Rothbard_Zbieranie_danych_statystycznych.pdf

» Print Murray N. Rothbard “Zbieranie danych statystycznych jest wła Ļ ciw Ģ funkcj Ģ pa ı stwa” | Liberalis http://liberalis.pl/2008/03/07/murray-n-rothbard-%e2%80%9czbieranie-danych-statystycznych-jest-wl...

- Liberalis - http://liberalis.pl -

Murray N. Rothbard ÐZbieranie danych statystycznych jest wþaĻciwĢ funkcjĢ paıstwaÑ

Posted By kapron On marzec 7, 2008 @ 10:46 przed poþudniem In Murray Rothbard | 1 Comment

Nasz wiek jest wiekiem statystyki. W kraju i okresie historycznym, w ktrym oddaje siħ czeĻę danym statystycznym jako informacjom supernaukowym, stanowiĢcym klucz do wszelkiej

wiedzy, zalewa nas powdŅ wszelkiego rodzaju danych. Ich gþwnym Ņrdþem jest paıstwo. Kiedy firmy prywatne i stowarzyszenia branŇowe zbierajĢ i publikujĢ pewne dane

statystyczne, ograniczajĢ siħ zwykle do konkretnych potrzeb okreĻlonych sektorw gospodarki. WiħkszoĻę dostħpnych danych jest jednak zbierana i publikowana przez paıstwo. Oglne

dane statystyczne na temat kondycji gospodarki czy teŇ popularne dane co do wielkoĻci Ðproduktu krajowego bruttoÑ, ktre pozwalajĢ kaŇdemu ekonomiĻcie zamienię siħ w jasnowidza i

przepowiadaę koniunkturħ gospodarczĢ, pochodzĢ wþaĻnie od paıstwa. Co wiħcej, wiele danych statystycznych to produkty uboczne innych dziaþaı podejmowanych przez wþadze: z

urzħdu skarbowego pochodzĢ dane podatkowe, z biur zatrudnienia uzyskaę moŇna informacje na temat poziomu bezrobocia, z urzħdw celnych dane na temat handlu zagranicznego, z

Systemu Rezerwy Federalnej - dane na temat bankowoĻci itd. A w miarħ rozwoju nowych technik statystycznych powoþywane sĢ nowe biura administracji paıstwowej, ktre zajmujĢ

siħ ich udoskonalaniem i praktycznym wykorzystaniem.

Gwaþtowny wzrost liczby statystyk paıstwowych musi wiĢzaę siħ dla libertarian z kilkoma negatywnymi skutkami. Po pierwsze oczywistym jest, iŇ zbyt wiele zasobw i Ļrodkw

przeznaczanych jest na zbieranie i przetwarzanie danych statystycznych. W warunkach caþkowicie wolnego rynku wielkoĻę siþy roboczej, ziemi oraz kapitaþu wykorzystywanych do

pozyskiwania i obrbki danych statystycznych ulegþaby zmniejszeniu do niewielkiego uþamka wartoĻci obecnej. Wydatki samego rzĢdu federalnego w tym zakresie szacowane sĢ na

kwoty rzħdu setek milionw dolarw.

Po drugie, wiħkszoĻę danych statystycznych pozyskiwana jest za poĻrednictwem Ļrodkw przymusu stosowanych przez paıstwo. Nie oznacza to jedynie, Ňe dane takie sĢ wytworem

niemile widzianych praktyk, oznacza to, Ňe rzeczywisty koszt uzyskania tych statystyk ponoszony przez obywateli amerykaıskich jest faktycznie duŇo wyŇszy niŇ pieniĢdze z podatkw

wydawane na ten cel przez agencje rzĢdowe. Prywatny biznes i konsumenci muszĢ ponosię ciħŇar kosztw prowadzenia ewidencji, sprawozdawczoĻci i podobnych dziaþaı wymaganych

w ramach paıstwowego systemu pozyskiwania informacji. Co wiħcej, takie dodatkowe koszty staþe stanowiĢ stosunkowo powaŇne obciĢŇenie szczeglnie dla maþego biznesu, ktry nie

jest odpowiednio wyposaŇony, by zadoĻęuczynię tego rodzaju biurokratycznym wymogom. W konsekwencji te na pierwszy rzut oka niepozorne dane statystyczne stanowiĢ dla maþego

biznesu kulħ u nogi i przyczyniajĢ siħ do zaostrzenia warunkw panujĢcych w gospodarce Stanw Zjednoczonych. SĢ jednak takŇe inne waŇne - choę nie tak oczywiste powody, dla

ktrych libertarianie spoglĢdajĢ na dane statystyczne z dezaprobatĢ. Pozyskiwanie danych oraz ich opracowanie nie tylko wychodzi poza funkcjħ paıstwa obejmujĢcĢ ochronħ obywateli

i wþasnoĻci, nie tylko jest to przykþad niewþaĻciwego przeznaczenia i marnotrawstwa zasobw ekonomicznych i nie tylko nadmiernie obciĢŇa podatnikw, gospodarkħ, maþy biznes i

konsumenta. Dane statystyczne, co waŇniejsze, majĢ kluczowe znaczenie dla wszelkich bez wyjĢtku dziaþaı paıstwa o charakterze interwencjonistycznym i socjalistycznym.

Konsumenci jako jednostki, dokonujĢc codziennych zakupw, majĢ niewielkĢ potrzebħ posiadania danych statystycznych. Za poĻrednictwem reklamy , informacji uzyskanych od

znajomych oraz poprzez wþasne doĻwiadczenie, wyrabiajĢ sobie poglĢd na temat sytuacji na otaczajĢcych ich rynkach. To samo dotyczy przedsiħbiorstw. Biznesmeni takŇe muszĢ

okreĻlię wielkoĻę konkretnego rynku, okreĻlię ceny dbr, w ktre muszĢ siħ zaopatrzyę, oraz ceny sprzedawanych przez siebie towarw, prowadzię ksiħgowoĻę kosztowĢ w celu

okreĻlenia kosztw swej dziaþalnoĻci itd. Jednak Ňadne z tych dziaþaı faktycznie nie opiera siħ na poszukiwaniu danych statystycznych o gospodarce przetrawionych wczeĻniej przez

wþadze federalne. Biznesmeni, podobnie jak konsumenci, zapoznajĢ siħ z rynkiem, na ktrym funkcjonujĢ, poprzez swe codzienne doĻwiadczenie praktyczne.

Urzħdnicy paıstwowi i reformatorzy opowiadajĢcy siħ za kontrolĢ paıstwa sĢ w caþkowicie innej sytuacji. SĢ oni zdecydowanie poza rynkiem. Dlatego, by zdobyę ÐdojĻcieÑ do sytuacji,

ktrej planowania i reformowania siħ podjħli, muszĢ uzyskaę informacje, ktre nie pochodzĢ z osobistego, codziennego doĻwiadczenia. JedynĢ formĢ, jakĢ takie informacje mogĢ

przybieraę, jest postaę danych statystycznych (1). Dane statystyczne sĢ oczami i uszami biurokratw, politykw i socjalistycznych reformatorw. Tylko za poĻrednictwem danych

statystycznych mogĢ siħ oni bowiem zorientowaę - lub przynajmniej wyrobię jakiĻ poglĢd - co do sytuacji w gospodarce (2) . Tylko dziħki statystyce mogĢ siħ oni dowiedzieę, ilu ludzi w

podeszþym wieku cierpi na krzywicħ, ilu mþodych ludzi ma prchnicħ lub ilu Eskimosw potrzebuje nowych futer z foki. Tylko w ten sposb, dziħki danym statystycznym, mogĢ owi

interwencjoniĻci dowiedzieę siħ, kto i czego potrzebuje w gospodarce i ile pieniħdzy federalnych oraz w ktrĢ stronħ naleŇy skierowaę. I wreszcie tylko dziħki danym statystycznym

wþadze federalne mogĢ podjĢę bþħdne z samego zaþoŇenia prby planowania, regulowania, kontrolowania i reformowania rŇnych sektorw - a nawet narzucania centralnego planowania

i usocjalistyczniania caþej gospodarki. JeŇeli na przykþad paıstwo nie otrzymywaþoby danych na temat kolei, jak mogþoby podjĢę siħ regulowania stawek biletw kolejowych, finansw

kolejnictwa i innych spraw tego sektora? Jak wþadze mogþyby wprowadzię mechanizmy kontroli cen, jeŇeli nie wiedziaþyby, jakie towary zostaþy sprzedane oraz jakie ceny przewaŇaþy na

rynku? Dane statystyczne - powtrzmy raz jeszcze - sĢ oczami i uszami interwencjonistw, reformatorw intelektualistw, politykw oraz biurokratw rzĢdowych. JeŇeli pozbawiþoby siħ

ich tych podstawowych wyznacznikw wiedzy o Ļwiecie, to moŇna by byþo caþkowicie wyeliminowaę zagroŇenie interwencjonizmu paıstwowego.

OczywiĻcie jest prawdĢ, Ňe wþadze, nawet pozbawione wszelkiej wiedzy na temat spraw paıstwa opartej na danych statystycznych, mogĢ podejmowaę prby ingerowania, nakþadania

podatkw i dotowania, regulowania i kontrolowania. Paıstwo moŇe podjĢę prbħ wspierania finansowego ludzi w podeszþym wieku nawet nie majĢc najmniejszego pojħcia o tym, jak

liczna jest to grupa i jak przedstawia siħ jej rozþoŇenie geograficzne.

MoŇe prbowaę dokonaę regulacji przemysþu nie wiedzĢc ile przedsiħbiorstw w nim dziaþa lub nie majĢc na ten temat innych podstawowych danych. MoŇe podjĢę prbħ regulowania

koniunktury gospodarczej bez wiedzy na temat tendencji w zakresie cen lub aktywnoĻci gospodarczej. Paıstwo moŇe podjĢę prbħ takich dziaþaı, ale na pewno daleko w ten sposb nie

zajdzie. Kompletny chaos, ktry pojawiþby siħ w wyniku zastosowania takiej strategii, byþby zbyt oczywisty i zbyt widoczny nawet dla administracji paıstwowej, nie wspominajĢc juŇ o

obywatelach. Chaos taki byþby jednoczeĻnie oczywistym dowodem ma bþħdnoĻę interwencjonizmu, poniewaŇ jednym z gþwnych powodw podawanych przez paıstwo na poparcie

1 z 3

2008-03-09 11:00

potrzeby ingerencji jest to, Ňe pozwalajĢ one ÐskorygowaęÑ funkcjonowanie rynku i sprawiajĢ, Ňe rynek i gospodarka stajĢ siħ bardziej racjonalne. OczywiĻcie jeŇeli wþadze pozbawione

byþyby wszelkiej wiedzy na temat sytuacji gospodarczej, nie mogþoby byę nawet krzty racjonalnoĻci w interwencjonizmie paıstwa. z pewnoĻciĢ brak danych statystycznych caþkowicie i

ze skutkiem natychmiastowym obrciþby wniwecz prby wprowadzenia socjalistycznego planowania.

Trudno powiedzieę, jakie dziaþania mogliby podjĢę na przykþad planiĻci centralni z Kremla planujĢc Ňycie obywateli ZSRR, jeŇeli zostaliby pozbawieni wszelkich informacji i wszelkich

danych statystycznych na temat obywateli. Wþadza nie wiedziaþaby nawet komu wydawaę rozkazy, nie wspominajĢc juŇ o prbie zaprogramowania skomplikowanego mechanizmu

gospodarki.

Tak wiħc ze wszystkich proponowanych przez lata rozlicznych sposobw, ktrych celem miaþoby byę ograniczenie wþadzy paıstwa i zahamowanie jego interwencjonistycznych praktyk,

proste i maþo spektakularne pozbawienie paıstwa usþug urzħdw zajmujĢcych siħ kompilowaniem i obrbkĢ danych statystycznych jest chyba rozwiĢzaniem najbardziej kompleksowym

i najbardziej efektywnym. Dane statystyczne - tak waŇny element filozofii hoþdujĢcej rozlegþej kontroli paıstwa - okazujĢ siħ byę rwnieŇ jej piħtĢ achillesowĢ.

(1) NiedoskonaþoĻci danych statystycznych w porwnaniu z wiedzĢ osobistĢ wszystkich uczestnikw wykorzystywanĢ na rynku omawia w sposb wielce pouczajĢcy F.A. Hayek w

Individualism and the Economic Order (Chicago: University of Chicago Press, 1948), Rozdziaþ 4. Zob. takŇe Geoffrey Dobbs, On Planning the Earth (Liverpool: K.R.P. Publica 1951), str.

77-86.

(2) JuŇ w roku 1863 Samuel B. Ruggles, amerykaıski delegat na MiħdzynarodowĢ Konferencjħ StatystycznĢ w Berlinie stwierdziþ: ÐDane statystyczne sĢ oczyma mħŇa stanu

umoŇliwiajĢcymi mu analizowanie i Ļledzenie w sposb jasny i czytelny caþe struktury gospodarki i paıstwa.Ñ Na temat dalszych informacji odnoszĢcych siħ do powiĢzaı pomiħdzy

danymi statystycznymi, statystykami oraz paıstwem zob. Murray N. Rothbard, The Politics of Political Economists: Comment, ÐThe Quarterly Journal of EconomicsÑ (November 1960),

str. 659-65.

***

Artykul opublikowany pierwotnie na [1] Stronie domowej Wþodzimierza Gogþozy

Dodaj do:

[2] [3] [4] [5] [6] [7] [8] [9] [10] [11] [12]

Article printed from Liberalis: http://liberalis.pl

URL to article: http://liberalis.pl/2008/03/07/murray-n-rothbard-%e2%80%9czbieranie-danych-statystycznych-jest-wlasciwa-funkcja-panstwa%e2%80%9d/

URLs in this post:

[1] Stronie domowej Wþodzimierza Gogþozy: http://wgogloza.com/

[2] Image: http://wpigulce.net/submit.php?url=http://liberalis.pl/2008/03/07/murray-n-rothbard-%e2%80%9czbieran

ie-danych-statystycznych-jest-wlasciwa-funkcja-panstwa%e2%80%9d/&title=Murray+N.+Rothbard+%E2%80

%9CZbieranie+danych+statystycznych+jest+w%C5%82a%C5%9Bciw%C4%85+funkcj%C4%85+pa%C5%84stwa%E2%80%9D

[3] Image: http://wykop.pl/dodaj?url=http://liberalis.pl/2008/03/07/murray-n-rothbard-%e2%80%9czbieranie-danych

-statystycznych-jest-wlasciwa-funkcja-panstwa%e2%80%9d/&title=Murray+N.+Rothbard+%E2%80%9CZbiera

nie+danych+statystycznych+jest+w%C5%82a%C5%9Bciw%C4%85+funkcj%C4%85+pa%C5%84stwa%E2%80%9D

[4] Image: http://www.gwar.pl/DodajGwar.html?u=http://liberalis.pl/2008/03/07/murray-n-rothbard-%e2%80%9czbiera

nie-danych-statystycznych-jest-wlasciwa-funkcja-panstwa%e2%80%9d/&title=Murray+N.+Rothbard+%E2%8

0%9CZbieranie+danych+statystycznych+jest+w%C5%82a%C5%9Bciw%C4%85+funkcj%C4%85+pa%C5%84stwa%E2%80%9D

[5] Image: http://del.icio.us/post?url=http://liberalis.pl/2008/03/07/murray-n-rothbard-%e2%80%9czbieranie-dany

ch-statystycznych-jest-wlasciwa-funkcja-panstwa%e2%80%9d/&title=Murray+N.+Rothbard+%E2%80%9CZbie

ranie+danych+statystycznych+jest+w%C5%82a%C5%9Bciw%C4%85+funkcj%C4%85+pa%C5%84stwa%E2%80%9D

[6] Image: http://digg.com/submit?phase=2&url=http://liberalis.pl/2008/03/07/murray-n-rothbard-%e2%80%9czbi

eranie-danych-statystycznych-jest-wlasciwa-funkcja-panstwa%e2%80%9d/&title=Murray+N.+Rothbard+%E

2%80%9CZbieranie+danych+statystycznych+jest+w%C5%82a%C5%9Bciw%C4%85+funkcj%C4%85+pa%C5%84stwa%E2%80%

[7] Image: http://furl.net/storeIt.jsp?t=Murray+N.+Rothbard+%E2%80%9CZbieranie+danych+statystycznych+jest+w%C5%

82a%C5%9Bciw%C4%85+funkcj%C4%85+pa%C5%84stwa%E2%80%9D&u=http://liberalis.pl/2008/03/07/murray-n-

rothbard-%e2%80%9czbieranie-danych-statystycznych-jest-wlasciwa-funkcja-panstwa%e2%80%9d/

2 z 3

2008-03-09 11:00

[8] Image: http://www.technorati.com/faves?add=http://liberalis.pl/2008/03/07/murray-n-rothbard-%e2%80%9czbiera

nie-danych-statystycznych-jest-wlasciwa-funkcja-panstwa%e2%80%9d/

[9] Image: http://ma.gnolia.com/bookmarklet/add?url=http://liberalis.pl/2008/03/07/murray-n-rothbard-%e2%80%9cz

bieranie-danych-statystycznych-jest-wlasciwa-funkcja-panstwa%e2%80%9d/&title=Murray+N.+Rothbard+

%E2%80%9CZbieranie+danych+statystycznych+jest+w%C5%82a%C5%9Bciw%C4%85+funkcj%C4%85+pa%C5%84stwa%E2%8

0%9D&description=Murray+N.+Rothbard+%E2%80%9CZbieranie+danych+statystycznych+jest+w%C5%82a%C5%9B

ciw%C4%85+funkcj%C4%85+pa%C5%84stwa%E2%80%9D

[10] Image: http://www.google.com/bookmarks/mark?op=edit&output=popup&bkmk=http://liberalis.pl/2008/03/0

7/murray-n-rothbard-%e2%80%9czbieranie-danych-statystycznych-jest-wlasciwa-funkcja-panstwa%e2%80%9d/

&title=Murray+N.+Rothbard+%E2%80%9CZbieranie+danych+statystycznych+jest+w%C5%82a%C5%9Bciw%C4%85+

funkcj%C4%85+pa%C5%84stwa%E2%80%9D

[11] Image: http://www.bookmark.it/bookmark.php?url=http://liberalis.pl/2008/03/07/murray-n-rothbard-%e2%80%9czb

ieranie-danych-statystycznych-jest-wlasciwa-funkcja-panstwa%e2%80%9d/

[12] Image: http://www.facebook.com/share.php?u=http://liberalis.pl/2008/03/07/murray-n-rothbard-%e2%80%9czbiera

nie-danych-statystycznych-jest-wlasciwa-funkcja-panstwa%e2%80%9d/

3 z 3

2008-03-09 11:00

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: