finanse przedsiębiorstw-ściąga.doc

Finanse przedsiębiorstw jako nauka o gospodarce finansowej podmiotów prowadzących wyodrębnioną działalność ekonomiczną na własny rachunek Zjawiska ekonomiczne związane z gromadzeniem i wydatkowaniem środków pieniężnych na cele działalności gospodarczej firmy określa się mianem finansów przedsiębiorstwa. Przedsiębiorstwo w gospodarce rynkowej to w pełni samodzielna jednostka gospodarcza, posiadająca wyodrębnione składniki majątkowe, podejmująca na własny koszt i ryzyko wszelkie decyzje gospodarcze. Cel podmiotu gospodarczego to maksymalizacja dobrobytu akcjonariuszy; stałe podnoszenie jakości oferowanych produktów i usług; bezpieczeństwo podmiotu gospodarczego. (organizacyjne, właściwa struktura; zarządzanie finansami – świadome rozwarstwienie problemów). Funkcjonując na rynku reaguje na instrumenty płynące z mechanizmów rynkowych, są to pewnego rodzaju parametry (przede wszystkim ceny, stopa oprocentowania kredytów, kurs walut, stopa inflacji) wykorzystując je przedsiębiorstwo musi podjąć stosowną decyzję. Niektóre z tych informacji są dostarczane przez centrum gospodarcze. Nazywamy je parametrami rynkowymi. W modelu rynkowym przedsiębiorstwa działają na zasadzie pełnej samodzielności prawnej i ekonomicznej. Rachunkowość finansowa zajmuje się pomiarem i ewidencją majątku przedsiębiorstwa, operacji gospodarczych oraz przygotowywaniem na tej podstawie raportów finansowych. Sposób prowadzenia rachunkowości finansowej jest ściśle unormowany przez prawo.Przedmiot nauki finanse przedsiębiorstw na tle dyscypliny finanse (ze szczególnym  wyeksponowaniem mikroekonomicznego punktu widzenia) W finansach można wyodrębnić 3 wzajemnie powiązane ze sobą obszary: 1. Rynek finansowy - koncentruje się na sposobach wypożyczania pieniędzy i dotyczy podmiotów, które tworzą i dzielą pieniądz; 2. Inwestowanie - skupia się na decyzjach poszczególnych osób i instytucji finansowych podejmowanych przy wybieraniu papierów wartościowych mogących się składać na ich portfele inwestycyjne; 3. Zarządzanie finansami (lub finanse przedsiębiorstw) – proces podejmowania decyzji związanych z planowaniem, pozyskiwaniem i wydatkowaniem funduszy w sposób pozwalający na osiągnięcie zamierzonych przez firmę celów. Finanse określane są mianem ekonomiki czasu i ryzyka ponieważ czas oraz ryzyko są podstawowymi kategoriami, na których opiera się współczesna teoria zarządzania finansowego. Trzecim elementem tej teorii jest kryterium decyzji podejmowanych w przedsiębiorstwach. Podstawowe założenia tej teorii: 1. Celem wszelkich decyzji podejmowanych w firmach jest maksymalizacja korzyści osiąganych przez ich właścicieli. Cel ten jest realizowany w sposób optymalny jeżeli wartość firmy osiąga maksymalny w danych warunkach poziom; 2. Proces gospodarowania w przedsiębiorstwie jest traktowany jako proces polegający na angażowaniu zasobów rzeczowych i finansowych na różne obszary; 3. Wszelkie decyzje podejmowane są w warunkach niepewności i ryzyka (prawdopodobieństwo uzyskania rezultatów odmiennych od oczekiwanych). Podstawowe elementy zarządzania finansowego to - zarządzanie majątkiem długoterminowym (inwestowanie środków); - zarządzanie źródłami finansowania (pozyskiwanie środków na finansowanie działalności inwestycyjnej); - zarządzanie bieżącą działalnością finansową (bieżące decyzje finansowe).Pojęcie gospodarki przedsiębiorstwa Gospodarka to proces gospodarowania - zorganizowana działalność ludzi zmierzająca do zaspokajania potrzeb. Obejmuje cztery fazy: produkcję, podział, wymianę (handel), konsumpcję. Proces gospodarowania charakteryzuje się ciągłością oraz społecznym charakterem - wymaga wzajemnej współpracy ludzi w realizacji każdej z tych faz. Przebieg procesu gospodarowania podlega regulacji przez mechanizm rynkowy, pewien wpływ na niego ma także państwo (w gospodarce planowej jest to wpływ decydujący). W zależności od bezpośredniego celu działalności wytwórczej wyróżnia się gospodarkę naturalną i towarową. Istotą tej pierwszej jest podporządkowanie procesu produkcji i podziału zaspokojeniu własnych potrzeb producentów. W gospodarce rynkowej na rynku funkcjonują: 1. Jednostki gospodarcze (przedsiębiorstwa) produkujące dobra; 2. Banki, towarzystwa ubezpieczeniowe (instytucje finansowe) - udzielanie kredytów, prowadzenie działalności rachunkowej, kreowanie pieniądza, usługi ubezpieczeniowe; 3. Instytucje świadczące usługi; 4. Konsumenci; 5. Państwo w różnych rolach, a mianowicie: a) jako przedsiębiorca (rola malejąca); b) jako konsument różnych dóbr poprzez instytucje budżetowe; c) jest źródłem prawa; d) najwyższym arbitrem. Kierownictwo przedsiębiorstwa może i powinno prowadzić odpowiednią działalność organizacyjną, decyzyjną i kontrolną w sferze finansów, kształtującą zjawiska ekonomiczne w firmie w sposób stwarzający szansę uzyskania najkorzystniejszych wyników działalności. Temu celowi służy zarządzanie finansami przedsiębiorstwa, które polega na pozyskiwaniu źródeł finansowania działalności firmy (kapitałów) oraz lokowaniu ich w składnikach majątkowych w sposób pozwalający na realizację strategicznego celu, jakim jest maksymalizowanie korzyści przypadających udziałowcom (właścicielom firmy). Poziomy podejmowania decyzji to Strategiczny – ukształtowanie struktury aktywów trwałych w przedsiębiorstwie, znajduje odzwierciedlenie w procesach inwestowania, jest to kształtowanie struktury kapitału stałego w procesie finansowania przedsiębiorstwa. Operacyjny – dotyczy kształtowania struktury aktywów bieżących, kształtowanie struktury zobowiązań bieżących. Te dwa aspekty łącza się w procesie zarządzania kapitałem pracującym przedsiębiorstwa..Cele gospodarki finansowej przedsiębiorstwa Gospodarka finansowa powinna być prowadzona racjonalnie, którą można rozpatrywać w dwóch płaszczyznach: zewnętrznej i wewnętrznej. Kryteria płaszczyzny zewnętrznej: a) maksymalizacja nadwyżki finansowej w przedsiębiorstwie, b) pomnażanie wartości przedsiębiorstwa. Kryteria płaszczyzny wewnętrznej: a) zachowanie płynności finansowej – zdolności do regulowania zobowiązań, b) obniżka kosztów finansowych – traktujemy to na zasadzie racjonalności tzn. obniżamy te koszty, które mają istotne znaczenie a nie powodują ujemnych skutków, np.: kredyt towarowy (sprzeczność obu kryteriów). Cele przedsiębiorstwa to a) dążenie do uzyskania zwrotu efektywności rozumianej jako stosunek pożądanej kategorii nadwyżki do zaangażowanego kapitału (zysk bądź dochód czysty), b) zwiększenie wartości przedsiębiorstwa (np.: pozycja przedsiębiorstwa na rynku, możliwości pozyskiwania kapitałów, opinia w bankach i wśród naszych kontrahentów. Wartość rynkową przedsiębiorstwa wyraża się poprzez cenę jego akcji. Cele gospodarki finansowej to wzrost wartości rynkowej przedsiębiorstwa, utrzymanie płynności i niezależności finansowej przedsiębiorstwa, zapewnienie środków finansowych na bieżącą działalność i rozwój przedsiębiorstwa, minimalizacja ryzyka gospodarczego Kryteria oceny gospodarki finansowej przedsiębiorstwaGospodarka finansowa powinna być prowadzona racjonalnie, którą można rozpatrywać w dwóch płaszczyznach: zewnętrznej i wewnętrznej. Kryteria płaszczyzny zewnętrznej: a) maksymalizacja nadwyżki finansowej w przedsiębiorstwie, b) pomnażanie wartości przedsiębiorstwa. Kryteria płaszczyzny wewnętrznej: a) zachowanie płynności finansowej – zdolności do regulowania zobowiązań, b) obniżka kosztów finansowych – traktujemy to na zasadzie racjonalności tzn. obniżamy te koszty, które mają istotne znaczenie a nie powodują ujemnych skutków, np.: kredyt towarowy (sprzeczność obu kryteriów).Ryzyko i niepewność w przedsiębiorstwie Ryzykiem nazywamy statystyczne prawdopodobieństwo wystąpienia zdarzenia losowego o charakterze negatywnym dla dotkniętego nim podmiotu. Ryzyko występuje wtedy, kiedy prawdopodobieństwo realizacji zamierzonego zadania dla spełnienia się określonych warunków zawiera się w granicach 0 < P(x) < 1 gdzie P(x) oznacza prawdopodobieństwo wystąpienia zmiennej losowej. Statystycznie pojęciem ryzyka określa się sytuację, w której co najmniej jeden z elementów składających się na nią nie jest znany ale znane jest prawdopodobieństwo jego wystąpienia. Niepewność – występuje wtedy kiedy podejmujący decyzję wie iż wszystkie dopuszczalne zdarzenia i wyniki są możliwe ale nie jest możliwe określenie prawdopodobieństwa wystąpienia zdarzenia losowego. Niepewność jest niepoliczalna, ponieważ brak jest statystycznych parametrów dla oszacowania możliwości powstania zdarzenia losowego. Źródła ryzyka: a) czynniki makroekonomiczne – niezależne od przedsiębiorstwa (niekorzystna koniunktura w kraju, występowanie zjawisk inflacyjnych, zmiana sytuacji rynkowej, zmiana polityki fiskalnej i monetarnej, ograniczenie skłonności do inwestowania, zmiany w stosunkach z zagranicą, polityka przyjęta przez banki, wzrost kosztów obcych źródeł finansowania, niestabilny lub nieskuteczny system prawny), b) czynniki mikroekonomiczne – związane z sektorem, branżą w której działa przedsiębiorstwo (zmiany struktur organizacyjnych i własnościowych, nieodpowiednie proporcje w źródłach finansowania majątku, postępująca dekapitalizacja majątku i narastające zacofanie techniczne, wzrost konkurencji, niekorzystna struktura majątku przedsiębiorstwa, niewłaściwe decyzje dotyczące zarządzania przedsiębiorstwem. Ryzyko może być ograniczone przez: rzetelną analizę koniunktury, wykorzystywanie bieżących informacji dotyczących szeroko rozumianej polityki gospodarczej i społecznej, obserwację rozwoju stosunków z zagranicą, uwzględnienie opinii ekspertów, utworzenie w przedsiębiorstwie rezerwy na pokrycie skutków niepomyślnych decyzji, korzystanie z usług towarzystw ubezpieczeniowych. Klasyfikacja ryzyk: a) ryzyko właściwe – funkcjonujące na zasadach prawa wielkich liczb (pożary), b) ryzyko subiektywne związane z niedoskonałością człowieka subiektywnie oceniającego prawdopodobieństwo wystąpienia określonych zjawisk. Z punktu widzenia kryterium przedmiotowego ryzyka wyróżniamy ryzyko: inwestycyjne, transakcyjne, kredytowe, papierów wartościowych, kursu walutowego, stopy procentowej, płynności. Kryterium rodzajowe: ryzyko gospodarcze, polityczne, rynkowe, bankowe. Kryterium zakresu oddziaływania ryzyka: ryzyko powszechne, dotyczące jakiegoś sektora lub gałęzi, przedsiębiorstwa. Ryzyko operacyjne związane jest ze zmianą w strukturze majątku oraz z możliwością aktywnego oddziaływania na sprzedaż, koszty, cen. Ryzyko finansowe zależy od struktury źródeł finansowania przedsiębiorstw. Jeżeli wzrasta udział kapitałów obcych w finansowaniu majątku przedsiębiorstwa to zwiększa się również ryzyko finansowe w przedsiębiorstwie. Przedsiębiorstwo może utracić zdolność do regulowania swoich zobowiązań. Jednocześnie w niektórych przypadkach wzrost udziału kapitałów obcych w finansowaniu przedsiębiorstwa może spowodować wzrost rentowności jego kapitału własnego ponad rentowność kapitału ogółem w przedsiębiorstwie. Nazywane jest to efektem działania dźwigni finansowej. Każdy przedsiębiorca podejmuje decyzje: a) stara się uzyskać maksimum korzyści dla przedsiębiorstwa przy danym poziomie ryzyka, b) pragnie utrzymać dany poziom korzyści ponosząc jak najmniejsze ryzyka. Wybrane sposoby określania ryzyka papierów wartościowych.Kształtowanie gospodarki finansowej przedsiębiorstwa Do obszarów zarządzania finansami przedsiębiorstw zaliczamy: 1) Kształtowanie wielkości i struktury majątku przedsiębiorstwa poprzez określenie kierunków oraz form inwestowania w powiązaniu z realizowaną działalnością operacyjną; 2) Kształtowani struktury kapitałowej poprzez określenie sposobów pozyskiwania środków na finansową działalność operacyjną i inwestycyjną; 3) Kształtowanie relacji między strukturą majątkową i strukturą kapitałową gwarantujących zachowanie równowagi ekonomiczno-finansowej; 4) Podział zysku i polityka dywidend w kontekście relacji zachodzących miedzy działalnością bieżącą i działalnością  rozwojową. Analiza pozwala z jednej strony na ustalenie, czy dotychczasowa działalność dała zamierzone efekty, z drugiej zaś określa kierunki i sposoby doskonalenia dalszej działalności. Analiza odnosząca się do zjawisk i procesów gospodarczych określana jest mianem analizy ekonomicznej, która ze względu na przedmiot działań obejmuje: 1.analizę techniczno – ekonomiczną, która koncentruje się na badaniu wielkości ekonomicznych w wyrażeniu rzeczowym i osobowym i obejmuje głównie swym zakresem ocenę poszczególnych odcinków działalności gospodarczej takich jak organizacje i metody produkcji, wyposażenie w środki trwałe i ich wykorzystanie, zatrudnienie, zaopatrzenie i zbyt, itp. 2.analizę finansową, której treścią są wielkości ekonomiczne w wyrażeniu pieniężnym, w tym stan majątkowo-kapitałowy, wyniki finansowe oraz ogólna sytuacja finansowa przedsiębiorstwa. W każdym przypadku przedmiotem analizy finansowej są rezultaty całokształtu działalności gospodarczej, której finansowym odzwierciedleniem jest osiągnięty wynik finansowy, a także stan majątkowy i finansowy przedsiębiorstwa. Stan majątkowo-finansowy jest ujęciem statycznym przedmiotu analizy, ustalonym na określony moment. Obejmuje on stan wyposażenia przedsiębiorstwa w składniki majątku trwałego i obrotowego, środki zaangażowane w inwestycje i wartości niematerialne oraz finansowe pokrycie tych składników z kapitałów własnych oraz obcych. Wiąże się to z kształtowaniem się sytuacji finansowej przedsiębiorstwa, jego zdolnością płatniczą, efektywnym lokowaniem wolnych środków pieniężnych, w tym zagospodarowaniem osiągniętych nadwyżek finansowych. Wyniki finansowe są ujęciem dynamicznym przedmiotu analizy. Ustala się je na pewien okres jako sumę wyników narastających w ciągu miesiąca, kwartału oraz roku. Omawiane wyniki finansowe to zyski lub straty ujęte w wielkościach brutto lub netto. Oddziałują na nie takie czynniki jak: przychody ze sprzedaży, koszt własny, rozliczenia w formie podatków, dotacji itp. Analiza finansowa jest narzędziem oceny kondycji finansowej przedsiębiorstw. Obejmuje swym zakresem: - badanie sytuacji majątkowo-finansowej (analiza bilansu); - badanie zdolności do generowania zysku (analiza rentowności, analiza przyczynowa wyniku finansowego); - badanie płynności finansowej. Związek procesów rzeczowych i finansowych w przedsiębiorstwie Bilans jest podstawowym sprawozdaniem finansowym sporządzanym systematycznie co roku przez podmioty prowadzące działalność gospodarczą. Bilans jednostki gospodarczej stanowi syntetyczne, dwustronne lub dwuczęściowe, wartościowe zestawienie wszystkich aktywów i pasywów jednostki, sporządzone na określony dzień i w określonej formie. Dwustronne ujęcie majątku w bilansie wynika z zastosowania dwóch różnych przekrojów: 1) rzeczowego;  2) finansowego. Przekrój rzeczowy w aktywach bilansu polega na grupowaniu majątku według postaci jego występowania oraz funkcji jaką spełnia. Natomiast przekrój finansowy w pasywach bilansu przedstawia wartość tego majątku według źródeł jego finansowania, określonych mianem kapitału lub funduszy. Aktywa są sumą wartości majątkowych firmy występujących w generalnym podziale na majątek trwały i obrotowy, natomiast pasywa, będąc źródłami finansowania tego majątku, ogólnie są dzielone na kapitał własny lub obcy. Z konstrukcji bilansu wynika iż występujące po jego lewej stronie aktywa są uszeregowane według wzrastającego stopnia płynności ich składników, określonego przez ilość czasu niezbędnego do ich zamiany na gotówkę.Obraz ruchu okrężnego kapitału i wartości rzeczowych Gospodarka finansowa to czynności polegające na racjonalnym uruchamianiu strumieni pieniężnych oraz ich posiadaniu czyli tworzeniu oszczędności z uwzględnieniem opłacalności związanej z nie uruchomieniem pewnego większego lub mniejszego zasobu pieniędzy. Jest to mechanizm ciągłego odpowiednio zorganizowanego procesu gromadzenia przychodów i dochodów oraz realizacji wydatków. Przykłady rozliczeń przy zastosowaniu kryterium przedmiotowego: a) pozyskiwanie kapitału własnego i obcego na podstawie prowadzonego na rachunku opłacalności i dostępności źródeł finansowych, b) wydatki przeznaczone na inwestycja o charakterze rzeczowym (zakup środków trwałych) i finansowym (zakup akcji i obligacji), c) zakup surowców, d) wypłaty wynagrodzeń pracowniczych, e) świadczenia podatkowe (dywidenda obligatoryjna). Przykłady rozliczeń przy zastosowaniu kryterium podmiotowego: a) procesy rozliczeń z pracownikami, b) procesy rozliczeń z instytucjami ubezpieczeniowymi, c) procesy rozliczeń z bankami, e) procesy rozliczeń z budżetem, f) procesy rozliczeń z dostawcami i odbiorcami, g) procesy rozliczeń z giełdą papierów wartościowych. Reasumując gospodarka finansowa to prowadzenie nieustającej działalności w sferze operacji pieniężnych – działanie w ciągłym ruchu (w ujęciu dynamicznym). Gospodarka finansowa to także programowanie tych działań w krótkim i długim czasie oraz ich analiza i ocena w celu kształtowania na tej podstawie przyszłych decyzji Konsekwencje ruchu okrężnego Rachunek wyników – zysków i strat – pokazuje efekty działalności przeds osiągnięte w określonym czasie, zestawione są tu przychody i koszty

przychody ze sprzedaży, koszty działalności operacyjnych, zyski/straty ze sprzedaży, pozostałe przychody i koszty operacyjne, zysk/strata na działalności operacyjnej, przychody i koszty finansowe, zysk/strata brutto na dział operacyjnej, zyski i straty nadzwyczajne, zysk/strata brutto, obciążenia wyniku finansowego, zysk/strata Przychody całkowite - przychody ze sprzedaży, operacyjne, finansoweKoszty całkowite – koszty operacyjne, pozostałe koszty operacyjne, koszty finansowe Krążenie gotówki w przeds. – spadek poziomu zapasów = dopływ gotówki do firmy Źródło środków finansowych – sprzedaż składników majątku trwałego Każde zmniejszenie stanu aktywów firmy powoduje dopływ środków pieniężnych do przedsiębiorstwa, a zwiększenie to wykorzystanie środków pieniężnych

Źródłem środków finansowych będzie wzrost zobowiązań finansowych, a pieniężnych wzrost kapitałów stałych, a zwiększenie to wydatkowanie środków pieniężnych

Każdy wzrost pasywów w przedsiębiorstwie będzie odzwierciedlał dopływ do niego środków pieniężnych.Utarg i jego podział  Utarg, inaczej przychód, to kwota pieniędzy wpływająca do przedsiębiorstwa w określonym czasie z tytułu sprzedaży wytworzonych produktów (dóbr lub usług). Rozróżnia się przychód całkowity, przeciętny i krańcowy. Przychód całkowity jest sumą iloczynów ilości sprzedanych produktów i uzyskanych za nie cen. Przychód przeciętny, odnoszący się do jednego, konkretnego produktu, jest relacją przychodu całkowitego uzyskanego ze sprzedaży tego produktu do ilości sprzedanych jednostek. W warunkach stałości ceny w okresie, dla którego oblicza się przychód przeciętny, jest on równy tej cenie, w warunkach zmienności ceny w czasie wyraża średnią cenę uzyskaną ze sprzedaży jednostki produktu w badanym okresie. Przychód krańcowy jest to dodatkowy przychód (przyrost przychodu całkowitego) uzyskany ze zwiększenia sprzedaży o jednostkę produktu - inaczej mówiąc, jest to cena, po której sprzedawana jest każda kolejna jednostka produktu. Analiza poszczególnych rodzajów przychodu w połączeniu z analizą analogicznych rodzajów kosztów jest podstawą ustalania w przedsiębiorstwie optymalnych z ekonomicznego punktu widzenia rozmiarów produkcji i sprzedaży. Koszty i nadwyżka finansowa Kosztem uzyskania przychodów są wydatki poniesione w celu uzyskania przychodów, w tym koszty funkcjonowania osoby prawnej. Najmniej kontrowersyjnymi elementami kosztu, tzn. takimi, które są bezsprzecznym nośnikiem wydatku na osiągnięcie dochodu, są koszty funkcjonowania osoby prawnej, a więc: - wynagrodzenia pracowników z tytuły umów o pracę (mogą wystąpić wątpliwości w przypadku umów o dzieło, umów zlecenia itp.), - koszty wynajęcia lokalu, łącznie z utrzymaniem jego stanu funkcjonalnego (oświetleniem, ogrzewaniem, sprzątaniem, wywozem śmieci), - składki na ubezpieczenie społeczne, fundusz pracy i fundusz gwarantowanych świadczeń pracowniczych, - koszt zakupu towaru na sprzedaż, - odpisy amortyzacyjne od środków trwałych, wartości niematerialnych i prawnych, - wydatki na reklamę w środkach masowego przekazu, lub też prowadzoną publicznie w inny sposób, - wydatki na cele reprezentacji i reklamy prowadzonej w sposób niepubliczny (do 0.25% wysokości przychodu), - wydatki z tytułu delegacji służbowych (jazdy miejscowe do 500km. i inne) do wysokości limitów podanych w ustawie. Rozliczenia między okresowe mogą wystąpić ale nie muszą – to środki własne danego przedsiębiorstwa. Nadwyżka finansowa to, dodatnia różnica pomiędzy uzyskanymi wpływami a poniesionymi wydatkami. W odniesieniu do podmiotów gospodarczych może być wyznaczana w ujęciu memoriałowym w oparciu o uzyskane przychody i poniesione koszty, przyjmując wówczas postać dodatniego wyniku finansowego (zysku), bądź też w ujęciu realnym uwzględniającym faktyczny przepływ wszelkich strumieni pieniężnych, przyjmując postać przepływów pieniężnych (cash flow), które w ujęciu netto stają się bezpośrednim źródłem przyrostu środków pieniężnych (gotówki) w przedsiębiorstwie.Finansowe elementy kosztów przedsiębiorstwa Rodzaje kosztów: koszty rzeczowe; koszty osobowe; koszty finansowe; pozostałe koszty. Koszty finansowe ponoszą przedsiębiorstwa, które korzystają z kosztów finansowych takich jak:1) płacone przez przedsiębiorstwo odsetki i prowizje od zaciągniętych kredytów i pożyczek, 2) dyskonto potrącone przez nabywcę przy zakupie weksli i czeków obcych, 3) straty na sprzedaży papierów wartościowych, 4) ujemne różnice kursowe, 5) rezerwy tworzone na pewne lub prawdopodobne straty dotyczące operacji finansowych.  Koszty  rzeczowe to koszty związane z zużyciem surowców, materiałów i energii potrzebnej do prawidłowego przebiegu procesu produkcyjnego w przedsiębiorstwie, 2) koszty związane z zużyciem rzeczowych składników majątku przedsiębiorstwa (amortyzacja). Funkcje amortyzacji: a) umorzeniowa – polega na korekcie wartości początkowej środka trwałego przy uwzględnieniu zużycia fizycznego i ekonomicznego, b) kosztowa polega na obciążeniu kosztów przedsiębiorstwa kwotą wyliczonej amortyzacji, c) finansowa polega na gromadzeniu funduszy pieniężnych przeznaczonych na reprodukcję środków trwałych. 3) zużycie usług obcych (usługi transportowe, remontowe, telekomunikacyjne, ochrona obiektów). Koszty osobowe (koszty pracy) są związane z zatrudnieniem pracowników: 1) wynagrodzenie związane z bezpośrednio wykonywaną pracą, 2) wynagrodzenie za nieprzepracowany czas pracy (urlop, zwolnienia), 3) specjalne wypłaty np.: premie, gratyfikacja, nagrody, 4) świadczenia w naturze, 5) świadczenia ubezpieczenia społecznego, 6) koszty opieki społecznej i socjalnej oraz koszty działalności szkoleniowej.  Pozostałe koszty przedsiębiorstwa: 1) koszty ogólnego zarządu przedsiębiorstwa, 2) koszty delegacji służbowych, 3) podatki wliczone w ciężar kosztów (podatek).Pojęcie nadwyżki ekonomicznej i finansowej w przedsiębiorstwie ( akumulacja pieniężna, zysk brutto i netto, cash flow) Akumulacja to przeznaczanie części dochodu przedsiębiorstwa na inwestycje oraz na zwiększanie zasobów środków obrotowych i rezerw. Wskaźniki finansowe, wskaźniki ilustrujące ekonomiczną sytuację przedsiębiorstwa, stosowane w analizie ekonomiczno-finansowej. Do podstawowych wskaźników finansowych zalicza się: płynność, aktywność (sprawność działania), rentowność, zadłużenie. RENTOWNOŚĆ – generowanie zysków, zdolność przedsiębiorstwa do generowania dochodów w długim okresie, umożliwia ocenę zdolności reinwestycyjnych przeds. Do oceny używane są: wskaźniki rentowności kapitału i obrotu

Rentowność to osiąganie nadwyżek przychodów ze sprzedaży nad kosztami poniesionymi dla ich uzyskania, a zatem uzyskiwanie dodatniego wyniku finansowego. Pomiar rentowności umożliwiają wskaźniki rentowności obliczane w odniesieniu do wartości: sprzedaży (obrotu) przedsiębiorstwa (rentowność sprzedaży) majątku (aktywów) przedsiębiorstwa (rentowność majątku), kapitału własnego (rentowność kapitału własnego). Traktowanie rentowności jako jednego z celów działalności przedsiębiorstwa prowadzi do stosowania ekonomicznie racjonalnych kryteriów w sferze podejmowania różnorakich decyzji w trakcie jego funkcjonowania. Wskaźniki rentowności kapitału

ROE – stopa zwrotu kapitału własnego ROE= zysk neto / kapitał własny

ROI – stopa zysku = zysk operacyjny / majątek całkowity

ROA- stopa zwrotu kapitału całkowitego = zysk netto / kapitał całkowity

Im większa rentowność – tym większa możliwość spłaty kapitałów obcych

Wskaźniki rentowności obrotu Rentowność obrotu (marża zysku netto, rentowność netto) = zysk netto /przychody ze sprzedaży Rentowność brutto (rentowność obrotu brutto, marża zysku brutto) = zysk brutto / przychody ogółem (ze sprzedaży) Rentowność operacyjna = zysk operacyjny / przychody ogółem Wskaźnik poziomu kosztów = koszty uzyskania przychodów / przychody ogółem Wskaźnik obracalności należnościami = przychody ze sprzedaży brutto / przeciętny stan należności Przeciętny okres spływu należności =przeciętny stan należności *360 / przychody ze sprzedaży brutto W zależności od wielkości zysków wyróżniamy:zysk operacyjny – z bieżącej działalności gospodarczej przedsiębiorstwa, osiągnięty na sprzedaży  zysk operacyjny = przychody ze sprzedaży (-) koszty poniesione na wytworzenie sprzedanych produktów*Rachunek ekonomiczny = przychody ze sprzedaży (-) koszty poniesione na wytworzenie sprzedanych produktów + (majątek na zakończenie roku – majątek przedsiębiorstwa na początku roku)

– o tą różnicę powiększymy przychody przedsiębiorstwa. Jeśli wartość na koniec roku jest mniejsza niż w bilansie otwarcia pomniejszymy wtedy przychody przedsiębiorstwa.

zysk netto = całkowite przychody – całkowite koszty przedsiębiorstwa /zysk rentowny w przeliczeniu na 1 akcję – (EPS) – suma zysku netto / liczba akcji wyemitowanych przez daną spółkę – czyli wielkość zysku w przeliczeniu na 1 akcję – ważny przy rozpatrywaniu zakupu danych akcji /wskaźnik P/E = cena rynkowa akcji / zysk na 1 akcję – ile musimy zapłacić za jednostkę zysku zakupionej akcji, jeśli wskaźnik jest niski to oznacza niski popyt na akcje /wskaźnik wyrażający stosunek wartości rynkowej akcji do wartości księgowej akcji

= cena rynkowa akcji / wartość księgowa akcji(wartość księgowa =wartość kapitału własnego / liczbę wyemitowanych akcji) – Im wyższa wartość wskaźnika tym lepiej oceniamy daną spółkę. Wskaźnik “Stopa dywidendy” (BPS) = dywidenda na 1 akcję / cena rynkowa 1 akcji – jaki jest udział dywidendy w cenie rynkowej akcji. Im wyższy wskaźnik tym większa dywidenda za 1 akcję  Wskaźnik progu rentowności –Próg rentowności jest to wartość sprzedaży, bądź wielkość produkcji niezbędna do pokrycia kosztów przedsiębiorstwa = BEE – jest to punkt wielkości sprzedaży, poniżej którego przedsiębiorstwo ponosi straty, a po przekroczeniu tego progu osiąga zysk.  BEE = koszty stałe (RC) / cena jednostkowa sprzedaży (Price) – pomniejszona o jednostkowy koszt (AVC) – wskaźnik ten pokazuje ile sztuk jednego wyrobu, przy danej cenie jednostkowej zbytu musimy wyprodukować, aby osiągnąć wartość produkcji równoważącą koszta. Możemy go wyrażać w sztukach lub w złotych

BEE = RC /Price  Rachunek płynności finansowej - „cash flow”

(przepływy gotówkowe)

Obowiązek składania mają:,a) banki,b) instytucje ubezpieczeniowe,c) spółki akcyjne,d) duże przedsiębiorstwa.Ideą rachunku przepływu jest:a) rachunek globalny (wpływu i wypływu)

b) rachunek działalności inwestycyjnej,c) rachunek pozyskiwania kapitału.Ogólne zasady podziału nadwyżki finansowej Dywidenda...