Roman Brandstaetter Jezus z Nazarethu Tom Ca�o�� w tomach Zak�ad Nagra� i Wydawnictw Zwi�zku Niewidomych Warszawa 2000 T�oczono pismem punktowym dla niewidomych w Drukarni Zak�adu Nagra� i Wydawnictw ZN, 3 3 64 0 0 108 1 ff 1 74 1 Warszawa, ul. Konwiktorska 9 Przedruk: Instytut Wydawniczy "PAX", Warszawa 1997 3 3 64 0 2 108 1 ff 1 74 1 Korekta: 3 3 64 0 0 108 1 ff 1 74 1 I. Stankiewicz i K. Markiewicz 3 3 64 0 2 108 1 ff 1 74 1 `tt S�owniczek termin�w hebrajskich S�owniczek termin�w hebrajskich Abadon - wed�ug wierze� �ydowskich najg��bsza cz�� piek�a, uosobiona w postaci Anio�a Otch�ani. Abijam - Abiasz. Adar - dwunasty miesi�c w kalendarzu �ydowskim, odpowiadaj�cy okresowi od nowiu lutego do nowiu marca. Am haarec - dos�ownie: lud ziemi. Prostak, nieuk, nie przestrzegaj�cy przepis�w Tory. Anawim Jahwe - Ubodzy Pana. Andraj - Andrzej. �w. Andrzej Aposto�. Aron Hakodesz - �wi�ta Arka w synagodze, zawieraj�ca Zwoje Pisma �wi�tego. Aszeret Hadewarim - Dziesi�cioro Przykaza�. Aw - pi�ty miesi�c w kalendarzu �ydowskim, odpowiadaj�cy okresowi od nowiu lipca do nowiu sierpnia. Badchan - weso�ek na godach weselnych, pe�ni�cy cz�sto obowi�zki starosty weselnego. Bachurim - ch�opcy. Bar micwe - dos�ownie: syn obowi�zku. Tak si� nazywa w Izraelu trzynastoletni m�odzieniec, kt�ry podczas uroczysto�ci konfirmacji nabywa prawa pe�noletniego wyznawcy Jahwe. Baruch Haszem - Pochwalone niech b�dzie Imi� (Pana). Batlanim - dos�ownie: ubodzy pr�niacy. Poniewa� w nabo�e�stwie �ydowskim musia�o uczestniczy� co najmniej dziesi�ciu m�czyzn, zarz�d synagogi op�aca� dziesi�ciu ubogich (asara batlanim), kt�rzy codziennie rano i wiecz�r obowi�zani byli zjawia� si� w domu modlitwy, a ich obecno�� umo�liwia�a regularne odprawianie mod��w. Beer majim hajim - studnia wody �ywej. Bemidbar - Na pustyni. Hebrajska nazwa Ksi�gi Liczb. Bereszit - "Na pocz�tku". Pierwsze s�owa Ksi�gi Rodzaju, od kt�rych pochodzi hebrajska nazwa Ksi�gi. Beth hakneseth - dom modlitwy, synagoga. Beth hamidrasz - szko�a wy�sza, akademia. Beth hasefer - szko�a pocz�tkowa. Bimah - podwy�szenie, ustawione na �rodku synagogi. Na bimah odczytywali Izraelici wersety Pisma �wi�tego i wyg�aszali mowy obja�niaj�ce (kazania). Bracha - b�ogos�awie�stwo. Cedakah - sprawiedliwo��, dobry uczynek. Chalila! - okrzyk: Niechaj to b�dzie od nas dalekie! Uchowaj Bo�e! Chamsin - gor�cy wiatr od pustyni. Chanuka - �wi�to �wiate�. Chazan - s�uga synagogalny, cz�sto pe�ni�cy r�wnie� obowi�zki nauczyciela w szkole pocz�tkowej. Chochma - m�dro��. Chote beegel - wielki grzech, pope�niony wobec Boga, na przyk�ad modlitwa do z�otego cielca. Dewarim - "W te s�owa". Pierwsze s�owa Ksi�gi Powt�rzonego Prawa, od kt�rych pochodzi hebrajska nazwa Ksi�gi. El - B�g. El Elion - B�g Najwy�szy. El Haj - B�g �ywy. El Olam - B�g �wiata. El Szaddaj - B�g Wszechmocny. Eleazar - �azarz. Elijahu - Eliasz. Elisza - Elizeusz, prorok. Eliszeba - El�bieta. Elohe Haszamajim - B�g Niebios. Erec Hakodesz - Ziemia �wi�ta. Erew jom tow - wiecz�r poprzedzaj�cy dzie� �wi�teczny. Gan Eden - dos�ownie: ogr�d rajski. Raj. Ge Hinom - dos�ownie: Dolina Hinoma. Gehenna. Geth Szemanim - t�ocznia oliwy. Gethsemani. Golan - hebrajska nazwa g�r Gaulanitis. Hag Hasukot - �wi�to Namiot�w. Hagada - zbi�r opowiada� historycznych, anegdot i przypowie�ci, za pomoc� kt�rych uczeni w spos�b przyst�pny nauczali nar�d Izraela. Haisza - niewiasta. Halacha - Tradycja Starszych, zbi�r przepis�w rytualnych. Halach� wyk�adali uczeni w wy�szych uczelniach. Halfi - Alfeusz (po grecku: Klopas, Kleofas). Hallel Hagadol - Wielki Psalm (Ps 113_#118), �piewany przez lewit�w podczas nabo�e�stwa w �wi�tyni Pa�skiej. Hana - Anna. Hanan ben Sethi - Hanan syn Setiego. Annasz, arcykap�an. Hanuth - miejsce posiedze� Sanhedrynu. Hosea - Ozeasz, prorok. Jaakow - Jakub. Jaakow ben Halfi - Jakub syn Alfeusza. �w. Jakub M�odszy, Aposto�, krewny Jezusa. Jaakow ben Zebadia - Jakub syn Zebedeusza. �w. Jakub Starszy, Aposto�. Jam Hamelach - Morze Soli. Morze Martwe. Jam Kinereth - hebrajska nazwa Jeziora Galilejskiego (Jeziora Genezaret), u�ywana w Starym Testamencie. Jecer hara - z�a sk�onno��. Jecer tow - dobra sk�onno��. Jechezkel - Ezechiel, prorok. Jehojakim - Joachim. Jehuda ben Halfi - Juda syn Alfeusza, brat Jakuba M�odszego. �w. Juda Tadeusz, Aposto�, krewny Jezusa. Jeremijahu - Jeremiasz. Jeruszalajim Hakodesz - �wi�ta Jerozolima. Jesaja - Izajasz. Jeszua ben Sira - Jezus syn Syracha. Jeszurun - Sprawiedliwy, Pobo�ny. Honorowa nazwa Izraela. Jicchak - Izaak. Jiszmael - Ismael syn Abrahama i Hagar. Johanan ben Zebadia - Jan syn Zebedeusza. �w. Jan Aposto� i Ewangelista. Johanan ben Zecharia - Jan syn Zachariasza. �w. Jan Chrzciciel. Jom Kippur - Dzie� Pojednania. Jona - Prorok Jonasz. Josef bar Nabuah - J�zef syn Nabuaha. Barnaba. Josef ben Jaakow - J�zef syn Jakuba. �w. J�zef, cie�la. Kadisz - uroczysta modlitwa pochwalna. Z biegiem wiek�w sta�a si� modlitw� za zmar�ych. Kfar Nahum - dos�ownie: Wie� Nahuma. Kafarnaum. Kidusz - b�ogos�awie�stwo zmawiane nad kielichem wina podczas uczty szabatowej lub �wi�tecznej. Kinoth - Treny. Kislew - dziewi�ty miesi�c w kalendarzu �ydowskim, odpowiadaj�cy okresowi od nowiu listopada do nowiu grudnia. Kittim - nazwa oznaczaj�ca zewn�trznych wrog�w Izraela. Wed�ug Millar Murrowsa ("More Light on the Dead Sea scrolls", 1958) nie nale�y uto�samia� Kittim z Rzymianami. Kodesz Hakodeszim - �wi�te �wi�tych. Kodesz Israel - �wi�ty Izraela. B�g. Kodesz Jahwe - B�g. Kohelet - Eklezjastes. Kohen - kap�an. Kohen hagadol - arcykap�an. Lewi Mataj - Lewi Mateusz. �w. Mateusz, Aposto� i Ewangelista. Maasim rajim - z�e uczynki. Maftir - m��, kt�rego w dow�d szacunku dla jego wiedzy i m�dro�ci zapraszano do wyg�oszenia, na zako�czenie nabo�e�stwa w synagodze, mowy obja�niaj�cej (kazania). Makom Hakodesz - Miejsce �wi�te, u�wi�cone Obecno�ci� Boga. Malach Hamowet - Anio� �mierci. Malach Jahwe - Anio� Pana. Malchut Haszamajim - Kr�lestwo Niebieskie. Maleachi - Malachiasz, prorok. Marcheszwan - �smy miesi�c w kalendarzu �ydowskim, odpowiadaj�cy okresowi od nowiu pa�dziernika do nowiu listopada. Mariamne (aram.) - jedna z pochodnych form imienia Miriam. Maria. Maszal - przypowie��. Mechaszef - czarodziej, uprawiaj�cy magi�. Melachim - Ksi�gi Kr�lewskie. Melech Haszamajim - Kr�l Niebios. Merom - hebrajska nazwa jeziora Hule. Mesith - zwodziciel. Meszalim - hebrajska nazwa Ksi�gi Przypowie�ci. Mezuza - pude�eczko przytwierdzone do drzwi. Zawiera przykazania Bo�e, wypisane na kawa�ku pergaminu. Micha - Micheasz, prorok. Micraim - Egipt. Midbar - pustynia. Midrasz - opowiadanie, kt�re, nawi�zuj�c do wypadku historycznego, w spos�b obrazowy i buduj�cy wyja�nia s�owa Pisma �wi�tego. Mikwa - k�piel rytualna, oczyszczaj�ca. Miriam - Maria. Miszpacha - rodzina. Mohel - m�czyzna dokonuj�cy rytualnego aktu obrzezania. Mosze Rabenu - Moj�esz, nasz nauczyciel. Nabi - prorok. Nathanael ben Tolmaj - �w. Bart�omiej, Aposto�. Nazir - Nazyrejczyk. M��, kt�ry z�o�y� uroczysty �lub, �e przez ca�e �ycie lub przez pewien okres czasu nie b�dzie obcina� w�os�w i zachowa wstrzemi�liwo�� od napoj�w alkoholowych. Nigun - melodia. Nisan - pierwszy miesi�c w kalendarzu �ydowskim, odpowiadaj�cy okresowi od nowiu marca do nowiu kwietnia. Niszmat kol haj - pocz�tek hymnu �piewanego w synagogach podczas szabatowego nabo�e�stwa. Hymn ten napisa� wed�ug tradycji �ydowskiej Saul z Tarsu (�w. Pawe� Aposto�). Por. "Das judische Jahr, judische Religion, gestern und heute" von Rabbiner dr Manfred Swarsensky, Berlin 1935, s. 54. Or - �wiat�o. Pesach - Pascha. Riwkah - Rebeka, �ona Izaaka, matka Jakuba i Ezawa. Rosz hakneseth - przewodnicz�cy synagogi. Rosz Haszana - Nowy Rok. Ruach Hakodesz - Duch �wi�ty. Sagan - dow�dca stra�y �wi�tynnej. Saraj - Sara, �ona Abrahama. Siwan - trzeci miesi�c w kalendarzu �ydowskim, odpowiadaj�cy okresowi od nowiu maja do nowiu czerwca. Sukot - �wi�to Namiot�w. Symeon ben Jona - Szymon syn Jony. �w. Piotr Aposto�. Szacharit - modlitwa wieczorna. Szamasz - s�uga synagogalny. Szechina - Obecno�� Bo�a w narodzie Izraela. Szelijach - pos�aniec - aposto�. Szelomo - Salomon. Szema - naj�wi�tsza modlitwa w liturgii �ydowskiej, zaczynaj�ca si� od s��w "Szema Israel" ("S�uchaj, Izraelu, Pan jest twoim Bogiem, Pan jest jeden"). Szemone Esre - Osiemna�cie B�ogos�awie�stw. Modlitwa zmawiana podczas ka�dego nabo�e�stwa w synagodze. Szemot - Imiona. "Weeleh szemot..." - "Te s� imiona...". Pierwsze s�owa Ksi�gi Wyj�cia, od kt�rych pochodzi hebrajska nazwa Ksi�gi. Szeol - kraina umar�ych. Szir Haszirim - Pie�� nad Pie�niami. Szofar - r�g barani. D�wi�kiem baranich rog�w zwo�ywano lud na nabo�e�stwa w uroczyste �wi�ta lub w razie wybuchu wojny. Szoszana - Zuzanna. Szwat - jedenasty miesi�c w kalendarzu �ydowskim. odpowiadaj�cy okresowi od nowiu stycznia do nowiu lutego. Talit - chusta modlitewna. Talitha kum (aram.), w�a�ciwie: talita kumi - "C�rko, wsta�". Tebeth - dziesi�ty miesi�c w kalendarzu �ydowskim, odpowiadaj�cy okresowi od nowiu grudnia do nowiu stycznia. Tehilim - Psalmy. Theom - Tomasz, �w. Tomasz Aposto�. Tiszri - si�dmy miesi�c w kalendarzu �ydowskim, odpowiadaj�cy okresowi od nowiu wrze�nia do nowiu pa�dziernika. Tohu wabohu - pr�nia, nico��, chaos. Tora - Prawo. W Nowym Testamencie Tora ( Prawo) oznacza ca�y Stary Testament. Wajikra - "I zawo�a�". Pierwsze s�owa Ksi�gi Kap�a�skiej, od kt�rych pochodzi hebrajska nazwa Ksi�gi. Zecharia - Zachariasz. 1 1 62 0 2 108 1 ff 1 32 1 Cz�� I Czas mi...
barabba