Wiadomości Celne nr 4 i 5 rok 2006.pdf

Nr 4/5

kwiecień

maj

2006

MINISTERSTWO FINANSÓW – SŁUŻBA CELNA ∙ WARSZAWA 2006 ∙ ISSN 1230 9067

Pani Agnieszka Szymankiewicz Zastępca Szefa Służby Celnej

oraz Pan Tomasz Węgiel Dyrektor Izby Celnej w Gdyni

podczas uroczystego wręczania awansów w Gdyni

(Więcej wewnątrz numeru)

REDAKCJA

Sekretarz redakcji: Beata Zuba

Marcin Woźniczko

Zmiany

PROJEKT GRAFICZNY

Aleksandra Laska

Ten podwójny, kwietniowo – majowy numer„Wia-

domości Celnych” wydajemy wyjątkowo późno. Ale,

jak to mówią, były obiektywne przyczyny.

Prezes Rady Ministrów zarządzeniem nr 62 z dnia

28 kwietnia 2006 r. w sprawie nadania statutu Mini-

sterstwu Finansów, wprowadził duże zmiany organi-

zacyjne i kadrowe w Ministerstwie.

Wiele departamentów i biur zmieniło nie tylko

nazwy, ale i kierownictwo.

Funkcjonariuszy celnych na pewno najbardziej in-

teresują zmiany w tzw. pionie celnym. W chwili obec-

nej struktura organizacyjna wygląda następująco:

W miejsce Departamentu Organizacji Służby

Celnej mamy Departament Służby Celnej, Departa-

mentu Ceł – Departament Polityki Celnej, a zamiast

Departamentu Kontroli Celno - Akcyzowej – Depar-

tament Kontroli Celno - Akcyzowej i Kontroli Gier.

O zmianach kadrowych informujemy wewnątrz

numeru.

Wykonawca: POLCOM

WYDAWCA

Ministerstwo Finansów – Służba Celna

Warszawa, ul.Świętokrzyska 12

www.clo.gov.pl

beata.zuba@mofnet.gov.pl

marcin.wozniczko@mofnet.gov.pl

tel.: (022) 694 46 30

tel./fax: (022) 694 35 02

nakład: 2000 egz.

3 Prawo, przepisy, praktyka

11 Prawo i bezprawie

28 Z życia służby

28 Awanse w Izbie Celnej w Gdyni

36 Kronika kadrowa

50 Jak dawniej bywało

(Redakcja)

50 Krótka historia cła angielskiego

PS. Teksty do tego numery nasze koleżanki i koledzy pisali

jeszcze przed reorganizacją, dlatego w podpisach iguru-

ją jeszcze stare nazwy departamentów.

3 Wyzwanie XXI wieku

Wyzwanie XXI wieku.

Poprawiona Międzynarodowa Konwencja

dotycząca uproszczenia i harmonizacji postępowania celnego

3 lutego 2006 r. po przyjęciu przez 40 państw,

weszła w życie Poprawiona Konwencja dotycząca

uproszczenia i harmonizacji postępowania celnego.

Konwencja ta w swej pierwotnej wersji, powszechnie

zwana Konwencją z Kyoto (od miejsca jej podpisania)

weszła w życie 25 września 1974 roku. Po kilku latach

obowiązywania rozpoczęto prace nad jej poprawie-

niem, co zostało zakończone przyjęciem poprawionego

tekstu.

Ta poprawiona wersja stanowi ukoronowanie

prac związanych z upraszczaniem i harmonizacją proce-

dur celnych rozpoczętych na forum międzynarodowym

na początku XX wieku i jest pomostem wiodącym admi-

nistracje celne i międzynarodowe środowisko biznesu

w wyzwania XXI wieku. Z tego też powodu niezwykle

ciekawym wydaje się prześledzenie drogi, jaką odbyła

międzynarodowa społeczność w zakresie uproszczeń

formalności celnych.

przez Ligę Narodów przyniosły wreszcie projekt, a na-

stępnie Międzynarodową Konwencję.

Międzynarodowa Konwencja o uproszczeniu formal-

ności celnych

Podpisana w Genewie 3 listopada 1923 r. przez

33 umawiające się strony, Międzynarodowa Konwencja

o uproszczeniu formalności celnych stała się pierwszą

niezależną i jedyną międzynarodową Konwencją zarzą-

dzającą generalnie procedurami celnymi. O jej znacze-

niu decyduje również fakt, że obowiązywała przez po-

nad 50 lat, aż do zastąpienia jej przez Konwencję z Kyoto

w sprawie uproszczeń i harmonizacji postępowania cel-

nego z 1974 roku.

Stąd też warto przyjrzeć się jej niektórym zapi-

som. Składała się z 30 artykułów i protokołu.

W art. 1 „Państwa układające się zobowiązują się nie

utrudniać swych stosunków handlowych przez formal-

ności celne i im pokrewne, któreby były nadmierne,

zbędne lub dowolne” 2) . Najistotniejsze znaczenie dla

problematyki ściśle celnej mają artykuły:

Art. 3 – dotyczący sprowadzenia do minimum zakazów

i ograniczeń przeszkadzających międzynarodowemu

handlowi,

Art. 4 – wprowadzający obowiązek publikacji przepisów

celnych dotyczących formalności celnych,

Art. 5 – wprowadzający obowiązek ogłaszania taryf cel-

nych i zmian do tych taryf,

Art. 6 – dotyczący powiadamiania przedstawicieli dyplo-

matycznych innych państw o wszelkich zmianach w pra-

wie celnym i taryfach,

Art. 7 – o potrzebie zapewnienia środków odwoławczych

od decyzji w dziedzinie spraw celnych i im pokrewnych,

Art. 8 – o możliwościach wydania stronie towaru za zło-

żeniem zabezpieczenia przed rozstrzygnięciem sporu

dotyczącego taryikacji, pochodzenia lub wartości,

Art. 10 – w sprawie czasowego zwolnienia od cła próbek

i wzorów,

Art. 11 – w sprawie świadectw pochodzenia,

Art. 14 – o rozważeniu przez państwa wprowadzenia for-

malności służących szybkiemu cleniu towarów, rewizji

bagaży podróżnych, sposobu postępowania z towarami

na składzie, opłat magazynowych,

Art. 15 – o możliwości dokonywania odpraw celnych

przez urzędy wewnętrzne,

Art. 16 – o czasowym wywozie i przywozie towarów

przeznaczonych do przerobu, na wystawy, do celów do-

świadczalnych.

Z punktu widzenia prawa międzynarodowego

Zarys historyczny.

Źródeł prac nad międzynarodowymi rozwią-

zaniami w zakresie ceł i taryf celnych, a co za tym idzie

również i postępowania celnego szukać należy w pierw-

szych trzech dekadach XX wieku. Zwłaszcza okres po

I Wojnie Światowej cechuje duże otwarcie międzyna-

rodowej współpracy w zakresie ceł i taryf celnych. Roz-

wój kapitalizmu i wzrost międzynarodowego handlu

spowodowały, że wiele państw zaczęło w swojej poli-

tyce gospodarczej stosować środki protekcjonistyczne.

Spowodowało to wzrost stawek celnych i komplikowa-

nie procedur celnych, co z kolei wprowadziło poważne

bariery w handlu międzynarodowym, a niejednokrotnie

prowadziło do wojen celnych. Międzynarodowy biznes

zaczął odczuwać te negatywne skutki i żądał wprowa-

dzenia stosownych zmian. Trend do ustabilizowania

stawek celnych i zatrzymania dalszego komplikowania

procedur celnych nasilał się z biegiem lat i uzewnętrznił

mocno po I wojnie światowej.

W związku z faktem, iż nie było wówczas żadnej

międzynarodowej organizacji, której zadaniem byłoby

rozwiązywanie problemów ekonomicznych, dopiero po-

wstanie Ligii Narodów w grudniu 1920 roku dało możli-

wości do zainicjowania takich zmian. To na forum Ligii

Narodów podejmowane były wysiłki dla uproszczenia

i standaryzacji formalności celnych w międzynarodo-

wym handlu. Pierwsze propozycje były inicjowane przez

Międzynarodowy Kongres Przedsiębiorców Europej-

skich i składane przez Międzynarodową Izbę Przemysłu

do rozpatrzenia przez Ligę Narodów 1) . Działania podjęte

1) Szerzej na ten temat Asakura H, Word History of the Customs and Tariffs,

WCO 2003

2) Konwencja o uproszczeniu formalności celnych (Dz.U. z 1931 r. Nr 106, poz.

349)

ważnym był art. 22 o sposobie rozstrzygania sporów

omiędzy państwami, które mogły wyniknąć ze stoso-

wania Konwencji. Otóż przyjęto dwa rozwiązania: drogę

rozjemczą albo sądową ( orzeczenie Stałego Trybunału

Sprawiedliwości Międzynarodowej). Żadne rozwiązanie

sporu czy to opinia organizacji rozjemczej czy orzecze-

nie STSM nie było wiążące dla państwa biorącego w nim

udział.

Językami oicjalnymi Konwencji były francuski

i angielski, a depozytariuszem umowy Sekretarz Gene-

ralny Ligii Narodów.

Polska, choć była sygnatariuszem Konwencji ra-

tyikowała ją dopiero 12 sierpnia 1931 roku. 3)

O jej istocie i rozwiązaniach świadczy fakt, iż

uważana jest za poprzedniczkę i podstawę dla opraco-

wanej pod auspicjami Światowej Organizacji Ceł nowej

Konwencji.

Podstawową metodą podobnie jak to było

w Konwencji z 1923 roku było koncyliacyjne rozwiązy-

wanie sporów. Następnie poddanie się osądowi Stałego

Komitetu Technicznego, a w braku jego rozstrzygniecia

ocenie Rady WCO, która wyda w danej sprawie zalece-

nia. Wreszcie przedstawiono problematykę przystąpie-

nia do Konwencji, która mogła się odbyć poprzez:

a) podpisanie Konwencji bez zastrzeżenia ratyikacji

b) złożenia dokumentu ratyikacyjnego po podpisaniu

Konwencji z zastrzeżeniem ratyikacji,

c) przystąpienia do Konwencji.

Depozytariuszem Konwencji jest Sekretarz Ge-

neralny Światowej Organizacji Ceł. Została zarejestro-

wana zgodnie z art. 102 Karty Narodów Zjednoczonych

w Sekretariacie ONZ.

Wejście w życie Konwencji następowało w trzy

miesiące po przyjęciu jej przez pięć państw. Taki sam

tryb przyjęto przy wchodzeniu w życie załączników do

Konwencji. Konwencja została podpisana na czas nie-

określony.

Po tym krótkim przedstawieniu zapisów Kon-

wencji warto zająć się problematyką załączników, które

stanowią najistotniejszy element w upraszczaniu postę-

powania celnego.

Art. 4 Konwencji stanowi, iż:” każdy załącznik do niniej-

szej Konwencji składa się w zasadzie z:

a) wstępu zawierającego streszczenie zagadnień poru-

szonych w załączniku,

b) deinicji podstawowych określeń celnych użytych

w tym załączniku,

c) norm, których postanowienia, jakich powszechne

stosowanie uznano za niezbędne dla osiągnięcia

harmonizacji i uproszczenia postępowania celnego,

d) zaleceń praktycznych, którymi są postanowienia

zmierzające w kierunku harmonizacji i uproszczenia

postępowania celnego a których możliwie najbar-

dziej powszechne stosowanie uważa się za pożąda-

ne,

e) uwag mających na celu wskazanie niektórych do-

puszczalnych wariantów postępowania, jakie mogą

być wybrane przy stosowaniu odpowiednich norm

lub zaleceń praktycznych”. 6)

Warto wobec tego przytoczyć wykaz załączni-

ków do Konwencji wraz z krótkim opisem dla każdego

z nich. Załączników do Konwencji jest 31, z czego 5 nie

weszło w życie, bowiem nie zostało przyjętych przez wy-

maganą ilość pięciu państw.

1.A.1 Formalności celne poprzedzające złożenie zgło-

szenia celnego,

2.A.2 Czasowe przechowanie towarów,

3.A.3 Formalności celne stosowane wobec handlowych

środków transportu,

4.A.4 Celne traktowanie składów (magazynów),

5.B.1 Clenie towarów dla użytku domowego,

6.B.2 Zwolnienie z cła importowego i podatku w związ-

ku z towarami dek larowanymi do użytku domowego,

6) Loc.cit.

Międzynarodowa Konwencja dotycząca uproszcze-

nia i harmonizacji postępowania celnego

Międzynarodowa Konwencja dotycząca upro-

szczenia i harmonizacji postępowania celnego została

przygotowana przez Radę Współpracy Celnej 4) i przyjęta

w czasie Sesji tej organizacji w Kyoto 18 maja 1973 roku

– stąd jej potoczna nazwa Konwencja z Kyoto. Konwen-

cja weszła w życie 25 września 1974 roku. Podstawowym

przesłaniem Konwencji jest przekonanie, „ że uproszcze-

nie i harmonizacja postępowania celnego może sku-

tecznie przyczynić się do rozwoju handlu międzynaro-

dowego i innych form wymiany międzynarodowej”. 5)

Tekst Konwencji składa się z 19 artykułów, które

dotyczą przede wszystkim kwestii proceduralnych.

Zasadniczym elementem Konwencji są załączniki do

niej, z których każdy traktowany jest jako oddzielna Kon-

wencja (art. 7).

Zgodnie z zapisami art. 6 Światowa Organizacja

Ceł miała za zadanie nadzór nad stosowaniem i rozwo-

jem Konwencji, a w szczególności decydowała o włącze-

niu nowych załączników do Konwencji. Funkcję opera-

cyjną przydzielono Stałemu Komitetowi Technicznemu

Rady Współpracy Celnej, którego głównymi zadaniami

były:

a) Opracowanie nowych załączników i przedstawienie

Radzie WCO propozycji ich przyjęcia celem włącze-

nia ich do Konwencji.

b) Przedstawienie Radzie WCO propozycji poprawek

do Konwencji lub jej załączników celem wydawania

opinii.

c) Wydawanie opinii we wszystkich sprawach związa-

nych z zastosowaniem Konwencji.

Warto także wspomnieć o metodach rozwiązy-

wania sporów mogących powstać w wyniku stosowania

Konwencji.

3) Loc. cit

4) Od 1994 roku robocza nazwa to Światowa Organizacja Ceł

5) Międzynarodowa Konwencja dotycząca uproszczenia i harmonizacji po-

stępowania celnego (Dz.U. z 10 maja 1980 r. Nr 12, poz. 38)

7.B.3 Powrotny przywóz w tym samym stanie,

8.C.1 Swobodny eksport (wywóz),

9.D.1 Reguły pochodzenia,

10.D.2 Dokumentowanie dowodów pochodzenia,

11.D.3 Kontrola dokumentów stwierdzających pocho-

dzenia towarów,

12.E.1 Tranzyt celny,

13.E.2 Przeładunek,

14.E.3 Składy celne,

15.E.4 Zwrot pobranych należności,

16.E.5 Odprawa czasowa warunkowa towarów powrot-

nie wywożonych w tym samym stanie,

17.E.6 Odprawa warunkowa towarów przeznaczonych

do przetworzenia w kraju przywozu,

18.E.7 Wolna od cła wymiana (zastąpienie) towarów,

19.E.8 Odprawa celna warunkowa towarów przeznaczo-

nych do przetworzenia za granicą,

20.F.1 Wolne obszary celne,

21.F.2 Obróbka towarów dla użytku domowego,

22.F.3 Ułatwienia celne dla podróżnych,

23.F.4 Formalności celne w obrocie pocztowym,

24.F.5 Pilne przesyłki,

25.F.6 Zwrot cła przywozowego i podatków,

26.F.7 Przewóz towarów,

27.G.1 Informacje dostarczane przez władze celne,

28.G.2 Stosunki pomiędzy władzami celnymi a stronami

trzecimi,

29.H.1 Środki odwoławcze w sprawach celnych,

30.H.2 Przestępstwa celne,

31.J. Zastosowanie komputerów w cle.

Jak wcześniej wspomniano nie weszło w życie

5 załączników.

Według stanu na 30 czerwca 2002 roku do Kon-

wencji przystąpiły 62 państwa.

6) 10 styczeń 1983 r. (Dz.U. z 1983 r. Nr 4, poz. 24) załącz-

nik B.3

7) 29 marca 1989 r. (Dz.U. z 1989 r. Nr39, poz.214) załącz-

nik E.3, E.4, F.5,F.6

8) 27 lipca 1995 r. (Dz.U. z 1998 r. Nr 138, poz.888) załącz-

nik A.2,A.3,E.2,F.1,F.3. Zastrzeżenia złożono do załącz-

ników A.2, F.1 i F.3.

Międzynarodowa Konwencja w sprawie

uproszczenia i harmonizacji postępowania celnego

(poprawiona).

W momencie wejścia w życie Konwencji z

Kyoto, światowy handel wszedł w okres niezwykle

dynamicznego rozwoju a proces globalizacji zaczął

wytwarzać bardzo silne wzajemne powiązania ekono-

miczne. Zaczęto używać pojęcia: międzynarodowy łań-

cuch dostaw handlowych – gdzie z punktu widzenia

makro w każdym punkcie na naszym globie trwał pro-

ces wytwarzania, przemieszczania i sprzedaży towarów.

Świat został otoczony wzajemnie uzależnionymi od sie-

bie niciami powiązań handlowych. Cło, jako instytucja

zawsze pozostawało na styku tego ogromnego procesu

ekonomicznego, jakim jest międzynarodowa wymiana

handlowa. I musiało sprostać nowym wyzwaniom. Stąd

też w roku 1994 rozpoczęto na forum Światowej Orga-

nizacji Ceł i w jej Stałym Komitecie Technicznym prace

nad zmianą Konwencji z Kyoto. Prace trwały ponad 5 lat.

25 czerwca 1999 roku na 94 Sesji Rady Światowej Orga-

nizacji Ceł z udziałem 114 szefów administracji celnych

przyjęto tekst Poprawionej Międzynarodowej Konwen-

cji dotyczącej uproszczenia i harmonizacji postępowa-

nia celnego. Zmieniona Konwencja mogła wejść w ży-

cie w 3 miesiące po tym jak 40 stron Konwencji z Kyoto

(1974 r.) podpisze Protokół Poprawki bez zastrzeżenia

ratyikacji bądź złoży dokumenty ratyikacyjne bądź do-

kumenty akcesji. 4 listopada 2005 roku Dipak Chatterjee,

ambasador Republiki Indii w Brukseli złożył dokumenty

ratyikacyjne jako 40 państwo 8) , czym rozpoczął proces

wchodzenia Konwencji w życie. Warto dodać, że Polska

złożyła dokumenty ratyikacyjne w dniu 9 lipca 2004

w czasie wizyty w Brukseli ówczesnego Szefa Służby

Celnej Pana prof. Wiesława Czyżowicza 9) . W dniu wejścia

w życie, czyli 3 lutego 2006 r. stronami poprawionej Kon-

wencji były już 44 państwa.

Należy również w tym miejscu zaznaczyć, że

niezwykle silny impuls do przyjęcia Poprawionej Kon-

wencji z Kyoto dały wydarzenia związane z atakami

terrorystycznymi, a zwłaszcza wysiłek społeczności

międzynarodowej do przeciwdz-iałania temu zjawisku.

Światowa Organizacja Ceł jest w ten proces mocno zaan-

gażowana i podejmuje duży wysiłek w celu zapewnienia

jak największego bezpieczeństwa międzynarodowego

łańcucha dostaw handlowych. Jednym z elementów

tychże działań jest Poprawiona Konwencja z Kyoto.

Polska a Konwencja z Kyoto.

Zgodnie z obowiązującym w Polsce ustawo-

dawstwem nasz kraj przystępuje do umów międzyna-

rodowych między innymi poprzez przyjęcie lub ratyi-

kację. 7) Jak wcześniej zauważono każdy z załączników

Konwencji traktowany jest przy przystępowaniu jak

oddzielna Konwencja. W taki też sposób Polska przyjęła

i ratyikowała 15 spośród 31 załączników do Konwencji.

Chronologicznie przedstawiało się to w sposób nastę-

pujący:

1) 6 grudnia 1979 r. (Dz. z 1980 roku nr 12 poz., 38) –

przyjęcie Konwencji i załącznika E.5

2) 23 luty 1982 r. (Dz.U z 1982 r. Nr 10, poz. 75) – załącznik

E.6

3) 23 luty 1982 r. (Dz.U. z 1982 r. Nr 10 poz. 76) – załącznik

E.8

4) 30 listopada 1982 r. (Dz.U. z 1982 r. Nr 43, poz.278)

załącznik D.3

5) 11 grudnia 1982 r. (Dz.U. z 1982 r. Nr 45, poz.292) za-

łącznik A.1

7) Ustawa z dnia 14 kwietnia 2000 r. o umowach międzynarodowych (Dz.U. z

2000 r. Nr 39, poz. 443)

8) Strona internetowa: www.wcoomd.org z dnia 2005.12.04

9) Strona internetowa: www.wcoomd.org z 2004.08.30

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: