Odpusty :: 20.06.2011 r. V1R3 :: Strona 1 z 1
Dar odpustu
Nauka o odpustach łączy się z tajemnicą Bożego Miłosierdzia. W Sakramencie Pojednania grzesznik otrzymuje przebaczenie wyznanych grzechów, za które szczerze żałuje. Dzięki temu może on osiągnąć zbawienie. Uzyskane przebaczenie nie uwalnia jednak od kar doczesnych, które spotykają nas za życia lub po śmierci w czyśćcu. Uwolnieniu od tych kar służy właśnie obfity skarbiec odpustów Kościoła.
Odpust to darowanie przez Boga kary doczesnej za grzechy odpuszczone już co do winy. Rozróżnia się odpusty cząstkowe i zupełne (zależnie od tego, w jakim stopniu uwalniają nas od kary doczesnej: w części czy w całości). Wierny może uzyskiwać odpust cząstkowy lub zupełny tylko za siebie lub ofiarować go za zmarłego, ale za nikogo z żyjących, ponieważ każdy człowiek sam jest w stanie dokonać przemiany swojego życia i wypełnić wymagane do otrzymania odpustu warunki.
Odpust zupełny można uzyskać tylko jeden raz w ciągu dnia, poza pozostającymi w obliczu śmierci, natomiast odpusty cząstkowe można uzyskiwać w ciągu jednego dnia wielokrotnie.
Kościół, jako dobra matka, od wieków udziela swoim dzieciom odpustów ułatwiających zbawienie. Rozróżnia się:
Odpust zupełny - jest to darowanie człowiekowi przez Boga wszystkich kar doczesnych za grzechy odpuszczone co do winy w sakramencie pokuty (inaczej sakramencie pojednania). Kto uzyska odpust zupełny dla siebie, uniknie kar czyśćcowych. Kto uzyska odpust zupełny za zmarłych, ratuje dusze z czyśćca.
Odpust cząstkowy - jest to częściowe darowanie człowiekowi przez Boga kar doczesnych.
:: O Grzechach ::
Grzechy powszednie (lekkie) oraz ciężkie (śmiertelne) - pojęcia w chrześcijańskiej teologii moralnej. Rozróżnienie jest wprowadzone w Biblii („Istnieje taki grzech, który sprowadza śmierć." 1. List Jana 5,16). Tradycja patrystyczna interpretowała je jako podział na grzechy, które powodują potępienie (skazują na piekło) oraz takie, które nie powodują potępienia, choć osłabiają więź z Bogiem.
Grzechy śmiertelne według definicji świętego Tomasza z Akwinu sprowadzają się do postępowania wbrew przykazaniu miłości Bożej, albo miłości bliźniego, podczas gdy grzechy powszednie polegają jedynie na "braku porządku". (Summa theologiae, I-II, 88, 2). Grzech ciężki musi spełniać trzy warunki: dotyczyć materii poważnej (np. naruszać jedno z dziesięciu przykazań), być popełniony z pełną świadomością i przy całkowitej wolności. Grzech powszedni natomiast to naruszenie przykazań "w małej rzeczy", a w materii poważnej bez całkowitej świadomości lub bez całkowitej dobrowolności.
… konsekwencją winy grzechu śmiertelnego jest utrata życia wiecznego (kara wieczna) …
Grzechy lekkie gładzone są podczas spowiedzi, podczas każdego aktu żalu za grzechy, nawet wzbudzonego prywatnie, w jakimkolwiek czasie, podczas aktu żalu doskonałego, w momencie przystępowania do Komunii Św. a także w czasie aktu pokuty na mszy świętej.
Grzech można by rzec składa się z winy i kary […] podczas spowiedzi […] gładzona jest wina za grzechy lekkie i ciężkie […] grzech ciężki zostaje darowany co do winy i kary wiecznej, ale doczesne skutki pozostają i są to […] kary doczesne i kary czyśćcowe (kary czyśćcowe to kary doczesne nieodpokutowane za życia i muszą być odpokutowane w Czyśćcu) […] (stąd m.in. nauka o odpustach) …
… grzech lekki pomniejsza naszą świętość, wiarę i przyjaźń z Bogiem, ale w przeciwieństwie do grzechu ciężkiego, nie pozbawia nas łaski uświęcającej […] za nieodpokutowane grzechy lekkie za życia, trzeba będzie ponieść ciężkie kary oczyszczające w Czyśćcu.
Jak odróżnić grzech ciężki od lekkiego?
Często, granice między grzechem ciężkim a lekkim zacierają się. Wątpliwości mogą być: co do faktu, lub czy działanie było całkowicie świadome i dobrowolne, czy tez zostało wymuszone określoną sytuacją.
Oto kilka wskazówek ułatwiających ocenę stopnia winy własnej:
1. Jeśli zostało popełnione jakieś niewielkie zło, nawet całkowicie świadomie i dobrowolnie, nie ma grzechu ciężkiego.
2. Jeśli ktoś dopuścił się nawet wielkiego zła, jednak popełnił je albo niezupełnie świadomie, albo niezupełnie dobrowolnie ( np. pod wpływem nagłego uczucia oburzenia, strachu itp.), nie popełnił grzechu ciężkiego.
3. Nie popełnia grzechu ciężkiego ten, kto przed czynem nie zdaje sobie w pełni sprawy z powagi zła, którego wielkość pojmuje dopiero po odpuszczeniu się go.
4. Grzech był raczej powszedni, jeśli nie został zaplanowany, a wyniknął raczej z nieprzewidzianej sytuacji, z niewiedzy jak należało postąpić w zaskakujących okolicznościach, z nagłego przypływu silnych uczuć(np. przerażenia, osłupienia, zdenerwowania, radości, wzburzenia, namiętności itp.).
5. Popełniony został grzech powszedni lub w ogóle nie było żadnego grzechu, jeśli w chwili pokusy, (np. przy odczuwaniu niechęci do kogoś, uczucia nienawiści, pokusy przeciwko czystości itp.), modlę się usiłując, mimo narzucającego się zła czynię dobro, np. pokonuję uczucie zazdrości, gniewu i modle się za osoby, którym się lepiej powodzi, którzy go skrzywdzili, lub których sam skrzywdził, modli się za osoby mimo pokusy i dobrze im życzy.
Uczucia są niezależne od człowieka i same w sobie nie są grzechem, stają się nim gdy akceptujemy je i kierujemy się nimi w życiu.
6. Najprawdopodobniej nie dopuściła się grzechu ciężkiego osoba, która - bezpośrednio po dokonaniu złego czynu - zaczęła szczerze żałować, naprawiać zło, przepraszać i wynagradzać krzywdę.
7. Zdaniem wielu teologów, jeśli osoba starająca się żyć zgodnie z sumieniem, nie potrafi dokładnie określić stopnia swojej winy, to jej budzący wątpliwości grzech nie był ciężki. Sam fakt nieumiejętności i dobrowolności działania świadczy o tym, że grzechu ciężkiego nie było. świadome i dobrowolne zaangażowanie się w zło nie było zbyt wielkie, skoro człowiek, zamiast pewności grzechu ciężkiego , ma co do tego wątpliwości.
Chociaż grzech wątpliwy nie musi być ciężki, lepiej go wyznać przy Spowiedzi, w celu uniknięcia niepokojów, jakie mogłyby się pojawić w przyszłości (np. czy Spowiedź nie była świętokradzka).
:: Odpust cząstkowy ::
Są trzy ogólne warunki uzyskania odpustu cząstkowego:
1. Wierny dostępuje odpustu cząstkowego, jeśli w czasie spełniania swoich obowiązków i w trudach życia wznosi myśli do Boga z pokorą i ufnością, dodając w myśli jakiś akt strzelisty, np. "Jezu Chryste, zmiłuj się nad nami"2. Jeśli wierny powodowany motywem wiary przyjdzie z pomocą potrzebującym współbraciom, pomagając im osobiście lub dzieląc się z nimi swoimi dobrami, uzyskuje odpust cząstkowy.
3. Gdy wierny w intencji umartwiania się, odmówi sobie czegoś godziwego, a przyjemnego dla siebie, uzyskuje odpust cząstkowy.
Odpust cząstkowy jest też związany z odmówieniem wielu modlitw, np.: Anioł Pański (Regina Caeli w Okresie Wielkanocnym); Duszo Chrystusowa; Wierzę w Boga; Psalm 130 (Z głębokości); Psalm 51 (Zmiłuj się...); Jutrznia lub Nieszpory za zmarłych; modlitwa św. Bernarda (Pomnij, o Najświętsza Panno Maryjo); Aniele Boży, Składu Apostolskiego (pacierzowe wyznanie wiary); Symbol Nicejsko – Konstantynopolitański (mszalne wyznanie wiary); litania: do Najświętszego Imienia Jezus, do Najświętszego Serca Pana Jezusa, do Najdroższej Krwi Chrystusa Pana, Loretańska do Najświętszej Maryi Panny, do świętego Józefa, do Wszystkich Świętych; Wieczny odpoczynek; Pod twoją obronę; czy też pobożnym przeżegnaniem się i wypowiedzeniem słów: W Imię Ojca i Syna i Ducha Świętego. Amen.
:: Warunki uzyskania odpustu zupełnego ::
Kto uzyskuje odpust zupełny, jest w takim stanie, jak zaraz po Chrzcie Św.
Gdyby umarł, poszedłby wprost do nieba.
§ Brak jakiegokolwiek przywiązania do grzechu, nawet powszedniego (tzw. Dyspozycja). Jeżeli jest brak całkowitej dyspozycji - zyskuje się odpust cząstkowy.
Wolność od przywiązania do jakiegokolwiek grzechu, nawet lekkiego - tzn. trzeba wykluczyć na przyszłość dobrowolne i świadome powtarzanie grzechów ciężkich i lekkich, tzn. nie wolno u siebie tolerować złych przyzwyczajeń lub dobrowolnie trwać w jakimkolwiek nałogu.
§ Stan łaski uświęcającej (brak nieodpuszczonego grzechu ciężkiego) lub spowiedź sakramentalna
§ Przyjęcie Komunii świętej
§ Odmówienie modlitwy (np. "Ojcze nasz" i "Zdrowaś Mario") w intencjach Ojca Świętego (nie chodzi o modlitwę w intencji samego papieża, choć i ta modlitwa jest bardzo cenna; modlitwa związana z odpustem ma być skierowana w intencji tych spraw, za które modli się każdego dnia papież. Intencje te są często ogłaszane, m.in. na naszych stronach z kalendarzem na dany miesiąc).
§ Wykonanie czynności związanej z odpustem
1. «Odpust jest to darowanie przed Bogiem kary doczesnej za grzechy, zgładzone już co do winy. Dostępuje go chrześcijanin odpowiednio usposobiony i pod pewnymi, określonym warunkami, za pośrednictwem Kościoła, który jako szafarz owoców odkupienia rozdaje i prawomocnie przydziela zadośćuczynienie ze skarbca zasług Chrystusa i świętych» (KPK, kan. 992; KKK, n. 1471). Odpust zupełny jest szczególnym darem łaski Bożej, dzięki któremu wierny będący w stanie łaski uświęcającej w sakramentalnej spowiedzi może uzyskać również darowanie kar czyśćcowych. Nie można uzyskać odpustu nie będąc w stanie łaski uświęcającej.
2. Tylko ten jest zdolny do uzyskania odpustu, kto został ochrzczony, nie jest ekskomunikowany i znajduje się w stanie łaski, przynajmniej pod koniec wypełniania przepisanych czynności1 (kan. 996 § 1). Aby zaś wierny zdolny do uzyskania odpustów rzeczywiście je uzyskał powinien mieć przynajmniej ogólną intencję zyskania odpustu oraz wypełnić w określonym czasie i we właściwy sposób nakazane czynności, zgodnie z brzmieniem udzielenia (kan. 996 § 2). Nadto wierny powinien wzbudzić sobie wewnętrzną postawę całkowitego oderwania od grzechu, również powszedniego2 (a więc także od nałogu).
3. Odpust zupełny można zyskać tylko jeden raz dziennie, albo dla samego siebie albo dla jednej z dusz cierpiących w czyśćcu (zob. kan. 994). Do otrzymania odpustu jednak wymagane jest nadto spełnienie trzech następujących, tzw. zwykłych warunków3:
1) wyznać grzechy, przystępując do sakramentalnej spowiedzi4;
2) przyjąć sakramentalną Komunię świętą;
3) pomodlić się według intencji Ojca świętego5.
4. Spowiednicy są upoważnieni do dokonywania zmian zarówno przepisanego dzieła obdarzonego odpustem, jak też warunków do uzyskania odpustów dla osób, które mają prawną przeszkodę uniemożliwiającą lub bardzo utrudniającą zyskanie odpustów, zachowując pewną równowagę między tym, co penitent miał wykonać, a tym, co może wykonać ze względu na jego ograniczone możliwości dokonania czynu obdarzonego odpustem6.
5. Ordynariusze mogą zezwalać wiernym, w stosunku do których posiadają władzę, a którzy mieszkają w okolicach, gdzie wcale nie można albo tylko z wielką trudnością przystąpić do sakramentalnej spowiedzi lub przyjęcia Komunii świętej, aby mogli uzyskać odpust bez sakramentalnej spowiedzi i eucharystycznej Komunii świętej, byle tylko wzbudzili sobie akt żalu doskonałego i mieli postanowienie przystąpienia do tych sakramentów, skoro tylko nadarzy się okazja7. W tym wypadku nie chodzi o zamianę, lecz o zezwolenie-dyspensę od dwóch warunków: spowiedzi i Komunii świętej. Jednak wierny musi się też wyrzec wszelkiego grzechu, nawet powszedniego. I od tego nie może zwolnić ani ordynariusz, ani spowiednik. W tych dyspozycjach widoczna jest troska Kościoła o umożliwienie wiernym zyskania odpustu zupełnego8.
Ewentualna spowiedź, Komunia święta i modlitwa w intencjach Ojca Świętego mogą być wypełnione w ciągu kilku dni przed lub po wypełnieniu czynności, z którą związany jest odpust; między tymi elementami musi jednak istnieć związek.
Wskazane jest, ale nie konieczne, aby przystąpić do spowiedzi sakramentalnej, a zwłaszcza do komunii św. i pomodlić się w intencjach papieskich w tym samym dniu, w którym dokonuje się dzieła związanego z odpustem; wystarczy jednak, jeśli dopełni się tych pobożnych obrzędów i modlitw w okresie kilkunastu (ok. 20) dni przed lub po dziele odpustowym. Wybór modlitwy do odmówienia w intencjach papieskich pozostawia się wiernym, ale zaleca się «Ojcze nasz» i «Zdrowaś Maryjo». Dla uzyskania kilku odpustów zupełnych wystarczy jedna spowiedź sakramentalna, ale dla każdego z osobna wymagana jest komunia św. i modlitwa w intencjach papieskich.
W przypadku osób, którym rzeczywiste przeszkody uniemożliwiają spełnienie przepisanych dzieł i warunków, spowiednicy mogą je zmienić (oczywiście nie dotyczy to obowiązku wyrzeczenia się grzechu, także powszedniego).
Odpusty można zawsze uzyskać dla samego siebie lub dla dusz osób zmarłych, nie można natomiast uzyskać ich dla innych osób żyjących na ziemi.
Po jednej spowiedzi można uzyskać wiele odpustów zupełnych, natomiast po jednej Komunii świętej i jednej modlitwie w intencjach papieża - tylko jeden odpust zupełny.
Kościół zachęca do ofiarowania odpustów za zmarłych (niekoniecznie muszą być to osoby nam znane, nie musimy wymieniać konkretnego imienia - wystarczy ofiarować odpust w intencji osoby zmarłej, która tego odpustu potrzebuje). Przez taki dar sam ofiarodawca zyskuje dla siebie odpust zupełny w godzinie swojej śmierci.
Odpust zupełny można uzyskać tylko jeden raz w ciągu doby, jednak w momencie śmierci wierny może uzyskać odpust zupełny, chociaż tego dnia uzyskał już wcześniej inny odpust zupełny. Natomiast odpustów cząstkowych można wiele uzyskać w ciągu każdego dnia.
:: Czynności związane z odpustem zupełnym ::
Oto wykaz odpustów zupełnych i cząstkowych, podanych przez Penitencjarię Apostolską 29 czerwca 1969 roku:
1. Odmówienie modlitwy: Czynności nasze... (Mszał Rzymski: kolekta z czwartku po Popielcu) - odpust cząstkowy.
2. Odmówienie aktów cnót teologalnych i żalu za grzechy - odpust cząstkowy.
3. Nawiedzenie Najświętszego Sakramentu - odpust cząstkowy; adoracja Najświętszego Sakramentu: przynajmniej pół godziny - odpust zupełny.
4. Odmówienie hymnu: Uwielbiam Cię nabożnie (Adoro Te, devote) - odpust cząstkowy.
5. Odmówienie przed zebraniami modlitwy: Stajemy wobec Ciebie, Panie - odpust cząstkowy.
6. Odmówienie modlitwy: Do Ciebie, Święty Józefie - odpust cząstkowy.
7. Odmówienie modlitwy: Dzięki Ci składamy, Wszechmogący Boże, za wszystkie dobrodziejstwa Twoje. Który żyjesz i królujesz na wieki wieków. Amen. - odpust cząstkowy.
8. Odmówienie modlitwy: Aniele Boży - odpust cząstkowy.
9. Odmówienie modlitwy Anioł Pański, w okresie wielkanocnym Królowo nieba - odpust cząstkowy.
10. Odmówienie hymnu Duszo Chrystusowa - odpust cząstkowy.
11. Nawiedzenie jednej z czterech patriarchalnych bazylik rzymskich (św. Piotra, św. Pawła za Murami, Matki Boskiej Większej, św. Jana na Lateranie) i odmówienie tam Ojcze nasz i Wierzę
- w święto tytułu;
- w jakiekolwiek święto nakazane;
- raz w roku w innym dniu wybranym przez wiernego - odpust zupełny.
12. Błogosławieństwo Papieskie Urbi et Orbi choćby tylko przez radio lub telewizję - odpust zupełny.
13. Nawiedzenie cmentarza w dniach 1-8 listopada i modlitwa za zmarłych - odpust zupełny; w pozostałe dni roku - odpust cząstkowy
14. Nawiedzenie cmentarza starochrześcijańskiego, czyli katakumb - odpust cząstkowy.
15. Odmówienie Składu Apostolskiego (pacierzowe wyznanie wiary) lub Symbolu Nicejsko-Konstantynopolitańskiego (mszalne wyznanie wiary) - odpust cząstkowy.
16. Akt komunii duchowej, wzbudzony przy pomocy jakiejkolwiek pobożnej formuły - odpust cząstkowy.
17. Pobożne uczestnictwo w adoracji krzyża podczas liturgii w Wielki Piątek - odpust zupełny.
18. Odmówienie Jutrzni lub Nieszporów żałobnych - odpust cząstkowy.
19. Udział w nauczaniu lub uczeniu się nauki chrześcijańskiej - odpust cząstkowy.
20. Odmówienie Psalmu 130(729): Z głębokości - odpust cząstkowy.
21. Odmó...
wojtek.matela