7. Paleozoik (7.04).docx

(27 KB) Pobierz

Pasma są zapisem dołączania się pewnych fragmentów do kontynentu. W Wielkiej Brytanii mamy Kaledonidy. Potem mamy element waryscyjski, a na końcu na południu Alpy, Karpaty, Dynarydy itd.

W Kambrze mamy Balti, Laurencję i Gondwanę. Baltikę tworzyła platforma wschodnioeuropejska. W Kambrze od Gondwany odrywa się Awalonia (dziś tworzy wielką Brytanię). Potem stworzył się Oldred. Pełną Pangeę mamy w Triasie.

Skamieniałości- narzędzie stratygraficzne- główne wydarzenia w dziejach życia na Ziemi.

Skala wydarzeń geologicznych:

·         Pierwszy zapis skorupy pojawił się dopiero 600 mln lat temu.

·         Dryf kontynentalny, tworzenie Atlantyku to 200 mln lat temu.

·         Hominidy pojawiły się 5-7 mln lat temu.

·         Najstarsze życie znaleziono 3 mld lat temu- sinice.

Ważne wydarzenia w jednostkach chronostratygraficznych

·         Pierwsze ryby na granicy kambru i ordowiku.

·         Pierwsze rośliny lądowe w sylurze.

·         Pierwsze płazy dewon,

·         pierwsze gady karbon,

·         ssaki trias,

·         orogeneza alpejska od końca kredy do granicy paleogenu i neogenu.

Życie musi się:

·         Samoorganizować

·         Samo replikować

·         Wymiana materii i energii z otoczeniem

·         Podlegać doborowi naturalnemu

Życie jest głównym narzędziem biostratygraficznym od ediakaranu.

Dominujące fauny

·         Fauna kambryjska trwa do syluru- rozumie się przez nią trylobity oraz inne stawonogi

·         Fauna paleozoiczna- Rugosy i tabulaty i ramienionogi

·         Mezozoiczna- scleractinia i mięczaki (małże, ślimaki, rzadziej głowonogi)

·         Mikrofosylia- otwornice, na początku bentoniczne, a potem planktoniczne.

Prekambr

·         4,6 mld lat - wiek ziemi, wiadomy z meteorytów

·         4,2-3,8 mln- najstarsze skały, zawierają m.in. cyrkon.

·         2,5 mld lat temu powstają pierwsze kratony, a co za tym idzie szelfy. Czynnik ten sprawia że stromatolity stają się zatem powszechne i podział może być dokładniejsze.

·         Najstarsze czerwone warstwy pojawiają się 2,5 mld lat temu, to znaczy ze pojawił się tlen który utleniał żelazo.

·         Pierwsze szkielety pojawiają się w Ediakaranie (Wendozoa). Pojawili się przodkowie koralowców, stawonogów. Konkurencja na szelfach sprawiła, że w Kambrze i Ordowiku sinice przeszły do strefy międzypływowej.

 

Paleozoik

Starszy

·         Dominacja gromad morskich bezkręgowców

·         Pojawienie się kręgowców, pierwszych ryb i bezkręgowych organizmów lądowych

·         Kaledoński cykl diastroficzno –sedymentacyjny

Młodszy

·         Pełna kolonizacja lądów przez rośliny nasienne,

·         płazy i gady, zdolność lotu (owady)

·         Waryscyjski cykl diastroficzno-sedymentacyjny

Cezury

·         Dolna granica ery paleozoicznej wiąże się z występowaniem organizmów bezkręgowych, które nabyły umiejętność wytwarzania twardych elementów szkieletowych wewnątrz lub na zewnątrz ciała

·         Górną granicę wyznacza masowe wymieranie organizmów morskich na przełomie permu i triasu.

Kambr:

Laurencja, Baltika, Gondwana, Syberia. Laurencja i Syberia w okolicach równikowych. Dlatego dziś archeocjaty są na Syberii. Anglia i Walia w Kambrze były Gondwaną.

Nie było dużej penetracji dna, co znaczy że zwierząt nie było wiele. Być może pojawiło się drapieżnictwo, które mogło być nawet przyczyną wyginięcia fauny z Ediacara. Na Syberii na początku wczesnego Kambru mamy faunę tommocką. Trylobity pojawiają się pod koniec wczesnego Kambru. Szkielety być może pojawiły się w Kambrze w wyniku obrony przed drapieżnikami, zmiany chemizmu wód lub ewolucyjnej konieczności zwiększenia mobilności.

 

Świat organiczny:

·         Trylobity-  mnóstwo gatunków, wiele przewodnich

·         Ramienionogi- głównie bezzawiasowe

·         Archeocjaty- pierwsze zwierzęta rafotwórcze, zasiedlające ciepłe, płytkie wody

·         Gąbki

·         Otwornice- głównie aglutynujące

·         Robaki (oraz ich ichnoskamieniałości)

·         Mięczaki- hyolity- łódkonogi , ślimaki

·         Szkarłupnie

 

Łupki z Burgess:

Fossillagerstatten- składnica skamieniałości, z pięknie zachowanymi elementami

Występowały na granicy szelfu i zostały gwałtownie zasypane.

Animalocaris- drapieżny wodny bezkręgowiec; Opabinie, Halucynogenie.

 

Ordowik

Główne wydarzenia:

·         Więcej zwierząt penetrujących dno, wiemy to z bioturbowanych osadów

·         Pomiędzy Baltiką i Laurencją zamyka się Japetus. Awalonia odłącza się od Gondwany i wędruje do Baltiki.

·         Powstawanie i topnienie czaszy lodowej spowodowało eustatyczne ruchy poziomu oceanu

światowego oraz masowe wymieranie organizmów.

Skamieniałości:

·         Na znaczeniu zyskują rafy stromatoporoidowo-koralowcowe

·         Graptolity- szybkie tempo ewolucji, liczne występowanie w skałach o sedymentacji głębokomorskiej (dictyonema flabelliforme- wyznacza spąg ordowiku, Diplograptus)

·         Trylobity- charakterystyczne dla obszarów płytszych , o sedymentacji piaszczysto-węglanowej (głównie: Asaphus, Illaenus, Trinucelus). Rozkład kontynentów odzwierciedla się w prowincjach trylobitowych

Pozostałe skamieniałości:

·         Głowonogi- rozwój łodzików rozmiarami dochodzącymi do 3m, formy aktywnie pływające: Orthoceras, Endoceras- są to formy proste. Polują na trylobity, które w celu obrony zwijają się w pancerzu.

·         Ramienionogi- znaczenie stratygraficzne i skałotwórcze

·         Rozgwiazdy- drapieżniki

·         Otwornice aglutynujące

·         Małże, ślimaki

·         Gąbki

·         Koralowce- pierwsze koralowce Rugosa (czteropromienne- streptalasma) i  ciągle tabulata - tworzą rafy

·         Bezszczękowce (bezżuchwowce)

Kopalnych jest 10 tys. gatunków ramienionogów. Obecnie zostało tylko 250.

Do triasu tylko liliowce łodygowe, potem pozbawione łodygi saccocomy

 

Sylur:

Główne wydarzenia:

·         Baltika wali w Laurencję i pojawiają się kaledonidy. Pojawiają się wielkoraki żyjące w strefie litoralnej i brachicznej.

·         Pojawienie się ryb właściwych (szczękoustnych)

·         Pierwsze lądowe rośliny naczyniowe (schyłek) oraz kolonizacja lądu przez pierwsze zwierzęta (praskorpiony)

Skamieniałości:

·         Graptolity- głównie jednogałązkowe

·         Ramienionogi (Schelwiennella, Atrypa)

·         Koralowce

·         Konodonty

·         Łodziki

Flora psylofitowa- ryniofity, trymerofity, zoostrerofilofity

Prymitywne rośli lądowe , zielne, o wymiarach około 15-50 cm. Bez liści  i korzeni . Pędy gładkie lub z kolcokształtnymi wyrostkami w górnych partiach dzieliły się dychotomicznie. Na ...

Zgłoś jeśli naruszono regulamin