Aromaterapia
i inne terapie naturalne
rea
amm
Tytuł oryginału: Aromatherapy & Complementary Therapies Przekład z języka angielskiego: Bogna Piotrowska
Projekt okładki: Joanna Plakiewicz
ISBN 83-7141-638-5
Wydano na licencji wydawnictwa Geddes & Grosset
© (wydanie polskie) Wydawnictwo REA, 2006
Wydawnictwo REA s.j. I
01-217 Warszawa, ul. Kolejowa 9/11 tel./fax: 022 631-94-23, 022 632-21-15
e-mail: handlowy@rea-sj.pl www.rea-sj.pl
Wszystkie prawa zastrzeżone.
Każda reprodukcja albo adaptacja całości lub części niniejszej publikacji - bez względu na zastosowaną technikę reprodukcji - wymaga pisemnej zgody wydawcy.
Skład i łamanie: Studio DeTePe, Paweł Rusiniak
Druk: Zakład Poligraficzno-Wydawniczy POZKAL, Inowrocław
Spis treści
Ostrzeżenie 5
Czym jest aromaterapia? 7
Pozyskiwanie olejków eterycznych 23
Działanie olejków eterycznych 26
Kompozycje olejków eterycznych 37
Przechowywanie olejków eterycznychi ich kompozycji 49
Wybór i zastosowanie olejków bazowych 52
ABC roślin i olejków eterycznych 56
Aromaterapia a ciąża 160
Aromaterapia a dzieci 163
Domowa apteczka 165
Masaż 168
Refłeksologia 197
Siatsu 248
Akupresura 274
Reiki 279
3
Ostrzeżenie
Następujących olejków eterycznych o silnych właściwościach toksycznych nie wolno stosować pod żadną postacią:
bylica boże drzewko kamfora żółta
bylica cytwar liść boldo
bylica piołun mięta polej
bylica pospolita potoślin jaborandi
chrzan ruta
gorczyca sasafras
gorzkie migdały tatarak
gruszyczka wrotycz pospolity
jałowiec sawina żywotnik, tuja
Przed podjęciem jakiejkolwiek terapii skonsultuj się z lekarzem. Bez jego zgody nie odstawiaj żadnych z przepisanych ci leków.
Nieodpowiednio stosowane, niektóre olejki eteryczne mają właściwości toksyczne. Niektórych z nich nigdy nie należy stosować w domowych kuracjach. Zanim więc rozpoczniesz aromaterapię, poradź się specjalisty w tej dziedzinie.
Bez konsultacji z aromaterapeutą olejków eterycznych nie wolno stosować podczas ciąży, ani w leczeniu niemowlę i małych dzieci.
W przypadku niektórych schorzeń stosowanie olejków eterycznych do masażu jest niewskazane.
Olejków eterycznych nie stosuje się wewnętrznie.
Chroń oczy przed olejkami eterycznymi.
Z reguły nierozcieńczonych olejków eterycznych nie stosuje się bezpośrednio na skórę, chyba że tak zaleci terapeuta.
Stosując aromaterapię w połączeniu z homeopatią lub kuracją ziołową, skonsultuj się z lekarzem homeopatą, zielarzem i aromaterapeutą.
Czym jest aromaterapia?
Aromaterapia to kuracja polegająca na wykorzystaniu olejków eterycznych otrzymywanych z roślin aromatycznych. Olejki takie, pozyskiwane w rozmaity sposób, są stosowane w leczeniu różnych dolegliwości fizycznych i psychicznych, a także w kosmetyce lub po prostu dla przyjemności. Olejki eteryczne działają zarówno na nasz stan fizyczny, jak i psychiczny. Stale prowadzi się badania nad ich wpływem na organizm ludzki.
Aromaterapia znana jest od wieków. Niestety ostatnio często bywa utożsamiana z nurtem New Age, przez co zyskała sobie tyluż zwolenników, co zagorzałych przeciwników, dla których New Age kojarzy się wyłącznie z brednią i zabobonami. Sceptycy zapominają jednak, że w życiu codziennym każdy z nas, świadomie lub nieświadomie, w ten czy inny sposób stosuje aromaterapię.
Wykwalifikowany specjalista w dziedzinie aromatera-pii musi posiadać dużą wiedzę i doświadczenie. Od jego umiejętności bowiem zależy skuteczność terapii - także wówczas, gdy stanowi ona środek wspomagający medycyn? konwencjonalną. Aromaterapię zaleca się zarówno w drobnych niedomogach organizmu, jak i w przypadku poważnych schorzeń. W miarę rozwoju badań w tej dziedzinie zakres jej zastosowania stale się rozszerza. Jest ona taKże wykorzystywana w leczeniu paliatywnym - przynosi
7
pacjentowi ulgę, chociaż nie prowadzi do całkowitego wyleczenia.
W pewnym sensie każdy z nas zna się na aromaterapii i praktykuje ją na co dzień. Bo czym innym jest dodawanie do kąpieli ulubionych wonnych olejków? Niektóre substancje eteryczne łagodzą ból mięśni i działają odprężające) na organizm. Mydło, płyny do kąpieli, szampony, balsamy do ciała, wszystkie zawierają olejki eteryczne. Tak więc stosując kosmetyki w pewnym sensie nieświadomie stajemy się własnymi aromaterapeutami. Leczymy katar skrapia-jąc chusteczkę do nosa kilkoma kropelkami olejku eukaliptusowego, który pomaga udrożnić drogi oddechowe. Na trądzik młodzieńczy nastolatki stosują napary z liści herbacianych lub substancje zawierające olejek herbaciany o działaniu przeciwzapalnym. Wszystko to należy do aromaterapii. Wąchając kwiaty, wdychając żywiczne powietrze sosnowego lasu, zrywając zioła przyprawowe i rozkoszując się wonią ich roztartych liści praktykujemy aromaterapię.
Jak już wspomniano, aromaterapia jako dziedzina medycyny znana jest od stuleci. Zanim powstała medycyna tradycyjna, korzystająca z osiągnięć nowoczesnej chemii, w leczeniu chorób, a także w obrzędach religijnych, ludzie na całym świecie wykorzystywali wyciągi roślinne.
W miarę rozwoju medycyny poszły w zapomnienie leki ziołowe, a na ich miejsce pojawiać się zaczęły ich sztuczne substytuty. Mało kto pamięta, że nadal wiele popularnych preparatów, takich jak Digoxin, powstaje na bazie wyciągów roślinnych. Mimo to do zielarstwa wielu z nas podchodzi sceptycznie, a już ze szczególną podejrzliwością traktuje aromaterapię, która jest przecież również formą
8
ziołolecznictwa. Przyczyn takiego stanu rzeczy jest wiele. Nie bez znaczenia jest fakt, że aromaterapia jako gałąź medycyny niekonwencjonalnej nie należy do przedmiotów nauczanych w akademiach medycznych, a ponadto nie opiera się na leczeniu za pomocą gotowych, starannie odmierzonych dawek leku, podawanych w pigułkach lub W postaci zastrzyków. U przeciętnego człowieka rodzą się też wątpliwości co do skuteczności środków stosowanych zewnętrznie - a takimi jest większość olejków eterycznych - w leczeniu dolegliwości wewnętrznych. Jednak każdy, kto poznał tajniki aromaterapii i wypróbował na sobie jej działanie, szybko przekonuje się do jej metod. Aromaterapia jest znana jako skuteczna metoda leczenia od wieków I nie ma nic wspólnego z New Age.
Podejście holistyczne
Aromaterapia jest holistyczną metodą leczenia. Doświadczony terapeuta zawsze rozpoczyna od przeprowadzenia szczegółowego wywiadu, ponieważ jego celem jest leczenie całego organizmu, a nie jedynie objawów choroby. Takie podejście ma trzy dobre strony. Po pierwsze, dzięki temu pacjent - czasem po raz pierwszy od lat - poznaje siebie Samego, ma okazję zastanowić się nad własnym trybem życia, nastrojami, podejściem do pracy i rodziny, napięciami, z jakimi ma na co dzień do czynienia. Nazbyt często "* dbamy o zdrowie i przypominamy sobie o nim dopiero *teay> kiedy coś nam dolega. Natomiast taka autoanaliza Pomaga nam nie tylko poznać objawy choroby, ale wnikać w ich przyczyny i wpłynąć pozytywnie na własny stan
zny i psychiczny, a w konsekwencji zmobilizować włas-
ganizm do walki z chorobą.
9
Po drugie, wywiad dostarcza terapeucie informacji o samym pacjencie, a nie wyłącznie o jego dolegliwościach. W ten sposób może on dotrzeć do źródła choroby i skoncentrować się na jej przyczynach, a nie na samych objawach. Samo złagodzenie objawów grozi tym, że wcześniej czy później choroba da o sobie znać ze zdwojoną siłą. leżeli na przykład dolegliwości pacjenta mają związek ze stresem, terapeuta powinien nie tylko zająć się objawami choroby, ale i pomóc pacjentowi radzić sobie z samym stresem. Przepisuje mu wówczas kurację relaksującą i udziela mu odpowiednich wskazówek.
Po trzecie, podejście holistyczne jest skuteczne również dlatego, że wymaga od terapeuty osobistego zaangażowania. Nie ma żadnych wątpliwości co do tego, że każdemu choremu potrzebny jest ktoś, kto poświęci mu sporo czasu i wysłucha go w skupieniu. Ma to szczególne znaczenie w dzisiejszych czasach, kiedy życie pędzi na złamanie karku.
Aromaterapia nie zastąpi medycyny konwencjonalnej, o czym wie dobrze każdy terapeuta. Olejki eteryczne przynoszą doskonałe efekty w przypadku wielu schorzeń - a przy tym ich możliwości w tym względzie nie zostały jeszcze w pełni zbadane - ale żaden z nich nie jest sam w sobie cudownym środkiem.
Aromaterapia jest natomiast kuracją, która poprawia ogólny stan fizyczny i psychiczny, sprzyja równowadze umysłowej i całego organizmu, dzięki której pacjent lepiej radzi sobie z chorobą, stresem i zmęczeniem. Z dużym powodzeniem stosuje się aromaterapię jako metodę wspomagającą medycynę konwencjonalną - pod warunkiem, że lekarz i terapeuta ściśle ze sobą współpracują. W wielu
10
przypadkach aromaterapia stanowi alternatywę dla medycyny konwencjonalnej - i to alternatywę przyjemną, a nie grożącą skutkami ubocznymi.
Uwaga!
Odpowiedzialnie stosowana aromaterapia jest skuteczną metodą leczenia wielu dolegliwości: bólu mięśni, przeziębień, grypy, skaleczeń, zadrapań, wyprysków. Jednak diagnozę i leczenie poważnych dolegliwości i chorób należy pozostawić lekarzowi. Pamiętajmy, że eksperymenty nie poparte wiedzą i doświadczeniem mogą źle się skończyć.
Zalety masażu
Podstawową metodą zastosowania olejków eterycznych w aromaterapii jest masaż. Zwykle jest to masaż całego ciała, w którym wykorzystuje się zalecane przez terapeutę olejki, lub też masaż ze szczególnym uwzględnieniem określonych części ciała. Podczas masażu olejki eteryczne zmieszane z olejkami bazowymi wnikają w skórę pacjenta, a jednocześnie pod wpływem wytwarzanego ciepła następuje uwolnienie zawartych w nich substancji lotnych, które trafiają do organizmu przez drogi oddechowe.
Masaż oraz zastosowanie w nim olejków eterycznych jest korzystny pod wieloma względami.
Od narodzenia znajdujemy ukojenie w bliskości drugiego człowieka, w jego dotyku. Każdej matce instynkt podpowiada, że dla uspokojenia płaczącego niemowlęcia trzeba je wziąć na ręce, utulić, pieścić i głaskać. Kiedy dziecko przewróci się, podnosimy je i całujemy w stłuczone kolano, żeby się szybko „zagoiło". Z wiekiem dotyk, poklepanie po ramieniu czy uścisk, pozostaje dla nas instynktownym
11
...
zadok