Dieta w cukrzycy typu 2.pdf

Diety przy cukrzycy typu 2

- Ostatnia aktualizacja (wtorek, 29 sierpieñ 2006)

Przyczyna wystêpowania cukrzycy typu 2 nie jest dot±d jednoznacznie okre¶lona. Najprawdopodobnej,

podobnie jak w przypadku typu 1 odgrywaj± tutaj rolê czynniki dziedziczne (genetyczne). Istnieje tak¿e

zwi±zek pomiêdzy otyło¶ci± a cukrzyc± typu 2, co nie znaczy, ¿e otyło¶æ zawsze prowadzi do cukrzycy.

Typ 2 cukrzycy jest zaburzeniem dotykaj±cym od 2 do 15% populacji. U wszystkich osób z cukrzyc± typu

2 na pocz±tku choroby trzustka wci±¿ produkuje insulinê, ale nie wydziela jej proporcjonalnie do

zwiêkszaj±cego siê stê¿enia glukozy we krwi. U czê¶ci z nich bêdzie j± produkowaæ do koñca ¿ycia. Drug±

bardzo wa¿n± przyczyn± podwy¿szonego stê¿enia cukru we krwi jest obni¿ona wra¿liwo¶æ komórek

miê¶ni na insulinê. Zmniejsza siê wiêc wykorzystanie glukozy przez te komórki. Ta redukcja aktywno¶ci

insuliny nazywana jest "insulinooporno¶ci±". Objawy cukrzycy typu 2 s± mniej wyra¼ne, dlatego ta postaæ

choroby jest czêsto uwa¿ana za "łagodniejsz±" od cukrzycy typu 1. Jednak cukrzyca typu 2 musi byæ

traktowana powa¿nie, poniewa¿ nie rozpoznawana przez długi czas mo¿e spowodowaæ powa¿ne

zagro¿enie dla zdrowia.Cukrzyca typu 2 to choroba, któr± we wstêpnej fazie mo¿na leczyæ diet± –

bez stosowania leków (tylko za zgod± lekarza prowadz±cego).Dieta i æwiczenia Specyfika tej choroby

wymaga szczególnego zwrócenia uwagi na to, aby osoba chora na cukrzycê ¶ci¶le przestrzegała diety.

Przy obliczaniu zapotrzebowania kalorycznego trzeba uwzglêdniæ wiek pacjenta. Czêsto konieczna bêdzie

tu dieta redukuj±ca wagê ciała ze wzglêdu na otyło¶æ, jednak jej skuteczno¶æ ze wzglêdu na mniejsz±

aktywno¶æ fizyczn± mo¿e byæ zmniejszona. Jednak je¶li po 4-6 tygodniach leczenia sam± diet± nie

osi±gamy odpowiedniego spadku stê¿enia glukozy, nale¿y zastosowaæ leki doustne.Niestety, starsze

osoby czêsto nie mog± czerpaæ wiêkszych korzy¶ci z wysiłku fizycznego, który jest szczególnie wskazany

podczas tej choroby (zwiêksza wra¿liwo¶æ tkanek na działanie insuliny). Jednak mała sprawno¶æ ruchowa

zwi±zana z wiekiem oraz niebezpieczeñstwo (u niektórych osób) niedokrwienia miê¶nia sercowego

nakazuj± zachowaæ szczególn± ostro¿no¶æ. Na ogół wystarczy bezpieczny półgodzinny spacer trzy razy w

tygodniu.Jak wyrównaæ cukrzycê? Chorych po 65 obowi±zuj± te¿ inne, nieco "łagodniejsze" kryteria

wyrównania cukrzycy, aby nie tylko zmniejszyæ stê¿enie glukozy we krwi i zapobiec powikłaniom, ale

równie¿ nie dopu¶ciæ do niedocukrzenia organizmu (hipoglikemii), które mo¿e powstaæ na skutek

nieodpowiedniej dawki leków doustnych czy insuliny.Takie niedocukrzenie jest bardziej niebezpieczne w

starszym wieku ni¿ u młodszych osób. Starzej±cy siê organizm mo¿e bowiem z opó¼nieniem lub

niewła¶ciwie zareagowaæ na spadek stê¿enia glukozy. U osób w podeszłym wieku zalecane jest

nieprzekraczanie warto¶ci 120-180 mg/dl na czczo i 150-200 mg/dl po posiłku. Je¶li nie mo¿na czêsto

kontrolowaæ stê¿enia glukozy w surowicy krwi, trzeba (jako program minimum) codziennie sprawdzaæ jej

obecno¶æ w moczu (glukoza nie powinna w nim wystêpowaæ). Mo¿na to zrobiæ w warunkach domowych,

za pomoc± specjalnych pasków, dostêpnych w aptekach (pasek umieszcza siê w próbce moczu).Mimo

tych wszystkich niedogodno¶ci zwi±zanych z cukrzyc± w wieku podeszłym pacjent, który stosuje siê do

wszystkich zaleceñ i chêtnie współpracuje z lekarzem, mo¿e w du¿ym stopniu złagodziæ przebieg choroby.

Dobrze, je¿eli przestrzega ¶ci¶le diety, stracił na wadze, stosuje odpowiedni± dawkê leków doustnych i

kilka razy w tygodniu wychodzi na dłu¿szy spacer. Wa¿na jest tu tak¿e samokontrola, w której du¿± rolê

odgrywa glukometr, za pomoc± którego mo¿na samemu badaæ poziom glukozy. Na pewno z cukrzyc±

mo¿na walczyæ i do pewnego stopnia wygrywaæ nawet wtedy, gdy przekroczyło siê ju¿

sze¶ædziesi±tkê.GŁÓWNE CELE DIETY STOSOWANEJ W CUKRZYCY:

- Osi±gniêcie i utrzymanie najlepszego wyrównania metabolicznego cukrzycy:

- Optymalnego stê¿enia glukozy we krwi

- Prawidłowego poziomu cholesterolu i triglicerydów we krwi

- Prawidłowego poziomu ci¶nienia têtniczego krwi

- Zapobieganie ostrym i przewlekłym powikłaniom cukrzycy i leczenie ich, je¶li wyst±pi±.

- Dostarczenie organizmowi wszystkich składników od¿ywczych we wła¶ciwych ilo¶ciach i proporcjach.

- Zapobieganie zbyt du¿emu poposiłkowemu wzrostowi glukozy we krwi.Cel ten mo¿na osi±gn±æ poprzez

du¿e spo¿ycie błonnika w codziennej diecie. Jego dobrym ¼ródłem s± warzywa, owoce, produkty zbo¿owe

z pełnego przemiału np. razowe pieczywo, kasza gryczana.

- Normalizacja masy ciała. Realizuj±c praktycznie zało¿enia diety nale¿y pamiêtaæ:

- O bardzo regularnym spo¿ywaniu posiłków (5 - 6 w ci±gu dnia), zawsze o tych samych, stałych porach.

Dziêki wiêkszej ilo¶ci mniejszych posiłków unika siê uczucia głodu, a wzrost stê¿enia cukru we krwi, jaki

normalnie nastêpuje po jedzeniu, bêdzie mniejszy.

- Ka¿dego dnia poszczególne posiłki powinny mieæ zbli¿ony skład - pomoc± słu¿± tabele wymienników

pokarmowych.

- W diecie nale¿y uwzglêdniæ du¿± ilo¶æ niskokalorycznych warzyw - około 500- 600 g dziennie - dziêki

czemu dieta osoby z cukrzyc±, mo¿e nosiæ znamiona diety stosunkowo niskokalorycznej, ale jednocze¶nie

objêto¶ciowej - przy spełnieniu oczywi¶cie pozostałych kryteriów.

- Spo¿ycie owoców nie powinno przekraczaæ około 300 g dziennie - ze wzglêdu na szybko¶æ wchłaniania

zawartych w owocach wêglowodanów i wy¿sz± ni¿ w przypadku warzyw kaloryczno¶æ. Nale¿y pamiêtaæ o

wliczaniu owoców do ustalonej ilo¶ci wymienników wêglowodanowych. Pełnowarto¶ciowa całodzienna

http://www.etermed.pl - Centrum Zdrowia ETER-MED

Generated: 6 December, 2010, 00:18

racja pokarmowa powinna byæ tak zestawiona, aby ogólne zapotrzebowanie kaloryczne (dobrane

indywidualnie) było w:

- 55% - 60% pokryte przez wêglowodany,

- 25% - 30% pokryte przez tłuszcze,

- 15% - 20% pokryte przez białka. ZALECANE TECHNIKI KULINARNEPrzygotowuj±c potrawy pamiêtaæ

nale¿y, ¿e mamy do dyspozycji wiele mo¿liwo¶ci. Nale¿y jednak tak przyrz±dzaæ potrawy, aby nie

zwiêkszaæ ich kaloryczno¶ci, czyli unikaæ sma¿enia w głêbokim tłuszczu.Do wyboru pozostaje nam zatem:

- gotowanie w wodzie,

- gotowanie na parze,

- pieczenie w folii, pergaminie,

- przyrz±dzanie potraw z rusztu, grilla Uzbrojeni w tak± wiedzê mo¿emy ¶miało stawiæ czoła podstêpnej

chorobie, jak± niew±tpliwie jest cukrzyca, pamiêtaj±c jednak zawsze o tym, ¿e w du¿ej mierze sukces w

leczeniu zale¿y od nas samych. * * *To warto wiedzieæ:WÊGLOWODANYPowinny pokrywaæ 55 - 60%

całodziennego zapotrzebowania energetycznego organizmu. S± to składniki, które bezpo¶rednio wpływaj±

na poziom cukru we krwi. Ró¿na jest jednak szybko¶æ wchłaniania wêglowodanów, a co za tym idzie -

tempo zwiêkszania poziomu glukozy we krwi.W ogromnym uproszczeniu wêglowodany mo¿na podzieliæ

na:

- jednocukry - glukoza i fruktoza

- dwucukry - sacharoza (cukier buraczany) i laktoza (cukier mlekowy)

- zło¿one - skrobia, błonnik Najszybciej stê¿enie glukozy we krwi wzrasta po spo¿yciu wêglowodanów

prostych (jednocukrów), najwolniej za¶ po spo¿yciu wêglowodanów zło¿onych.Wêglowodany proste

zawarte s± głównie w produktach takich jak:

- Mleko i produkty mleczne - jogurty, kefiry, ma¶lanka

- Owoce

- Soki owocowe

- Miód, d¿emy, konfitury

- Cukier rafinowany

- Słodycze

- Słodzone napoje gazowane typu cola, tonic Wêglowodany zło¿one zawarte głównie s± w:

- Produktach zbo¿owych -

- gruboziarnistych kaszach np. jêczmienna, gryczana

- płatkach zbo¿owych - owsianych, jêczmiennych, musli

- pieczywie razowym

- br±zowym ry¿u

- Warzywach Zawarto¶æ wêglowodanów w produktach jest do¶æ zró¿nicowana, a dokładna kontrola ilo¶ci

wêglowodanów zawartych w posiłkach, w du¿ej mierze decyduje o poziomie glukozy we krwi. Bardzo

pomocnym i najprostszym sposobem okre¶lenia ilo¶ci wêglowodanów jest system wymienników

wêglowodanowych - WW.1 WW jest to zawsze taka porcja produktu wyra¿ona w gramach, która

dostarcza 10 gram wêglowodanów.Posługiwanie siê WW ułatwia układanie jadłospisów i gwarantuje

urozmaicenie posiłków, bowiem w bardzo prosty i łatwy sposób pozwala zast±piæ okre¶lon± porcjê

jednego produktu wła¶ciw± porcj± drugiego produktu, dostarczaj±c± tak± sam± ilo¶æ

wêglowodanów.Najkorzystniej jest, je¶li wymiany produktów dokonuje siê w ramach tej samej grupy

produktów - warzywa wymieniamy na warzywa, owoce na owoce, produkty mleczne na mleczne, a

zbo¿owe na zbo¿owe.Co warto wiêcej wiedzieæ o wêglowodanach

- Wêglowodany &bdquo;biegn±ce” - NIEWSKAZANE!!!Bardzo szybko wchłaniaj± siê z przewodu

pokarmowego i szybko zwiêkszaj± stê¿enie glukozy we krwi. Taki efekt daje glukoza i sacharoza. Taki te¿

efekt daj± produkty bogate w te cukry, m.in.: napoje, słodycze, ciasta, miód, d¿emy, niektóre owoce -

zwłaszcza winogrona i banany.

- Wêglowodany &bdquo;maszeruj±ce” - WSKAZANE!!!Dosyæ szybko, choæ wolniej ni¿ poprzednie,

wchłaniaj± siê z przewodu pokarmowego do krwi. Tym samym wolniej podnosz± poziom glukozy. Taki

efekt wywołuje skrobia - zawarta w produktach zbo¿owych i ziemniakach, fruktoza - obecna w owocach

oraz laktoza - w mleku i napojach mlecznych.

- Wêglowodany &bdquo;czołgaj±ce siê” - BARDZO WSKAZANE!!!Najwolniej wchłaniaj± siê z

przewodu pokarmowego, przez co wolno podnosz± stê¿enie glukozy we krwi. Dotyczy to wêglowodanów

wystêpuj±cych w obecno¶ci błonnika pokarmowego. Błonnik opó¼nia trawienie i wchłanianie innych

wêglowodanów. Sam nie ulega działaniu enzymów trawiennych człowieka. Rozkładany jest dopiero przez

bakterie naturalnie bytuj±ce w jelicie grubym. Dlatego dostarcza niewielkich ilo¶ci energii - 1 kcal z 1g, co

w praktyce mo¿na pomin±æ. Warto te¿ wiedzieæ, ¿e błonnik utrudnia wchłanianie tłuszczu i cholesterolu

oraz reguluje pracê jelit. Z tych i wielu innych wzglêdów produkty o du¿ej zawarto¶ci błonnika, takie jak

pieczywo razowe, grube kasze, płatki zbo¿owe, ro¶liny str±czkowe, warzywa i niektóre owoce, s±

diabetykom bardzo polecane. Tabele z wêglowodanami BIAŁKANale¿± do najwa¿niejszych składników

pokarmowych, które s± niezbêdne, stanowi± zasadniczy element budowy wszystkich tkanek ustrojowych.

http://www.etermed.pl - Centrum Zdrowia ETER-MED

Generated: 6 December, 2010, 00:18

S± podstawowym materiałem budulcowym naszego organizmu, nie wpływaj± bezpo¶rednio na stê¿enie

glukozy we krwi, ale dodatek białka do produktów pochodzenia ro¶linnego nieco spowalnia wchłanianie

wêglowodanów.Nie nale¿y jednak spo¿ywaæ produktów bêd±cych ¼ródłem białka bez ograniczeñ,

poniewa¿ jego nadmiar wpływa negatywnie na czynno¶æ nerek. Zwiêkszaj±c przes±czanie kłêbuszkowe,

mo¿e sprzyjaæ rozwojowi nefropatii cukrzycowej.

- Zapotrzebowanie na białko dla osób dorosłych z cukrzyc± (ustalane indywidualnie) powinno wynosiæ

0,7 - 0,8 gram / kg nale¿nej masy ciała/ dobê. Pamiêtaæ trzeba o tym, ¿e 1 powinno stanowiæ

pełnowarto¶ciowe białko pochodzenia zwierzêcego.

- Wy¿sze spo¿ycie białka zalecane jest dzieciom, kobietom ciê¿arnym i karmi±cym- do około 1,2 grama /

kg nale¿nej masy ciała / dobê.

- Osoby z nefropati± cukrzycow± w zale¿no¶ci od wydolno¶ci nerek, powinny mieæ ustalone nieco ni¿sze

zapotrzebowanie na ten składnik pokarmowy (zazwyczaj 0,4 - 0,6 grama / kg nale¿nej masy ciała /

dobê). ¬RÓDŁA PEŁNOWARTO¦CIOWEGO BIAŁKA:

- Chude gatunki miêsa :cielêcina, wołowina, miêso z królika, miêso z kurczaka i indyka (spo¿ywane bez

skóry)

- Wêdliny drobiowe

- Chude gatunki ryb, głównie morskich, które stanowi± nieocenione ¼ródło jodu i wielonienasyconych

kwasów tłuszczowych

- Mleko i jego przetwory - szczególnie polecane s± produkty o niskiej zawarto¶ci tłuszczu. Pamiêtaæ

nale¿y jednak o tym, ¿e płynne produkty mleczne zawieraj± laktozê - cukier, który bezpo¶rednio wpływa

na poziom glikemii

- Jaja - ich spo¿ycie nale¿y ograniczyæ do 2 -3 sztuk tygodniowo ¬RÓDŁA BIAŁKA RO¦LINNEGO:

- Suche nasiona ro¶lin str±czkowych: groch, fasola, soja, soczewica Spo¿ywaj±c warzywa str±czkowe

nale¿y pamiêtaæ nie tylko o tym, ¿e s± ¼ródłem białka, lecz s± tak¿e wysokokaloryczne oraz dostarczaj±

du¿ej ilo¶ci wêglowodanów. Dlatego te¿ nale¿y warzywa str±czkowe braæ pod uwagê przy wyliczaniu

WW.¦rednia kaloryczno¶æ tej grupy warzyw kształtuje siê na poziomie 280 -380 kcal, natomiast

zawarto¶æ wêglowodanów od 32 do 62 gram w 100 gramach produktu. TŁUSZCZETo najbardziej

energetyczny ze składników po¿ywienia. O ile wcze¶niej omawiane białka i wêglowodany dostarczaj± z 1

grama produktu około 4 kcal, to 1 gram tłuszczu dostarcza ich około 9. Z tego powodu osoby z cukrzyc±

powinny wybieraæ produkty chude oraz ograniczaæ ilo¶æ tłuszczu u¿ywan± do smarowania pieczywa i

przygotowywania potraw.Tłuszcze nie powinny pokrywaæ dziennego zapotrzebowania energetycznego

organizmu w wiêkszej ilo¶ci ni¿ 25 - 30%, ale niezmiernie istotne dla zdrowia s± tak¿e proporcje

pomiêdzy tłuszczami. Zaleca siê, aby:

- tłuszcze nasycone (pochodzenia zwierzêcego) - nie pokrywały wiêcej ni¿ 10% ogólnej puli tłuszczu

- tłuszcze jednonienasycone (oliwa z oliwek, olej rzepakowy)10-20% puli

- tłuszcze wielonienasycone (tłuste ryby morskie) 3- 7% puli W diecie osób z cukrzyc± wa¿n± tak¿e

pozostaje kwestia spo¿ycia cholesterolu. Zaleca siê, aby nie przekraczaæ spo¿ywania 300 mg cholesterolu

dziennie, za¶ u osób z hipercholesterolemi± nale¿y je zmniejszyæ do 200 mg dziennie.Stosowana w

cukrzycym±ka, potrawy z m±kiDozwolonew ograniczonych ilo¶ciach: m±ka pszenna, kukurydziana,

ziemniaczana, pieczywo z m±ki pszennej ciemne (np. chleb Grahama) i białe; dobrze wypieczone,

czerstwe (z poprzedniego dnia); sucharki, grzanki opiekane bez tłuszczu; gotowane potrawy z m±ki, jak:

miêkkie kluski, drobny makaron Zabronionem±ka ¿ytnia; pieczywo ¶wie¿e, razowe, ¿ytnie, kwa¶ne;

grzanki sma¿one na tłuszczu; potrawy z m±ki sma¿one i odsma¿ane (np. nale¶niki, paszteciki) kasze,

ry¿, potrawy z tych produktówDozwolonew ograniczonych ilo¶ciach: wszystkie rodzaje kasz oraz ry¿;

potrawy gotowane na rzadko i na sypko oraz zapiekane Zabronionepotrawy zasma¿ane i odsma¿ane

mleko napoje i potrawy z mlekaDozwolonechude; ¶wie¿e, zsiadłe, kefir, jogurt, herbata z mlekiem bez

cukru, kawa zbo¿owa z mlekiem bez cukru, zupy na mleku, mleko dodawane do potraw (np. do puree,

zup), ¶wie¿y chudy biały ser Zabronionesery tłuste, topione, ¿ółte, dojrzewaj±ce ¶mietanka,

¶mietanaDozwolone¶mietanka w ograniczonych ilo¶ciach Zabronione¶mietana masłoDozwolone¶wie¿e,

surowe, dodawane do pieczywa i gotowych potraw, w ograniczonych ilo¶ciach Zabronioneniezbyt ¶wie¿e,

topione, sma¿one inne tłuszczeDozwoloneoliwa, oleje: słonecznikowy, arachidowy, sojowy, w

ograniczonych ilo¶ciach Zabronionesłonina, smalec, boczek, łój, szpik, margaryna itp.

jajaDozwolonebiałka, całe jaja w ograniczonych ilo¶ciach (jako składniki potraw z innych produktów)

Zabronionesma¿one na tłuszczu, ¿ółtka, kogel-mogel, masy cukiernicze z ¿ółtkami, tłuszczem, cukrem

miêso, potrawy miêsne i półmiêsneDozwolonechude; cielêcina, wołowina, dziczyzna, ozorki; polêdwica i

szynka bez tłuszczu; potrawy go towane, duszone tłuszczu; w galarecie, pulpety, potrawki; wêdzone,

peklowane; chude, miêkkie miêso pieczone bez tłuszczu w alufolii, opiekane bez tłuszczu na patelni,

ruszcie lub ro¿nie Zabronionetłuste; baranina, wieprzowina, mózg, nerki, płuca, w±troba; potrawy

sma¿one, duszone i pieczone z tłuszczem; pasztety, gotowe wyroby garma¿eryjne drób, króliki, potrawy

z drobiu i królikówDozwolonemłode gołêbie, kurczêta, chude kury, indyczki, perliczki, dzikie ptactwo,

króliki; potrawy gotowane, duszone bez tłuszczu; w galarecie, pulpety, potrawki; wêdzone; miêkkie

czê¶ci młodych tuszek pieczone bez tłuszczu w alufoiii; opiekane bez tłuszczu na patelni, ruszcie lub

http://www.etermed.pl - Centrum Zdrowia ETER-MED

Generated: 6 December, 2010, 00:18

ro¿nie Zabronionetłuste; gêsi, kaczki, w±tróbka: skórka z drobiu; potrawy sma¿one, duszone i pieczone

z tłuszczem; pasztety, gotowe wyroby garma¿eryjne ryby, potrawy z rybDozwolonechude (np. dorsz,

sandacz, szczupak, karp do 1 kg); potrawy gotowane, duszone bez tłuszczu; w galarecie, faszerowane (w

gazie); wêdzone; pieczone bez tłuszczu w alufolii opiekane bez tłuszczu na patelni lub ruszcie; obrane ze

skóry Zabronionetłuste (np. halibut, karp powy¿ej 1 kg, ¶led¼, makrela), potrawy sma¿one, duszone i

pieczone z tłuszczem; pasztety, gotowe wyroby garma¿eryjne, kawior konserwy,

wêdlinyDozwolonecielêcina w galarecie, ozorki w galarecie, szynka konserwowa nie mielona, chuda

szynka i polêdwica, kiełbasa szynkowa wołowa i wieprzowa nietłusta Zabronionewszystkie pozostałe

konserwy, wêdliny i wyroby wêdliniarskie, pasztety, marynaty przyprawyDozwolonesól, ziele angielskie,

li¶cie laurowe, pieprz prawdziwy i ziołowy, imbir, gałka muszkatołowa, słodka papryka, chrzan, czosnek,

majeranek, kminek tymianek, czarnuszka, cz±ber, cynamon, go¼dziki, wanilia, sok z cytryny, kwasek

cytrynowy wszystkie w ilo¶ciach umiarkowanych, aby nie pobudzały apetytu (szczególnie u osób

stosuj±cych dietê o niskiej warto¶ci energetycznej) Zabronioneostra papryka, ocet, kostki bulionowe,

Maggi warzywa, potrawy z warzyw, grzybyDozwolonebez ograniczeñ: szparagi, kapusta włoska, biała

(¶wie¿a i kwaszona), kalafiory, szczypiorek, cykoria, boæwina, ogórki (¶wie¿e, kwaszone i konserwowe),

szpinak, dynia, brokuły, sałata. papryka, rzodkiewka, rabarbar, pomidory, pory. marchew, cebula, rzepa,

selery, korzeñ pietruszki, zielony groszek i fasolka szparagowa; surówki, sałatki, soki; potrawy gotowane,

duszone bez tłuszczu; zupy Zabronionegroch, fasola, soczewica, bób; potrawy sma¿one ziemniaki,

potrawy z ziemniakówDozwolonew ograniczonych ilo¶ciach; gotowane po obraniu, gotowane i pieczone w

skórce, pieczone bez tłuszczu, puree, z dodatkiem ograniczonej ilo¶ci surowego masła; zupa

ziemniaczana; dodatek do innych zup Zabronionesma¿one i odsma¿ane; frytki, placki ziemniaczane,

kluski z surowych i gotowanych ziemniaków (np. kopytka, pyzy) zupy, dodatki do zupDozwolonez

warzyw i kasz; na wywarach z włoszczyzny; i grzybów, na odtłuszczonych wywarach z miês, ko¶ci, drobiu

i ryb, podprawiane zawiesin± z m±ki i mleka lub w ograniczonych ilo¶ciach ¶mietank±; odłuszczone rosoły

i buliony; w ograniczonych ilo¶ciach dodatki: grzanki obsuszane bez tłuszczu, kasze, ry¿, makaron, lane

kluski, ziemniaki Zabronionena tłustych wywarach, zaprawiane zasma¿kami, ¶mietan±; zupy z proszków

i koncentratów; dodatki: ciasta francuskie, grzanki sma¿one na tłuszczu sosyDozwolonew ograniczonych

ilo¶ciach: cytrynowy, potrawkowy, koperkowy, pomidorowy, chrzanowy, grzybowy, na wywarach z

włoszczyzny i odtłuszczonych wywarach z miês i ko¶ci, podprawiane zawiesin± z m±ki i mleka lub

¶mietanki Zabronionepozostałe sosy (np. majonez, tatarski); zaprawiane zasma¿kami; tłuste

napojeDozwolonebez cukru; chude mleko, kef Zabronionenapoje słodzone cukrem, kakao, czekolada,

Coca-cola, cocktaile z syropami, d¿emami itp., napoje alkoholowe deseryDozwolonesurowe owoce; z

minimaln± ilo¶ci± cukru: musy owocowe, jabłka pieczone, galaretki ¿elatynowe, kompoty, kisiele,

budynie, suflety Zabronionetłuste ciasta, torty, kremy; lody, bita ¶mietana i wszelkie desery słodzone

cukrem w ilo¶ci przekraczaj±cej dozwolon± owoceDozwolonebez ograniczeñ: dojrzałe owoce (z

wyj±tkiem wymienionych ni¿ej) w dowolnej postaci z zastrze¿eniem niestosowania cukru lub dodawania

go jedynie w minimalnej ilo¶ci; w ilo¶ciach ograniczonych: gruszki, banany i winogrona; w ilo¶ciach

bardzo ograniczonych wszystkie owoce suszone Zabronionepotrawy, napoje i przetwory z owoców z

dodatkiem cukru w ilo¶ci przekraczaj±cej dozwolon± cukier, słodyczeDozwolonecukier w ilo¶ci

ograniczonej, ¶ci¶le okre¶lonej przez prowadz±cego lekarza (np. 2 ły¿eczki dziennie) Zabronionemiód,

d¿emy, konfitury, marmolady, syropy, czekolada, czekoladki, pralinki, cukierki, chałwa Przykładowe

przepisy na potrawy:Zupy: Zupa kalafiorowaSkładniki:kalafior,warzywa (marchew, seler, pietruszka),2

kostki rosołu z drobiu,1 ły¿ka masła,2 ły¿eczki m±ki,1szklanka ¶mietany (o najni¿szej zawarto¶ci

tłuszczu),sól,zielona natka pietruszki.Wykonanie:Ugotowaæ wywar z włoszczyzny, przecedziæ. Oddzielnie

ugotowaæ kalafior. Pół kalafiora wraz z ugotowan± włoszczyzn± przetrzeæ przez sito lub durszlak. Do tak

przygotowanego wywaru wło¿yæ cz±stki pozostałego kalafiora, kostki rosołowe, dodaæ masło. Zupê

zagê¶ciæ m±k±, przyprawiæ ¶mietan±, posypaæ zielenin±. Zupa koperkowaSkładniki:2 du¿e pêczki koperku

(15 dag),du¿a marchew (15 dag),¶rednia pietruszka (5 dag),kawałek selera (5 dag),cebula (5 dag),3

¶rednie ziemniaki (30 dag),2 ły¿eczki oliwy z oliwek (1 dag),6 płaskich ły¿eczek m±ki (2 dag),pół szklanki

mleka 2%,6 szklanek wody (1,3 l),sól,listek laurowy,pieprz ziarnisty,ziele angielskie.Sposób

wykonania:Do wrz±cej wody wrzuciæ starte lub pokrojone warzywa oraz ziemniaki. Dodaæ oliwê,

przyprawy i gotowaæ ok. 10 min. Nastêpnie dodaæ pokrojony koperek i jeszcze chwilê gotowaæ. Podprawiæ

zawiesin± z m±ki i mleka. Przed podaniem posypaæ koperkiem.Warto¶æ od¿ywcza jednej porcji:140 kcal,

3 g białka, 3 g tłuszczu, 24 g weglowodanów. Zupa z kurczakaSkładniki:1 ły¿ka stołowa masła lub

margaryny,1 du¿a posiekana cebula,1 zgnieciony z±bek czosnku,1 ły¿ka stołowa m±ki,3,5 szklanki

bulionu z kostki rosołowej z kurczaka,1 du¿y ziemniak, obrany i pokrojony w grub± kostkê,1 szklanka

ugotowanego i pokrojonego w kostkê kurczaka,pół szklanki pietruszki lub ¶wie¿ej bazylii (jak kto lubi),pół

szklanki startego ¿ółtego sera (odtłuszczonego typu light),sól do smaku.Wykonanie:Poł±czyæ w rondlu

masło, cebulê i czosnek. Podgrzewaæ, mieszaj±c od czasu do czasu, na ¶rednim ogniu, a¿ cebula zmiêknie

i leciutko zbr±zowieje. Mieszaj±c, dodaæ m±kê, aby pokryła cebulê. Stopniowo dodawaæ bulion,

zwiêkszaj±c ogieñ, i zagotowaæ. Dodaæ pokrojony ziemniak i przez ok. 15-20 min gotowaæ na wolnym

ogniu, a¿ zmiêknie. Dodaæ kurczaka, przykryæ i gotowaæ 1-2 minuty, a¿ kurczak bêdzie gor±cy. Mieszaj±c,

http://www.etermed.pl - Centrum Zdrowia ETER-MED

Generated: 6 December, 2010, 00:18

dodaæ bazyliê lub pietruszkê. Przelaæ do miseczek. Podawaæ z serem.Warto¶æ od¿ywcza potrawy:237

kcal, 19 g białka, 3 g tłuszczu, 19 g wêglowodanów Zupa pieczarkowa dla 4 osóbSkładniki:200 g

pieczarek,100 g cebuli,1 szklanka mleka,50 g makaronu,20 g oleju (2 ły¿ki),litr odwaru z warzyw lub

rosołu z kostek bulionowych,natka pietruszki.Wykonanie:Umyte i pokrojone pieczarki wraz z cebul±

pokrojon± w drobn± kostkê usma¿yæ na oleju na rumiany kolor. Wrzuciæ do rosołu i podgotowaæ 15

– 20 minut, nastêpnie wło¿yæ makaron i gotowaæ a¿ zmiêknie. Do gotuj±cej siê zupy dodaæ mleko.

Doprawiæ sol± i pieprzem. Na talerzach posypaæ natk± pietruszki.Warto¶æ od¿ywcza 1 porcji:116 kcal, 3,2

g białka, 6 g tłuszczu, 12 g wêglowodanów. Zupa rybnaSkładniki:250-300 g filetów z dorsza, halibuta

lub mintaja (¶wie¿ych lub mro¿onych),2 ¶rednie ziemniaki,1 ¶rednia marchewka,2 fodygi selera

naciowego,1 ¶rednia cebula,1,5 l wywaru z kurczaka lub z dwóch kostek bulionowych,1 szklanka mleka

0,5% tłuszczu,sól, pieprz do smaku.Wykonanie:Obrane warzywa pokrój w kostkê, posiekaj cebulê. Rybê

pokrój na dwucentymetrowe kawałki (je¿eli u¿ywasz zamro¿onej - najpierw rozmro¼). Do gor±cego

wywaru dodaj warzywa, gotuj ok. 10 minut. Nastêpnie włó¿ rybê i selera, pokrojonego na plasterki.

Posól, popieprz. Zupê gotuj pod przykryciem, a¿ ryba bêdzie miêkka (ok. 10 minut). Wlej mleko i

zagotuj. Podaj np. z krakersami bez soli lub z białym pieczywem.Warto¶æ energetyczna 1 porcji:190 kcal,

15 g białka, 6 g tłuszczu, 24 g wêglowodanów. Krupnik z kaszy jaglanej dla 6 osóbSkładniki:250 g piersi

z kurczaka lub cielêciny bez ko¶ci,200 g marchwi (1 ¶rednia),150 g kaszy jaglanej (ok. 2/3 szklanki),2

litry bulionu,1 ły¿ka posiekanej natki pietruszki lub koperku,200 g pieczarek (ok. 12 małych),1 ły¿eczka

masła (25 gr).Wykonanie:Pier¶ z kurczaka ugotuj razem z marchwi± w dwóch litrach wody do miêkko¶ci,

a nastêpnie wyjmij je z wywaru. Kaszê opłucz, zalej bulionem z kurczaka, gotuj ok. 30 minut. Pieczarki

umyj, poszatkuj w plasterki i udu¶ na ma¶le. Dodaj je do kaszy i gotuj przez 5 minut. Marchew pokrój w

plasterki lub rozgnieæ widelcem, miêso pokrój w kostkê, dodaj do zupy. Cało¶æ zagotuj, dopraw sol± i

pieprzem do smaku. Przed podaniem posyp posiekan± zielenin±.Warto¶æ energetyczna 1 porcji:180 kcal,

14 g białka, 4,5 g tłuszczów, 31,5 g wêglowodanów. Krem z zielonego groszkuSkładniki na 3 porcje:500

g groszku mro¿onego lub 2 puszki konserwowego,250 g cielêciny lub piersi z kurczaka,1 marchewka,1

pietruszka,1 mały por,kawałeczek selera,1 ły¿eczka m±ki,sól, pieprz.Wykonanie:Z miêsa i warzyw ugotuj

wywar, przeced¼. Mro¿ony groszek ugotuj w małej ilo¶ci osolonej wody. Odced¼. Zostaw garstkê groszku,

resztê zmiksuj na jednolit± masê. Dodaj do wywaru. M±kê wymieszaj z paroma ły¿kami zimnej wody,

wlej do zupy, zagotuj. Dopraw sol± i pieprzem. Na koniec dodaj odło¿ony groszek i ewentualnie

posiekan± zieleninê (natka lub koperek). Podawaj z grzankami lub groszkiem ptysiowym.Warto¶æ

energetyczna bez dodatków:50 kcal, 4,2 g białka, 0,9 g tłuszczu, 8 g wêglowodanów Zupa

ry¿owaSkładniki na 3 porcje:1 pier¶ z kurczaka lub 200 g cielêciny,1 marchewka,1 pietruszka,1 mały

por,1 mały seler,4 - 5 ły¿ek ry¿u,sól, pieprz,posiekana natka z pietruszki lub koperku.Sposób

wykonania:Miêso zalaæ 1,5 l wody, dodaæ warzywa i ugotowaæ rosół. Przecedziæ. Do wywaru dodaæ ry¿,

gotowaæ ok. 20 minut. Warzywa z rosołu pokroiæ w paski lub kostkê, dodaæ do zupy. Posoliæ i popieprzyæ

do smaku. Wsypaæ posiekan± zieleninê. Zupê nale¿y podawaæ po ugotowaniu, gdy ry¿ gêstnieje.Uwaga:

Do zupy mo¿na dodaæ pokrojone miêso, na którym gotowało siê rosół. Powstanie potrawa

jednogarkowa.Warto¶æ od¿ywcza 100 g (bez miêsa):49 kcal, 1,8 g białka, 0,4 g tłuszczu, 119 g

wêglowodanów. Zupa meksykañskaSkładniki:400 g miêsa cielêcego lub piersi z drobiu,1 puszka

kukurydzy konserwowej 250 g,1 puszka czerwonej fasoli konserwowej 250 g,1 du¿a cebula lub 3 małe

(150 g),mała puszka koncentratu pomidorowego,2 ły¿ki oleju,sól do smaku,1 ły¿eczka przyprawy

chili.Wykonanie:Miêso pokroiæ na w±skie paski, cebulê w kostkê. Rozgrzaæ olej na patelni teflonowej i

podsma¿yæ miêso do zrumienienia, mieszaj±c od czasu do czasu. Nastêpnie wyj±æ miêso ły¿k±

cedzakow±, staraj±c siê os±czyæ je z jak najwiêkszej ilo¶ci tłuszczu. Potem podsma¿yæ na pozostałym na

patelni tłuszczu cebulê, a¿ stanie siê szklista. Poł±czyæ w garnku miêso z cebul±, podlaæ ok. 1 szklank±

gor±cej wody i dusiæ do miêkko¶ci (ok. 20-30 minut). Nastêpnie dodaæ koncentrat pomidorowy,

przyprawy, kukurydzê i fasolê ods±czon± z zalewy. Dolaæ ok. 1-1,5 litra wody. Cało¶æ wymieszaæ i

zagotowaæ. Przed podaniem mo¿na posypaæ posiekan± natk± pietruszki.Uwaga: Do zupy mo¿na dodaæ

puszkê białej fasoli.Warto¶æ energetyczna 1 porcji:150 kcal, 15,2 g białka, 3,7 g tłuszczu, 8,3 g

wêglowodanów. Botwinka dla 4 osóbSkładniki:200 g cielêciny lub piersi z kurczaka,1 pietruszka,1

marchewka,kawałek selera,2 pêczki botwinki,5 ziemniaków (około 500 g),koperek,chuda ¶mietana (około

szklanki),1 litr wody,sól, pieprz do smaku,2-3 ły¿ki koncentratu buraczanego lub sok z

cytryny.Wykonanie:Z miêsa i warzyw ugotuj wywar, przeced¼. Oczyszczon± i opłukan± botwinê drobno

pokrój, włó¿ do wywaru. Gotuj do miêkko¶ci ok. 15-20 minut. Ziemniaki obierz, pokrój w kostkê. Ugotuj

w oddzielnym garnku lub w zupie - w zale¿no¶ci od upodobañ. Wlej koncentrat buraczany lub sok z

cytryny. Dopraw ¶mietan±, posyp posiekanym koperkiem. Podawaj np. z połówk± jajka ugotowanego na

twardo.Warto¶æ energetyczna (1 porcji 200 g):134 kcal, 9,6 g białka, 7,6 g tłuszczów, 7,4 g

wêglowodanów. Sałatki, surówki GrzybowaSkładniki:500 g grzybów solonych lub marynowanych,2

¶redniej wielko¶ci cebule,3 jajka,5 stołowych ły¿ek konserwowanego zielonego groszku,mały jogurt

light,sól, pieprz do smaku.Wykonanie:Grzyby os±czyæ, wymoczyæ, aby nie były zbyt słone, i drobno

posiekaæ. Jaja ugotowaæ na twardo, zalaæ zimn± wod± i ostudziæ, obraæ i drobno posiekaæ. Cebulê obraæ,

wypłukaæ w zimnej wodzie i drobno posiekaæ. Wszystkie składniki wymieszaæ, dodaæ groszek. Przyprawiæ

http://www.etermed.pl - Centrum Zdrowia ETER-MED

Generated: 6 December, 2010, 00:18

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: