KINZO(1).doc

Kinezyterapia – leczenie ruchem.

Fizykoterapia – leczenie światłem, lampami, krioterapia, masaż.

Kinezyterapia:

a) ćwiczenia ogólne oddziaływają na cały organizm

b) ćwiczenia miejscowe

Fizjoterapia – stanowi integralną składową rehabilitacji leczniczej, będącej z kolei składową rehabilitacji.

Rehabilitacja:

– lecznicza (sportowa)

– społeczna

– zawodowa

Rehabilitacja jest procesem leczenia chorego o kompleksowym charakterze tzn. uwzględnia wszystkie aspekty potrzeby chorego, a więc nie tylko leczniczych, a także społecznych, zawodowych, psychologicznych, przywracanie sprawności.

Po raz pierwszy określenie rehabilitacja użyli Anglosasi.

Fizjoterapia –

fisis – natura

terapia – leczenie; wykorzystanie czynników naturalnych w leczeniu jest to ruch, światło, woda, powietrze, elektryczność, ultradźwięki, krioterapia, lasery.

Względy metodyczne:

Rozdzielamy leczenie przy pomocy różnych form ruchu:

– kinezyterapia – ruch

– fizykoterapia – czynniki fizykalne (światło, woda itp.)

Fizjoterapia:

– kinezyterapia

– fizykoterapia

– masaż

Formy leczenia pracą:

1. Terapia zajęciowa

2. Ergoterapia

3. Pielęgniarstwo rehabilitacyjne

4. Protetyka

5. Ortoptyka

6. Psychoterapia

7. Poradnictwo psychologiczne

8. Chirurgia rekonstrukcyjna

9. Diagnostyka funkcjonalna

Składają się w znacznej mierze na jej kompleksowość i tworzą dział rehabilitacji.

Własny zasób środków leczniczych i metodyka ich działania.

Wszyscy muszą być odpowiednio przygotowani.

Patrzeć kompleksowo – tzn. z różnych aspektów: z kardiologii, neurologii i innych.

Rehabilitacja to zespołowa metoda działania, wymaga skoordynowania. Tworzą go:

– lekarze

– fizjoterapeuci

– psycholodzy

– socjolodzy

– protetycy

– pielęgniarki

Musimy wiedzieć jakie ćwiczenia stosować, jakich unikać dla danego wieku.

Kinezyterapia – usprawnianie, gimnastyka lecznicza, trening leczniczy, ćwiczenia lecznicze, usprawnianie przez aparat ruchu.

Bardzo ważny jest sposób wykonywania.

Osie ciała:

1. Oś czołowa (pionowa) – ruchy skrętne

2. Oś strzałkowa

3. Oś poprzeczna

Koślawość – nogi do środka, pięty i stopy na zewnątrz.

Szpotawość – nogi do zewnątrz, stopa do wewnątrz.

Oglądanie pacjenta:

1. Z przodu

2. Z boku

3. Z tyłu

Subinacja – odwracanie; szpotawość stopy.

Pronacja – nawrócenie; koślawość stopy.

SYSTEMATYKA ĆWICZEŃ FIZYCZNYCH

I. Miejscowe – sam na sam z pacjentem, ćwiczenia indywidualne.

II. Ogólne – w grupach na salach gimnastycznych; pacjenci dobrani pod kątem np. wieku, jednostek chorobowych, pacjenci w lepszym stanie.

Ad I. Miejscowe

1. Bierne

2. Czynno – bierne

3. Samowspomagane
4. Czynne w odciążeniu

5. Czynne wolne

6. Czynne oporowe

7. Ćwiczenia prowadzone

8. Inne formy ćwiczeń i oddziaływań:

a) ćwiczenia redresyjne – pokonanie bólu

b) wyciągi redresyjne

c) ćwiczenia synergistyczne oparte o synergizmy

– bezwzględne

– względne

– kontralateralne

– ipsoidalne

d) ćwiczenia oddechowe

e) ćwiczenia relaksacyjne

f) ćwiczenia w czynnościach samoobsługi i w zakresie:

– higieny osobistej

– spożywania posiłków

– czynności związanych z ubieraniem się

– i inne czynności

g) ćwiczenia w pionizacji i nauce chodzenia

– chód w barierkach

– chód ze swobodnym pokonywaniem

– chód z pokonywaniem różnicy wysokości

– chód po podłożach o różnej twardości

– nauka padania

– asekuracja podczas nauki chodzenia

h) ćwiczenia oparte na biologicznym mechanizmie sprężeń zwrotnych

– siłownie

– ćwiczenia oporowe

– ćwiczenia wolne

Test Lovetta (test mięśniowy w skali od 0 do 5)

0 – brak możliwości wykonania ruchu

1 – unikalny ruch

2 – ruch w odciążeniu

3 – ruch normalny

4 – ruch z małym oporem

5 – ruch z większym oporem

Ćwiczenia bierne (przy pomocy drugiej osoby) przy braku dowolnej czynności mięśniowej nawet bez napięcia mięśniowego.

Do nich kwalifikują się te zespoły mięśniowe, w których siła jest od 0 do 1 – ćwiczenia bierne.

Cel zasadniczy:

– zamiana ruchu biernego na czynny (aby pacjent samodzielnie mógł poruszać np. kończyną).

Ćwiczenia bierne polegają na wspomaganiu mechanizmu tzw. pompy mięśniowej, pełnosprawny mięsień podczas skurczy (pracy) wywiera nacisk na układ żywy, który jest zlokalizowany w jego pobliżu.

Wskazania:

– porażenie i niedowłady mięśni szkieletowych

– zwiększone patologiczne napięcie mięśniowe (spastyczne)

– zła trofika tkanek miękkich w częściach objętych

– potrzeba utrzymania odpowiedniej długości i elastyczności mięśni szkieletowych

Przeciwwskazania:

– stany pourazowe po złamaniach kości długich z niepełnym zrostem

– stany zapalne stawów różnego pochodzenia

– stany po zwichnięciu i innych urazach stawowych i śródstawowych

– urazy skóry

– urazy mięśni, tkanek miękkich

– stany bezpośrednio po operacji przed wyj

ęciem szwów

– każdorazowo decyzja do podjęcia takich ćwiczeń, należy w pełni do lekarza

– występowanie bólu podczas ćwiczeń

Metodyka ćwiczeń:

– za pomocą sił zewnętrznych (ręka,  masaż, przyrządy do masażu)

– pozycja wyjściowa pacjenta to tak jak do testu (0-1)

– odpowiednia stabilizacja właściwego odcinka narządu ruchu

– nie może ruch być przenoszony na inne stawy – zasada ćwiczeń przez jeden staw

– wygodny, pewny i bezpieczny ruch

– ruch w pełnym, biernym zakresie

– liczba powtórzeń między 30 – 50

– w ciągu dnia dla jednego ruchu 1 – 3 serii

– zasada bezpośredniego oddziaływania (na konkretny staw)

Ćwiczenia czynno – bierne

Ruch prowadzony biernie, a zadanie dla pacjenta jest czynne rozluźnienie mięśni.

Dobry kontakt i pełne zaufanie.

Siła równa 1 w teście Lovetta.
Konieczność rozbicia odruchowego koła bólu – fizjologiczność tych ćwiczeń.

Wzrost ogromnego napięcia mięśniowego w okolicy gdzie zlokalizowany jest proces chorobowy.

Blokada (zw. nacisk) wzmaga nam intensywność łańcucha bólowego.

Przerwanie ruchu bólowego, łańcuchu bólowe.

Wskazania:

– stany po chirurgicznym

– choroby reumatoidalne

– unieruchomienie kończyn za pomocą wyciągów redresyjnych

– stany atrofi tkankowej (niedożywienie)

– demineralizacja kości

Przeciwwskazania:

– czynne procesy zapalne w obrębie stawów

– świeże blizny pooperacyjne lub inne rany

– stany wymagające bezpośredniego unieruchomienia

– moment aktywizacji pacjenta zależy od lekarza

Metodyka ćwiczeń:

– pozycje wyjściowe

– ruch w niepełnym zakresie (do granicy bólu)

– tempo ćwiczeń bardzo wolne, ma pozwolić pacjentowi na koncentracje psychiczną

– rozluźnienie odpowiednich grup mięśni

– wspomaganie fizykoterapii lub środku farmakologiczne

– liczba powtórzeń 10-15 w jednej serii

– liczba serii 3 – 5/ na dzień

– przerwy 1 – 3 min.

Ćwiczenia samo – wspomagane

Stanowią łącznik między ćwiczeniami biernymi a czynno – biernymi, siła oscyluje 0 – 2.

Bierne, czynno ­– bierne w odciążeniu.

Dla zdrowych kończyn górnych (przeciąganie raz jednej raz drugiej ręki do góry).

Wspomaganie tego ruchu może być pośrednie lub bezpośrednie.

Użycie systemu ciężarowo bloczkowego – najczęściej stosowane.

Powinniśmy skontrolować sprzęt podwieszki.

Najczęściej wykonywane u pacjentów przewlekle chorych, u których proces chorobowy spowodował trwałe zmiany, wydłużają nam terapię, czynna współpraca pacjenta, pełna świadomość pacjenta.

Wskazania i przeciwwskazania (podobne do ćwiczeń biernych):

– poprawa trofilii

– utrzymanie zakresu ruchów

– zapobieganie niekorzystnym zmianom

– system ciężarkowo – bloczkowy – odpowiednia stabilizacja (pacjent siedzi na krzesełku)

Minus ćwiczeń:

– ruch nie jest prowadzony w pełnym zakresie

WYWIAD

1. Wywiad personalny

2. Wywiad socjalny

3. Wywiad zawodowy

Oglądanie pacjenta:

1. Z przodu:

– czy głowa jest symetrycznie ustawiona

– budowa klatki piersiowej

– systematyczność sutków

– wcięcia w talii

– skrzywienia kręgosłupa (skolioza)

– kolce biodrowe przednie górne

– kolana – czy są na jednej wysokości

– kostki przyśrodkowe – czy są na równym poziomie (wady – koślawość, szpotawość)

Koślawość stopy – probacja, nawrócenie

Szpotawość stopy – supinacja, odwrócenie

2. Z boku:

– kręgosłup (lordoza szyjna, kifoza piersiowa, lordoza lędźwiowa)

– przykurcze przy kolanach

3. Z tyłu:

– przechylenie głowy

– barki, czy są symetryczne

– łopatki (kąt dolny)

– wcięcie w talii

– linia kręgosłupa

– fałdy pośladkowe

– ustawienie miednicy

– ustawienie kolan

– kostki przyśrodkowe (szpotawość lub koślawość)

Płaszczyzny                                                                      Osie

1.Czołowa                                                                      1. Strzałkowa (odwiedzenie, przywodzenie)

2. Pionowa                                                                       2. Pionowa (ruchy skrętne kręgosłupa)

3. Strzałkowa                                                                      3. Poprzeczna (zgięcie, wyprost)

Określenie stanu pacjenta; pomiary:

1. Liniowe

2. Obwodowe

3. Kątowe

4. Pomiary siły mięśniowej (test Lovetta)

Długości:

1. Względna – długość kończyny górnej lub dolnej razem ze stawem

2. Bezwzględna – bez stawu

3. Absolutna – kończyna + dłoń, kończyna + stopa

4. Odcinkowa (anatomiczna) – kości długie

Względna: wyrostek barkowy łopatki + wyrostek rylcowaty kości promieniowej

Bezwzględna: guzek większy kości ramiennej – wyrostek rylcowaty kości łokciowej

Absolutna: wyrostek barkowy – opuszek 3 palca

Odcinkowa: guzek większy kości ramiennej – kłykieć boczny kości ramiennej

                       długość przedramienia – wyrostek łokciowy

Pomiary obwodowe (kończyny górnej):

– pomiar naramienny długi

– pomiar naramienny krótki

Pomiar naramienny długi: wcięcie jarzmowe rękojeści mostka, brzeg przykręgosłupowy łopatki

Pomiar naramienny krótki: od dołu pachowego, do przykręgosłupowego brzegu łopatki.

Pomiary porównujemy ze stroną zdrową.

Biceps – do wyrostka łokciowego, szukamy najgrubszego miejsca i mierzymy przy wyprostowanej ręce.

Kończyna dolna:

Względna: koniec biodrowy przedni górny do kostki przyśrodkowej podudzia

Bezwzględna: krętarz większy kości udowej do kostki bocznej podudzia

Absolutna: do krawędzi bocznej stopy

Odcinkowa: krętarz większy do szpary kolanowej bocznej.

Długość podudzia: szpara kolanowa wewnętrzna, kostka wewnętrzna (przyśrodkowa).

Długość i szerokość stopy: guz piętowy do opuszka palucha.

Obwód stopy: w najszerszym miejscu przez głowy kości śródstopia.

Pomiary obwodowe kończyny dolnej:

1. Pomiar długi (masa mięśnia pośladkowego)

2. Pomiar krótki

Ad 1. Pacjent na boku: od spojenia łonowego do szpary pośladkowej

Ad 2. Pacjent na brzuchu: od krętarza większego do szpary pośladkowej

Pomiar udowy:

– obwód w najszerszym miejscu

– pomiar nad kolanowy: najszersze miejsce, do podstawy rzepki

– pomiar goleni: mięsień brzuchaty łydki (najszersze miejsce), odmierzamy odległość do podstawy rzepki i przenosimy na kończynę zdrową

– pomiar nad kostką (kostka boczna i przyśrodkowa)

– obwód stopy przez głowy kości śródstopia

Pomiary w zakresie ruchów w kręgosłupie:

1. Odcinek szyjny
– zgięcie: guzowatość bródki i wcięcie jarzmowe rękojeści mostka

– wyprost: potyliczna zewnętrzna do wyrostka kolczystego 7 kręgu

– skręty: guzowatość bródki, wyrostek barkowy łopatki

– skłony głową: pozycja wyjściowa, skłon

2. Odcinek piersiowy

– zgięcie: strzałkowa, oś poprzeczna, wyrostek mieczykowaty, spojenie łonowe

– wyprost: strzałkowa, oś poprzeczna, wyrostek mieczykowaty, spojenie łonowe

– skłony boczne: przód (talerz biodrowy, dolne żebro)

– skręty: wyrostek mieczykowaty do wyrostka kolczystego 5 kręgu kolczystego

POMIARY KĄTOWE:

1. Kończyna górna: zgięcie (guzek większy kości ramieniowej)

– ruch wyprostu (leżenie przodem, oś kontomierza na guzku większym kości ramiennej)

– ruch odwodzenia (płaszczyzna czołowa, oś strzałkowa)

– zgięcie i wyprost w płaszczyźnie horyzontalnej

– rotacje w stawie barkowym

2. Kończyna dolna

– ruch zgięcia

– ruch wyprostu

– ruch odwiedzenia

– ruch przywiedzenia

– rotacja zewnętrzna
                                          – oś ruchu to rzepka

– rotacja wewnętrzna

Staw kolanowy:

– zgięcie

               – wszystko w leżeniu przodem

– wyrost

Staw skokowy:

– zgięcie

– wyprost

– suplinacja, pronacja

Ćwiczenia czynne w odciążeniu:

Siła oscyluje wokół stopnia 2 (– 2 lub + 2)

– zwiększanie możliwości siłowych aktywizowanego zespołu dynamicznego do stopnia ...