DOMINI NOSTRI SACRATISSIMI PRINCIPIS IUSTINIANI CODEX
Liber quintus
CJ.5.1.0. De sponsalibus et arris sponsaliciis et proxeneticis. CJ.5.2.0. Si rector provinciae vel ad eum pertinentes sponsalia dederint. CJ.5.3.0. De donationibus ante nuptias vel propter nuptias et sponsaliciis. CJ.5.4.0. De nuptiis. CJ.5.5.0. De incestis et inutilibus nuptiis. CJ.5.6.0. De interdicto matrimonio inter pupillam et tutorem seu curatorem liberosque eorum. CJ.5.7.0. Si quacumque praeditus potestate vel ad eum pertinentes ad suppositarum iurisdictioni suae adspirare temptaverint nuptias. CJ.5.8.0. Si nuptiae ex rescripto petantur. CJ.5.9.0. De secundis nuptiis. CJ.5.10.0. Si secundo nupserit mulier, cui maritus usum fructum reliquerit. CJ.5.11.0. De dotis promissione vel nuda pollicitatione. CJ.5.12.0. De iure dotium. CJ.5.13.0. De rei uxoriae actione in ex stipulatu actionem transfusa et de natura dotibus praestita. CJ.5.14.0. De pactis conventis tam super dote quam super donatione ante nuptias et paraphernis. CJ.5.15.0. De dote cauta et non numerata. CJ.5.16.0. De donationibus inter virum et uxorem et a parentibus in liberos factis et de ratihabitione. CJ.5.17.0. De repudiis et iudicio de moribus sublato. CJ.5.18.0. Soluto matrimonio dos quemadmodum petatur. CJ.5.19.0. Si dos constante matrimonio soluta fuerit. CJ.5.20.0. Ne fideiussores vel mandatores dotium dentur. CJ.5.21.0. Rerum amotarum. CJ.5.22.0. Ne pro dote mulieri bona mariti addicantur. CJ.5.23.0. De fundo dotali. CJ.5.24.0. Divortio facto apud quem liberi morari vel educari debent. CJ.5.25.0. De alendis liberis ac parentibus. CJ.5.26.0. De concubinis. CJ.5.27.0. De naturalibus liberis et matribus eorum et ex quibus casibus iusti efficiuntur. CJ.5.28.0. De tutela testamentaria. CJ.5.29.0. De confirmando tutore. CJ.5.30.0. De legitima tutela. CJ.5.31.0. Qui petant tutores vel curatores. CJ.5.32.0. Ubi petantur tutores vel curatores. CJ.5.33.0. De tutoribus et curatoribus illustrium vel clarissimarum personarum. CJ.5.34.0. Qui dare tutores vel curatores et qui dari possunt. CJ.5.35.0. Quando mulier tutelae officio fungi potest. CJ.5.36.0. In quibus causis tutorem habenti tutor vel curator dari potest. CJ.5.37.0. De administratione tutorum et curatorum et de pecunia pupillari feneranda vel deponenda. CJ.5.38.0. De periculo tutorum et curatorum. CJ.5.39.0. Quando ex facto tutoris vel curatoris minores agere vel conveniri possunt. CJ.5.40.0. Si ex pluribus tutoribus vel curatoribus omnes vel unus agere pro minore vel conveniri possunt. CJ.5.41.0. Ne tutor vel curator vectigal conducat. CJ.5.42.0. De tutore vel curatore qui satis non dedit. CJ.5.43.0. De suspectis. CJ.5.44.0. De in litem dando tutore vel curatore. CJ.5.45.0. De eo qui pro tutore negotia gessit. CJ.5.46.0. Si mater indemnitatem promiserit. CJ.5.47.0. Si contra matris voluntatem tutor datus sit. CJ.5.48.0. Ut causae post pubertatem adsit tutor. CJ.5.49.0. Ubi pupilli educentur. CJ.5.50.0. De alimentis pupillo praestandis. CJ.5.51.0. Arbitrium tutelae. CJ.5.52.0. De dividenda tutela et pro qua parte quisque tutorum conveniatur. CJ.5.53.0. De in litem iurando. CJ.5.54.0. De heredibus tutorum. CJ.5.55.0. Si tutor non gesserit. CJ.5.56.0. De usuris pupillaribus. CJ.5.57.0. De fideiussoribus tutorum seu curatorum. CJ.5.58.0. De contrario iudicio. CJ.5.59.0. De auctoritate praestanda. CJ.5.60.0. Quando curatores vel tutores esse desinant. CJ.5.61.0. De actore a tutore seu curatore dando. CJ.5.62.0. De excusationibus et temporibus earum. CJ.5.63.0. Si falsis adlegationibus excusatus sit. CJ.5.64.0. Si tutor rei publicae causa aberit. CJ.5.65.0. De excusatione veteranorum. CJ.5.66.0. Qui numero liberorum se excusant. CJ.5.67.0. Qui aetate. CJ.5.68.0. Qui morbo. CJ.5.69.0. Qui numero tutelarum. CJ.5.70.0. De curatore furiosi vel prodigi. CJ.5.71.0. De praediis vel aliis rebus minorum sine decreto non alienandis vel obligandis. CJ.5.72.0. Quando decreto opus non est. CJ.5.73.0. Si quis ignorans rem minoris esse sine decreto comparavit. CJ.5.74.0. Si maior factus sine decreto factam alienationem ratam habuerit. CJ.5.75.0. De magistratibus conveniendis.
CJ.5.1.0. De sponsalibus et arris sponsaliciis et proxeneticis.
CJ.5.1.1: Imperatores Diocletianus, Maximianus
Alii desponsata renuntiare condicioni ac nubere alii non prohibetur. * diocl. et maxim. aa. et cc. bianori. * <a 293 d. xviii k. mai. aa. conss.>
CJ.5.1.2: Imperator Constantinus
Si is, qui puellam suis nuptiis pactus est, intra biennium exsequi nuptias in eadem provincia degens supersederit, eiusque spatii fine decurso in alterius postea coniunctionem puella pervenerit, nihil fraudis ei sit, quae nuptias maturando vota sua diutius ludi non passa est. * const. a. et const. c. ad pacatianum pu. * <a 332 d. prid. id. april. marcianopoli pacatioano et hilarianoconss.>
CJ.5.1.3: Imperatores Gratianus, Valentinianus, Theodosius
Arris sponsaliorum nomine datis, si interea sponsus vel sponsa decesserit, quae data sunt iubemus restitui, nisi causam, ut nuptiae non celebrentur, defuncta persona iam praebuit. * grat. valentin. et theodos. aaa. eutropio pp. * <a 380 d. xv k. iul. thessalonicae gratiano v et theodosio aa. conss.>
CJ.5.1.4pr.: Imperatores Honorius, Theodosius
Si pater pactum de filiae nuptiis inierit et humana sorte consumptus ad vota non potuerit pervenire, id inter sponsos firmum ratumque permaneat, quod a patre docebitur definitum, nihilque permittatur habere momenti, quod cum defensore, ad quem minoris commoda pertinebunt, docebitur fuisse transactum. * honor. et theodos. aa. ad marinianum pp. * <a 422 d. iiii non. nov. ravennae honorio xiii et theodosio x aa. conss.>
CJ.5.1.4.1: Imperatores Honorius, Theodosius
Periniquum est enim, ut contra patriam voluntatem redempti forsitan tutoris aut curatoris admittatur arbitrium, cum plerumque etiam ipsius feminae adversus commoda propria inveniatur laborare consilium. <a 422 d. iiii non. nov. ravennae honorio xiii et theodosio x aa. conss.>
CJ.5.1.5pr.: Imperatores Leo, Anthemius
Mulier iuris sui constituta arrarum sponsalium nomine usque ad duplum teneatur, id est in id quod accepit et aliud tantundem nec amplius, si post completum vicesimum quintum annum vel post impetratam veniam aetatis atque in competenti iudicio comprobatam huiusmodi arras suscepit: in simplum autem, id est tantummodo quod accepit, si minoris aetatis est, sive virgo sive vidua sit, sive per se sive per tutorem vel curatorem vel aliam personam easdem arras acceperit. * leo et anthem. aa. erythrio pp. * <a 472 d. k. iul. constantinopoli marciano cons.>
CJ.5.1.5.1: Imperatores Leo, Anthemius
Patrem vero vel matrem, legitimae videlicet aetatis constitutos, sive simul sive separatim arras pro filia susceperint, avum autem vel proavum pro nepte seu pronepte in duplum tantummodo convenit teneri. <a 472 d. k. iul. constantinopoli marciano cons.>
CJ.5.1.5.2: Imperatores Leo, Anthemius
Quae ita custodiri censemus, si non propter personam vel condicionem aut aliam causam legibus vel generalibus constitutionibus interdictam futurum matrimonium constare prohibetur: tunc enim quasi nullo facto, utpote sine causa easdem arras praestitas tantummodo reddi consequens esse praecipimus. <a 472 d. k. iul. constantinopoli marciano cons.>
CJ.5.1.5.3: Imperatores Leo, Anthemius
Hoc quoque his adicimus, ut etiam, si legibus prohibitae non sint speratae nuptiae, post arras autem sponsalicias sponsa coniugium sponsi propter turpem vel impudicam conversationem aut religionis vel sectae diversitatem recusaverit vel eo, quod quasi vir coitum, ex quo spes subolis oritur, facere non potuerit, vel ob aliam iustam excusationis causam, si quidem probatum fuerit ante datas easdem arras sponsalicias hoc idem mulierem vel parentes eius cognovisse, sibi debeant imputare. <a 472 d. k. iul. constantinopoli marciano cons.>
CJ.5.1.5.4: Imperatores Leo, Anthemius
Sin vero horum ignari sponsalicias arras susceperint vel post arras datas aliqua iusta causa paenitentiae intercesserit, isdem tantummodo redditis super alterius simpli poena liberi custodiantur. <a 472 d. k. iul. constantinopoli marciano cons.>
CJ.5.1.5.5: Imperatores Leo, Anthemius
Quae omnia simili modo etiam de sponsis super recipiendis nec ne arris praestitis custodiri censemus: quadrupli videlicet poena, quae anterioribus legibus definita erat, in qua et arrarum quantitas imputabatur, cessante, nisi specialiter aliud ex communi consensu inter contrahentes de eadem quadrupli ratione placuit. <a 472 d. k. iul. constantinopoli marciano cons.>
CJ.5.1.5.6: Imperatores Leo, Anthemius
Extra definitionem autem huius legis si cautio poenam stipulationis continens fuerit interposita, ex utraque parte nullas vires habebit, cum in contrahendis nuptiis libera potestas esse debet. <a 472 d. k. iul. constantinopoli marciano cons.>
CJ.5.2.0. Si rector provinciae vel ad eum pertinentes sponsalia dederint.
CJ.5.2.1pr.: Imperatores Gratianus, Valentinianus, Theodosius
Si quis in potestate publica positus atque honore administrandarum provinciarum, qui parentibus aut tutoribus aut curatoribus aut ipsis quae matrimonium contracturae sunt potest esse terribilis, arras sponcalicias dederit, iubemus, ut deinceps, sive parentes sive eadem mutaverint voluntatem, non modo iuris laqueis liberentur poenaeque statutae expertes sint, sed extrinsecus data pignora lucrativa habeant, si ea non putent esse reddenda. * grat. valentin. et theodos. aaa. eutropio pp. * <a 380 d. xv k. iul.Thessalonicae gratiano v et theodosio aa.Conss.>
CJ.5.2.1.1: Imperatores Gratianus, Valentinianus, Theodosius
Quod ita late patere volumus, ut non solum circa administrantes, sed et circa administrantium filios nepotes ac propinquos, participes ( id est consiliarios) domesticosque locum habeat, quibus tamen administrator operam dederit. <a 380 d. xv k. iul.Thessalonicae gratiano v et theodosio aa.Conss.>
CJ.5.2.1.2: Imperatores Gratianus, Valentinianus, Theodosius
Impleri autem id postea matrimonium non vetamus, quod tempore potestatis ob eas personas, de quibus locuti sumus, arris fuerat obligatum, si sponsarum consensus accedat. <a 380 d. xv k. iul.Thessalonicae gratiano v et theodosio aa.Conss.>
CJ.5.3.0. De donationibus ante nuptias vel propter nuptias et sponsaliciis.
CJ.5.3.1: Imperatores Severus, Antoninus
Multum interest, si ea, quae donat vir futurus, tradiderit uxori et postea in dotem acceperit, an vero donandi animo dotem auxerit, ut videatur accepisse, quod non accepit. priore enim casu donatio non impeditur, et res, quae in ea causa sunt, dotis effectae iudicio de dote peti possunt: posteriore autem nihil actum est donatione et, quod in dotem datum non est, non potest repeti. * sev. et ant. aa. metrodoro. * <>
CJ.5.3.2: Imperator Alexander Severus
Si praesidi provinciae probaveris, ut eucliam uxorem duceres, munera te parentibus eius dedisse, nisi tibi euclia nupserit, restitui tibi quod dedisti iubebit. * alex. a. attalo. * <>
CJ.5.3.3: Imperator Alexander Severus
Pollicitatione a fratre quondam tuo sponsalium causa facta, et si in stipulationem deducta ideo praestanda non fuerit, quoniam in dote uxor maritum fefellit, exceptionem adversus actionem ex stipulatu recte obicies. * alex. a. Marcellae. * <>
CJ.5.3.4: Imperator Gordianus
Quod sponsae ea lege donatur, ut tunc dominium eius adipiscatur, cum nuptiae fuerint secutae, sine effectu est. * gord. a. marco. * <a 239 pp. viii k. dec. gordiano a. et aviola conss.>
CJ.5.3.5: Imperatores valer., gallien.
Ea, quae tibi ut sponsae daturum se repromisit is, qui te ficto caelibatu, cum aliam matrem familias domi reliquisset, sollicitavit ad nuptias, petere cum effectu non potest, cum tu sponsa uxore domi posita non fuisti. * valer. et gallien. aa. theodorae. * <a 258 acc. xv id. mai. antiochiae tusco et basso conss.>
CJ.5.3.6: Imperator aurel.
Cum in te simplicem donationem dicas factam esse die nuptiarum et in ambiguo possit venire, utrum a sponso an marito donatum sit, sic distinguendum est, ut, si in tua domo donum acceptum est, ante nuptias videatur facta esse donatio, quod si penes se dedit sponsus, retrahi possit: uxor enim fuisti. * aurel. a. donatae. * <>
CJ.5.3.7: Imperatores carus, carinus, numer.
Si, cum ante nuptias munera darentur, ita conventum est atque huiusmodi conscripta pactio est, ut, si qua fors extitisset contra voluntatem eius et matrimonium distraxisset, tunc quae data erant apud eum qui dedisset heredemve eius remanerent, potest, qui eius hereditatem accepit, cui pacta puella munera supra dicta lege susceperat, eadem iure postulare. * carus carinus et numer. aaa. iuncianae. * < pp. k. april.>
CJ.5.3.8: Imperatores Diocletianus, Maximianus
Si ante matrimonium maior quinque et viginti annis constitutus sponsae suae, licet ante sponsalia, fundum donavit eamque in vacuam induxit possessionem, postea nullo titulo superstitem vel testamento eundem relinquentem alienare potuisse certi ac manifesti iuris est. * diocl. et maxim. aa. et cc. euphrosyno. * <a 293 d. k. mai. tirallo aa. conss.>
CJ.5.3.9: Imperatores Diocletianus, Maximianus
Cum te sponsae filii tui quaedam donasse confitearis, perfectam donationem rescindi nec nostro oportet rescripto, quam tua voluntas iurisque auctoritas fecit ratam. * diocl. et maxim. aa. et cc. iuliano. * <a 293 viii k. ian. aa. conss.>
CJ.5.3.10: Imperatores Diocletianus, Maximianus
Si filiae tuae sponsus ei mancipium donavit ac tu in eum iumenta liberalitatis ratione contulisti nec nuptiis secutis contra iuris rationem quod dederat abstulit, non invicem datorum restitutio, sed eius quod illicite rapuit repetitio competit. * diocl. et maxim. aa. et cc. dionysio. * <>
CJ.5.3.11: Imperatores Diocletianus, Maximianus
Si tibi res proprias liberalitatis causa sponsus tuus tradidit, eo, quod ab hostibus postea interfectus est, irrita donatio fieri non potest. * diocl. et maxim. aa. et cc. neae. * <>
CJ.5.3.12: Imperatores Diocletianus, Maximianus
Si mater vestra filiae suae sponso vel marito praedia sine ulla repetendi lege donavit et eum in vacuam induxit possessionem, nuptiis divortio solutis perfecta non dissolvitur donatio. * diocl. et maxim. aa. et cc. timocleae et cleotimae. * <a 294 s. vi id. febr. sirmi cc. conss.>
CJ.5.3.13: Imperatores Diocletianus, Maximianus
De rebus in sponsam donationis gratia collatis creditores mariti facti, si non prius obligatas sibi probent, eam convenire minime possunt. * diocl. et maxim. aa. et cc. alexandro. * <>
CJ.5.3.14: Imperatores Diocletianus, Maximianus
Si consentiente matre sua sponsus filiae tuae mancipia donavit et his acceptis in dotem non aestimatis in matrimonio post decessit, mater eademque heres eius pretium offerens restitutionem eorum improbe recusat. * diocl. et maxim. aa. et cc. aureliae. * <>
CJ.5.3.15pr.: Imperator Constantinus
Cum veterum sententia displiceat, quae donationes in sponsam nuptiis quoque non secutis decrevit valere, ea, quae largiendi animo inter sponsos et sponsas iure celebrantur, redigi ad huiusmodi condiciones iubemus, ut, sive adfinitatis coeundae causa sive non ita, vel in potestate patris degentes vel ullo modo proprii iuris constituti tamquam futuri causa matrimonii aliquid sibi ipsi vel consensu parentum mutuo largiantur, si quidem sponsus vel parens eius sortiri noluerit uxorem, id quod ab eo donatum fuerit nec repetatur traditum est, si quid apud donatorem resedit, ad sponsam et heredes eius submotis ambagibus transferatur. * const. a. ad maximum pu. * <a 319 d. xvii k. nov. constantino a. v et licinio c. conss.>
CJ.5.3.15.1: Imperator Constantinus
Quod si sponsa vel is in cuius agit potestate causam non contrahendi matrimonii praebuerit, tunc sponso eiusque heredibus sine aliqua deminutione per condictionem aut per utilem in rem actionem redhibeantur. <a 319 d. xvii k. nov. constantino a. v et licinio c. conss.>
CJ.5.3.15.2: Imperator Constantinus
Quae similiter observari oportet et si ex parte sponsae in sponsum donatio facta sit. <a 319 d. xvii k. nov. constantino a. v et licinio c. conss.>
CJ.5.3.16pr.: Imperator Constantinus
Si ab sponso rebus sponsae donatis interveniente osculo ante nuptias hunc vel illam mori contigerit, dimidiam partem rerum donatarum ad superstitem pertinere praecipimus, dimidiam ad defuncti vel defunctae heredes, cuiuslibet gradus sint et quocumque iure successerint, ut donatio stare pro parte media et solvi pro parte media videatur: osculo vero non interveniente, sive sponsus sive sponsa obierit, totam infirmari donationem et donatori sponso vel heredibus eius restitui. * const. a. ad tiberianum vic. hispaniarum. * <a 336 d. id. iul. constantinopoli nepotiano et facundo conss.>
CJ.5.3.16.1: Imperator Constantinus
Quod si sponsa interveniente vel non interveniente osculo donationis titulo ( quod raro accidit) fuerit aliquid sponso largita et ante nuptias hunc vel illam mori contigerit, omni donatione infirmata ad donatricem sponsam sive eius successores donatarum rerum dominium transferatur. <a 336 d. id. iul. constantinopoli nepotiano et facundo conss.>
CJ.5.3.17: Imperatores Theodosius, Valentinianus
Minoribus aetate feminis etiam actorum testificatione in ante nuptias donatione ad eas facta omissa, si patris auxilio destitutae sint, iuste consulitur, ut firma donatio sit. * theodos. et valentin. aa. hierio pp. * <a 428 d. x k. mart. constantinopoli tauro et felice conss.>
CJ.5.3.18: Imperator Zeno
Si liberis ex priore matrimonio procreatis pater ad secundas migraverit nuptias vel non migraverit, nihil omnino filiis prioris coniugii ex donatione ante nuptias, quam ipse vel alius pro ipso uxori quondam eius matri communium liberorum donaverat, servare cogatur, quoniam et mater liberis ex priore matrimonio extantibus post secundas nuptias multoque amplius, si non fuerit alteri marito sociata, nihil isdem filiis ex dote, quam patri eorum ipsa vel alius pro ea obtulerit , servare compellitur. * zeno a. sebastiano pp. * <a 479 d. k. mai. zenone a. cons.>
CJ.5.3.19pr.: Imperator Justinus
Si constante matrimonio consilium augendae dotis inierit vel uxor forte vel eius nomine quilibet alius, nihilo minus marito quoque liceat seu pro marito cuilibet alii tanto donationem ante nuptias additamento maiorem facere, quanto dotis augetur titulus, nec obsit in huiusmodi munificentiis interdictas esse liberalitates tempore nuptiarum: indulgendum est namque consensui communi partium, ne, cum negetur augendae potestas donationis, dotis etiam pigrius constituatur augmentum. * iustinus a. archelao pp. * <a 527 ? >
CJ.5.3.19.1: Imperator Justinus
Idemque licere praecipimus etiam in his matrimoniis, in quibus interdum accidit ante nuptias quidem donationem nullam esse, solam vero dotem marito mulierem obtulisse, ut etiam tunc muliere dotem augente liceat marito quoque donationem in uxorem suam eiusdem quantitatis facere, quantum aucta dos continere dignoscitur: pactis videlicet de redhibitione vel retentione auctae dotis vel donationis, prout partes consenserint, pro iam statuto modo ineundis sive iniungendis veteribus pactis, quae initio nuptiarum de ante nuptias donatione et dote principaliter constituenda inita sunt. <a 527 ? >
CJ.5.3.19.2: Imperator Justinus
Iura etiam hypothecarum, quae in augenda dote vel donatione fuerint, ex eo tempore initium accipiant, ex quo eaedem hypothecae contractae sunt, et non ad prioris dotis vel ante nuptias donationis tempora referantur. <a 527 ? >
CJ.5.3.19.3: Imperator Justinus
Sed et si e contrario maritus et uxor ad deminuendam dotem et ante nuptias donationem consenserint, licere eis ad similitudinem deminutionis quae in dote fit etiam ante nuptias minuere donationem, ut pacta de amborum deminutionibus ineunda firma et legitima esse intellegantur: exceptis videlicet his casibus, in quibus aut maritus ex priore matrimonio liberos habens ad secundas migraverit nuptias, aut uxor similiter ex anteriore matrimonio liberis ei existentibus secundo marito se iunxerit. in hoc enim secundo matrimonio vel a parte mariti vel a parte mulieris vel ab utraque, si hoc etiam evenerit, interdictam esse deminutionem dotis et ante nuptias donationis, ne aliquid adversus filios prioris matrimonii machinari videatur, censemus. <a 527 ? >
CJ.5.3.20pr.: Imperator Justinianus
Cum multae nobis interpellationes factae sunt adversus maritos, qui decipiendo suas uxores faciebant donationes, quas ante nuptias antiquitas nominavit, insinuare autem eas actis intervenientibus supersedebant, ut ineffectae maneant et ipsi quidem commoda dotis lucrentur, uxores autem sine nuptiali remedio relinquantur, sancimus nomine prius emendato ita rem corrigi et non ante nuptias donationem eam vocari, sed propter nuptias donationem. * iust. a. iohanni pp. * <a 531533 >
CJ.5.3.20.1: Imperator Justinianus
Quare enim dotem quidem et constante matrimonio mulier marito dare conceditur, donationem autem marito nisi ante nuptias facere non permittitur? et quae huius rei differentia rationabilis potest inveniri, cum melius erat mulieribus propter fragilitatem sexus quam maribus subveniri? <a 531-533 >
CJ.5.3.20.2: Imperator Justinianus
Sicut enim dos propter nuptias fit et sine nuptiis quidem nulla dos intellegitur , sine dote autem nuptiae possunt celebrari, ita et in donationibus, quas mariti faciunt vel pro his alii, debet esse aperta licentia et constante matrimonio talem donationem facere, quae quasi antipherna possit intellegi et non simplex donatio. ideo enim et antiqui iuris conditores inter donationes etiam dotes connumerant. <a 531-533 >
CJ.5.3.20.3: Imperator Justinianus
Si igitur et nomine et substantia nihil distat a dote ante nuptias donatio, quare non etiam ea simili modo et matrimonio contracto dabitur? <a 531-533 >
CJ.5.3.20.4: Imperator Justinianus
Sancimus itaque omnes licentiam habere sive priusquam matrimonia contraxerint sive postea donationes mulieribus dare propter dotis dationem, ut non simplices donationes intellegantur, sed propter dotem et propter nuptias factae. simplices etenim donationes non propter nuptias fiunt, sed propter nuptias vetitae sunt: et propter alias causas et libidinem forsitan vel unius partis egestatem, non propter ipsam nuptiarum adfectionem efficiuntur. <a 531-533 >
CJ.5.3.20.5: Imperator Justinianus
Si igitur dote iam praestita maritus nulla ante nuptias facta donatione donare mulieri res maluerit, ita tamen, ut dotis quantitatem non excedant, et hoc ipsum significaverit, quod non simplicem faciat donationem, sed propter dotem iam conscriptam et ipse ad donationem venerit, licebit ei hoc facere et supponatur pactis dotalibus huiusmodi donatio. et si quidem hoc fuerit specialiter expressum, pacta conventa servari oportet. <a 531-533 >
CJ.5.3.20.6: Imperator Justinianus
Sin autem donatio quidem talis facta sit, utpote autem dotali instrumento antecedente nulla pacta tali donationi post nuptias inserantur, re ipsa videatur esse hoc pactum, et secundum dotales conventiones intellegantur et in tali donatione pacta fuisse conventa, ut aequis passibus utraque ambulet tam dos quam donatio. <a 531-533 >
CJ.5.3.20.7: Imperator Justinianus
Ita tamen, ut leoniana constitutio, quae super exaequatione pactionum loquitur non in quantitate, sed in partibus, maneat in his casibus intacta, et non solum ea immutilata custodiatur, sed etiam nostra, quam de interpretatione eius fecimus ambiguitatem eius tollentes: disparibus etenim pactionibus factis maiorem lucri partem ad minorem deducendam esse censemus, ut eodem modo uterque minorem partem lucretur. <a 531-533 >
CJ.5.3.20.8: Imperator Justinianus
Similique modo si facta quidem fuerit talis donatio, quae antea quidem ante nuptias vocabatur, nunc autem propter nuptias, non autem ante nuptias fuerit actis intervenientibus insinuata, licebit et constante matrimonio eam insinuare, nullo obstaculo penitus ex nuptiarum interventu faciendo: si e...
gluslaw32