Misiuk Andrzej - Administracja porządku i bezpieczeństwa publicznego.pdf

(4311 KB) Pobierz
624716327 UNPDF
A. Misiuk, Administracja porządku i bezpieczeństwa publicznego.
Zagadnienia prawno-ustrojowe , Warszawa 2008
ISBN 978-83-60501-88-7, © by WAiP 2008
Wydawca
Bożenna Żółtowska
Redaktor
Barbara Głuch
Projekt okładki, stron tytułowych
i opracowanie typograiczne
Wojciech Stukonis
Indeks
Zdzisława Ziembińska
ISBN 978-83-60501-88-7
Copyright © by Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne
Warszawa 2008
Wydanie pierwsze
Arkuszy drukarskich: 16.25
Skład i łamanie: Wojciech Stukonis, Studio NRD
Druk i oprawa: Zakład Poligraiczno-Wydawniczy „Pozkal”
Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne Spółka z o.o.
Grupa Kapitałowa WSiP SA
00-696 Warszawa, ul. J. Pankiewicza 3
tel. + 48 22 21 32 702, fax + 48 22 21 32 876
www.waip.com.pl
A. Misiuk, Administracja porządku i bezpieczeństwa publicznego.
Zagadnienia prawno-ustrojowe , Warszawa 2008
ISBN 978-83-60501-88-7, © by WAiP 2008
Spis treści
Wstęp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9
Rozdział 1
Charakterystyka podstawowych pojęć . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12
Rozdział 2
Geneza administracji porządku i bezpieczeństwa publicznego
w Polsce. Ogólna charakterystyka dziejów instytucji policyjnych
na ziemiach polskich od X w. do końca XX w. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21
Rozdział 3
Systemy policyjne w wybranych krajach europejskich
i w Stanach Zjednoczonych Ameryki Północnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33
Rozdział 4
Organy państwowe o charakterze ogólnym . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47
4.1. Prezydent RP . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47
4.2. Rada Ministrów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52
624716327.001.png
A. Misiuk, Administracja porządku i bezpieczeństwa publicznego.
Zagadnienia prawno-ustrojowe , Warszawa 2008
ISBN 978-83-60501-88-7, © by WAiP 2008
6
Spis treści
4.3. Minister spraw wewnętrznych i administracji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 58
4.4. Terenowe organy administracji rządowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 66
4.5. Organy samorządu terytorialnego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 69
4.5.1. Zakres działania i zadania jednostek samorządu terytorialnego . . . . . . . . . . . . . . . . 69
4.5.2. Wpływ jednostek samorządu terytorialnego na działalność Policji . . . . . . . . . . . . . 71
4.5.3. Zasady tworzenia i funkcjonowanie rewirów dzielnicowych
i posterunków Policji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 74
4.5.4. Finansowanie Policji przez jednostki samorządu terytorialnego . . . . . . . . . . . . . . . . 74
4.5.5. Współpraca Policji, jednostek samorządu terytorialnego i organizacji
pozarządowych w kształtowaniu lokalnej polityki bezpieczeństwa . . . . . . . . . . . . 77
4.5.6. Starosta jako zwierzchnik powiatowych służb, inspekcji i straży . . . . . . . . . . . . . . . . . 79
4.5.7. Przepisy porządkowe stanowione przez organy gmin i powiatów . . . . . . . . . . . . . . 84
Rozdział 5
Wyspecjalizowane organy państwowe podległe MSWiA . . . . . . . . . . . . . . 88
5.1. Policja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88
5.2. Straż Graniczna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 123
5.3. Biuro Ochrony Rządu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 129
5.4. Państwowa Straż Pożarna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 132
Rozdział 6
Wyspecjalizowane organy państwowe podległe
prezesowi Rady Ministrów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 143
6.1. Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 143
6.2. Centralne Biuro Antykorupcyjne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 148
6.3. Agencja Wywiadu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 153
Rozdział 7
Wyspecjalizowane organy państwowe podległe
innym centralnym organom administracji rządowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 158
7.1. Służba Kontrwywiadu Wojskowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 158
7.2. Służba Wywiadu Wojskowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 163
7.3. Żandarmeria wojskowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 167
624716327.002.png
A. Misiuk, Administracja porządku i bezpieczeństwa publicznego.
Zagadnienia prawno-ustrojowe , Warszawa 2008
ISBN 978-83-60501-88-7, © by WAiP 2008
spis treści
7
7.4. Służba celna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 174
7.5. Inspekcja kontroli skarbowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 176
7. 6. Służba Więzienna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 180
7.7. Straż Ochrony Kolei . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 185
7.8. Straż Leśna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 190
7.9. Państwowa Straż Rybacka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 192
7.10. Państwowa Straż Łowiecka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 195
7.11. Straż Parków . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 198
7.12. Służba Ochrony Zabytków . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 199
7.13. Inspekcja Transportu Drogowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 202
rozdział 8
Samorządowe formacje porządkowe - straże gminne . . . . . . . . . . . . . . . . 206
rozdział 9
Organy kontroli i inspekcje . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 215
9.1. Inspekcja Ochrony Środowiska . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 215
9.2. Inspekcja Sanitarna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 219
9.3. Inspekcja Handlowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 224
9.4. Inspekcja Farmaceutyczna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 226
9.5. Państwowa Inspekcja Pracy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 228
9.6. Inspekcja Weterynaryjna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 231
rozdział 10
Zarządzanie sprywatyzowaną częścią zadań
z dziedziny bezpieczeństwa i porządku publicznego . . . . . . . . . . . . . . . . . . 236
10.1. Firmy ochrony osób i mienia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 236
10.2. Firmy detektywistyczne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 247
bibliograia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 250
Akty prawne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 250
Literatura przedmiotu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 253
624716327.003.png
A. Misiuk, Administracja porządku i bezpieczeństwa publicznego.
Zagadnienia prawno-ustrojowe , Warszawa 2008
ISBN 978-83-60501-88-7, © by WAiP 2008
Wstęp
9
Wstęp
Przekazywany do rąk czytelników podręcznik stanowi próbę ukazania przemian or-
ganizacyjnych oraz ewolucji zakresu działania administracji porządku i bezpieczeń-
stwa publicznego w Polsce.
Współczesny świat nie jest pozbawiony odczuwanych i realnych zagrożeń, któ-
rych genezy należy upatrywać w napięciach politycznych, ekonomicznych, nacjona-
lizmie, antagonizmach etnicznych i religijnych. Sprzeczność i zróżnicowanie intere-
sów generuje niebezpieczeństwa o wielorakim charakterze: od konliktów zbrojnych
i zamachów terrorystycznych do przestępczości pospolitej i zorganizowanej, eksce-
sów chuligańskich, infekowania systemów informatycznych czy korupcji. Oprócz
niebezpieczeństw wywoływanych postawą i działalnością człowieka, niebagatelnego
znaczenia dla bezpieczeństwa nabierają też kataklizmy naturalne. Proces globalizacji
powoduje, że również zagrożenia o charakterze międzynarodowym szybko stają się
czynnikiem destabilizującym bezpieczeństwo krajowe bądź lokalne.
W związku z tym wyspecjalizowane instytucje państwowe powinny być przygo-
towane, aby zapobiegać tego rodzaju zagrożeniom, a w razie ich zaistnienia − podjąć
działania prewencyjne i represyjne. Jedną z podstawowych potrzeb ludzkich jest po-
czucie bezpieczeństwa osobistego, dlatego też pierwotną funkcją administracji pań-
stwowej była funkcja reglamentacyjno-policyjna. Już u zarania instytucji państwa
można odnaleźć pierwowzory współczesnej administracji, zajmującej się ochroną po-
rządku i ładu publicznego. Służby porządkowe przeszły długą drogę ewolucji − od pod-
miotów o bardzo szerokim zakresie działania do bardzo wyspecjalizowanych. Współ-
czesne państwa dysponują rozbudowaną administracją publiczną, która w dużej części
624716327.004.png
Zgłoś jeśli naruszono regulamin