40
Małgorzata Mrozicka
Materiały pomocnicze do nauczania przedmiotu „Układy komunikacyjne”
Spis treści
1 Układy komunikacyjne- podstawowe pojęcia i klasyfikacja 4
1.1 Podział układów komunikacyjnych 4
2 Układy komunikacji lądowej 7
2.1 Projektowanie układów komunikacyjnych 7
2.2 Infrastruktura w układach komunikacyjnych 8
2.3 Organizacja przestrzeni komunikacyjnej 15
2.4 Droga kolejowa 17
2.5 Budowle inżynierskie w układach komunikacyjnych 19
2.6 Infrastruktura punktowa 22
2.7 Parkingi 24
3 Parametry układów komunikacyjnych 27
3.1 Przepustowość 27
3.2 Zdolność przewozowa (transportowa) 28
3.3 Wskaźnik zapełnienia pojazdów 28
3.4 Regularność ruchu 28
4 Rola inżynierii ruchu drogowego w funkcjonowaniu układów komunikacyjnych 30
4.1 Zakres działań inżynierii ruchu drogowego 30
4.2 Metody inżynierii ruchu 30
5 Funkcjonowanie układów komunikacji miejskiej 32
5.1 Historia komunikacji miejskiej 32
5.2 Podział komunikacji miejskiej 32
5.3 Charakterystyka ruchu miejskiego 33
5.4 Jakość komunikacji miejskiej 33
5.5 Organizacja obsługi transportowej. 35
5.6 Aspekty ekonomiczne funkcjonowania komunikacji miejskiej. 38
5.7 Szybka komunikacja miejska 39
5.8 Zarządzanie „koleją”. 42
6 Funkcjonowanie komunikacji regionalnej. 44
6.1 Definicja i podział 44
6.2 Organizacja i zarządzanie 44
6.3 Finansowanie 45
7 Rola informacji w transporcie pasażerskim 47
7.1 Definicja i podział 47
7.2 Formy i sposoby przekazywania informacji 48
8 Bezpieczeństwo w komunikacji 49
9 Układy komunikacji wodnej 50
9.1 Problemy komunikacji śródlądowej w Polsce 50
10 Układy komunikacji lotniczej 54
10.1 Uwarunkowania rozwoju komunikacji lotniczej w Polsce. 54
11 Zagadnienia ekonomiczne w układach komunikacyjnych 55
12 Ochrona środowiska 60
Pokonywanie przestrzeni jest jedną z podstawowych potrzeb człowieka. Działalność związana z pokonywaniem przestrzeni obejmuje zarówno działalność transportową, jak i komunikacyjną. Wszelkie kontakty pomiędzy podmiotami są przedmiotem komunikacji. Wynikiem tych kontaktów jest przekazywanie informacji. Proces ten dokonuje się w komunikacji zarówno za pośrednictwem środków transportu jak i bez użycia tych środków.
Pojęcia transportu i komunikacji nie są sobie przyporządkowane, ale i nie są pojęciami rozłącznymi. Przenikają się wzajemnie. Pewne składniki transportu nie wchodzą w zakres komunikacji. Za elementy tylko transportowe uważa się:
- przewozy nieregularne,
- przewozy technologiczne,
- transport rurociągowy,
- transport przesyłowy,
- transport niekonwencjonalny.
Natomiast do działalności będącej jednocześnie TRANSPORTEM I KOMUNIKACJĄ zalicza się:
- powiązania między drogami komunikacyjnymi
- towarowe i pasażerskie przewozy regularne i pozarozkładowe
- obsługę podróżnych
- komunikację indywidualną i przemieszczanie ludzi środkami komunikacji bliskiej.
Tylko komunikację stanowią:
- telekomunikacja
- radio i telewizja
- telefon, telegraf,
- poczta, korespondencja przesyłowa
- internet.
Układy komunikacyjne można podzielić według różnych kryteriów. Ze względu na ŚRODOWISKO wyróżniamy:
1. Układy komunikacyjne lądowe
2. Układy komunikacyjne powietrzne
3. Układy komunikacyjne wodne.
W obrębie podziału środowiskowego układów komunikacyjnych ze względu na kryterium DROGI możemy dokonać głębszego podziału układów komunikacyjnych na:
Układy komunikacji lądowej:
- bezszynowej,
- szynowej.
Układy komunikacyjne powietrzne:
- lotnicze,
- kosmiczne.
Układy komunikacyjne wodne:
- komunikacji morskiej,
- komunikacji śródlądowej.
Ze względu na PRZEDMIOT PRZEWOZU wyróżniamy:
Ze względu na RODZAJ ŚRODKA TRANSPORTU układy komunikacyjne możemy podzielić w oparciu o gałęziowy podział transportu:
Ze względu na ZASIĘG TERYTORIALNY komunikację możemy podzielić na:
Inny podział, uwzględniający członkostwo w UE to:
Funkcjonowanie poszczególnych układów komunikacyjnych opiera się o zorganizowane sieci transportowe.
Sieci układów komunikacyjnych są zorganizowane przez poszczególne rodzaje transportu np. sieć autobusowa, sieć linii żeglugi morskiej itp. Układy komunikacyjne i ich sieci nie powinny tworzyć chaosu lecz uzupełniać się wzajemnie.
Prawidłowe zaplanowanie sieci komunikacyjnej (sieci ulicznej i sieci komunikacji masowej) dla danego obszaru (regionu, miasta, dzielnicy) ma znaczący wpływ na jego funkcjonowanie. Podstawą do opracowania sieci komunikacyjnych jest plan miasta. Planowanie sieci komunikacyjnych ma miejsce w przypadku projektowania nowych sieci komunikacyjnych na obszarach zagospodarowywanych oraz w przypadku przebudowy i modernizacji już istniejących sieci. Przy takim planowaniu należy uwzględnić następujące elementy:
Wytyczne projektowania układów komunikacyjnych
Fidello88