EP_1998_01.pdf

(5524 KB) Pobierz

1/98 styczeń 5 zł 90 gr

823258637.179.png

823258637.190.png

823258637.201.png

823258637.212.png

823258637.001.png

823258637.012.png

823258637.023.png

823258637.034.png

823258637.044.png

823258637.055.png

823258637.066.png

823258637.077.png

823258637.088.png

823258637.099.png

823258637.110.png

823258637.121.png

823258637.132.png

823258637.143.png

823258637.144.png

823258637.145.png

823258637.146.png

823258637.147.png

823258637.148.png

823258637.149.png

823258637.150.png

823258637.151.png

823258637.152.png

823258637.153.png

823258637.154.png

823258637.155.png

823258637.156.png

823258637.157.png

823258637.158.png

823258637.159.png

823258637.160.png

823258637.161.png

823258637.162.png

823258637.163.png

823258637.164.png

823258637.165.png

823258637.166.png

823258637.167.png

823258637.168.png

823258637.169.png

823258637.170.png

823258637.171.png

823258637.172.png

823258637.173.png

823258637.174.png

823258637.175.png

823258637.176.png

823258637.177.png

823258637.178.png

823258637.180.png

823258637.181.png

823258637.182.png

823258637.183.png

823258637.184.png

823258637.185.png

823258637.186.png

823258637.187.png

823258637.188.png

823258637.189.png

823258637.191.png

823258637.192.png

823258637.193.png

823258637.194.png

823258637.195.png

823258637.196.png

823258637.197.png

823258637.198.png

823258637.199.png

823258637.200.png

Modułowy

komputer

edukacyjny

W drugiej

części cyklu

przedstawiamy

opis konstrukcji

klawiatury

współpracują−

cej z kompute−

rem opisanym

w EP12/97, str. 49.

Prostownik do ładowania akumulatorów

samochodowych

Sroga zima dookoła niejednemu posiadaczowi

samochodu spędza sen z oczu − starsze akumulatory

nie lubią zbytnio mrozów, o czym dają znać zazwy−

czaj rano, tuż przed wyjazdem do pracy. Lekarstwem

na te problemy jest urządzenie przedstawione w arty−

kule − prostownik dużej mocy o niewielkich rozmia−

rach, które udało się uzyskać dzięki zastosowaniu

przetwarzania impulsowego. Str. 43.

Prosty wzmacniacz telefoniczny

Wzmacniacz przydat−

ny przede wszystkim

osobom mającym

kłopoty ze słuchem.

Jego prosta budo−

wa i duża skutecz−

ność działania (w

powiązaniu

z dobrym głośni−

kiem) powodu−

ją, że jest to

atrakcyjna

propozycja dla osób

potrzebujących wsparcia dla

swojego słuchu, str. 87.

Elektroniczny termometr z czujnikiem Pt100

Projekt nadesłany przez jednego z naszych Czytelni−

ków − jest to naprawdę ciekawe rozwiązanie układo−

we! Str. 83.

Przedwzmacniacz

UKF−UHF

Bardzo interesująca

aplikacja scalonego

wzmacniacza w.cz. serii

MAR. Pomimo prostoty

konstrukcji, urządzenie to

charakteryzują dobre

parametry. Str. 39.

Miniaturowe

inwertery napięcia

To niewielkie urządzenie

pozwoli Ci uzyskać

ujemne napięcie zasila−

nia, bez konieczności

stosowania skompliko−

wanych przetwornic

impulsowych, str. 67.

Stereofoniczny nadajnik UKF−FM

Programowany zasilacz laboratoryjny

Jest to druga i ostat−

nia część artykułu

prezentującego

konstrukcję nowo−

czesnego zasilacza

z cyfrowo zada−

wanym napię−

ciem wyjścio−

wym, str. 59.

Opis tego urządzenia

publikujemy tylko jako

ciekawostkę − w praktyce

nie wolno stosować

nadajników nie posiada−

jących homologacji

w pasmach częstotliwości

wykorzystywanych przez

sieć publiczną. Str. 81.

Elektronika Praktyczna 1/98

4

823258637.202.png

823258637.203.png

823258637.204.png

823258637.205.png

823258637.206.png

823258637.207.png

823258637.208.png

823258637.209.png

823258637.210.png

Nr 61

styczeń '98

Spis treści rocznika 1997 .........................................7

Świat hobby ............................................................. 11

Projekty zagraniczne

Zasilacz laboratoryjny ........................................................... 13

Internet dla elektroników

Darmowa narzędzia z Internetu .......................................... 27

Projekty

Elektroniczny modulator głosu ............................................ 34

Przedwzmacniacz UKF−UHF .................................................. 39

Prostownik do ładowania akumulatorów

samochodowych .................................................................. 43

Modułowy komputer edukacyjny ....................................... 49

Mikroprocesorowy system edukacyjny, część 4 ............... 55

Programowany zasilacz laboratoryjny, część 2 ................ 59

Miniprojekty

Miniaturowe inwertery napięcia ......................................... 67

Trójtonowy gong drzwiowy .................................................. 68

Podzespoły

Nowe podzespoły ................................................................. 69

Kurs

Komponent Delphi symulujący diody LED ......................... 73

Sprzęt

Telewizja cyfrowa i standard MPEG2 ................................. 19

JTAG − światowy standard testowania, częśc 1 ............... 75

Sieci o inteligencji rozproszonej − LonWorks, część 2 ........ 91

Raport

Prosty wzmacniacz telefoniczny ......................................... 87

Projekty Czytelników

Stereofoniczny nadajnik UKF−FM OIRT i CCIR ..................... 81

Elektroniczny termometr z czujnikiem Pt100 ...................... 83

Info Świat .................................................................. 95

Narzędzia z Internetu

Dzięki Internetowi dostęp do infor−

macji o nowych podzespołach jest

coraz łatwiejszy. Coraz więcej firm

docenia także możliwość udostęp−

niania poprzez sieć prostych wersji

narzędzi projektowych, które

pozwalają poznać ich możliwości.

Na str. 27 i 28 prezentujemy dwa

wybrane przykłady takiego oprog−

ramowania.

Sprzęt

Tym razem w “Teście” przedstawia−

my szereg nowych narzędzi dla

elektroników, które pojawiły się na

naszym rynku w ostatnich miesią−

cach, str. 29.

Info Kraj..................................................................... 96

Forum ......................................................................... 89

Listy ............................................................................ 98

Kramik+Rynek ......................................................... 99

Wykaz reklamodawców ..................................... 110

Ekspresowy Informator Elektroniczny ............. 111

Ankieta...................................................................... 25

Elektronika Praktyczna 1/98

5

823258637.211.png

823258637.213.png

823258637.214.png

823258637.215.png

823258637.216.png

823258637.217.png

823258637.218.png

823258637.219.png

823258637.220.png

823258637.221.png

823258637.222.png

823258637.002.png

823258637.003.png

823258637.004.png

823258637.005.png

823258637.006.png

P R O J E K T Y Z A G R A N I C Z N E

PROJEKTY ZAGRANICZNE

Zasilacz laboratoryjny

Zasilacz stabilizowany jest

niew¹tpliwie jednym

z†najbardziej przydatnych

urz¹dzeÒ w†laboratorium

elektronika -

eksperymentatora. Najlepiej

by³oby, gdyby taki zasilacz

mia³ szeroki zakres napiÍÊ

wyjúciowych i†dostarcza³

pr¹du o†duøym natÍøeniu,

ale - niestety - spe³nienie

tych wymagaÒ poci¹ga za

sob¹ wysokie koszty.

Na szczÍúcie, czÍúÊ potrzeb

zaspokoi zasilacz

o†skromniejszych parametrach.

WiÍkszoúÊ projektowanych

uk³adÛw jest bowiem zasilana

napiÍciami od 3V do 12V,

a†natÍøenia pobieranych

pr¹dÛw nie przekraczaj¹ setek

mA.

Rozwi¹zanie idealnie

dopasowane do potrzeb

amatorskich przedstawiamy

w†artykule.

Proponowany poniøej zasilacz

sieciowy daje napiÍcia wyjúciowe

od 1,2V do 12V, przy natÍøeniach

pr¹du do 500mA. Mimo prostoty

uk³ad zapewnia doskona³¹ stabi-

lizacjÍ. Przy zmianie pr¹dÛw ob-

ci¹øenia od zera do maksimum

napiÍcie wyjúciowe zmienia siÍ

nie wiÍcej niø o kilka mV.

Wysokiej jakoúci ürÛd³o napiÍ-

cia odniesienia eliminuje dryft

temperaturowy. Poziom tÍtnieÒ

na wyjúciu wynosi tylko oko³o

250mV dla wiÍkszoúci napiÍÊ

i†pr¹dÛw wyjúciowych, a wzrasta

dopiero przy wyøszych napiÍ-

ciach i†natÍøeniach pr¹dÛw prze-

kraczaj¹cych 400mA.

Ograniczenie natÍøenia pr¹du

wyjúciowego do 500mA chroni

uk³ad przed skutkami zwarÊ

i†przeci¹øeÒ. Poniewaø 500mA jest

natÍøeniem dostatecznie wysokim

aby spowodowaÊ zniszczenie

uk³adÛw pÛ³przewodnikowych,

uk³ad daje moøliwoúÊ zastosowa-

nia takøe trzech niøszych ograni-

czeÒ natÍøenia pr¹du: 20mA,

50mA i†200mA.

Opcjonalny woltomierz pozwa-

la na doúÊ dok³adne ustawienie

napiÍcia wyjúciowego, ale zrezyg-

nowanie z†niego i†korzystanie

z†posiadanego multimetru znacz-

nie obniøy koszt urz¹dzenia.

piÍciem sieciowym. Oznacza to,

øe wyjúcie zasilacza laboratoryj-

nego jest p³ywaj¹ce, tj. øaden

z†jego zaciskÛw nie jest uziemio-

ny. Pomoøe to unikn¹Ê zwarÊ

i†pÍtli masowych w†przypadku

wspÛ³pracy zasilacza z†urz¹dze-

niami posiadaj¹cymi uziemion¹

obudowÍ.

Dzia³anie uk³adu

W†celu uzyskania regulowane-

go napiÍcia wyjúciowego stosuje

siÍ dwa standardowe rozwi¹zania.

Pierwsze z†nich polega na poten-

cjometrycznej regulacji napiÍcia

pochodz¹cego ze stabilizatora na-

piÍcia sta³ego i†uøyciu wzmacnia-

cza buforowego zwiÍkszaj¹cego

maksymalne natÍøenie pr¹du wyj-

úciowego. AlternatywÍ stanowi

wykorzystanie stabilizatora napiÍ-

cia sta³ego i†wzmacniacza podno-

sz¹cego to napiÍcie do ø¹danego

poziomu, oraz takøe wzmacniacza

buforowego zapewniaj¹cego odpo-

wiednie natÍøenie pr¹du. Drugie

z†tych rozwi¹zaÒ zapewnia za-

zwyczaj lepsz¹ stabilizacjÍ napiÍ-

cia i†ono w³aúnie zosta³o zasto-

sowane w†prezentowanym urz¹-

dzeniu.

Uk³ad jest zbudowany zgodnie

ze schematem blokowym przed-

stawionym na rys.1 . Zawiera

wzmacniacz operacyjny pracuj¹cy

w uk³adzie nieodwracaj¹cym. Do

wejúcia odwracaj¹cego wzmacnia-

cza jest doprowadzane stabilne

napiÍcie odniesienia. DobÛr tego

napiÍcia jest istotny, poniewaø

minimalne napiÍcie wyjúciowe nie

moøe byÊ niøsze od napiÍcia

odniesienia. Zastosowano ürÛd³o

napiÍcia odniesienia 1,2V, co po-

zwala stosowaÊ zasilacz do urz¹-

dzeÒ zasilanych np. pojedynczy-

mi akumulatorami NiCd.

BezpieczeÒstwo

Zazwyczaj projekt taki nie by³-

by adresowany do pocz¹tkuj¹-

cych, poniewaø w†jego zakres

wchodzi³oby wykonanie doprowa-

dzeÒ napiÍcia sieciowego. Dzisiej-

szy projekt jest jednak w†pe³ni

bezpieczny - jest bowiem zasilany

z†dostÍpnego w†hand-

lu niestabilizowanego

zasilacza sieciowego

12V, w†zwi¹zku

z†czym maksymalne

napiÍcie w†uk³adzie

nie przekracza 20V.

RÛwnieø podwÛjna

izolacja zasilacza sie-

ciowego stanowi do-

datkow¹ ochronÍ

przed poraøeniem na-

NatÍøenie pr¹du

wyjúciowego

Maksymalne natÍøenie pr¹du

wyjúciowego wzmacniacza opera-

cyjnego jest rzÍdu pojedynczych

mA, ewentualnie dziesi¹tek mA.

Oczywiúcie, nie jest to wartoúÊ

Rys. 1. Schemat blokowy zasilacza

laboratoryjnego z regulacją napięcia

wyjściowego.

Elektronika Praktyczna 1/98

13

823258637.007.png

823258637.008.png

823258637.009.png

823258637.010.png

823258637.011.png

823258637.013.png

823258637.014.png

823258637.015.png

823258637.016.png

823258637.017.png

823258637.018.png

823258637.019.png

823258637.020.png

823258637.021.png

823258637.022.png

823258637.024.png

823258637.025.png

823258637.026.png

823258637.027.png

823258637.028.png

823258637.029.png

823258637.030.png

823258637.031.png

823258637.032.png

823258637.033.png

823258637.035.png

823258637.036.png

823258637.037.png

P R O J E K T Y Z A G R A N I C Z N E

na wyjúciu spadnie poniøej 1,2V,

spadnie potencja³ wejúcia odwra-

caj¹cego IC1, a†wiÍc wzroúnie

napiÍcie na jego wyjúciu, korygu-

j¹c napiÍcie wyjúciowe ca³ego

uk³adu. Naleøy zauwaøyÊ, øe pÍt-

la sprzÍøenia obejmuje stopieÒ

buforowy oraz rezystor szerego-

wy, w†zwi¹zku z†czym bÍdzie

kompensowaÊ wszelkie przyrosty

spadku napiÍcia na tych elemen-

tach, zwi¹zane ze zwiÍkszeniem

obci¹øenia.

Jeúli suwak potencjometru VR1

znajduje siÍ w†skrajnym, przeciw-

nym po³oøeniu, to pÍtla sprzÍøe-

nia dzia³a w†taki sam sposÛb,

jednak wartoúÊ napiÍcia wyjúcio-

wego IC1 jest wyøsza ze wzglÍdu

na spadek napiÍcia na potencjo-

metrze.

Zak³adaj¹c, øe suwak potencjo-

metru znajduje siÍ w†po³oøeniu

úrodkowym, napiÍcie na suwaku

jest rÛwne po³owie napiÍcia wyj-

úciowego. Aby napiÍcie na wej-

úciu odwracaj¹cym wynosi³o 1,2V,

napiÍcie wyjúciowe musi byÊ rÛw-

ne 2,4V. Im wiÍkszy jest stopieÒ

podzia³u napiÍcia wyjúciowego na

dzielniku VR1/R2, tym wyøszy

jest spadek napiÍcia na potencjo-

metrze i†wyøsze napiÍcie wyjúcio-

we. Potencjometr jest wiÍc ele-

mentem reguluj¹cym napiÍcie wy-

júciowe.

Rys. 2. Schemat ideowy zasilacza laboratoryjnego.

wystarczaj¹ca z†punktu widzenia

zastosowaÒ zasilacza laboratoryj-

nego, w†zwi¹zku z†czym zastoso-

wano stopieÒ buforowy, zwiÍk-

szaj¹cy natÍøenie pr¹du wyjúcio-

wego.

Przeci¹øenie wyjúcia (np. zwar-

cie) mog³oby spowodowaÊ prze-

p³yw pr¹du o†bardzo duøym na-

tÍøeniu, groø¹cym zniszczeniem

uk³adu buforowego i†ürÛd³a zasi-

lania, zanim zostanie przepalony

konwencjonalny bezpiecznik.

W†zwi¹zku z†tym niezbÍdny jest

elektroniczny uk³ad zabezpiecza-

j¹cy.

Umieszczony szeregowo z†wyj-

úciem zasilacza rezystor o†ma³ej

opornoúci umoøliwia zdetekowa-

nie przep³ywu pr¹du o†nadmier-

nym natÍøeniu - spadek napiÍcia

na tym rezystorze jest do niego

proporcjonalny. Jeúli natÍøenie

pr¹du wyjúciowego nie przekra-

cza 500mA, powsta³y spadek na-

piÍcia bÍdzie zbyt ma³y aby za-

dzia³a³ uk³ad wzmacniacza i†prze-

³¹cznika. Ca³y zasilacz dzia³a pra-

wid³owo dostarczaj¹c stabilizowa-

nego napiÍcia.

Jeúli jednak natÍøenie pr¹du

wyjúciowego jest wiÍksze od

500mA, to spadek napiÍcia na

rezystorze szeregowym przekra-

cza 0,6V, co powoduje zamkniÍ-

cie prze³¹cznika elektronicznego

i†po³¹czenie wyjúcia wzmacnia-

cza operacyjnego z†wyjúciem ca-

³ego uk³adu. Poniewaø na stop-

niu buforowym wystÍpuje spadek

napiÍcia przekraczaj¹cy 1V, to

napiÍcie wyjúciowe wzmacniacza

operacyjnego - a†wiÍc napiÍcie

wejúciowe stopnia buforuj¹cego -

zostaje obniøone. Powstaje pÍtla

sprzÍøenia, ktÛra d¹øy do dalsze-

go obniøenia tego napiÍcia. Tak

wiÍc kaøde przekroczenie maksy-

malnego natÍøenia pr¹du wy-

júciowego prowadzi do znaczne-

go spadku napiÍcia wyjúciowego

z jednoczesnym ograniczeniem

natÍøenia pr¹du wyjúciowego. Na-

wet w†przypadku zwarcia wy-

júcia natÍøenie to nie przekroczy

600mA. Taki uk³ad ograniczania

pr¹du reaguje natychmiast na

wszelkie przeci¹øenia i†jest na

tyle szybki, øe stopieÒ buforowy

i†ürÛd³o zasilania nie ulegaj¹

uszkodzeniu.

SprzÍøenie zwrotne

Wzmocnienie wzmacniacza

operacyjnego z†zamkniÍt¹ pÍtl¹

sprzÍøenia zaleøy od wartoúci

znajduj¹cych siÍ w†niej elemen-

tÛw. W†naszym uk³adzie w†pÍtli

tej znajduje siÍ potencjometr VR.

Wzmocnienie wzmacniacza

operacyjnego z†otwart¹ pÍtl¹ jest

zwykle bardzo duøe, zazwyczaj

wiÍksze od 100000. Podanie na

wejúcie nieodwracaj¹ce dodatnie-

go potencja³u powoduje wzrost

potencja³u na wyjúciu, natomiast

podanie na wejúcie odwracaj¹ce

dodatniego potencja³u powoduje

spadek potencja³u wyjúciowego.

W†uk³adzie nieodwracaj¹cym,

z†zamkniÍt¹ pÍtl¹ sprzÍøenia, po-

tencja³y obu wejúÊ s¹ rÛwne

dziÍki pÍtli ujemnego sprzÍøenia

zwrotnego.

Jeúli suwak potencjometru znaj-

duje siÍ od strony wejúcia odwra-

caj¹cego IC1, to jest ono po³¹czo-

ne bezpoúrednio z†wyjúciem ca³e-

go uk³adu. Jeúli poziom na wyj-

úciu wzroúnie powyøej 1,2V,

wzroúnie rÛwnieø potencja³ wej-

úcia odwracaj¹cego IC1, a†wiÍc

obniøy siÍ napiÍcie na wyjúciu

tego wzmacniacza. Jeúli poziom

Zasada dzia³ania uk³adu

Schemat ideowy stabilizowa-

nego zasilacza laboratoryjnego

znajduje siÍ na rys.2 . Niestabili-

zowane napiÍcie wejúciowe jest

doprowadzane przez gniazdo SK1.

Przy braku obci¹øenia napiÍcie to

wynosi oko³o 20V, a†przy natÍ-

øeniu pr¹du obci¹øenia 500mA

jest bliskie 16V.

Na stabilizatorze i†uk³adzie

ograniczania pr¹du wystÍpuj¹

spadki napiÍcia, ale napiÍcie wyj-

úciowe zasilacza utrzymuje siÍ na

poziomie 12V, przy obci¹øeniu

pr¹dem o†natÍøeniu 500mA. Bez-

piecznik FS1 zabezpiecza niesta-

bilizowany zasilacz sieciowy

w†przypadku powaønego uszko-

dzenia uk³adu stabilizatora. C1

pe³ni rolÍ kondensatora odprzÍga-

j¹cego.

Dioda D1 jest ürÛd³em napiÍ-

cia odniesienia 1,2V. Funkcjonuje

podobnie do diody Zenera, ale

ma od niej znacznie lepsze pa-

rametry. Dzia³a skutecznie przy

14

Elektronika Praktyczna 1/98

823258637.038.png

823258637.039.png

823258637.040.png

823258637.041.png

823258637.042.png

823258637.043.png

823258637.045.png

823258637.046.png

823258637.047.png

823258637.048.png

823258637.049.png

823258637.050.png

823258637.051.png

823258637.052.png

823258637.053.png

823258637.054.png

823258637.056.png

823258637.057.png

823258637.058.png

823258637.059.png

823258637.060.png

823258637.061.png

823258637.062.png

823258637.063.png

823258637.064.png

823258637.065.png

823258637.067.png

823258637.068.png

823258637.069.png

823258637.070.png

823258637.071.png

823258637.072.png

823258637.073.png

823258637.074.png

823258637.075.png

823258637.076.png

823258637.078.png

823258637.079.png

823258637.080.png

823258637.081.png

823258637.082.png

823258637.083.png

823258637.084.png

823258637.085.png

823258637.086.png

823258637.087.png

823258637.089.png

823258637.090.png

823258637.091.png

823258637.092.png

823258637.093.png

823258637.094.png

823258637.095.png

823258637.096.png

823258637.097.png

823258637.098.png

823258637.100.png

823258637.101.png

823258637.102.png

823258637.103.png

823258637.104.png

823258637.105.png

823258637.106.png

823258637.107.png

823258637.108.png

823258637.109.png

823258637.111.png

823258637.112.png

823258637.113.png

823258637.114.png

823258637.115.png

823258637.116.png

823258637.117.png

823258637.118.png

823258637.119.png

823258637.120.png

823258637.122.png

823258637.123.png

823258637.124.png

823258637.125.png

823258637.126.png

823258637.127.png

823258637.128.png

823258637.129.png

823258637.130.png

823258637.131.png

823258637.133.png

823258637.134.png

823258637.135.png

823258637.136.png

823258637.137.png

823258637.138.png

823258637.139.png

823258637.140.png

823258637.141.png

823258637.142.png

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

EP_1998_01.pdf (5524 KB)
EP_1998_02.pdf (6298 KB)
EP_1998_04.pdf (6489 KB)
EP_1998_03.pdf (6241 KB)
EP_1998_05.pdf (4842 KB)

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin