Irwin Shaw - Chleb na wody płynące.pdf - Irwin Shaw - ChomikKulturalny

IrwinShaw

ChlebNaWodyPłynące

PrzełoŜyłaTeresaLechowska

PaństwowyInstytutWydawniczy1990

SkanowałAndrzejGrzelak

KorektaRomanWalisiak

TytułOryginału"breadUponTheWaters"

OkładkęiStronyTytułoweProjektowałaMariaIhnatowicz

Allrightsreserved

/C/CopyrightforthePolisheditionbyPaństwowyInstytutWydawniczy,Warszawa

1990

ISBN8306019164

***

"Rzucajchlebtwójnawodypłynące,bopodługimczasieznajdzieszgo".

KsięgaEklezjastesa11,1

DlaIrvingaPaulaLazara

CZĘŚĆPIERWSZA.

Rozdział1.

LeŜałwjakimśdziwnymłóŜku.

Wokółniegoszepty.

WraŜeniebieli.

Maszyneria.

Zoddalihukfalrozbijającychsięobrzeg.

AmoŜeprzypływjegokrwipulsującejnawewnętrznychściankach.

Płynąłdokądś.

Trudnomubyłootworzyćoczy,powiekimatakcięŜkie.

JakiśmęŜczyznaszedłwwiosennymsłońcu.

MiałwraŜenie,ŜejuŜgokiedyśspotkał.

Wkońcuuświadomiłsobie,Ŝetoonsam...

AllenStrand,obleczonywźleleŜąceubranie,zagłębiłsięwwonnązieloną

ciszęCentralParku,pozostawiajączasobązgiełkPiątejAlei.

Szedłwolno,weekendowymkrokiem.

Wdnipowszedniesadziłsusami,ajegowysoka,chudapostać,zwieńczonadługą,

wąskągłową,inos,odziedziczonypoprzodkach,istnybukszpryt,chwytałyjakby

prywatnyoceanicznywiatr.

Proste,stalowoszarewłosyunosiłysięiopadałyniczymmorzeprzytych

susach.

Eleonora,jegocórka,spotkawszygokiedyśprzypadkiemnaulicy,powiedziała,

Ŝeniezdziwiłabysięwidzącmarszczącesięwokółjegodziobufale,kiedytak

Ŝeglujepoprzeznurtyruchuulicznego.

Sprawiałamuprzyjemnośćmyśl,ŜetegowieczoruzobaczyEleonorę.

Miaładobreokoiostryjęzyk,arzucaneprzezniąuwaginiezawszebyły

dobrotliwe,aleidącścieŜkąlamowanąławkamicieszyłsięnatęszermierkę

słownąwjadalnipodczasrodzinnychkolacji,któreinaczejmogłybystaćsię

obowiązkowymcotygodniowymrytuałem.

Ranekbyłszaryiwietrzny,pomyślałwięc,Ŝedobrzezrobi,jeśliwsiądziepo

południudoautobusuipojedziedoMuzeumSztukiNowoczesnej,doktóregomiał

kartęwstępujednazjegoniewieluekstrawagancjiiprzedkolacjąobejrzy

sobiefilm.

TegopopołudniawyświetlaliFortApaczów,rozkosznąnowąwersjęnaiwnego,

heroicznegomituamerykańskiego,antidotumnazwątpienie.

WidziałgojuŜparokrotnie,aleprzywiązałsiędoniegojakdziecko,któresię

upiera,bymucowieczórczytanodopoduszkitęsamąhistoryjkę.

Wiatrucichłjednakkołopołudnia,niebosięprzejaśniło,wobectegopostanowił

zrezygnowaćzfilmuiwybraćsięnajednązeswychulubionychprzechadzek,kilka

milwkierunkuzachodnim,zeszkoły,wktórejuczył,dodomu.

Wtenpiątekbyłociepłoiletnio,majowypodarek,trawaprzypominaławieś,a

liściedrzewwpóźnympopołudniowymsłońcuwyblakłącytrynę.

Niespieszyłsię,przystanął,Ŝebypośmiaćsięzpudladzielniegoniącego

gołębia,przypatrywałsięchłopcomgrającymwsoftball,zprzyjemnością

obserwowałprzystojnegomłodzieńcaijegoładnądziewczynę,uśmiechniętych

marzycielsko,konspiracyjnie,otwarzachpromieniejącychobietnicąweekendowej

zmysłowości,kiedyszliścieŜkąkuniemu,wogólegoniezauwaŜając.

Majowecielesnetęsknoty,pomyślał.

Dziękici,BoŜe,zawiosnęipiątek.

Byłniepraktykującymchrześcijaninem,aletopopołudnieskłaniałodo

wdzięcznościiwiary.

Strona1

ShawIrvinChlebnawodypłynące

Czułsięwolnyjakptak.

Poprawiłtekstytygodniowegosprawdzianu,pokłosieWojnySecesyjnej,izostawił

Appomatox*iokresRekonstrukcji**wswoimbiurku.

Przeznastępnedwadniniebyłodpowiedzialnyzadzieci,któreuczyłioceniał;

wtejchwiliwrzeszcząpodczasrozgryweknaboiskachalbozbierajądoświadczenia

wdziedzinieprzeŜyćseksualnychnastrychachczynszowychkamienic,albopalą

marihuanępokorytarzach,albonapełniająstrzykawkiheroiną,kupowanąpodobno

odgrubasawbaseballowejczapce,któryzainstalowałsięnastałenaroguulicy

wpobliŜuszkoły.

MającwolneręceStrandschyliłsięipodniósłokrągłykamyk,poczymniósłgo

przezchwilęniczymlodowiec,zlubościądotykającjegogładkiej,niepoddajnej,

wypukłejpowierzchnirozgrzanejtegodniaprzezsłońce.

Kolacjabędziedzisiajpóźno,zasiądądoniejcałąrodziną,zboczyłwięctrochę

zdrogi,Ŝebyprzejśćprzezkortytenisowe,gdzie,jakwiedział,będziegrać

jegomłodszacórka,Karolina.

Zawołanazniejsportsmenka.

Wjejwypadkuniemamowyaniomarihuanie,anioheroinie,pomyślałz

zadowoleniem,wielkodusznielitującsięnadmniejszczęśliwymirodzicami.

Świątecznapogodasprzyjaławielkodusznościisamozadowoleniu.

JuŜzdalekarozpoznałKarolinęporuchach.

PodbiegaładopiłkispręŜyścieizdecydowanieiniemalpochłopięcemu

przeczesywałapalcamiswojąkrótkąblondczuprynępostracielubzdobyciu

punktu.

Młodyczłowiek,zktórymgrała,wydawałsięwporównaniuzniąwątłyKarolina

choćszczupła,byławysokajaknaswójwiek,miaławydatnybiust,szerokie

ramiona,długie,zgrabnenogi,nogiwyłaniającesięnawidokpublicznyz

krótkichtenisowychszortówiwysokooceniane,jakmógłzauwaŜyć,przez

przechodzącychobokmęŜczyzn.

Niemamowyomarihuanieaniheroinie,myślał,aosprawachłóŜkowych?

Dzisiajsiedemnastolatka...

Pokręciłgłową.

Corobiłonsammającsiedemnaścielat,anawetwcześniej,iilelatmiałyte

dziewczyny,zktórymisięzadawał?

Lepiejsobienieprzypominać.

TakczyinaczejtesprawytodomenamatkiKarolinyibyłpewny,Ŝeonadasobie

znimiradę,jeśliwogólezczymśtakimmoŜnadaćsobieradę.

Onnatomiastzrobiłto,codoniegonaleŜało,jeślichodziosyna,inie

dostrzegłpóźniejuchłopcaŜadnychsygnałówgwałtownejzmianyuczuć,strachu

czyteŜnadmiernejfascynacjitymisprawami.

Młodzieniecpodrugiejstroniekortu,choćwydawałsięŜylastyiniedoŜywiony,

odbijałmocnoiwymianapiłekbyłaostra,agrawyrównana.

Strandpoczekałdomomentu,kiedyKarolinawyłapałatrudny,wysokismeczi

zawołał:Brawo!

Odwróciłasię,machnęławjegostronęrakietą,podeszładoogrodzenia,za

którymstał,iposłałamupocałunek.

Twarzmiałazaczerwienioną,włosymokreodpotu,aleojciecuwaŜał,Ŝewygląda

rozkosznie,mimoŜewysiłekściągnąłmięśniejejtwarzy,przezconos,

stanowiącynanieszczęściezmniejszonąkopięjegonosa,uwydatniałsiębardziej,

niŜwtedygdynapucołowatymobliczugościłspokój.

Cześć,tatkupowiedziała.

Onmniewykończy,tenStevie.

Hej,Stevie,chodźtuiprzywitajsięzmoimojcem.

NiechcęprzerywaćwamgryzastrzegłsięStrand.

BędęmiałaszansęodetchnąćrzuciłaKarolina.

Potrzebujętego.

Steviepodszedłdoogrodzenia,czochrającsobiewłosyztyługłowy.

Miłomipanapoznaćrzekłuprzejmie.

Karolinamówiłami,Ŝebyłpanjejpierwszymnauczycielemtenisa.

Zaczęłamnieogrywaćmającdziewięćlat.

TerazjestemtylkowidzemwyjaśniłStrand.

MnieteŜogrywazapewniłSteviezesmutnymuśmieszkiem.

Tylkowtedni,kiedyjesteśnadniedepresjioponowałaKarolina.

Wolałbym,Ŝebyśnieopowiadałatakichrzeczy,Karolinozaprotestowałkwaśno

Stevie.

Czasemtrudnomisięskoncentrowaćityle.

Tojeszczeniedepresja.

DajspokójpoprosiłaKarolinaopierającsiępokoleŜeńskuojegoramię.

Niesugerowałamniczegokrańcowego,naprzykładtego,Ŝeidzieszdodomui

Strona2

ShawIrvinChlebnawodypłynące

zapłakujeszsiępoprzegraniusetaczycośwtymrodzaju.

śartowałam.

Poprostuniechcę,ŜebyodnoszonomylnewraŜeniepowtórzyłzuporem

młodzieniec.

NiebądźtakiwraŜliwy.

AlbobądźwraŜliwywodpowiednimmomencierzekłaKarolina.

Onzazwyczajniebywataki,tatku.

Nielubi,kiedyktośprzypatrujesięjegogrze.

RozumiemtoodezwałsiędyplomatycznieStrand.

Grałbymdoterazwtenisa,gdybymzdołałznaleźćsposóbnagręwcałkowitych

ciemnościach.

Alejakośdamsobieradę.

Bardzosięcieszę,Ŝepanapoznałempowiedziałchłopakiwróciłnadrugą

stronęsiatki,burzącsobiewłosyztyługłowy.

Wybaczmu,tatododałaKarolinamiałupiornedzieciństwo.

NiewywarłoonojednakzbytwyraźnegowpływunajegogręodparłStrand.

Ajakiwpływwywarłoupiornedzieciństwonatwojągrę?

Och,tatoKarolinapomachałamurakietąnietruj.

Zobaczymysięwdomu.

Niespóźnijsięzabardzo.

Przyglądałsięjeszczegrzeprzezdwakolejnepodania,podziwiając,jakchyŜo

biegatadwójkamłodychludziijakichmetalowerakietyśmigająwpowietrzu.

NawetbędącwichwiekunieodznaczałsięchyŜością.

Prędkiczytacz,pomyślałruszającznówkudomowi,ipowolny,rozwaŜnybiegacz.

Dobórtalentów.

Ech,wszystkojedno.

Wykształciłwsobienamiastkęszybkości.

Aleksander,dozorcawichdomu,opierałsięzkwaśnąminąościanęobok

szklanychdrzwiwejściowychipaliłcygaro.

ByłtomęŜczyznanieokreślonegowieku,ojasnobrązowejskórzeikrótko

przyciętychsiwychwłosachprzypominającychczapę,rzadkosięuśmiechał.

JeślisięwzięłopoduwagęnajbliŜsząokolicę,niecieszącąsiędobrą

reputacją,zColumbusAvenuenadrugimkońcu,iwyciesyrenpolicyjnych,częsty

tuakompaniament,moŜnabyłozrozumieć,dlaczegorzadkowidywanogo

uśmiechniętego.

...brywieczórpowiedziałStrand.

...brywieczór,panieStrand.

Aleksanderniewyjąłcygarazust.

ZaliczałsiędoostatnichludziwNowymJorku,którzywciąŜjeszczenosili

kurtkimundurowezczasówdrugiejwojnyświatowej,jakbydlaniegowojnapo

prostuweszłatylkowkolejnąfazę.

Ładnydzień,co?

Strandlubiłdozorcęidoceniałjegowysiłekutrzymaniawznośnymstanietej

starej,zbudowanejwroku1910,kamienicy.

AhaodparłAleksanderniechętnie.

Doczekaliśmysiępotejcholernejzimie.

Aleniepotrwatodługo.

Mówią,Ŝejutrobędziedeszcz.

Optymizm,podobniejaktowarzyskośćnienaleŜałydojegomocnychstron.

PańskaŜonajestwdomudorzuciłodsiebie.

Isyn.

Miałambicjęwiedzieć,ktoprzyszedłiktowyszedłzjegokamienicy.

Lubiłporządekirejestrowałprzychodzącychiwychodzących.

Tozmniejszałoprawdopodobieństwonieprzyjemnychniespodzianek.

DziękirzekłStrand.

DałAleksandrowinaWielkanocdwadzieściapięćdolarówibutelkęburbonaWild

Turkey.

śonaprotestowałazpowodutejnadmiernejhojności,leczonjejpowiedział:

NaleŜymusięodnas.

Jestwartownikiem,którychroninasprzedchaosem.

AleksanderkrótkopodziękowałStrandowi,ajegostosunekniezmieniłsięw

sposóbwidoczny.

Otworzywszydrzwiwiodącedomieszkania,Strandusłyszałdwarodzajemuzyki

fortepianwsalonikuiŜałośliwe,słabebrzdąkaniegitaryelektrycznej.

DolatywałteŜzkuchnismakowityzapachjadła.

Uśmiechnąłsięnamyślokombinacjibodźcównapowitanie.

Dźwiękifortepianutowarzyszyłylekcji,którejudzielałajegoŜona,Leslie.

ChodziładoSzkołyJuilliardazamierzajączostaćpianistkąkoncertową,alechoć

Strona3

ShawIrvinChlebnawodypłynące

graładobrze,tojednaknienatyledobrze,byniązostać.

Terazlekcjegrynafortepianieikursyumuzykalniające,któreprowadziłatrzy

razywtygodniuwprywatnejszkoleprzygotowawczejniedalekoodmiejsca,gdzie

mieszkali,zasilaływpowaŜnysposóbichbudŜetdomowy,atakŜezapewniały

bezpłatnąnaukęKarolinie.

Wobecnieustannierosnącychczynszów,bezpomocyzjejstronyniemoglibysobie

nigdypozwolićnatostare,nierozkładowemieszkanie,orozległych,

staromodnych,wysokichpokojach.

Próbnetaktynagitarze,wyraźnieprzytłumioneprzezzamkniętedrzwi,

wychodziłyspodrękiichsyna,Jimmyego,któryodziedziczyłpomatcezdolności,

choćniejejgust,jeślichodziodobórkompozytorów.

StrandnieprzeszkodziłŜadnemuznichwdziałalnościartystycznejiudałsię

dostołowego,gdzieniemógłsłyszećdźwiękówgitary,zatosłyszałnajpierw

ucznia,potemLeslie,łatwychdoodróŜnienia,przegrywającychpasaŜ,który,jak

rozpoznał,pochodziłzetiudySzopena.

Dlategowiedział,ktobyłtymuczniemscenarzystaztelewizjizbzikowanyna

punkcieSzopena.

Psychoanalitykpowiedziałmu,ŜegranafortepianiepomoŜezmniejszyćnapięcie.

NapięciemoŜeuległozmniejszeniu,myślałStrandsłuchając,aleSzopennie

czułbysięzadowolony.

Lesliemiaławielcemieszanegronouczniówbyłwśródnichpolicjantodobrym

słuchui"drewnianych"palcach,którycaływolnyczaspoświęcałnaćwiczenia;

trzynastolatka,którąrodziceuwaŜalizageniusza,choćLeslieniepodzielała

ichprzekonania;prawnik,któryoświadczył,Ŝewoligraćnapianiniewburdelu

niŜpojawiaćsięwsądzie;orazkilkoronauczycielimuzyki,którzypotrzebowali

pomocy,byprzygotowaćsiędoprowadzenialekcji.

WszyscyrazemzapewnialiLeslieŜywąiciekawąpracęwdomu.

Stranduwielbiałmuzykęikiedymógłsobienatopozwolić,zabierałLesliedo

opery,achoćodczasudoczasukrzywiłsięzpowodupewnychdźwięków

dobiegającychzsalonikulubpokojusyna,podobałomusię,Ŝemieszkanieniemal

staleprzepełniajątonymuzyki.

Jeślipracowałwdomu,miałdodyspozycjibiurkowduŜympokoju,gdziemógłw

ciszyczytaćipisać.

Pomrukiwałcicho,wtórującpasaŜowigranemuprzezŜonęnauŜytek

zneurotyzowanegoscenarzystytelewizyjnego.

Usiadłszyprzyokrągłym,dębowymstolewjadalni,którejścianyzdobiłypejzaŜe

malowaneprzezLesliewwolnychchwilach,dostrzegłnastole"NewYorkTimesa".

Zguba,pomyślał,sięgającpojabłkodomiskizowocaminaśrodkustołu.

Jedzącprzeglądałnagłówkiwgazecie,którąLesliezawszemuzostawiała,bo

nigdyniemiałczasuprzeczytaćjejdokońcarano.

SkonsumowałjuŜpołowęjabłka,kiedyumilkłfortepianirozsunęłysiędrzwi

międzypokojemstołowymasalonikiem.

PodniósłsięnawidokwchodzącejŜonyipodąŜającegozaniąscenarzysty.

Och,jesteśwdomupowiedziałaLeslie,całującgowpoliczek.

Niesłyszałam,kiedyprzyszedłeś.

Delektowałemsiękoncertemodparł.

śonapachniałaświeŜoizachęcająco.

Długiejasnewłosy,związaneteraznaczubku,miaławnieładzie,bogrając

energiczniepotrząsałagłową.

CotozaprzyjemnośćwrócićdodomuidotakiejładnejŜony,pomyślał.

Wostatniejklasiebyłajegouczennicąipierwszegodnia,widzącjąsiedzącą

skromniewpierwszejławcenalekcji,zdecydował,Ŝetodziewczyna,zktórąsię

oŜeni.

WtedyszkoływNowymJorkubyłyinne.

Dziewczętanosiłysukienkiiczesaływłosy,inieuwaŜałyskromnegowygląduza

dziwaczenie.

Czekał,aŜLeslieskończyszkołę,zanotowałsobiestarannieadres,złoŜył

wizytęikuprzeraŜeniujejrodziców,którychzdaniemjegodecyzjanauczaniaw

szkolepublicznejbyłaznakiemsądzonegomuniepowodzeniawŜyciu,oŜeniłsięz

LesliepopierwszymrokujejstudiówuJuilliarda.

Teściowiezmieniliniecoswojąopinię,kiedyurodziłasięEleonora,alenieza

bardzo.

WkaŜdymrazieterazmieszkaliwPalmSprings,aonnieczytywałichlistówdo

córki.

Mamnadzieję,Ŝetenhałaspanunieprzeszkadzałzagadnąłscenarzysta.

ZupełnienieodparłStrand.

RobipanduŜepostępy,trzebaprzyznać,panieCrowell.

Musiałpansłuchać,kiedygrałapańskaŜonazauwaŜyłponuroCrowell.

Strona4

ShawIrvinChlebnawodypłynące

Napięcie,wktórymŜył,niezmniejszyłosięchybaspecjalnieodzeszłego

piątku.

Strandsięroześmiał.

PotrafiępoznaćróŜnicę,panieCrowell.

Pewno,ŜepanpotrafizgodziłsięCrowell.

PanCrowellijamamyzamiarnapićsięherbaty,AllenwtrąciłaLeslie.

Dołączyszdonas?

Zochotą.

Tokwestiachwilkizapewniałapostawiłamwodę.

Kiedyszładokuchni,Strandpodziwiałjejszczupłąsylwetkę,wygięcieszyi,

niebieskąspódniczkęibiałą,jakbyszkolnąbluzkę,którąmiałanasobie,mocne

nogi,wyraźne,choćsubtelnepodobieństwodostarszejcórki.

ZdumiewającakobietaoświadczyłCrowell.

Oanielskiejcierpliwości.

JestpanŜonaty,panieCrowell?

DwukrotnieodparłponurymgłosemCrowell.

IgrozimitrzecioŜenek.

Siedzępouszywalimentach.

Miałkluchowatą,udręczonątwarz,przypominającąprzywiędłykartofelbez

łupiny.

LesliepowiedziałaStrandowi,Ŝepiszedowcipydokomediisytuacyjnych.

SądzącztwarzyCrowellamusitobyćzajęciewręczpustoszące.

Płaciłdwadzieściadolarówzapółgodzinnelekcje,dwarazywtygodniu,jego

trudmusiałwięcbyćchybadobrzewynagradzany,tymbardziejŜechodziłjeszcze

pięćrazynatydzieńdopsychoanalityka.

Otonowoczesnaekonomiaamerykańska,pomyślałStrand.

Dowcipy,kanapkapsychoanalitykaialimenty.

KiedyśmusimysięrazemnapićzaproponowałCrowell.

Ipowiemipan,jakmęŜczyznawdzisiejszychczasachmoŜebyćwciąŜŜonaty.

NiemamnajmniejszegopojęciaodparłlekkimtonemStrand.

Szczęście.

Lenistwo.

Konserwatywnaniechęćdozmian.

TakrzekłzpowątpiewaniemCrowell,wyciągającsobiepulchnepalce.

SpojrzałnagazetęrozłoŜonąnastole.

Potrafipanjeszczezmusićsiędoczytaniatychgazet?

NałógskonstatowałStrand.

Dostajęodnichwścieklizny.

Proszęsiadać,proszęsiadaćzachęcałaLeslie,wracajączkuchnii

przynoszącnatacyfiliŜanki,dzbanekzherbatąitalerzciasteczek.

Nalałaherbatępewnąręką,zlekkimuśmiechemwłaściwympanidomu,ipodsunęła

ciasteczka.

Crowellpokręciłzesmutkiemgłową.

Jestemnadieciewyjaśnił.

Cholesterol,wysokieciśnienie.

Słowem,komplet.

Strandwziąłgarśćciasteczek.

NiepiłduŜoinigdyniepalił,zatouwielbiałsłodycze.

Nieprzybrałnawadzeanifuntaodchwiliukończeniadwudziestulat.

ZauwaŜył,ŜeCrowellspoglądaponuronakopczykłakocinajegotalerzyku.

Crowellchciałdolaćsobiemlekadoherbaty,alekiedyspytał,czytomleko

odciągane,dowiedziałsięodLeslie,Ŝenie,wypiłwięcswojąherbatębezmleka

ibezcukru.

Lesliewrolipanidomuzagadnęłago,czyniechciałbynajakiśczas

zrezygnowaćzSzopenaispróbowaćnazmianęMozarta,Crowelljednakodparł,Ŝe

wolałbynie,boMozartbyłcholerniepewnysiebie,jaknajegogust.

UmarłtragicznieprzypomniałamuLeslie.

Bardzomłodo.

TragicznieczynieupierałsięCrowellalezawszewiedział,dokąd

zmierza.

Szopenbyłprzynajmniejmelancholijny.

Lesliewestchnęła.

JakpansobieŜyczy,panieCrowellpowiedziała.

WprzyszływtorekzabierzemysiędoWalcaEsdur.

Wgłowietojasłyszę,jaktopowinnowychodzićdorzuciłzeswejstrony

Crowell.

TylkoŜenigdytakminiewychodzi.

TokwestiapraktykizauwaŜyłataktownieLeslie.

Strona5

Irwin Shaw - Chleb na wody płynące.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: