Jean Webster - Tajemniczy opiekun.pdf - OPIEKUN - PODOPIECZNA - lalola203020

Jean Webster

Tajemniczy Opiekun

Tytuł oryginału angielskiego DADDY-LONG-LEGS

Ilustrowała

AUTORKA

(przedruk z wyd. ang.)

Okładkę i stronę tytułową projektował ZBIGNIEW RYCHLICKI

Wstęp IZABELLA KORSAK

PBtiKi HBUBTEW P

w Zabrzu.

Historia siedemnastoletniej Agaty Abbott i jej „tajemniczego opiekuna" —

dzięki któremu bohaterka dostaje się wprost z zakładu opiekuńczego dla sierot do

ekskluzywnego collegeu — cieszy się niesłabnącym powodzeniem wśród kilku już

pokoleń czytelniczych. Jean Webster (1876—1916) popularna amerykańska pisarka

dla młodzieży opublikowała ,,Tajemniczego opiekuna" w r. 1912 (w Polsce pierwsze

wydanie tej książki ukazało się w r. 1926), mając już w dorobku kilka powieści i tom

opowiadań humorystycznych. Książka, przyjęta entuzjastycznie przez ówczesne

nastolatki, została wkrótce sfilmowana (był to film niemy ze słynną Mary Pickford w

roli głównej), z czasem przerobiono

ją także na musical.

I choć opowieść o cudownej odmianie losu za sprawą możnego protektora jest rodem

z baśni o biednej sierotce i pięknym królewiczu, nie brak w książce Jean Webster

trafnych i gorzkich uwag o instytucjach filantropijnych, o przepaści dzielącej świat

bogatych „dobroczyńców" od świata tych, którzy zmuszeni są do upokarzającej roli

obiektu

owej dobroczynności.

Jean Webster (właściwie: Ałice Jane Chandler Webster), córka wydawcy, cioteczna

wnuczka Marka Twaina, studiowała filologię angielską i ekonomikę w Yassar

College, odbyła podróż do Europy, współpracowała z lokalną prasą swego rodzinnego

stanu Nowy Jork i wizytowała sierocińce i domy poprawcze. Wyniesione stamtąd

wrażenia i obserwacje umocniły ją w przekonaniu, że wychowankowie domów opieki

mogliby osiągnąć w życiu to wszystko, co dzieci z „normalnych" rodzin, gdyby tylko

ułatwić im start życiowy, reformując instytucje opiekuńcze. Bohaterka „Tajemniczego

opiekuna" marzy o stworzeniu wzorowo prowadzonego domu dla osieroconych dzieci,

sama bowiem doświadczyła wszystkich upokorzeń filantropijnego systemu opieki.

Czy jednak to, że życiowe losy Agi ułożyły się tak pomyślnie jedynie dzięki cudzej

szczodrobliwości, a później dzięki gorącej miłości majętnego pana, nie dowodzi

pewnego pesymizmu autorki, jej niewiary w możliwość osiągnięcia pełnego sukcesu

własnymi siłami?

Niezależnie od tej niewesołej refleksji lektura „Tajemniczego opiekuna" bawi pełnymi

werwy i humoru opisami życia w college'u, przekornymi i dowcipnymi komentarzami

narratorki na wszelkie tematy: od czytanych przez nią szacownych klasyków literatury

zaczynając, na domniemanych losach zaginionego prosiaka kończąc.

Jean Webster opublikowała w r. 1914 książkę, która stanowi do pewnego stopnia

kontynuację „Tajemniczego opiekuna". Wkrótce potem wyszła za mąż i przeniosła się

do Nowego Jorku. Ostatni rok swego życia spędziła częściowo na niewielkiej farmie

w stanie Massachusetts, gdzie zaczęła z zapałem hodować kaczki i bażanty, częściowo

zaś w swym nowojorskim mieszkaniu z pięknym widokiem na Park Centralny. Zmarła

mając niespełna czterdzieści lat.

IZABELLA KORSAK

FATALNA ŚRODA

Pierwsza środa każdego miesiąca była istnym dniem Sądu, dniem wyczekiwanym ze

strachem, znoszonym mężnie i zapominanym co rychlej.

Każda posadzka musiała błyszczeć nieskazitelnie, każde krzesło — być odkurzone z

najdrobniejszego atomu pyłu, każde łóżko — zasłane bez fałdki. Dziewięćdziesiąt

siedem sierotek trzeba było poddać naprzód gruntownej operacji mycia i czesania, a

potem przystrojenia w świeżo uprane i wykrochmalone, kraciaste, perkalikowe albo

barchanowe sukienki — zależnie od pory roku; dziewięćdziesięciorgu siedmiorgu

maleństwom trzeba było wbić do głowy, jak się mają zachować i jak odpowiadać:

„Tak, proszę pana" lub: „Nie, proszę pana", ilekroć który z Opiekunów łaskawie

zwróci się do nich z zapytaniem. Był to dzień pełen niepokoju i trosk, których główny

ciężar spadał na barki Agaty Abbott, jako najstarszej z sierot Domu Wychowawczego

imienia Johna Griera.

I tym razem owa fatalna pierwsza środa miała się już, podobnie jak jej poprzedniczki,

ku szczęśliwemu końcowi. Agata pośpieszyła ze spiżarni, gdzie robiła kanapki dla

środowych gości, na górę do zwy-kłych swoich zajęć. Specjalnej jej pieczy poruczona

była Sala F, gdzie jedenaścioro maleństw, od czterech do siedmiu lat, zajmowało

jedenaście małych, ustawionych rzędem łóżeczek. Zwołała swoją gromadkę,

powygładzała zmięte sukienki, powycierała umorusane noski 1 us tawiła sierotki

szeregiem, aby skierować je ku jadalni, gdzie zająć się miały w ciągu błogosławionej

pół godzinki pochłanianiem porcji mleka, chleba i placka ze śliwkami.

Wyprawiwszy swoich pupilów, opadła na zydelek przy oknie i oparła tętniące skronie

o zimną szybę. Była na nogach od piątej rano, wysługując się wszystkim, napominana

i popędzana przez zdenerwowaną zarządzającą. Pani Lippett nie zawsze zachowywała

za kulisami spokój i uroczysty majestat, w jakie stroiła się wobec Opiekunów i Pań

Wizytatorek. Siedząc przy oknie, skierowała Agata tęskny wzrok poprzez duży szmat

ubielonego szronem trawnika, poza wysokie żelazne sztachety, wykreślające granice

terytorium ochrony (jak nazywano czasem Dom Wychowawczy), wzdłuż falistych

zboczy, upstrzonych wiejskimi siedzibami bogaczy, ku dachom i wieżyczkom

pobliskiego miasteczka, przezierającym poprzez nagie korony drzew.

Dzień, o ile było jej wiadomo, zakończył się zupełnie pomyślnie. Opiekunowie

dokonali zwykłych oględzin, wysłuchali stałych miesięcznych raportów, wypili

tradycyjną herbatę, a teraz śpieszyli z powrotem do swoich domów, do własnych,

wesoło płonących ognisk rodzinnych, aby zapomnieć, aż do następnej pierwszej środy

miesiąca, o przyczyniających im tyle kłopotów małych pupilach. Agata śledziła z

zaciekawieniem — nie bez pewnej domieszki tęsknej zazdrości — sznur powozów i

samochodów wyjeżdżających z otwartych na oścież wrót Domu Wychowawczego. W

wyobraźni towarzyszyła jednemu pojazdowi za drugim do pięknych, obszernych

domów, rozsianych po zboczach pagórków. Wyczarowywała sobie w imaginacji obraz

siebie samej, otulonej w bogaty płaszcz futrzany, strojnej w aksamitny, przybrany

pękami piór kapelusz, rozpartej na poduszkach powozu i niedbale rzucającej

stangretowi krótki rozkaz: do domu! Obraz ten jednak bladł i mącił się z chwilą, gdy

powóz stawał przed progiem mieszkania.

Agata miała bujną wyobraźnię, która — zdaniem pani Lippett — mogła ją

unieszczęśliwić, jeśli nie potrafi jej okiełznać. Mimo wszakże całej bujności

wyobraźnia ta nie była w stanie przekroczyć wejściowych podwoi domów, ku którym

ją unosiła. Biedna, pełna zapału i żądzy przygód Agata w ciągu całych swoich lat

siedemnastu ani razu nie znalazła się wewnątrz zwykłego domu mieszkalnego i

dlatego nie mogła odtworzyć sobie obrazu życia owych istot pędzących beztroskie dni

z dala od Domu Wychowawczego i jego sierot.

A-ga-to Ab-bott, Wo-ła-ją cię do biu-ra, Po-śpiesz się le-piej, Ra-dzę ci szcze-rze!

Tommy Dillon, członek chóru, wbiegł po schodach śpiewając tę zwrotkę i popędził po

korytarzu, a głos jego, w miarę zbliżania się szybkich kroków ku Sali F, rósł i

potężniał. Agata, oderwana nagle od swoich marzeń, stanęła znów w obliczu zwykłych

trosk.

— Kto mnie woła? — wpadła w śpiew chłopca, przerywając motyw nutą ostrego

niepokoju.

Pa-ni Lip-pett w biu-rze, Krzy-czy, drze się jak wa-riat-ka. A-a-men!

— zakończył Tommy pobożnie. Nie było wszakże zwykłej złośliwości w jego głosie.

Najzatwardzialszy nawet z małych mieszkańców Domu Wychowawczego nie był

Jean Webster - Tajemniczy opiekun.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: