SZKOLNY SYSTEM WSPIERANIA ZDOLNOŚCI
UCZNIÓW SZKOŁY PODSTAWOWEJ
PRZYKŁAD PROGRAMU
„Prawdziwy talent jest niezwykle rzadki i cenny, jak diament, który jednak bez odpowiedniego szlifu nie budzi podziwu…”
Założeniem naszego projektu jest zaangażowanie uczniów, partnerów lokalnych w tworzenie klimatu dla kształtowania nowoczesnego procesu dydaktycznego oraz przekonanie, że uczniowie z reguły interesują się otaczającym światem. Jest to właściwy moment, aby zapoznawali się z różnymi dziedzinami życia i znaleźli w czynnym ich uprawianiu i odbiorze źródło zadowolenia z osiągniętych rezultatów.
Program promocji zdolnych uczniów obejmuje działania związane z promowaniem osiągnięć i sukcesów uczniów naszej szkoły. Utalentowany uczeń musi być zauważony i doceniony przez nauczycieli, rodziców, kolegów i społeczeństwo. Dzięki temu wyzwalamy tkwiące w nim ogromne możliwości. Niezwykłe osiągnięcia powinny spotkać się z uznaniem, jest to bowiem najlepsza motywacja do dalszego działania. Utalentowanych uczniów warto chwalić, pokazywać, stawiać na piedestał, by inni podążali ich śladem.
SPIS TREŚCI
I. CHARAKTERYSTYKA PROGRAMU
II. CELE PROGRAMU I JEGO ZAŁOŻENIA
III. SPOSÓB REALIZACJI
IV. WSPÓŁPRACA Z INNYMI OSOBAMI
V. METODY I FORMY PROWADZENIA ZAJĘĆ
VI. PRZEWIDYWANE OSIĄGNIĘCIA UCZNIA ZDOLNEGO
VII. WNIOSKI KOŃCOWE
VIII. EWALUACJA
IX. ZAŁĄCZNIKI
I .CHARAKTERYSTYKA PROGRAMU
Program pracy z uczniem zdolnym został napisany z myślą o uczniach, uwzględniając rozwijanie ich zdolności. Są to działania umożliwiające szybszy rozwój ucznia zdolnego. Wyposażają go w większy zakres wiedzy, zgodnie z poziomem rozwoju intelektualnego, poziomem zdolności i uzdolnień, kształtują myślenie twórcze i rozwijanie oryginalności.
II.CELE PROGRAMU
Program ten ma spełniać następujące cele ogólne:
1. Diagnozujący
2. Wspierający
3. Motywujący
Cele szczegółowe:
a) Identyfikacja uczniów zdolnych
b) Zdiagnozowanie rodzaju inteligencji
c) Stymulowanie twórczości oraz pomysłowości
d) Przygotowywanie uczniów do udziału w konkursach i zawodach na różnych poziomach
e) Indywidualizacja procesu nauczania uczniów zdolnych
f) Kierowanie rozwojem i pomoc merytoryczna w udostępnianiu źródeł wiedzy
g) Włączenie do współpracy instytucji działających na rzecz uczniów zdolnych
h) Rozwiązywanie problemów w twórczy sposób;
i) Wspomaganie szybszego rozwoju ucznia zdolnego;
j) Umożliwienie uzyskania wiedzy o wyższym poziomie trudności;
k) Kształtowanie osobowości i rozwijanie zainteresowań;
l) Wskazywanie form aktywnego wypoczynku połączonego z rozwijaniem zainteresowań
Program będzie realizowany systematycznie w ciągu edukacji szkolnej ucznia na poziomie szkoły podstawowej, uwzględniając etapy edukacyjne klas III - VI. Realizacja będzie odbywać się zarówno na godzinach lekcyjnych, jak i zajęciach nadobowiązkowych.
Projekt zakłada jednolitość działań nauczyciela wspierającego, rodziców oraz innych pracowników szkoły. Praca z dzieckiem szczególnie utalentowanym powinna być planowa, uporządkowana, systematyczna i celowa.
Jest rzeczą niezwykle istotną, wręcz priorytetową, aby wszystkie działania zmierzające do wszechstronnego i harmonijnego rozwoju ucznia zdolnego były ściśle powiązane z działaniami związanymi z podnoszeniem jakości pracy szkoły. W tym celu należy:
1) zachęcać uczniów zdolnych do korzystania z oferty zajęć pozalekcyjnych,
2) współpracować z innymi nauczycielami, pedagogiem i psychologiem szkolnym nad rozpoznaniem uzdolnień uczniów,
3) proponować współpracę rodzicom uczniów – szukać u nich wsparcia w zaspokajaniu potrzeb edukacyjnych dziecka,
4) systematycznie wdrażać uczniów do uczestnictwa w olimpiadach i konkursach przedmiotowych w celu skonfrontowania ich wiedzy z innymi,
5) wspierać rozwój uczniów zdolnych poprzez stworzenie atmosfery akceptacji ich poczynań,
6) wypracować system nagradzania i promowania osiągnięć uczniów w środowisku szkolnym,
7) realizować ścieżki międzyprzedmiotowe w celu integracji różnych treści humanistycznych,
8) uwzględnić pracę z uczniem zdolnym w planie rozwoju zawodowego nauczyciela.
Przy realizacji programu przewiduje się współpracę ze wszystkimi osobami i instytucjami chętnymi przy realizacji programu;
V. METODY I FORMY PRACY
Praca z uczniem zdolnym odbywać się będzie na każdej lekcji, ale głównie na zajęciach pozalekcyjnych i zajęciach warsztatowych zarówno indywidualnie, jak i w grupach o podobnym poziomie uzdolnień. Taka forma zajęć rozwija u ucznia jego zdolności, a zajęcia pozalekcyjne pozwalają nauczycielowi lepiej poznać uczniów i ich predyspozycje. W pracy należy skupić uwagę na zagadnieniach mających związek tematyczny z materiałem programowym oraz problemach dotyczących różnych i ciekawych pojęć oraz doświadczeń, z którymi uczniowie nie zetkną się w normalnym toku lekcji.
Program realizowany będzie poprzez:
1) Indywidualne konsultacje nauczyciela z uczniem, mające na celu rozszerzenie bieżącego materiału;
2) Zadawanie dodatkowych zadań podczas prac klasowych i domowych;
3) Stworzenie uczniom najzdolniejszym okazji do swobodnego wyboru zadań trudniejszych;
4) Asystentura przedmiotowa uczniów poprzez przygotowywanie przez nich referatów po przeczytaniu odpowiedniej literatury oraz prowadzenie fragmentaryczne lekcji;
5) Zachęcanie do czytania fachowych czasopism;
6) Zwiększenie wymagań, co do ścisłości i precyzji wypowiedzi uczniów;
7) Udział uczniów w kołach przedmiotowych i zajęciach pozalekcyjnych:
a) koło przyrodnicze
b) koło plastyczne
c) koło teatralne
d) koło medialne
e) koło młodych naukowców
8) Udział w zajęciach warsztatowych 2 x w miesiącu:
a) warsztaty medialne (dziennikarstwo, media i fotografia)
b) warsztaty plastyczne
c) warsztaty teatralne
d) warsztaty muzyczne
e) warsztaty naukowe
f) warsztaty językowe – język angielski
g) warsztaty wychowawcze „Bank Dobrego Zachowania”
Podczas realizacji zajęć warsztatowych, nauczycieli odpowiedzialnych wspierają wolontariusze.
9) Obóz naukowy pod hasłem „Umysł nie jest naczyniem, które trzeba napełnić lecz ogniem, który trzeba rozniecić”
10) Podsumowaniem całorocznej pracy i wypoczynku na obozie będzie „SZKOLNY FESTIWAL NAUKI” lub festiwal twórczych umysłów „Dziecko potrafi”
VI PRZEWIDYWANE OSIĄGNIĘCIA UCZNIA ZDOLNEGO
1. Osiągnięcia w konkursach literackich i artystycznych.
2. Uzyskiwanie wysokich wyników z testów kompetencji oraz egzaminów próbnych.
3. Zdobycie wiedzy i umiejętności wykraczających poza zakres programu danej klasy.
4. Umiejętność samodzielnego twórczego myślenia i działania.
5. Uzyskanie wysokiej sprawności w zakresie posługiwania się językiem w mowie i piśmie.
6. Umiejętność dokonywania analizy i interpretacji dzieła literackiego, malarskiego, teatralnego i filmowego.
7. Świadome odbieranie dzieła sztuki.
8. Aktywność twórcza: pisanie wierszy, recytowanie, udział w spektaklach teatralnych, tworzenie gazetki szkolnej.
VII WNIOSKI KOŃCOWE
Literatura fachowa jednoznacznie określa potrzeby dziecka zdolnego. Odnoszą się one do trzech sfer: dydaktycznej, psychologicznej oraz społecznej. Zdaniem nauczyciela jest ich w miarę wczesne określenie i wyznaczenie kierunku wspierania ucznia. Tylko wtedy można mieć nadzieję na efekty pracy satysfakcjonujące ucznia, rodziców i nauczyciela wspierającego rozwój dziecka.
Doświadczenie pokazuje, a literatura fachowa to potwierdza, że uczniowie uzdolnieni są dziećmi wymagającymi od nauczyciela atrakcyjności działań, nie rutyny i nudy. Mobilizują oni swoich „mistrzów” do wejścia na drogę perfekcjonizmu lub chociażby działań niekonwencjonalnych. Tak więc praca z uczniem zdolnym jest dla nauczyciela wielkim wyzwaniem zawodowym, w którym może sprawdzić własne możliwości autokreacji i umiejętności interpersonalne.
Uczeń zdolny wymaga od nauczyciela wyjątkowego uwrażliwienia na swoje twórcze problemy, wsparcia, opieki, nawet poświęcenia, cierpliwości, tolerancji, ale też poczucia humoru, stworzenia miłej, inspirującej ucznia atmosfery. Uczeń zdolny nie chce bowiem, aby jego nauczyciel widział w nim jedynie „geniusza”, cudowne dziecko, przed którym stawia się określone cele, ciągle wymaga perfekcjonizmu. Uczeń zdolny chce, aby nauczyciel traktował go jak „każde dziecko”, które jedynie tym się różni od rówieśników, że „przynosi ze sobą na świat obietnicę geniusza”.
IX ZAŁĄCZNIKI
1. Ankiety identyfikacji uczniów zdolnych
2. Przykładowe scenariusze lekcji uwzględniające pracę z uczniem zdolnym
3. Plan pracy zajęć pozalekcyjnych
4. Plany pracy warsztatów
5. Program obozu
6. Scenariusz festiwalu
6
jo-chom