Egzamin TPW.doc

1. Filozoficzne podstawy pedagogiki. (Kunowski)

Pod względem metod badań a także założeń światopoglądowych i wskazań ideowych pedagogika nawiązuje bezpośrednio do filozofii. Przyczyną tej interakcji jest fakt, że filozofia pomaga pedagogice w całościowym podejściu do człowieka. Ponad to filozofia udostępnia podstawowe wskaźniki wzorca osobowości człowieka, czyli pedagogika odwołuje się do pewnych prawidłowości ludzkiego istnienia w tworzeniu zasad, praw i ustalaniu norm wychowania odpowiadających aktualnym potrzebom. Twórcą pedagogiki nowożytnej był Jan Amos Komeński, jednak od wieków poglądy pedagogiczne nawiązywały do filozoficznych przesłanek swojej epoki. Poczynając od starożytności ( filozoficzna pragmatyka sofistów, filozofia Platona i Arystotelesa, wychowanie Cycerona,)a kończąc na wieku XIX i XX ( pedagogika pod wpływem filozofii pozytywistycznej ) –W. Dielthey i E. Spranger jako źródła swych teorii wychowania dopatrują się w tzw. filozofii życia i filozofii kultury; Teoria wychowania czerpie dość dużo z filozofii, ponieważ to właśnie filozofia nadaje sens( określony według konkretnych zasad, za pomocą rozumu), czyli konsekwentną pod względem zarówno światopoglądowym jak i ideowym praktykę pedagogiczną , która wytycza kierunki myśli poglądów a także opinii w zakresie teorii wychowania. Nadaje treść intencjom teorii wychowania a tym samym wypełnia nią dążenia i działania pedagogiczne.

2. Próba usytuowania pedagogiki wśród innych nauk

Wykłady:

Przedmiotem pedagogiki jest wszechstronny rozwój człowieka w ciągu całego jego życia, inaczej mówiąc, inaczej mówiąc człowiek w trakcie rozwoju. Ale człowiekiem żywym i rozwijającym się zajmuje się wiele nauk, jak embriologia, fizjologia, medycyna, psychologia, socjologia ttp., stąd odróżniają się one swym formalnym punktem widzenia, tym aspektem, pod kątem którego badają człowieka. Naukowość pedagogiki jest złożona. Z jednej strony jest to nauka empiryczna o faktach, dotyczących rozwoju człowieka, z drugiej zaś jest to nauka normatywna, zawsze oceniająca fakty opisane z punktu widzenia, jakie one powinny być, taka zaś ocena prowadzi do praktycznego działania, mającego na oku pokierowanie rozwojem do właściwego celu. Dlatego też pedagogika jest równocześnie nauką teoretyczną, jak również nauka praktyczną. Dział bowiem teoretyczny ma pomóc w skonstruowaniu takich modeli wychowania, które by udoskonalały praktykę pedagogiczną. Miejsce pedagogiki wśród nauk przyrodniczych i humanistycznych wypada na centrum pomiędzy nimi. Pedagogika jest bowiem nauka humanistyczna z podbudową przyrodniczą. Jest ona nauką humanistyczną dlatego, że wychowanie nie jest dziełem samej natury, lecz kultury społeczeństwa, po drugie ponieważ zagadnienie celu i wartości jest decydujące w wychowaniu, a nie jego strona przyrodnicza. Stanowi ona siłę napędową rozwoju człowieka, która ulega jednak uspołecznieniu i ukulturalnieniu jako podstawie człowieczeństwa.

(Kunowski):

Miejsce pedagogiki wśród nauk przyrodniczych i humanistycznych wypada na centrum pomiędzy nimi. Pedagogika należy częściowo do jednych jak i drugich, jest bowiem co do swego charakteru nauką humanistyczną z podbudową przyrodniczą. Jest nauką humanistyczną przede wszystkim dlatego, że wychowanie nie jest dziełem samej natury, lecz kultury społeczeństwa, po drugie ponieważ zagadnienie celu i wartości jest decydujące w wychowaniu, a nie jego strona przyrodnicza. Stanowi ona siłę napędową rozwoju czlowieka, która ulega jednak uspołecznieniu i ukulturalnieniu jako podstawie człowieczeństwa. Dlatego też od starożytności słusznie widzi się w wychowaniu edukację, czyli wyprowadzenie dziecka ze stanu natury i barbarzyństwa do stanu kultury.

Nauki przyrodnicze badają naturę, starają się wykryć konieczne, przyczynowe prawa rządzące przyrodą i stąd nazywane są nomotematycznymi  (gr. nomos – prawo, tithemi – stawiam, ustanawiam).

Nauki humanistyczne poznają świat kultury z jego sztuką, moralnością, organizacją społeczeństwa, prawodawstwem, dążą do opisu przeżytych, niepowtarzalnych wartości jednostkowych, które starają się zrozumieć w ich strukturze i ocenić aksjologicznie, dlatego też nazywane są naukami idiograficznymi (gr. idios – swoisty, jedyny; grafo – piszę).

3 i 4 Związki pedagogiki z psychologią i psychologią rozwojową. (Kunowski)

Psychologia stanowi dyscyplinę pomocniczą pedagogiki, ponieważ dysponuje systemem pojęciowym i teoriami potrzebnymi do wyjaśnienia wielu faktów psychologicznych, które stanowią bezpośredni kontekst praktyki edukacyjnej. W zasadzie na każdym niemal kroku pedagog natyka się na pojęcia psychologiczne, co wynika z definicji wychowania, które jest oddziaływaniem na psychikę i zachowanie się człowieka.

Psychologiczne prawidłowości zmian zachodzących w procesach poznawczych, emocjonalnych i motywacyjnych uczniów stanowią orientację dla interwencji edukacyjnej. Także opisane przez psychologów prawidłowości procesów wychowania, nauczania i uczenia się oraz procesów wzajemnego ustosunkowania się ludzi do siebie stanowią źródło ważnych hipotez w badaniach faktów edukacyjnych. Można dzięki temu krytycznie analizować skutki oddziaływań edukacyjnych, odkrywać obszary, w których edukacja blokuje szanse rozwojowe uczniów, jak i modyfikować jej oddziaływania, czyniąc je bardziej efektywnymi.

Psychologia rozwojowa jest nauką o rozwoju psychicznym. Pojęcie „rozwój” odnosi się do zmian w psychice i zachowaniu się człowieka. Dostarcza pedagogice wiadomości, jakie są możliwości dziecka w danym okresie rozwoju, czego można od niego wymagać, a na co nie jest jeszcze gotowe, jakie zachowania powinny budzić niepokój, a które mogą występować.

Ponadto:  wykład

- Psychologowie analizują gotowość dziecka do myślenia moralnego, poziom jego dojrzałości emocjonalnej i społecznej koniecznej do rozwiązywania problemów moralnych, oceniania zachowań innych ludzi. Pedagog musi znać te zagadnienia i dokonać pomiaru poziomu rozwoju moralnego uczniów. Pojęcia, teoria i metoda badań zaczerpnięte z psychologii pozwalają rozwiązać problem dotyczący faktów edukacyjnych, ściślej – skuteczności oddziaływań wychowawczych.

- znajomość psychologicznych mechanizmów od jakich zależy zdolność przyswajania wiedzy i kształtowania osobowości, może pomóc pedagogowi w samodzielnym rozwiązywaniu szeregu indywidualnych trudności takich jak: wzmożona wrażliwość emocjonalna, brak zainteresowań, zamiłowań. Psychologowie prowadzą szczegółowe badania nad czynnikami, które determinują tego rodzaju zjawiska.

- w psychologii współczesnej wiele badań poświecono tematom: agresywność, trudności w nauce czytania i pisania

- istnieją precedensy wskazujące, że na podstawie badań psychologicznych można dokonać bardzo ważnych udoskonaleń procesu dydaktycznego ( rozpowszechnienie metody powstałej w wyniku badań psychologicznych „nauczanie programowe”)

5 i 6 Socjologia, psychologia jako nauki ściśle związane z pedagogiką. (Kunowski)

Badacze pedagodzy bardzo często korzystają zarówno z kategorii pojęciowych socjologii, jak i z teorii socjologicznych, w celu uzyskania wyjaśnień zaobserwowanych w świecie edukacji faktów. Jest tak dlatego, że praktyki edukacyjne zachodzą w obrębie grup społecznych , zależą od wielu zjawisk , które stanowią przedmiot badań socjologii. W takich przypadkach pedagogika nie dysponuje własnymi kategoriami pojęciowymi, ponieważ nie zajmuje się badaniem procesów społecznych. Jest to domena socjologii, która takie pojęcia posiada. Praktyka edukacyjna przebiega także w ścisłym związku ze zjawiskiem, które stanowią przedmiot badań psychologii. Sytuacja ta ma szczególnie miejsce, gdy badania pedagogiczne dotyczą uczniów czy poszerzania się ich zdolności życiowych pod wpływem oddziaływań edukacyjnych. Badacz próbujący oszacować efekty realizowanego w szkole programu wychowania moralnego musi dokonać pomiaru poziomu rozwoju moralnego uczniów przed ich przystąpieniem do programu, jak i po jego zakończeniu. Różnica pomiędzy tymi pomiarami może świadczyć o efektywności programu. Zauważamy, że problem takich badań dotyczy przedmiotu pedagogiki, który zredukowano do wychowania moralnego, będącego świadomym i celowym działaniem pedagogicznym zmierzającym do osiągnięcia względnie stałych zmian rozwojowych w formułowaniu przez wychowanków ocen moralnych. Ta definicja w jednej ze swych części dotyczy kategorii pojęciowej psychologii – rozwoju moralnego człowieka. Psychologowie analizują gotowość dziecka do myślenia moralnego, poziom jego dojrzałości emocjonalnej i społecznej koniecznej do rozwiązywania problemów moralnych, oceniania zachowań innych ludzi. Pedagog musi znać te zagadnienia i dokonać pomiaru poziomu rozwoju moralnego uczniów. Pojęcia, teoria i metoda badań zaczerpnięte z psychologii pozwalają rozwiązać problem dotyczący faktów edukacyjnych, ściślej – skuteczności oddziaływań wychowawczych.

Psychologia , podobnie jak socjologia, stanowi dyscyplinę pomocniczą pedagogiki, ponieważ dysponuje systemem pojęciowym i teoriami potrzebnymi do wyjaśnienia wielu faktów psychologicznych, które stanowią bezpośredni kontekst praktyki edukacyjnej. W zasadzie na każdym niemal kroku pedagog natyka się na pojęcia psychologiczne, co wynika z definicji wychowania, które jest oddziaływaniem na psychikę i zachowanie się człowieka. W tym miejscu należy jednak zachować ostrożność, by nie traktować pedagogiki jako psychologii czy socjologii stosowanej. Nauki te w swojej strukturze mają takie subdyscypliny, jak psychologia wychowania i socjologia wychowania. Te jednak służą testowaniu, weryfikowaniu teorii psychologicznych i socjologicznych w jednej z form praktyki społecznej, jaką jest wychowanie czy nauczanie. Pedagogika ma za zadanie opisywać i wyjaśniać praktykę edukacyjną, a wymienione nauki opisują oraz wyjaśniają praktykę edukacyjną, a wymienione nauki opisują oraz wyjaśniają odpowiednio zjawiska psychiczne i społeczne.

Jak widać, psychologia i socjologia dostarczają wiedzy potrzebnej do organizowania, planowania i krytycznego analizowania praktyki edukacyjnej. Szczególnie przydatna okazuje się wiedza z zakresu psychologii rozwojowej, psychologii wychowawczej i społecznej. Psychologiczne prawidłowości zmian zachodzących w procesach poznawczych, emocjonalnych i motywacyjnych uczniów stanowią orientację dla interwencji edukacyjnej. Podobnie krytycznego wglądu w procesy edukacyjne dostarcza wiedza socjologiczna.

7. Na jakie problemy napotykamy, kiedy próbujemy zdefiniować pojęcie edukacja? wykład

Wyróżniamy następujące rodzaje definicji:

- słownikowe – określające, że coś konkretnie jest;

- półotwarte – opierają się na punkcie wyjścia.

Według Russela pojęcia „edukacja” nie można zdefiniować słownikowo. Definicja słownikowa określa, że coś jest, a edukację można definiować na różne sposoby, zależnie od punktu wyjścia. Dlatego też do jej określania wykorzystać należy definicję półotwartą.

Definicję półotwartą możemy stworzyć na przykład przez stwierdzenie:

- edukację można rozumieć;

- edukację można przyjąć;

- edukacja to.

Definicje półotwarte oznaczają punkt wyjścia. Jeżeli założymy, że coś jest punktem wyjścia to edukację możemy tak a tak definiować, zgodnie z tym punktem. W każdej definicji są założenia.

Przykładowe definicje słowa „edukacja” :

a) proces zdobywania wiedzy, polega na zdobywaniu wiedzy w szkole lub poza nią.
b) pojęcie używane dla określenia stanu wiedzy danej osoby, społeczeństwa, narodu.

c) wychowanie (głównie pod względem umysłowym), wykształcenie, nauka

d)kształcenie, ogół czynności i procesów mających na celu przekazywanie wiedzy, kształtowanie określonych cech i umiejętności

Ad a:

-punktem wyjścia jest to, że edukacja jest procesem zdobywania wiedzy

Ad b:

-punktem wyjścia jest to, że edukacja określa stan wiedzy osoby

Ad c:

-punktem wyjścia jest to, że edukacja to też wychowanie

Ad d:

-punktem wyjścia jest to, że edukacja to kształcenie, przekazywanie wiedzy

Dlaczego lepiej używać jest definicji półotwartych ?

- ponieważ mamy nie być „przepisywaczami”, bezmyślnie kopiować innych myśli

- język jest obiektywny, w humanizmie nie może być jednak obiektywny bo dotyka uczuć

2 szkoły:

- język obiektywny

- nie można oderwać języka od wartościowania, emocji

2 rodzaje znaków:

a) Sygnał – jest znakiem, który nam od razu nakazuje reakcję, (na przykład zielone światło)

b) Indeks – jest opisowy, opisujemy przeżycia, poglądy.

Z: wykładu.

8. Bios jako składnik wychowania. (Kunowski)

·         Bios jest jednym z dynamicznych składników wychowania. Jest on najbardziej podstawową siłą, działającą w wychowaniu, jest pędem życiowym do naturalnego, psychologicznego rozwoju organizmu. Bios jest to dziedziczność. Na podstawie odziedziczonej konstytucji budowy ciała, systemu nerwowego i systemu hormonalnego w organizmie po rodzicach i szeregu pokoleń przodków bios wyraża się w rozmachy życiowym, który może być o przyjścia dziecka na świat bardzo silny, intensywny, odporny na czynniki stresowe, żywotny i plastyczny, albo odwrotnie może być słaby i nikły.

Na siłę biosu danej jednostki składają się:

- dane wyposażenia dziedzicznego, związane, na przykład, z:

• rozdzieleniem się lub nie chromosomów (mongolizm wykazuje 47 chromosomów zamiast normalnych 46)
• prawidłowością działania enzymów

• z zetknięciem się przeciwciał we krwi

wykład:
W biosie działa, obok dziedziczenia biologicznego, także dziedziczenie dyspozycji psychicznych, na przykład talentów i zdolności ( w rodzinach muzyków zdolności muzyczne, w rodzinach matematyków zdolności matematyczne itp.), lub upośledzenia i zwyrodnienia moralnego.
Z biosem wiążą się wszelkie stany somatyczne i psychiczne w zakresie normalnych reakcji i ich zaburzeń oraz utrzymywania równowagi zdrowia tak fizjologicznego, jak i psychicznego.
Biometria – zmierzenie siły biosu w organizmie, do czego dąży współczesna nauka.
Bios ukształtowany przez stan tężyzny biologicznej szeregu pokoleń genealogicznych jako naturalny psycho – organiczny rozwój każdej jednostki, odbywający się niezależnie od naszej woli, stanowi fundamentalną siłę dynamiczną, napędową całego procesu wychowawczego.
Siła biosu, wynikająca z instynktu samozachowawczego i rozrodczego, z popędów i namiętności, jest zawsze żywiołowa i ślepa, wymaga ujęcia w łożysko i pokierowania jej energii do właściwych celów.

ćwiczenia
BIOS – życie, najbardziej podstawowa i znacząca siła w wychowaniu, dlatego, iż jest to życie, które musi istnieć  aby go wychowywać. Na podstawie odziedziczonej konstytucji budowy ciała, systemu nerwowego i systemu hormonalnego w organiźmie po rodzicach i szeregu pokoleń przodków bios wyraża się w rozmachu życiowym (biotonus). Bios stanowi fundamentalną siłę dynamiczną, napędową całego procesu wychowawczego.

Wykład ( z I roku)

Gr. bios – życie

·         najbardziej podstawową siłą działającą w wychowaniu jest pęd życiowy do naturalnego, psychologicznego rozwoju organizmu. Pęd ten nazywamy BIOSEM

·         bios wyraża się w rozmachu życiowym, który może być od urodzenia bardzo silny, intensywny, odporny na czynniki stresowe, plastyczny czy też słaby i nikły

·         na siłę biosu składają się:

a)      dane wyposażenia dziedzicznego związane np. z rozdzieleniem się lub nie chromosomów, z prawidłowym działaniem enzymów, z zetknięciem się przeciwciał we krwi

b)      dziedziczne dyspozycje psychiczne np. dziedziczenie talentów, zdolności, upośledzeń

·         z biosem wiążą się wszelkie stany somatyczne i psychiczne w zakresie normalnych reakcji i ich zaburzeń

·         jego rozwój odbywa się niezależnie od naszej woli, stanowi fundamentalną siłę dynamiczną, napędową całego procesu wychowawczego

·         siła ta jest zawsze żywiołowa i ślepa, bo wynika z instynktu samozachowawczego i rozrodczego, z popędów i namiętności, wymaga ujęcia i pokierowania do właściwych celów

·         biometria – nauka dążąca do zmierzenia siły biosu w organizmie

9. ETOS (Kunowski)– (w pedagogice) to siła społeczna obyczajowości i moralności zbiorowej, urabiająca kształt biosu przy pomocy przymusu, nacisku, presji opinii publicznej, kontroli, satyry, sankcji karnych itp. form życia społecznego. Jego moc polega na poziomie moralności grup rodzinnych, szkolnych, zawodowych czy szerszych organizacji – narodowej i państwowej. Etos działa na bios przede wszystkim przez stwarzanie sytuacji wychowawczych w środowiskach społecznych, rodzinie, szkole, grupie koleżeńskiej, zawodowej itp. w której obowiązują określone wzorce postępowania, odgrywanie ról zgodnie z metodami społecznymi np. dobrego syna, ucznia, obywatela itd.

·         W sytuacjach wychowawczych wytwarza się poczucie powinności, obowiązku, odpowiedzialności w postępowaniu związanym z solidarnością grupową i upodobnieniem się przez naśladownictwo innych (konformizm np. mody)

·         W sytuacjach społecznych dzięki stosunkom grupowym i międzygrupowym kształtuje się etos pracy i zabawy, samorządu i zależności, stosunków między ludźmi i pomiędzy płciami, etos nauki, sztuki i kultury.

Etos jako działanie społeczne dojrzałych pokoleń na młodociane, tworzy łożysko dla naturalnego rozwoju jednostek, które mają się przystosować do ogólnego porządku współżycia społecznego, szczególnie zaś do jego poziomu moralnego, co razem stanowi socjalizację jednostki.

Nasze z ped. Ogólnej Kunowski

·         etos (proces socjalizacji) to obyczaj, przyzwyczajenie. Etos działa na bios przede wszystkim przez stwarzanie sytuacji wychowawczych w środowiskach społecznych, w rodzinie, szkole, grupie koleżeńskiej, zawodowej itp., w których obowiązują określone wzorce postępowania, odgrywanie ról zgodnie z metodami społecznymi.

Wykład:

Gr. ethos – obyczaj, przyzwyczajenie

·         jest to siła, która stara się pokierować biosem jednostki do własnych celów i podporządkować ją obowiązującym w danym zbiorowisku normom zwyczajowym, moralnym, estetycznym przy pomocy przymusu, nacisku, presji opinii publicznej, kontroli, satyry, sankcji karnych itp. form życia społecznego

·         etos działa na bios przede wszystkim przez stwarzanie sytuacji wychowawczych w środowiskach społecznych, w rodzinie, szkole, grupie koleżeńskiej, zawodowej itp., w których obowiązują określone wzorce postępowania

·         na skutek działania etosu w wychowaniu następuje tzw. DZIEDZICZENIE SPOŁECZNE LUB KULTUROWE, dzięki czemu jednostka przyswaja sobie dorobek kultury, przystępuje do wspólnoty grupowej tradycji, historii, języka, obyczaju, narodowości i staje się pełnoprawnym członkiem społeczności

·         dziedziczenie to jest nabywane drogą uczenia się przy pomocy mowy, pisma, druku, radia, obrazów filmowych czy telewizji

·         warunkiem normalnego przebiegu tej asymilacji i adaptacji jest zdrowie biosu, czyli brak zaburzeń i nienormalności

·         etos - społeczne oddziaływania pokolenia starszego na młodsze, które ma przygotować jednostki do życia w społeczeństwie, jest to zatem proces socjalizacji

10. AGOS (Kunowski)– to siła działania moralnego i umysłowego autorytetu wychowawców jako ludzi najlepszych danego społeczeństwa i środowiska, którzy powinni być „ludźmi dobrze wychowanymi”. Siła prowadząca agosu da się dzisiaj wymierzać przy pomocy odpowiednich skal określających oddziaływanie wychowawcze np. szkoły czy domu. Zależnie od swej wielkości może skutecznie przyczynić się do tego, że wychowanek wzniesie się ponad swoje popędy biosu i ponad przeciętność etosu grupowego, a to przez samoopanowanie siebie i przez kulturę duchową.

Psychoagogia – prowadzenie wzwyż – wychowawcy mają wyprowadzić wychowanka ze stanu natury i przeciętności do wyższej kultury, mają zbliżać go do ideału, doskonalić we wszechstronnym rozwoju, aby na tej drodze przekształcić także całe społeczeństwo.

WYKŁAD:

·         Agos (proces inkulturacji – wrastanie w kulturę) kieruje rozwojem wychowanka, podnosi i uszlachetnia młode pokolenie, wychowawca musi mieć autorytet aby pomóc wychowankowi rozwinąc jego osobowość.

Gr. ago – prowadzę

·         Agos jest to siła działania moralnego i umysłowego autorytetu wychowawców, jako ludzi najlepszych danego społeczeństwa i środowiska

·         siła prowadząca agosu da się wymierzyć przy pomocy odpowiednich skal, określających oddziaływanie wychowawcze np. szkoły czy domu. Zależnie od swojej wielkości może skutecznie przyczynić się do tego, że wychowanek wzniesie się ponad swoje popędy biosu i ponad przeciętność etosu grupowego

·         wychowawca ma wyprowadzić wychowanka ze stanu natury i przeciętności do wyższej kultury, ma zbliżać go do ideału, doskonalić we wszechstronnym rozwoju, aby na tej drodze przekształcić także całe społeczeństwo

·         w ten sposób agos wychowawców, kierujący rozwojem jednostki, stanowi trzecią siłę wychowania , podnosząc i uszlachetniając młode pokolenia, rozwijając je osobowo jako dojrzałe osobowości w procesie personalizacji

11. Los (Kunowski)

Jeden z dynamicznych składników wychowania; jest to element metafizyczny, nieprzewidywalny i ma wpływ na naszą osobowość. Jest siłą niezależną od nas, siła niewymierna nie dająca się przewidzieć wpływa "swoimi ciosami" albo "uśmiechami fortuny" na życie, jego rozwój i wychowanie każdego człowieka. Może być traktowana różnorodnie: fatalistycznie jako nieubłagany los przeznaczony nam, wobec którego jesteśmy bezradni; deterministycznie - człowiek ma możliwość wpływania na swój los; indeterministycznie gdy los pojmujemy jako działanie nieszczęśliwego przypadku a nie konieczności - stąd człowiek sam wybiera "Jestem kowalem własnego losu"

Wykład:

·         los (czynnik zewnętrzny, nie odtyczy wszystkich) to siła niezależna od nas, nadprzyrodzona. Niektórzy rozumieją, że jet to Bóg, inni jako fortunę.

            Los oddziaływuje na bios, etos i agos.

·         los jest siłą niewymierną i nie dająca się przewidzieć, decydująco wpływa swoimi ciosami lub uśmiechami fortuny ba życie, rozwój i wychowanie każdego człowieka. Pedagogika teoretyczna musi więc liczyć się w wychowaniu z działaniem losu, który narzuca nam rodziców, wyposażenie dziedziczne, układa koleje i warunki życia jako dolę szczęśliwą lub niedolę

·         teorie pedagogiczne często los absolutyzują, ponieważ los włada nami. Los-Absolut może być rozumiany:

a)      fatalistycznie jako „nieubłagalny los”, który jest nam przeznaczony i wobec, którego jesteśmy bezradni

b)      deterministycznie, gdyż los zależy od przyczynowego porządku świata i od praw rządzących rzeczywistością, dzięki czemu człowiek ma możliwość wpływania na swój los poprzez posłuszeństwo prawom natury

c)      indeterministycznie, gdy los pojmujemy jako działanie czystego przypadku , a nie konieczności

·         tylko dla chrześcijan los nie jest absolutem, gdyż los ludzi znajduje się w rękach Boga

·         los w praktyce życiowej nie jest raz na zawsze ustabilizowany, lecz bywa zmienna, przy tym zmienność fortuny może być nieoczekiwana, ale najczęściej jest spowodowana działaniem ludzi à człowiek jest kowalem swojego losu (przy czym stanowisko chrześcijańskie wyraża się tutaj wszelkimi modlitwami, prośbami do Boga)

·         SPOTKANIE jest głównym zdarzeniem losowym i dotyczy przede wszystkim spotkania z prawdziwym człowiekiem, który wskaże cel życia, porwie za sobą ( chrześcijaństwo przygotowuje do spotkania z Bogiem)

·         pedagogika współczesna przygotowuje wychowanka do spotkania z losem szczęśliwym i nieszczęśliwym oraz do spotkania na swojej drodze Tego, który trzyma los wszystkich ludzi

12. Socjalistyczny system wychowania (Kunowski)

Socjalistyczny system wychowania

W drugiej połowie XIX wieku ruch robotniczy, w celu podniesienia poziomu kultury wśród mas robotniczych oraz w celu odpowiedniego przygotowania przywódców partyjnych, rozwinął działalność w zakresie prac oświatowych. Pierwsze tego typu działania miały miejsce w Anglii.

Największy wpływ na rozwój idei wychowania socjalistycznego miał Włodzimierz Lenin, który w 1903 roku opracował program oświaty wprowadzający następujące zasady:

- wprowadził bezpłatną naukę w języku ojczystym

- cerkwie zostały oddzielone od państwa i szkoły

- obowiązkowe nauczanie do 16 roku życia

- zakaz pracy do 16 roku życia

- stypendia państwowe

- żłobki przyfabryczne itd.

Lenin równie...