Współczesne systemy polityczne w Europie Środkowej
aspekt
grupa alpejska
Niemcy
Austria
Słowenia
Lichtenstein
Szwajcaria
konstytucja
Konstytucja Republiki Federalnej Niemiec z 23 maja 1949 roku
Konstytucja Republiki Austrii z 1 października 1920 roku
Konstytucja Słowenii z 23 grudnia 1991 roku, modyfikacja 14 lipca 1997 roku
Konstytucja Księstwa Lichtenstein z 1921 roku
Konstytucja Federalna Konfederacji Szwajcarskiej uchwalona 18 grudnia 1998 roku
ustrój polityczny
republika federalna
republika
monarchia konstytucyjna
system władzy
trójpodział
typ państwa
demokracja kanclerska
demokracja parlamentarna
demokratyczno-parlamentarna forma rządów
demokracja bezpośrednia
podział administracyjny
kraje związkowe (16)
9 krajów związkowych (landów), Wiedeń tworzy osobny land, 85 powiatów (Kreis), 15 miast (Stadt) i 2 368 gmin (Gemeinde)
prowincje (8)
gminy (11), każda z gmin składa się dalej z części
kantony (26), posiadają charakter państwowy
wł. Ustawodawcza
dwuizbowy parlament
dwuizbowy parlament- Zgromadzenie Federalne
izba pierwsza
Parlament Związkowy- izba niższa, wybierani w wyborach 5 przymiotnikowych, w wyborach oddaje się dwa głosy, jeden na listę krajową a drugi na kandydata w jednomandatowym okręgu wyborczym, 598 członków + dodatkowi, próg wyborczy- 5%
Rada Narodowa- Nationalrat, wybory co cztery lata, wybierani przez ludność, 183 posłów, wybory proporcjonalne, 4% próg wyborczy
Zgromadzenie Narodowe- kadencja 4 letnia, 90 deputowanych (88 w wyborach powszechnych, proporcjonalnych, równych i bezpośrednich i 2 miejsca dla mniejszości narodowości węgierskiej i włoskiej), posiada przewodniczącego, najwyżej 3 wiceprzewodniczących i sekretarza generalnego
Książę- posiada prawo absolutnego weta odnośnie praw ustalanych przez parlament
Rada narodowa- na 4 lata, 200 deputowanych, wybierani w obrębie kantonów proporcjonalnie do liczby ludności (1 deputowany na 35.000 mieszkańców)
izba druga
Rada Związkowa- izba wyższa, 68 przedstawicieli krajów związkowych, mają wpływ na ustanawiane prawo, każdy land ma przynajmniej 3 głosy (zależy to od liczby ludności), liczba głosów jest równa liczbie przedstawicieli, przewodniczący wybierany jest na 1 rok, decyzje zapadają większością głosów,
Rada Związku- Bundesrat, izba wyższa, zasiada 64 członków mianowanych przez sejmy krajowe, kadencja 5 - 6 lat, opracowuje budżet państwa, który musi być zatwierdzony przez Radę Związku, veto Rady Związku może być odrzucone przez Radę Narodową zwykłą większością głosów
Rada Narodowa- izba wyższa, kadencja 5 letnia, jest to forum demokracji przedstawicielskiej, 40 przedstawicieli samorządów i izb handlowych wybieranych przez samorządy zawodowe i terytorialne, funkcja członka nie ma charakteru zawodowego, jest to działalność dodatkowa poza wykonywanym zawodem
Landtag- 25 deputowanych, kadencja 4 lata, w wyborach proporcjonalnych
Rada Kantonów- na 4 lata, 46 deputowanych, każdy kanton po 2 członków, niektóre po jednym
wł. Wykonawcza
głowa państwa
Prezydent Federalny- wybierany jest przez Zgromadzenie Federalne, stworzone przez deputowanych do Bundestagu i taką samą liczbę deputowanych do parlamentów krajowych, kadencja 5 lat, maksymalnie dwie kadencje, musi zrezygnować z członkowstwa w partii lub je zawiesić, reprezentuje państwo na zewnątrz jest "prezydentem-arbitrem" oraz "strażnikiem konstytucji"
Prezydent związku, wybierany jest w wyborach powszechnych na 6 letnią kadencję
Prezydent- wybierany w wyborach powszechnych i bezpośrednich, na 5 lat z wielokrotną możliwością reelekcji, jednak tylko dwie mogą następować po sobie
Książę- teraz Hans-Adam II, nie jest władzą wykonawczą, ma prawo do zdymisjonowania rządu i powołania gabinetu przejściowego, który musi w ciągu 4 miesięcy uzyskać wotum zaufania parlamentu
Prezydent Federalny- jest szefem Rady Federalnej, wybierany na 1 rok, stanowisko ma charakter reprezentacyjny
rząd
Rząd Federalny- pod przewodnictwem kanclerza federalnego, na 4 lata
Rząd związkowy i kanclerz związku (wybierany przez prezydenta), skład rządu rekomendowany jest przez kanclerza, a następnie gabinet mianowany jest przez prezydenta
Rząd; premier i 19 ministrów, rząd jest najwyższym organem organizacji państwowej, posiada funkcje polityczno-wykonawcze i administracyjne
Rząd- z premierem na czele, 4 ministrów
Szwajcarska Rada Federalna- 7 deputowanych z czterech partii (posiadają "złotą regułę" "2+2+2+1), nie może wprowadzić w życie projektu bez zgody społeczeństwa
inne
Kanclerz- zajmuje pierwszą pozycję i kieruje polityką według ustalonego planu działań, jego obowiązkiem jest sformułowanie rządu, kadencja trwa 4 lata, tyle ile kadencja parlamentu, w momencie ogłoszenia stanu wojny kanclerz staje się zwierzchnikiem i głównodowodzącym sił zbrojnych
-
...
justysior