Hamulce V-brake - wyb�r, monta� i konserwacja. hudy, czerwiec 04 2006 - 23:10:11 3. HAMULCE V-BRAKE 3.1 Ramiona 3.2 Klamki 3.3 Klocki 3.4 Monta� i regulacja 3.5 Zu�ycie i wymiana klock�w Trudno pisa� o samych hamulcach v-brake. Nie tylko od ramion hamulca zale�y jako�� hamowania. Bardzo du�o zale�y tutaj od klamek. Razem z klockami maj� one decyduj�cy wp�yw na skuteczno�� aszego hamulca. Dlatego w tym artykule opisz� zar�wno ramiona hamulca, klamki oraz klocki. 3.1 Ramiona Ramiona hamulca wykonane s� zwykle z aluminium. Musz� by� one sztywne aby mog�y przenosi� ca�� si�� pochodz�c� z klamki na obr�cze. Si�a ta jest dosy� spora, pozwala nawet na rozgi�cie tylnych wide�ek w rowerze. Jest to powodem stosowania tzw. boostera (zobacz) - aluminiowej podkowy zwi�kszaj�cej sztywno�� uk�adu. Na rynku mo�na by�o znale�� kilka wariacji tych hamulc�w. Najpopularniejsz� (z pewno�ci� dlatego, �e promowan� przez Shimano) by�o r�wnoleg�e prowadzenie klock�w (zobacz). Klocki by�y prowadzone przez pantograf, kt�ry powodowa�, �e powierzchnia klocka by�a zawsze r�wnoleg�a do obr�czy. Rozwi�zanie to mia�o znacznie u�atwi� regulacj� oraz zwi�kszy� si�� hamulca. Zdania na temat tego systemu s� podzielone. Jedni twierdz�, �e jest dobry, inni uwa�aj�, �e szybko �apie luzy i lepsze jest normalne rozwi�zanie. Klocki w hamulcach mocowane s� na dwa sposoby. Tak jak w hamulcach typu canti na trzpieniu, kt�ry jest zaciskany. Jest to kiepskie rozwi�zanie. Nieraz trudno jest sobie poradzi� z prawid�owym ustawieniem klocka. Rozwi�zanie to przenios�o wad� z hamulc�w cantilever na v'ki. Lepsze hamulce maj� klocki z gwintowanym trzpieniem. Ustawia si� je za pomoc� systemu podk�adek, kt�re zdecydowanie u�atwiaj� t� czynno��. Dzi�ki takiemu rozwi�zaniu regulacja hamulc�w jest dziecinnie prosta. 3.2 Klamki Klamki do hamulca v-brake i cantilever r�ni� si� od siebie prze�o�eniem si�y (ta od canti ci�gnie wi�cej linki przy takim samym skoku) dlatego powinni�my uwa�a� na rodzaj klamek jakie kupujemy. Maj� one te� r�ne d�ugo�ci d�wigni. Zwykle m�wi si�, �e klamka jest na dwa, dwa i p�, trzy palce. Klamki coraz cz�ciej wyposa�one s� w r�ne regulacje. Mo�emy wyregulowa� odleg�o�� klamki od kierownicy, ilo�� linki ci�gnionej przez klamk�. W lepszych klamkach d�wignia cz�sto znajduje si� na �o�ysku, w wi�kszo�ci natomiast klamki obracaj� si� na u�o�yskowaniu �lizgowym. Poza tymi drobnymi detalami d�wignie niewiele r�ni� si� mi�dzy sob�. Wyb�r klamki powinien mie� dla nas du�e znaczenie. Musi by� ona sztywna (co cz�sto wi��e si� niestety z tym, �e trzeba wyda� wi�cej pieni�dzy) i wygodnie nam le�e� w d�oni. 3.3 Klocki Klocki hamulcowe zasadniczo mo�emy podzieli� na dwa rodzaje. Takie, w kt�rych gwint umieszczony jest w gumie (lane) i takie, w kt�rych klocek sk�ada si� z obudowy oraz wymiennej, gumowej ok�adziny. To drugie rozwi�zanie jest lepsze. Nie musimy za ka�dym razem kupowa� ca�ych klock�w, co jest dro�sze. Wystarczy, �e zmienimy ok�adziny. Kolejn� r�nic� jest guma, jakiej u�ywa si� do produkcji ok�adzin. Klocki z mi�kkiej gumy lepiej hamuj�, ale szybciej si� zu�ywaj�. Twardsze natomiast oferuj� wi�ksz� �ywotno��. Mo�na te� spotka� odpowiednie mieszanki na warunki suche, mokre. Do wyboru, do koloru. 3.4 Monta� i regulacja V-brake'i bardzo �atwo daj� si� zamontowa�. Posmarujmy piwoty przy ramie smarem. Ko�c�wk� spr�yny umie��my w �rodkowym otworze obok piwotu (w amortyzatorach nie ma tego problemu, otw�r jest tylko jeden). Zakr��my mocno ca�o��. Warto te� cienko posmarowa� spr�yny v'ki - zdarza si�, ze s� one przyczyn� trzask�w. Hamulce najwygodniej regulowa� jest kiedy na obr�czy nie ma opony, cho� nie jest to warunek konieczny. Regulacj� nale�y zacz�� od prawid�owego ustawienia klock�w. Na trzpieniu klocka znajduj� si� r�na podk�adki. Mo�emy je przek�ada� w zale�no�ci od stopnia zu�ycia klocka. Powierzchnia hamuj�ca klocka nie musi by� r�wnoleg�a do obr�czy - najlepiej gdy odleg�o�� miedzy klockiem a obr�cz� maleje ku przodowi. Najwa�niejsze jest jednak to, �eby nie by�o na odwr�t. Tutaj z pomoc� mo�e nam przyj�� kartka papieru z�o�ona trzy razy (8 warstw). Podk�adamy j� pod koniec klock�w i dociskamy ramionami (z dw�ch stron, �eby obr�cz nie uleg�a przesuni�ciu). Zwr��my uwag� czy klocki ca�a powierzchni� b�d� styka�y si� z obr�cz�. Przy takim ustawieniu ramiona hamulc�w powinny by� do siebie r�wnoleg�e. Zapewni nam to najwi�ksz� si�� hamowania. Tutaj przyjd� nam z pomoc� wymienione wcze�niej podk�adki. Wybierzmy takie ustawienie �eby ramiona by�y jak najbardziej r�wnoleg�e (je�li si� nie da to lepiej �eby by�o nieco bardziej rozchylone). Teraz czas na ustawienie linki. R�ne s� preferencje, jedni lubi� mie� klamk� �kr�tk�� i wol� jak hamulec szybko �apie, a inni �d�ug��. Wi�c najlepsz� metod� b�dzie metoda pr�b i b��d�w. Wkr��my �rub� bary�kow� przy klamce do ko�ca. Kto� nam mo�e pom�c przytrzyma� klamk� w takiej pozycji w jakiej hamulce maj� zacz�� hamowa� (zawsze mo�na u�y� sznurka albo zipa). My natomiast dociskaj�c ramiona do obr�czy (nie musi by� bardzo mocno) naci�gamy link� i j� zakr�camy. Przejed�my si� i w zale�no�ci o tego czy skr�cili�my za mocno, lub zbyt lekko, poluzujmy z ty�u link� lub naci�gnijmy j� jeszcze bardziej - zwykle trzeba bardziej naci�gn��. Po paru pr�bach z pewno�ci� dojdziemy do odpowiedniego dla nas ustawienia. Z czasem b�d� wyciera� si� klocki lub ok�adziny. Podci�gajmy wtedy hamulce �rub� bary�kow� umieszczon� przy klamce. Wa�ne jest �eby klocki zaciska�y si� na obr�czy w tym samym momencie. Zapewni nam to r�wnomierne zu�ycie klock�w. Do ustawienia tego detalu pos�u�� nam dwie ma�e �rubki znajduj�ce si� po boku ramion v-brake'a zaraz przy piwotach. Wkr�caj�c t� �rub� zwi�kszamy napi�cie spr�yny odchylaj�cej rami�. Tak wkr�cajmy lub wykr�cajmy poszczeg�lne �rubki w obydwu ramionach tak �eby klocki zaciska�y si� na obr�czy w tym samym czasie. Zwr��my uwag�, �e je�li obydwie �rubki b�d� do�� mocno wkr�cone to odczujemy to na klamce w postaci dodatkowego oporu. Tak wi�c manipulujmy (albo obydwie wykr�cone albo obydwie wkr�cone) aby uzyska� zadowalaj�c� nas twardo�� klamki. W ten oto prosty spos�b zwi�kszyli�my swoje bezpiecze�stwo dzi�ki sprawnie dzia�aj�cym hamulcom. Coraz cz�ciej mo�emy znale�� regulacj� pozwalaj�c� wybiera� nam mi�dzy si��, a modulacj� hamulca. Regulacja zmienia ilo�� ci�gnionej linki przy takim skoku klamki. Im mniej linki b�dzie klamka wyci�ga� tym wi�ksz� modulacj� b�dzie oferowa� nam hamulec. Niestety nic za darmo, zmniejszy si� wtedy si�a hamowania. Wraz ze wzrostem ilo�ci wyci�ganej linki sytuacja b�dzie si� zmienia�a. Hamulec b�dzie dysponowa� coraz wi�ksz� si��, ale za to mniejsz� modulacj�. To ustawienie zale�y od naszych preferencji. Ustawmy hamulec tak �eby by�o nam wygodnie i �eby�my czuli si� bezpieczni. 3.5 Zu�ycie i wymiana klock�w Klocki hamulcowe ulegaj� zu�yciu, dlatego trzeba regularnie kontrolowa� ich stan. Klocki powinny �ciera� si� w miar� r�wno (ewentualne nier�wno�ci mo�na wyg�adzi� no�em). A nadaj� si� do wymiany kiedy naci�cia na ich powierzchni znikn�. Co prawda mo�na klocki ponacina� i wyd�u�y� ich �ywotno��, ale niedaleko za rowkami ko�czy si� trzpie� mocuj�cy, kt�ry zniszczy nam obr�cz kiedy ju� jej dotknie. Zwr��my te� uwag� czy w klockach nie ma metalowych opi�ek, kt�re mog�y wbi� si� w nie podczas hamowania. Usu�my je szpikulcem i kombinerkami. Ten zabieg znacznie wyd�u�y nam �ywotno�� obr�czy.
Zabr7