EMIGRACJA do Niemiec - poradnik emigranta.pdf

(393 KB) Pobierz
709287280 UNPDF
nfos
Witamy w
Niemczech
Informacje dla imigrantów
i
709287280.005.png
Słowo wstępne
Serdecznie witamy w Republice Federalnej Niemiec.
Zdecydowali się Państwo na przyjazd do Niemiec, by tu zamieszkać i – być może razem z rodziną –
zbudować sobie nowe życie. Krok ten pociąga za sobą wiele zmian i szereg niepewności. Ważne
jest jednak przy tym, by dostrzegli Państwo możliwości i wykorzystali szanse, które niesie ze sobą
ten nowy start. Będzie to dla Państwa tym łatwiejsze, im lepiej poznają i zrozumieją Państwo nasz
kraj.
Chcielibyśmy udzielić Państwu pomocy w drodze do trwałej i zwieńczonej sukcesem integracji
z niemieckim społeczeństwem. Jednak cel ten może zostać osiągnięty tylko przy aktywnym
współudziale z Państwa strony.
Szczególnie ważne jest, by opanowali Państwo język niemiecki. Ponadto powinni zapoznać się
Państwo z podstawowymi zasadami naszego kraju, naszą kulturą, historią i porządkiem praw­
nym. Pomoże w tym Państwu udział w kursie integracyjnym.
Niniejsza broszura skierowana jest głównie do nowo przybyłych imigrantów. Zawiera podsta­
wowe informacje dotyczące wszystkich ważnych dziedzin życia, jak mieszkanie, praca i szkoła,
a przede wszystkim wskazówki o partnerach i instytucjach pierwszego kontaktu, mogących
udzielić odpowiedzi na Państwa pytania i dopomóc w odnalezieniu się w nowej rzeczywistości.
Proszę też bez obaw prosić o pomoc współobywateli. Wiele problemów da się w bardzo prosty
sposób rozwiązać, jeśli wykażą Państwo inicjatywę i zwrócą się do sąsiadów, kolegów, nauczycie­
li czy znajomych. Wyjaśnią oni Państwu kwestie jeszcze niezrozumiałe i udzielą cennych wska­
zówek.
Życzę Państwu i Państwa rodzinom szybkiej aklimatyzacji, tak by wkrótce poczuli się Państwo w
Niemczech jak w domu.
dr Wolfgang Schäuble, poseł do Bundestagu
Federalny Minister Spraw Wewnętrznych
709287280.006.png 709287280.007.png
Spis treści
6.4 Zasiłekwychowawczy–urloprodzicielski
6.5 Przedszkolaiżłobki
7. Zdrowie i sprawy socjalne
32
Wprowadzenie
4
7.1 PoradnictwoAIDS
7.2 Poradnictwowsprawachnarkomaniiiuzależnień
7.3 Zdrowieiprofilaktyka
7.4 Integracjaspołecznaosóbniepełnosprawnych
1. Prawo pobytu i obywatelstwo
8
1.1 Późniprzesiedleńcy
1.2 Prawowyborczedlacudzoziemców
1.3 Cudzoziemcy
1.4 Rodzajezezwoleńnapobyt
8. Ubezpieczenia
38
8.1 Ubezpieczeniespołeczne
8.2 Ubezpieczenierentowo-emerytalne
8.3 Ubezpieczeniezdrowotne
8.4 Ubezpieczeniepielęgnacyjne
8.5 Ubezpieczeniewypadkowe
8.6 Ubezpieczenieodbezrobocia
8.7 Ubezpieczeniamajątkoweiosobowe
2. Mieszkanie
10
2.1 Poszukiwaniemieszkania
2.2 Mieszkaniasocjalne–zasiłekmieszkaniowy
2.3 Czynsziprawonajmu
2.4 Kosztydodatkoweiusuwanieodpadów
9. Informacja i komunikacja
44
3. Zakupy
14
9.1 Poczta
9.2 Telefon
9.3 Internet
3.1 Poradnictwokonsumenckieigodzinyotwarcia
3.2 Umowyzawieranewdomu,zakupywInternecie
10. Pieniądze i kredyty
48
4. Praca i zawód
16
10.1 Środkipłatnicze
10.2 Kredyty
4.1 Doradztwozawodowe,pośrednictwopracyimiejscnaukizawodu
4.2 Uznawaniedokumentów
4.3 Kształcenieidokształcaniezawodowe
4.4 Samodzielniprzedsiębiorcy
4.5 Dochody
11. Mobilność i podróże
50
11.1 Rejestracjapojazdówiprawojazdy
11.2 Ważnezasadyruchudrogowego
11.3 Środkikomunikacji
5. Szkoła i studia
22
5.1 Rodzajeszkółiobowiązekszkolny
5.2 Studiawyższe
5.3. Wspieranieedukacji
5.4 Kształceniedorosłych
12. Religia, kultura, media
54
12.1 Kościołyiwspólnotyreligijne
12.2 Ofertykulturalneimedia
6. Dzieci i rodzina
26
Indeks
56
6.1 Poradnictwodlakobietwciąży
6.2 Ciążaiochronamatekpracujących
6.3 Dodateknadzieci
Lista urzędów i instytucji
58
709287280.008.png
WPROWADZenIe
Wprowadzenie
Integracja szansą współuczestnictwa
Pomoce integracyjne i oferty doradcze
W Niemczech żyje 82,5 mln mieszkańców. Około 6,7 mln z nich nie posiada obywatelstwa niemiec­
kiego. Wielu imigrantów mieszka tu już ponad dziesięć lat. Około 1,4 mln żyje w Niemczech od
urodzenia.
Dla szybkiej orientacji w nowym otoczeniu na początek kilka zdań o Republice Federalnej Nie­
miec. Demokracja, federalizm, państwo prawa i państwo socjalne to w Niemczech cztery gwaran­
towane przez konstytucję zasady współżycia społecznego. Republika Federalna Niemiec jest pań­
stwem federalnym, w skład którego wchodzi 16 krajów związkowych. Federacja, kraje związkowe
i gminy tworzą trzy najważniejsze szczeble struktury państwa. W pierwszej kolejności należy się
zapoznać z życiem swojego miasta, swojej gminy, względnie powiatu, ponieważ wymienione
administracje komunalne regulują wszystkie sprawy miejscowej wspólnoty we własnym zakresie.
Integracja w sensie bezkonfliktowego współżycia Niemców i imigrantów jest więc ważnym zada­
niem dla całego społeczeństwa, z którym należy uporać się wspólnie. Integracja stwarza wiele
szans – przede wszystkim umożliwia imigrantom równoprawny udział w życiu społecznym. Jej
warunkiem jest jednak gotowość do aktywnego współdziałania ze strony przybyszy. Przykładem
tego może być opanowanie języka niemieckiego bądź identyfikacja z tutejszymi normami i war­
tościami.
Broszury
Niniejsza broszura „Witamy w Niemczech – Informacje dla imigrantów“ ma pomóc w integracji,
dlatego też zawiera wiele wskazówek i informacji. Jej uzupełnieniem są dodane na końcu książ­
ki dwie broszurki dodatkowe: „Kurs integracyjny” oraz „Adresy”. Broszura „Kurs integracyjny”
informuje o kursach językowych i orientacyjnych. Ważne adresy dotyczące ministerstw, urzędów
i organizacji zebrano w broszurze „Adresy“. Do wydań w językach niemieckim i rosyjskim załączo­
na jest dodatkowo broszura „Późni przesiedleńcy”. Zawarte w niej informacje dotyczą wyłącznie
tzw. późnych przesiedleńców oraz członków ich rodzin. W niniejszej broszurze nie tłumaczono
występujących w tekście nazw własnych oraz określeń urzędów i instytucji. Ich dwujęzyczna lista
znajduje się na końcu publikacji (str. 58).
Kluczem do udanej integracji jest język. Dlatego też należy odważnie używać języka niemieckiego
w rozmowach ze znajomymi i krewnymi, przede wszystkim zaś z Niemcami. Tylko osobiste kon­
takty stworzą szansę stania się rzeczywistym członkiem społeczności oraz nabrania pewności w
posługiwaniu się językiem niemieckim.
Integracja wymaga zaangażowania
Pierwsze wrażenia z pobytu w Niemczech każdy ma zapewne już za sobą, ma też pewne wyo­
brażenie, jakie kroki należałoby podjąć w ciągu najbliższych dni i tygodni, aby stworzyć dobrą
podstawę dla nowego startu w przyszłość. Trzeba poszukać odpowiedniego mieszkania, zgłosić
dzieci w przedszkolu i szkole, wymienić prawo jazdy i – naturalnie – nawiązać pierwsze kontakty z
żyjącymi tu ludźmi.
Kurs integracyjny
Imigranci, którzy właśnie przybyli do Niemiec i zamierzają pozostać tu na stałe, z reguły mają
ustawowe prawo do udziału w kursie integracyjnym. Składa się on z części językowej, obejmującej
maksymalnie 600 godzin lekcyjnych, oraz części orientacyjnej w wymiarze 30 godzin lekcyjnych.
Należy też korzystać z wszelkich ofert integracyjnych, dostępnych w miejscu zamieszkania lub
okolicy. Warunkiem skutecznego włączenia do życia społecznego jest gotowość wszystkich
uczestników do wyjścia sobie naprzeciw. Stąd konieczne jest również zaangażowanie ze strony
przybyszy.
W trakcie kursu językowego uczestnicy uczą się porozumiewać po niemiecku we wszystkich waż­
nych dziedzinach życia codziennego i świata pracy. Omawiane są tam na przykład takie tematy,
jak zakupy, korzystanie ze środków komunikacji publicznej, radzenie sobie w kontaktach z urzę­
dami czy też prowadzenie codziennych rozmów. Krótko mówiąc, na kursie nabiera się pewności w
obchodzeniu się z językiem niemieckim, by tym samym szybciej i lepiej radzić sobie w Niemczech.
Możliwości współuczestnictwa jest pod dostatkiem: proszę na przykład brać udział w imprezach i
festynach. W ich trakcie można poznać nowych sąsiadów, pokazać wspólnocie swoje zaintereso­
wanie życiem społecznym w nowej ojczyźnie. Koniecznie powinno się też uczestniczyć w zebra­
niach rodzicielskich lub szkolnych, by porozmawiać o swoich dzieciach z nauczycielami i posłu­
chać ich rad. Przyczyni się to do zdobycia optymalnego wykształcenia przez dzieci, zwiększając
tym samym ich szanse na późniejsze trwałe zakorzenienie się w Niemczech.
Po kursie językowym następuje kurs orientacyjny w języku niemieckim. Jego zadaniem jest
przekazanie wiedzy o systemie prawnym, kulturze i historii Niemiec. Przekazywane są na nim
informacje o życiu w niemieckim społeczeństwie, między innymi o systemie demokratycznym i
wartościach, które mają w Niemczech fundamentalne znaczenie. Również ta wiedza jest ważna
na drodze do zrozumienia społeczeństwa, w którym imigranci zdecydowali się żyć i do którego
teraz należą.
709287280.001.png
WPROWADZenIe
Bliższe informacje na temat kursu integracyjnego można znaleźć w broszurze „Kurs integracyjny“
oraz w przekazanych ulotkach.
Centralnymi punktami oferty doradczej młodzieżowych służb migracyjnych są m.in.:
indywidualna opieka w ramach „Case Management” oraz planu integracyjnego,
oferty doradcze oraz instrumenty wspierające w przypadku problemów związanych z integra­
cją lub sytuacji kryzysowych, ewentualnie przy współudziale rodziców,
konsultacje z rodzicami lub wieczorne spotkania dla nich, by i u nich przełamać ewentualne
uprzedzenia i uświadomić im znaczenie ukończenia szkoły oraz konieczność wspierania dzieci
w procesie dalszej nauki,
przygotowywanie i realizacja ofert grupowych z udziałem miejscowej młodzieży,
pośrednictwo w dostępie do dalszych ofert integracyjnych.
Doradztwo migracyjne dla nowo przybyłych
Dalszą, specjalnie dostosowaną do potrzeb imigrantów pomocą integracyjną są oferty służb
doradztwa migracyjnego dla nowo przybyłych. Udzielają one odpowiedzi na pytania i pomagają
w rozwiązywaniu problemów. W trakcie przeprowadzanej osobistej rozmowy pracownicy służb
doradczych uzyskują rozeznanie, jaka jest indywidualna sytuacja danej osoby, by wspólnie z nią
wypracować odpowiednie plany postępowania. Pośredniczą również w dostępie do specjalistycz­
nych ofert integracyjnych.
Należy przy tym zwrócić uwagę na fakt, że powyższe oferty, wspierane ze środków Federalnego
Ministerstwa ds. Rodziny, Seniorów, Kobiet i Młodzieży, wymagają całościowego podejścia do
integracji, dlatego też mogą dotyczyć również członków rodziny.
Doradztwem migracyjnym z reguły zajmują się następujące organizacje:
Arbeiterwohlfahrt (AWO)
Deutscher Caritasverband (DCV)
Diakonisches Werk (DW) der Evangelischen Kirche in Deutschland (EKD)
Deutscher Paritätischer Wohlfahrtsverband (DPWV)
Deutsches Rotes Kreuz (DRK)
Bund der Vertriebenen (BdV)
Młodzieżowe służby migracyjne zrzeszone są w ramach instytucji zajmujących się pracą socjalną
wśród młodzieży:
Bundesarbeitsgemeinschaft Evangelische Jugendsozialarbeit e. V.
Arbeiterwohlfahrt Bundesverband e. V.
Bundesarbeitsgemeinschaft Katholische Jugendsozialarbeit e. V.
Internationaler Bund e. V. wraz z Deutscher Paritätischer Wohlfahrtsverband i Deutsches Rotes
Kreuz
Internet: www.bamf.de
W urzędzie ds. cudzoziemców, w zamieszkiwanym obozie przejściowym oraz w administracji
komunalnej można otrzymać dokładne informacje o służbach doradczych w obecnym miejscu
zamieszkania. Adresy tych organizacji na szczeblu federalnym znajdują się w broszurze „Adresy”.
Internet: www.jmd­portal.de
Młodzieżowe służby migracyjne
Dla młodzieży lub osób od niedawna dorosłych, którzy przybyli do Niemiec jako imigranci, służby
migracyjne dla młodzieży przygotowały ofertę doradczą i opiekuńczą, dostosowaną do ich indy­
widualnej sytuacji życiowej. Skierowana jest ona do młodych imigrantów w wieku od dwunastu
do 27 lat.
Serwis integracyjny dla obywateli
Gdyby – mimo licznych ofert doradczych – poczuli się Państwo kiedyś niedostatecznie poinformo­
wani, proszę zwrócić się telefonicznie lub pisemnie do serwisu dla obywateli Federalnego Urzędu
ds. Migracji i Uchodźców:
Bundesamt für Migration und Flüchtlinge
Bürgerservice
90343 Nürnberg
Tel.: (09 11) 9 43­63 90
Faks: (09 11) 9 43­50 07
Internet: www.bamf.de
Jeśli imigranci należą do wymienionej grupy wiekowej i nie podlegają już obowiązkowi szkolne­
mu, zajmujące się młodzieżą służby migracyjne udzielą im w trakcie kursów integracyjnych i po
ich ukończeniu indywidualnych i celowych porad, by w ten sposób wesprzeć ich integrację szkol­
ną, zawodową i społeczną w Niemczech. Dlatego też warto korzystać z istniejących na szczeblu
komunalnym ofert. W ten sposób łatwiej będzie można sobie poradzić z warunkami życia, panu­
jącymi w nowym środowisku oraz zwiększyć swoje szanse integracyjne w zakresie szkolnym i
zawodowym, a tym samym możliwości pełnej integracji społecznej w Niemczech.
709287280.002.png 709287280.003.png 709287280.004.png
Zgłoś jeśli naruszono regulamin