EP_1998_05.pdf

(4842 KB) Pobierz
5/98 maj 5 zł 90 gr
823258407.180.png 823258407.191.png 823258407.202.png 823258407.213.png 823258407.001.png 823258407.012.png 823258407.023.png 823258407.034.png 823258407.045.png 823258407.056.png 823258407.067.png 823258407.078.png 823258407.089.png 823258407.100.png 823258407.111.png 823258407.122.png 823258407.133.png 823258407.144.png 823258407.145.png 823258407.146.png 823258407.147.png 823258407.148.png 823258407.149.png 823258407.150.png 823258407.151.png 823258407.152.png 823258407.153.png 823258407.154.png 823258407.155.png 823258407.156.png 823258407.157.png 823258407.158.png 823258407.159.png 823258407.160.png 823258407.161.png 823258407.162.png 823258407.163.png 823258407.164.png 823258407.165.png 823258407.166.png 823258407.167.png
 
Projekty Czytelników
Tym razem prezentujemy opis
bardzo prostej karty I/O dla
komputera PC. Ciekawostką jest
nietypowo wykonany dekoder
adresowy, str. 85.
Przetwornik A/C i C/A do PC
Drugą część artykułu poświęciliśmy
omówieniu sposobu uruchomienia
i programowania karty, str. 63.
Regulator obrotów silnika elektrycznego
Artykuł interesujący zarówno z punktu
widzenia elektronika−praktyka, jak i tych
Czytelników, którzy chcą pogłębić swoją
wiedzę
o zasadach
sterowania
fazowego.
Str. 43.
Zegar pseudoana−
logowy...
...a tak naprawdę
cyfrowy z wyświetla−
niem analogowym.
Zamiast wyświetlaczy
7−segmentowych
konstruktor układu
zastosował diody
świecące, które emulu−
ją wskazówki, str. 57.
Zasilacz do żarówek
halogenowych
Bardzo popularne
ostatnimi czasy żarówki
halogenowe wymagają
zasilania napięciem 12V.
Opracowany przez nas
zasilacz, dzięki zastoso−
waniu techniki impulso−
wej, pozwala w dużym
stopniu ograniczyć straty
mocy, jest lekki, a dzięki
przemyślanej konstrukcji
bardzo niezawodny.
Zapraszamy na str. 39.
Perkusyjny generator rytmów
Urządzenie opisane w artykule
gwarantuje fantastyczną zabawę
tym elektronikom, którzy lubią
latynoamerykańskie rytmy... Str. 72.
Przekaźnik półprzewodnikowy
Pomimo prostoty układowej jest to bardzo atrakcyjne
rozwiązanie dla wszelkich zelekt−
ronizowanych włączników
sieciowych, str. 71.
Raport EP
Przedstawiamy kolejne urządzenie z oferty Vellema−
na − kodowany tor zdalnego sterowania, str. 89.
Elektroniczny układ
zapłonowy
Standardowe rozwiąza−
nie, które dzięki zastoso−
waniu niezwykłego
elementu, staje się
bardzo interesującą
konstrukcją − str. 73.
Stroboskop 3−kanałowy
Kolejne urządzenie dla dyskoteki lub na domową
prywatkę. Dzięki zastosowaniu trzech niezależnych
palników o regulowanej częstotliwości błyskania można
osiągnąć bardzo interesujące efekty wizualne, str. 51.
Elektronika Praktyczna 5/98
4
823258407.168.png 823258407.169.png 823258407.170.png 823258407.171.png 823258407.172.png 823258407.173.png 823258407.174.png 823258407.175.png 823258407.176.png 823258407.177.png
Nr 65
maj '98
Świat hobby....................................................................11
Projekty zagraniczne
Dźwięk i bezpieczeństwo ..................................................... 13
Przenośny zasilacz/ładowarka do akumulatorów ............ 19
Notatnik Praktyka
Płytki drukowane w domu, część 1 .................................... 23
Test
Przegląd narzędzi lutowniczych, część 2 ........................... 27
Internet dla Elektroników
Twój przyjaciel DAvE ............................................................. 30
Sprzęt
Analizator stanów logicznych 5016/32............................... 31
Nowe oscyloskopy firmy Hewlett−Packard ........................ 33
Projekty
Stacja lutownicza.................................................................. 34
Zasilacz żarówek halogenowych ........................................ 39
Regulator obrotów silnika 220V ........................................... 43
Stroboskop 3−kanałowy ........................................................ 51
Zegar pseudoanalogowy .................................................... 57
8−bitowy przetwornik A/C i C/A do PC, część 2 ............... 63
Miniprojekty
Przekaźnik półprzewodnikowy ............................................. 71
Generator rytmów perkusyjnych ........................................ 72
Elektroniczny układ zapłonowy ........................................... 73
Podzespoły
Nowości Microchipa............................................................. 26
Nowe podzespoły ................................................................. 75
Kurs
Procedury standardowe ...................................................... 81
Projekty Czytelników
Programowalna karta I/O do PC........................................ 85
Raport EP
Tor zdalnego sterowania, część 1 ...................................... 89
Biblioteka EP...................................................................91
Notatnik Praktyka...
...poświęciliśmy przybliżeniu tanich pro−
gramów do projektowania obwodów
drukowanych. Jest to wstęp do cyklu
artykułów, w którym omówimy metody
wykonywania obwodów drukowanych
w warunkach domowych, str. 23.
Internet dla elektroników
Na miłośników mikrokontrolerów rodziny ‘51
produkowanych przez Siemensa czeka
w Internecie nie lada gratka − DAvE, który
może zostać także Twoim przyjacielem! Str. 30.
Test...
...czyli, co "słychać"
w sprzęcie lutowni−
czym, część 2. Str. 27.
Forum................................................................................92
Info Świat.........................................................................93
Info Kraj............................................................................94
Listy...................................................................................96
Kramik+Rynek................................................................97
Analizator stanów logicznych
ASL−5016/32
Prezentacja bardzo interesującego
narzędzia uruchomieniowego dla
pracowni cyfrowych, str. 31.
Wykaz reklamodawców............................................110
Ekspresowy Informator Elektroniczny.....................111
Wyniki konkursu............................................................... 6
Elektronika Praktyczna 5/98
5
823258407.178.png 823258407.179.png 823258407.181.png 823258407.182.png 823258407.183.png 823258407.184.png 823258407.185.png 823258407.186.png 823258407.187.png 823258407.188.png 823258407.189.png 823258407.190.png 823258407.192.png 823258407.193.png 823258407.194.png 823258407.195.png 823258407.196.png 823258407.197.png 823258407.198.png 823258407.199.png
P R O J E K T Y Z A G R A N I C Z N E
PROJEKTY ZAGRANICZNE
Dźwięk i bezpieczeństwo
Reflektory z†pasywnymi czuj-
nikami podczerwieni (PIR) ofero-
wane s¹ w†wielu sklepach po
przystÍpnych cenach. Reflektory
te w³¹czaj¹ siÍ na pewien czas,
jeúli detektor podczerwieni wy-
kryje ciep³o promieniowane przez
cia³o ludzkie. Jeúli wiÍc ktoú
pojawi siÍ w†polu "widzenia" de-
tektora o†promieniu oko³o 10 met-
rÛw, reflektor zostaje w³¹czony.
Droøsze modele zapewniaj¹
moøliwoúÊ regulacji czasu úwiece-
nia, natomiast w†modelach taÒ-
szych jest on sta³y i†wynosi oko³o
4†minut. Detektor reaguje na
oúwietlenie pochodz¹ce z†otocze-
nia i†blokuje uk³ad w†porze dzien-
nej. Reflektory te s¹ bardzo przy-
datne, poniewaø moøna je umieú-
ciÊ w†taki sposÛb, by oúwietla³y
podjazd i†chodnik prowadz¹cy do
drzwi wejúciowych. Ulokowane
na bocznych úcianach i†z†ty³u
budynku takøe bÍd¹ odstrasza³y
w³amywaczy.
Naleøy pamiÍtaÊ, øe tego typu
zewnÍtrzne urz¹dzenia alarmowe
nie powinny byÊ po³¹czone z†we-
wnÍtrznym uk³adem alarmowym
domu, miÍdzy innymi dlatego, øe
domownicy przypadkowo mog¹ je
w³¹czyÊ. Naleøy teø liczyÊ siÍ
z†moøliwoúci¹ przypadkowych w³¹-
czeÒ reflektorÛw, np. przez kota,
psa lub nawet spadaj¹c¹ ga³¹ü.
nie ma to znaczenia. Efektem
bÍdzie sp³oszenie i†ucieczka in-
truza. DüwiÍk alarmu nie jest tak
g³oúny, by przeszkadzaÊ miesz-
kaÒcom s¹siednich domÛw, na
pewno jednak zwrÛci uwagÍ ko-
goú znajduj¹cego siÍ w†pobliøu.
W³amywacz moøe spodziewaÊ
siÍ, øe sygna³ ten zapowiada
w³¹czenie syreny alarmowej, o†ile
tylko zostanie d³uøej w†tym sa-
mym miejscu. Moøe nawet po-
myúleÊ, øe policja lub firma ubez-
pieczeniowa zosta³y zaalarmowa-
ne przez automatyczny system
telefoniczny. W†obu tych przy-
padkach na pewno nie bÍdzie
d³ugo zwleka³ z†ucieczk¹.
Istnieje druga moøliwoúÊ wy-
korzystania urz¹dzenia, ktÛra mo-
øe zreszt¹ byÊ po³¹czona z†pier-
wsz¹. Polega ona na umieszcze-
niu drugiego brzÍczyka wewn¹trz
domu, dziÍki czemu mieszkaÒcy
zostan¹ ostrzeøeni po w³¹czeniu
reflektorÛw. Jest to o†tyle poøy-
teczne, øe w³¹czone na zewn¹trz
úwiat³o moøe pozostaÊ niezauwa-
øone, jeúli zas³ony s¹ zaci¹gniÍte.
Urz¹dzenie moøe ostrzegaÊ
przed zbliøaniem siÍ jakiejú osoby
lub wrÍcz nawet moøe s³uøyÊ jako
automatyczny ìdzwonekî do drzwi
wejúciowych. Naleøy jednak liczyÊ
siÍ z†moøliwoúci¹ b³Ídnych uru-
chomieÒ. Z†tego teø powodu in-
stalacja brzÍczyka wewn¹trz do-
mu, zw³aszcza w†przypadku gdy
reflektor z†czujnikiem PIR uloko-
wany jest z†ty³u budynku, moøe
nie byÊ dobrym pomys³em, gdy
mieszkaÒcy s¹ w podesz³ym wie-
ku lub nie s¹ w†pe³ni sprawni -
fa³szywe alarmy bÍd¹ przyczyn¹
niepotrzebnego zdenerwowania.
W†artykule prezentujemy
opis sygnalizatora
akustycznego, ktÛry dziÍki
wspÛ³pracy z†reflektorami
oúwietlaj¹cymi chroniony
teren, pozwala zapobiec
niezbyt sympatycznym
postÍpkom z³odziei.
Nie ma øartÛw
By³oby niew¹tpliwie korzyst-
nie, gdyby s³ysz¹c düwiÍk intruz
pomyúla³, øe spowodowa³ zadzia-
³anie alarmu. Dobrze wiadomo, øe
odstraszanie w³amywaczy wyma-
ga w†rÛwnym stopniu technologii,
jak i†wszelkiego rodzaju psycho-
logicznych ìpodstÍpÛwî.
Dla przyk³adu: obudowa po-
dobna do urz¹dzenia alarmowego,
znajduj¹ca siÍ na bocznej úcianie
budynku, jest niemal rÛwnie sku-
teczna jak autentyczny alarm. In-
truz, ktÛry znajdzie siÍ w†polu
dzia³ania czujnika PIR powoduje
w³¹czenie reflektora, ten zaú uru-
chamia urz¹dzenie opisywane po-
niøej, generuj¹ce nieprzyjemny
sygna³ akustyczny. Potencjalny
w³amywacz raczej nie bÍdzie uwa-
øa³ sygna³u akustycznego za sku-
tek w³¹czenia reflektora i†zreszt¹
Duøa autonomicznoúÊ
Urz¹dzenie wraz z†bateriami
zamkniÍte jest w†niewielkiej wo-
doszczelnej obudowie. Po³¹czenie
elektryczne z†reflektorem nie jest
potrzebne. Moøna nawet uøyÊ
zwyk³ej obudowy, o†ile tylko
urz¹dzenie zostanie umieszczone
w†taki sposÛb, by nie pada³ na
nie deszcz. Obudowa podana
w†wykazie elementÛw nadaje ca-
³oúci ìprofesjonalnyî wygl¹d,
przypominaj¹cy prawdziwe urz¹-
dzenie alarmowe.
Elektronika Praktyczna 5/98
13
823258407.200.png
P R O J E K T Y Z A G R A N I C Z N E
PobÛr pr¹du wynosi w†stanie
standby tylko 400
np. úwiat³o s³oneczne docieraj¹ce
do czujnika miÍdzy ga³Íziami
drzew. Czas emisji sygna³u akus-
tycznego moøe wynosiÊ od 3†do
30 sekund.
R6, R7 i†VR2. Jeúli potencjometr
VR2 ustawiony jest na minimum,
wspÛ³czynnik podzia³u dzielnika
wynosi 1/2 i†napiÍcia na wypro-
wadzeniach 2†i†3†bÍd¹ identyczne.
Jeúli rezystancja VR2 wzroúnie,
napiÍcie na wyprowadzeniu 3†sta-
nie siÍ wyøsze niø na wyprowa-
dzeniu 2. W†efekcie na wyjúciu
wzmacniacza IC1a pojawi siÍ stan
wysoki, a†dioda LED D1 zostanie
w³¹czona. Rezystor R10 ogranicza
natÍøenie pr¹du p³yn¹cego przez
tÍ diodÍ.
W†uk³adzie znajduje siÍ jesz-
cze jeden dzielnik napiÍcia, sk³a-
daj¹cy siÍ z†rezystora R1, poten-
cjometru VR1 i†fotorezystora R2.
Ze wzrostem natÍøenia úwiat³a
padaj¹cego na fotorezystor jego
rezystancja zmniejsza siÍ, spada
wiÍc napiÍcie w†punkcie po³¹cze-
nia elementÛw R1 i†C1. Powolne
zmiany natÍøenia oúwietlenia nie
maj¹ wp³ywu na dzia³anie dalszej
czÍúci uk³adu, poniewaø konden-
sator C1 blokuje wolne zmiany
napiÍcia. Przez kondensator C1
przedostaj¹ siÍ jednak wszystkie
szybkie zmiany napiÍcia. I†tak,
skok oúwietlenia fotorezystora po-
woduje skokow¹ zmianÍ napiÍcia
w†punkcie wspÛlnym R1 i†C1, co
powoduje chwilowy spadek po-
tencja³u wyprowadzenia 3†uk³adu
IC1a poniøej poziomu napiÍcia na
wyprowadzeniu 2†tego uk³adu.
W†efekcie na wyjúciu uk³adu IC1a
pojawia siÍ stan niski, a†dioda
LED D1 zostaje wy³¹czona do
momentu powrotu potencja³u na
A i†zestaw
6†baterii alkalicznych powinien
wystarczyÊ na kilka miesiÍcy pra-
cy urz¹dzenia, nawet jeúli zadzia-
³a ono kilkakrotnie w†tym czasie.
Poniewaø w³¹czanie i†wy³¹czanie
urz¹dzenia przez uøytkownika nie
wydaje siÍ celowe, nie wyposa-
øono go w†w³¹cznik.
Urz¹dzenie moøna zamontowaÊ
na dowolnej úcianie zewnÍtrznej
budynku tak, aby osoby niepowo-
³ane nie mog³y siÍ do niego
dostaÊ. Musi byÊ jednak umiesz-
czone w†taki sposÛb, by w†nocy
na jego czujnik fotoelektryczny
mog³o padaÊ úwiat³o reflektora
z†czujnikiem PIR, natomiast nie
dociera³o do niego úwiat³o z†ja-
kichkolwiek innych ürÛde³.
Prototyp by³ umieszczony
w†odleg³oúci oko³o 10m od reflek-
tora, a†wiÍc w†podobnej odleg³oú-
ci, w†ktÛrej musi znaleüÊ siÍ
osoba, by spowodowaÊ w³¹czenie
reflektora. Moøe wiÍc zdarzyÊ siÍ,
øe nasze urz¹dzenie zacznie emi-
towaÊ düwiÍk w†momencie, gdy
intruz znajdzie siÍ bezpoúrednio
pod nim. Otwory u³atwiaj¹ce wy-
dobywanie siÍ düwiÍku wykonane
s¹ w†dolnej czÍúci obudowy, tak
wiÍc brzÍczyk moøe byÊ bardzo
nieprzyjemny dla kogoú znajduj¹-
cego siÍ bezpoúrednio pod nim.
Urz¹dzenie zostaje zablokowa-
ne, gdy oúwietlenie zewnÍtrzne
(dzienne) przekracza okreúlony
poziom. Zapobiega to uruchomie-
niu alarmu düwiÍkowego przez
Opis uk³adu
Schemat ideowy alarmu przed-
stawia rys. 1 . Uk³ad IC1 to
podwÛjny wzmacniacz operacyjny
CMOS, wybrany ze wzglÍdu na
bardzo niski spoczynkowy pobÛr
pr¹du, wynosz¹cy oko³o 100
A.
Uk³ad IC2 to podwÛjny timer,
takøe wykonany w†technologii
CMOS i†pobieraj¹cy pr¹d o†bar-
dzo ma³ym natÍøeniu - oko³o
100
A. Timer IC2a dzia³a jako
przerzutnik monostabilny, nato-
miast timer IC2b - jako przerzut-
nik astabilny.
Obydwa wzmacniacze operacyj-
ne funkcjonuj¹ jako komparatory.
Jeúli napiÍcie podane na ich nie-
odwracaj¹ce wejúcie (+) przekra-
cza potencja³ wejúcia odwracaj¹ce-
go (-), na wyjúciu panuje stan
wysoki (bliski dodatniemu napiÍ-
ciu zasilania), w†przeciwnym zaú
przypadku - stan niski (bliski 0V).
Wejúcia odwracaj¹ce obu
wzmacniaczy po³¹czone s¹ dziel-
nikiem napiÍcia z†rezystorami R3
i†R4. Poniewaø ich rezystancje s¹
jednakowe, podzielone napiÍcie
wynosi oko³o po³owy napiÍcia
zasilania, czyli 4,5V.
Wejúcie nieodwracaj¹ce wzmac-
niacza IC1a po³¹czone jest z†ko-
lejnym dzielnikiem napiÍciowym,
sk³adaj¹cym siÍ z†elementÛw R5,
Rys. 1. Schemat ideowy urządzenia odstraszającego nieproszonych gości.
14
Elektronika Praktyczna 5/98
823258407.201.png 823258407.203.png 823258407.204.png 823258407.205.png 823258407.206.png 823258407.207.png 823258407.208.png 823258407.209.png 823258407.210.png 823258407.211.png 823258407.212.png 823258407.214.png 823258407.215.png 823258407.216.png 823258407.217.png 823258407.218.png 823258407.219.png 823258407.220.png 823258407.221.png 823258407.222.png 823258407.223.png 823258407.002.png 823258407.003.png 823258407.004.png 823258407.005.png 823258407.006.png 823258407.007.png 823258407.008.png 823258407.009.png 823258407.010.png 823258407.011.png 823258407.013.png 823258407.014.png 823258407.015.png 823258407.016.png 823258407.017.png 823258407.018.png 823258407.019.png 823258407.020.png 823258407.021.png 823258407.022.png 823258407.024.png 823258407.025.png 823258407.026.png 823258407.027.png 823258407.028.png 823258407.029.png 823258407.030.png 823258407.031.png 823258407.032.png 823258407.033.png 823258407.035.png 823258407.036.png 823258407.037.png 823258407.038.png 823258407.039.png 823258407.040.png 823258407.041.png 823258407.042.png 823258407.043.png 823258407.044.png 823258407.046.png 823258407.047.png 823258407.048.png 823258407.049.png 823258407.050.png 823258407.051.png 823258407.052.png 823258407.053.png 823258407.054.png 823258407.055.png 823258407.057.png 823258407.058.png 823258407.059.png 823258407.060.png 823258407.061.png 823258407.062.png 823258407.063.png 823258407.064.png 823258407.065.png 823258407.066.png 823258407.068.png 823258407.069.png 823258407.070.png 823258407.071.png 823258407.072.png 823258407.073.png 823258407.074.png 823258407.075.png 823258407.076.png 823258407.077.png 823258407.079.png 823258407.080.png 823258407.081.png 823258407.082.png 823258407.083.png 823258407.084.png 823258407.085.png 823258407.086.png 823258407.087.png 823258407.088.png 823258407.090.png 823258407.091.png 823258407.092.png 823258407.093.png 823258407.094.png 823258407.095.png 823258407.096.png 823258407.097.png 823258407.098.png 823258407.099.png 823258407.101.png 823258407.102.png 823258407.103.png 823258407.104.png 823258407.105.png 823258407.106.png 823258407.107.png 823258407.108.png 823258407.109.png 823258407.110.png 823258407.112.png 823258407.113.png 823258407.114.png 823258407.115.png 823258407.116.png 823258407.117.png 823258407.118.png 823258407.119.png 823258407.120.png 823258407.121.png 823258407.123.png 823258407.124.png 823258407.125.png 823258407.126.png 823258407.127.png 823258407.128.png 823258407.129.png 823258407.130.png 823258407.131.png 823258407.132.png 823258407.134.png 823258407.135.png 823258407.136.png 823258407.137.png 823258407.138.png 823258407.139.png 823258407.140.png 823258407.141.png 823258407.142.png 823258407.143.png
 
Zgłoś jeśli naruszono regulamin