WYKLAD 2 EMOCJE A PROCESY POZNAWCZE.
1.Na czym polega zjawisko samej ekspozycji. Znaczenie tego zjawiska dla rozumienia roli swiadomosci w procesie emocjonalnym.
Efekt samej ekspozycji - wzrost atrakcyjnosci obiektow w wyniku powtarzajacych sie ekspozycji tych obiektow.
Badanie sklada sie z dwoch elementow:
1.osobie badanej prezentowane sa bodzce z rozna liczba ekspozycji.
2.Bodzce prezentowane wczesniej przemieszane sa z nowymi, a uczestnik badania ma za zadanie ocenic wszystkie bodzce pod wzgledem ich znajomosci i/lub atrakcyjnosci.
A. Swiadome rozpoznawanie bodzcow jako starych badz nowych i ich lubienie sa reakcjami niezaleznymi (Matlin).Badanym podobaly sie bardziej znaki stare niz nowe – niezaleznie od tego, czy badany myslal, ze je widzial czy nie.
B. Obiektywne doswiadczenie z okreslona liczba ekspozycji japonskich ideogramow wplynelo na lubienie tych bodzcow i nie bylo to konsekwencja odczuc plynacych z ich znajomosci (Moreland i Zajonc).
C. Bodzce subiektywne rozpoznawane jako juz slyszane byly bardziej lubiane – stopien podobania sie bodzcow (sekwencji dzwiekow) zalezal od obiektywnego doswiadczenia zwiazanego z ekspozycjami bodzcow (Wilson).
D. Bodzce eksponowane wczesniej sa bardziej lubiane od zupelnie nowych nawet w warunkach uniemozliwiajajacych badanym zapamietanie tresci bodzca.(Kunst – Wilson i Zajac).
Efekt samej ekspozycji to wzrost pozytywnosci ocen bodzca wraz z czestotliwoscia jego eksponowania. Bodzce, ktore juz widzielismy, lubimy bardziej niz te nowe, widziane po raz pierwszy. Zjawisko to jest wykorzystywane w reklamie i propagandzie.
W eksperymentach prezentowano badanym pierwotnie neutralne bodzce – rysunki, bezsensowne sylaby, urywki muzyki, a nastepnie mierzono, jak zmienia sie ich afektywny stosunek do tych bodzcow w miare powtarzania prezentacji.
W odniesieniu do roznych bodzcow , stwierdzono wzrost ich atrakcyjnosci powczesniejszej ekspozycji.
Efekt samej ekspozycji dotyczy szczegolnie bodzcow nowych, poczatkowo neutralnych i zlozonych. Jest szczegolnie silny w przypadku bodzcow eksponowanych podprogowo, czyli pokazywanych tak krotko, ze badani nie sa w stanie ich sobie ani przypomniec, ani rozpoznac i odroznic od innych bodzcow.
R. Zajonc wykazal, ze :
1. Mozna wywolac lubienie czegokolwiek po prostu wielokrotnie to cos pokazujac,
2. Swiadomosc nie odgrywa tu zadnej roli, a jesli juz- to przeszkadza.
3. Pierwsza obserwacja jest powszechnie wykorzystywana w reklamie i marketingu,
4. Mozna cos lubic bez zadnego powodu, czyli wystapienie reakcji afektywnej(sadu preferencyjnego) nie wymaga wnioskowania poznawczego.
Nie trzeba sie domyslac, aby wiedziec, co sie lubi. Afekt nie powoduje poznania ani swiadomosci.
2.Paradygmat torowania (Zajonc i Murphy) . Znaczenie tego zjawiska dla rozumienia roli swiadomosci w procesie emocjonalnym.
Zjawisko torowania afektywnego(priming)
Zaklada, ze emocja wyprzedza poznanie – ocena afektywna bodzca pojawia sie wczesniej niz jego pelna identyfikacja poznawcza.
Powstale w tej sytuacji emocje wywoluja nacechowanie afektywne nastepnego zdarzenia, czyli jesli bodziec afektywny jest eksponowany bardzo krotko (tak, ze nie mozna zarejestrowac go swiadomie) to toruje on w wiekszy stopniu ocene bodzca swiadomego niz gdy jest eksponowany w czasie normalnym.
Emocje sa tez nieuniknione w tym sensie, ze jesli sa silne, to nie mozemy zawiesc ich odczuwania. Mozemy natomiast czasowo zawiesic procesy poznawcze- na przyklad uczenia sie wiersza na pamiec czy koncentrowanie uwagi na obrazie telewizyjnym.
Istotne jest wreszcie to, ze niektore stany emocjonalne zwlaszcza nastroje moga byc calkowicie pozbawione tresci poznawczych.
Jesli bodziec afektywny jest eksponowany bardzo krotko tak, ze nie mozna zarejestrowac go swiadomie to toruje on w wiekszym stopniu ocene bodzca swiadomego niz gdy jest eksponowany w czasie normalnym.
Bodziec torujacy : twarz albo figura geometryczna; bodziec wlasciwy: chinskie ideogramy;
zadanie: ocena ideogramu. Jezeli pokazywano figure ocena bez zmian. Jezeli twarz: ocena zgodnie z emocja na pokazywanej twarzy.
3.Trojkat emocje – pamiec.
Bodzce emocjonalne sa lepiej zapamietywane, niz bodzce nieemocjonalne, niezaleznie od tego, czy sa to wydarzenia, slowa czy obrazy.
Intensywne emocje poprawiaja zapamietywanie glownych szczegolow, a pogarszaja zapamietywanie szczegolow tla , prawdopodobnie dlatego, ze powoduja stronniczosc uwagi oraz pozniejszego powtarzania wspomien.
Emocjonalna tresc pamieci
Uczenie sie zgodne z nastrojem Przypominanie zgodne z
i niezgodne z nastrojem nastrojem i nie zgodne z
z nastrojem
Przypominanie zalezne od nastroju
Stan emocjonalny podczas stan emocjonalny podczas
kodowania wydobywania
Kodowanie
Wydobywanie
Stan emocjonalny--------------emocjonalna tresc pamieci------------stan emocjonalny
Uczenie sie zgodne z nastrojem ------przypominanie----przypominanie zgodne z nastrojem
i niezgodne z nastrojem----zalezne od nastroju---i niezgodne z nastrojem
mozg laczy emocje z pamiecia, jadro migdalowe, osrodek odpowiedzialny za emocje, jest silnie polaczone z hipokampem- miejscem odpowiedzialnym za pamiec.
Gdy oba osrodki dzialaja prawidlowo, mozliwa jest skuteczna i efektywna nauka nowych rzeczy.Mozg wiecej zapamietuje, gdy oprocz faktow w gre wchodza tez emocje.
Negatywne emocje tez poprawiaja zapamietywanie , ale odnosi sie to tylko do strachu, stresu, smutek czy rozczarowanie nie maja juz takiego efektu.
Negatywne emocje, ktore trwaja dluzej niz chwile, blokuja doplyw glukozy do mozgu i pozbawiaja organizm energii, co bardzo negatywnie wplywa na proces uczenia sie.
Pozytywne emocje rozluzniaja miesnie, dzieki czemu jest sie zrelaksowanym, odprezenie sprzyja szybkiej nauce, jest sie bardziej zmotywowanym.
Im silniejsze emocje , tym lepsze jest zapamietywanie. Mocniejsze pobudzenie jadra migdalowatego jeszcze lepiej uaktywnia hipokamp.
4.Model infuzji afektu. Co to jest infuzja afektu?.Ktore strategie przetwarzania informacji sa podatne na infuzje afektu, a ktore nie i dlaczego?.
Infuja afektu- proces, w ktorym informacja niosaca ladunek emocjonalny wywiera wplyw na procesy poznawcze oraz oceniajace I zostaje przez nie wchlonieta, ingerujac w przemyslenia danej osoby I modyfikujac ich wynik koncowy.
Infuzja afektu – oznacza, iz jesli pojawi sie informacja, ktora bedzie nasycona eocjonalnie , to bedzie miala ona wplyw w stosunku do wynikow przemyslen tejze jednostki .
Mechanizmy powodujace infuzje afektu:
1. torowanie afektywne.
2. afekt, jako zrodlo informacji.
Model Infuzji Afekt- zaklada, ze infuzja afektu pojawi sie w warunkach sprzyjajacym szczegolowemu, konstruktywnemu i otwartemu przetwarzaniu informacji.
Model przewiduje, ze czlowiek moze zareagowac na naplywajaca informacje na cztery rozne sposoby i zastosowac jedna z nastepujacych strategii:
1 Bezposredniego dostepu.
2 Zmotywowanego przetwarzania.
3 Heurystycznego przetwarzania.
4 Konstruktywnego, rzeczowego przetwarzania.
1. Strategia bezposredniego dostepu:
sprowadza sie do pobierania przez jednostke gotowego wzorca informacji z zasobow wlasnych lub srodowiskowych.
Przykladem takiej strategii sa schematy poznawcze czy konkretne stereotypy
(Wojciszek), ktore sa aktywizowane przez otoczenie w danym momencie, wiec ich
przywolanie nie stanowi zadnego wysilku poznawczego, przez co infuzja afektu
okazuje sie byc slabsza lub nie wystepuje wcale. Same schematy rowniez moga
niesc ze soba swoj wlasny ladunek emocjonalny.
2. Strategia zmotywowanego przetwarzania:
to infuzja afektu jest slaba z tego wzgledu, ze taka strategia wiaze sie z odgornym ograniczeniem i ukierunkowaniem w przeszukiwaniu pola informacji.
Jednostka podejmujaca sie tej strategii ma silna motywacje, zeby np. zdobyc okreslone dobro, podniesc wlasna samoocene, potwierdzic wielkosc swojego ego, czy tez poprawic sobie nastroj.
Taki stan rzeczy powoduje, ze afekt jako zrodlo informacji i skojarzen jest odrzucany, a jego miejsce zajmuje konkretne nastawienie, z ktorym stara sie ona znalezc jak najwiecej wspolnego.
3. Strategia heurystycznego przetwarzania:
poddaje sie infuzji afektu ludzie maja tendencje do podejmowania w wiekszosci przypadkow pobieznych sadow opartych na jak najbardziej prostych i latwo dostepnych informacjach.
Nasze lenistwo poznawcze powoduje, ze formulujemy nasze sady na podstawie wszelkich dostepnych nam informacji, totez podczas procesu przeszukiwania informacji, mozemy jako jedna z nich wziac skojarzenia powiazane z afektem.
4. Strategia konstruktywnego przetwarzania:
jest strategia, ktora poddaje sie infuzji afektu.
Strategia ta polega na bardziej rzeczywistym, gruntownym przeszukiwaniu swoich
zasobow w kierunku konkretnej informacji.
Wowczas afekt moze stanowic bodziec torujacy , ktory uruchomi przeszukiwanie
w tym kierunku, w ktorym jest afekt zabarwiony pozytywnie lub negatywnie.
msteacher1979