I. Specyfika socjologii jako nauki o społeczeństwie; cele i przedmiot socjologii jako nauki.
1. Klasycy socjologii:
· August Comte - autor nazwy ‘socjologia’;
- socjologia jako nauka wprowadzająca reformy społeczne służące powszechnemu dobru (np. wyniki badań socjol. są uwzględniane podczas ogłoszenia wyroku sądowego) i poprawie warunków życia
· Max Weber - „nauka wolna od wartości”- badacz musi odrzucić swoje
nastawienie do przedmiotu, by rzetelnie przedstawić ich wyniki
- odbiera rzeczywistość jako taką, próbuje ją zrozumieć a nie wpływać
2. Mity o socjologach:
· Socjolog jako pracownik socjalny (stwierdzenie mętne, ponieważ wyniki badań mogą równie dobrze pomóc w wyciągnięciu kogoś z więzienia, jak i wsadzeniu go tam)
· Zbieracz danych statystycznych (same dane nie są wartościowe- znaczenia nabierają po zinterpretowaniu)
· Naukowiec zobowiązany do poruszania się w obrębie określonych metod (technik) postępowania, który tylko odtwarza to, co zrobili inni
· Twórca niezrozumiałej terminologii (dzieje się tak w każdej nauce- definiując pojęcia takie jak np. ’klasa’, ‘grupa’, ‘społeczeństwo’ unika się nieścisłości w rozumieniu terminów)
3. ‘Typ idealny’ (wg Maxa Webera)- nie występuje w przyrodzie w postaci czystejJ :
o Trzymający się określonych reguł w badaniach; obiektywny, rzetelny, otwarty na poznawanie świata i społeczeństwa
o Szanuje badanych, ale nie ma skrupułów, by ich badać- nie przyjmuje autorytetów
o Stawia precyzyjne pytania i szuka konkretnych odpowiedzi
o Sięga po metody z różnych dyscyplin, choć używa ich w inny sposób
o Pokazuje to, co znane, ale w nowym świetle
o Nie zmienia ludzi, ale poznaje ich w naturalnych warunkach
o Uwzględnia wielopoziomowość znaczeń zachowania
o Nie przyjmuje tego, co widoczne za wersje ostateczną
4. Terminy:
Społeczeństwo:
§ Potocznie: to grupa elitarna, szczególna; towarzystwo
§ Socjologicznie: system interakcji (wzajemnych stosunków), w których nie chodzi jedynie o ilość, ale o spoistość, trwałość
Społeczny:
§ Altruistyczny, nieformalny
§ Wynikający z interakcji (ponieważ wszystkie działania są skierowane na siebie nawzajem)
Problem społeczny to nie problem socjologiczny- drugi ma na celu zbadać założenia, działanie, sposób organizacji systemu, porównać różne sposoby patrzenia na daną sytuację; ma demaskować to, co ludzie chcą ukryć; jest nadrzędny wobec problemu społecznego, będącego konkretem w ramach społeczeństwa.
5. Zadania socjologii:
- demaskowanie wszelkich ideologii, wyobrażeń, przekonań przejmowanych przez ludzi w celu określenia pozycji w świecie;
- niezależne, wolne od wartościowania patrzenie na fakty, krytyczne podchodzenie do zastanej rzeczywistości
- kształtowanie świadomości socjologicznej-poczucia relatywizmu wartości, zmian, przenikania się kultur, powszechnej względności wszystkich dziedzin życia; świadomość alternacji (przemienności, przemieszania się kultur, poglądów)
- kosmopolityczne patrzenie na świat- otwartość, chęć poznawania
6. Socjologia jako dziedzina humanistyczna:
-> Obowiązują w niej określone reguły działań naukowych (pokora, obiektywizm, szacunek dla innych odkryć, zdolność przyznawania się do błędów, jak również niepomijanie żadnych aspektów życia i działalności, brak wartościowania, uważne słuchanie i obserwacja)
-> Dotycząca człowieka
-pyta, co oznacza być człowiekiem w ogóle i w konkretnej sytuacji;
- uwrażliwiona na niego jako element społeczeństwa;
- umożliwiająca kontakt z innymi dyscyplinami
/ zdanie zawierające kwintesencję socjologii- proponuję napisać nad łóżkiem: „Rzeczy nie są takimi, jakie się wydają”
flosik