twoim programie. W danym przypadku komunikat brzmi: Declaration syntax error - B��d w sk�adni deklaracji Co to jest deklaracja? Pierwsza linia (wiersz) funkcji nazywa si� deklaracj� funkcji. Taka pierwsza linia zawiera informacje wa�ne dla kompilatora: nazw� funkcji oraz tzw. typy warto�ci u�ywanych przez funkcj�. Komunikat o b��dzie oznacza, �e nieprawid�owo zosta�a napisana nazwa funkcji lub nazwy typ�w warto�ci, kt�rymi pos�uguje si� funkcja. W naszym przypadku s�owo void zosta�o przekr�cone na "vod", a s�owo to ma w C++ specjalne znaczenie. S�owo "void" jest cz�ci� j�zyka C++, a dok�adniej - s�owem kluczowym (ang. keyword). [S] Function declaration - Deklaracja funkcji. Keyword - S�owo kluczowe. ________________________________________________________________ Function declaration - Deklaracja funkcji. Pierwszy wiersz funkcji jest nazywany deklaracj� funkcji. Ten wiersz zawiera informacje dla kompilatora C++ pozwalaj�ce poprawnie przet�umaczy� funkcj� na kod maszynowy. Keyword - S�owo kluczowe. to specjalne s�owo wchodz�ce w sk�ad j�zyka programowania. S�owa kluczowe to s�owa o zastrze�onym znaczeniu, kt�re mo�na stosowa� w programach wy��cznie w przewidzianym dla nich sensie. ________________________________________________________________ Popraw b��d w tek�cie. Aby robocze okienko edytora sta�o si� oknem aktywnym, wska� kursorem myszki dowolny punkt w oknie edytora i naci�nij lewy klawisz myszki, albo naci�nij klawisz [F6]. Zmie� s�owo "vod" na ...
PabloPCK