technologia dezodorantow.doc

TECHNOLOGIA DEZODORANTÓW

Środki higieny osobistej należą do najczęściej używanych kosmetyków. Podstawowym celem ich stosowania jest zapewnienie użytkownikom przez długi okres czasu przyjemnej świeżości. Oprócz preparatów myjących, do grupy tej można zaliczyć również dezodoranty i antyperspiranty, których zadaniem jest neutralizowanie skutków związanych z procesem pocenia się.

Zjawisko to jest normalną funkcją fizjologiczną naszego organizmu i polega na dyfuzji poprzez powierzchnię naskórka pary wodnej z głębszych warstw skóry. Skóra bowiem pełni oprócz funkcji ochronnej, także rolę organu wydzielniczego. Organizm ludzki wydala dziennie ponad dwa litry płynów, z czego część usuwana jest właśnie przez skórę. Istotną rolę w tym procesie odgrywają gruczoły potowe, w których występują dwa rodzaje - ekrynowe i apokrynowe.

Sam pot jest prawie bezzapachowy i jeżeli nie jest wydzielany zbyt obficie, na ogół nie sprawia większego kłopotu. Nieprzyjemny zapach pojawia się na skutek jego rozkładu, wywołanego przez mikroorganizmy. Niestety, do tego procesu dochodzi dość szybko, szczególnie w okresach, kiedy na dworze robi się ciepło, czyli latem. Problem ten może być całkowicie wyeliminowany przez odpowiednie działania antybakteryjne. Dobrym rozwiązaniem stają się dezodoranty, które produkowane są właśnie z myślą o zapewnieniu uczucia świeżości i czystości.

              DEZODORANTY SA TO SRODKI CHEMICZNE neutralizujące nieprzyjemny zapach wydzielanego potu. Często są one mylone ze środkami przeciwpotowymi, jednak różnica  polega na tym, że te ostatnie są ogólno dostępnymi lekami zmniejszającymi wydzielanie potu, natomiast dezodoranty wpływają jedynie na zapach. Wobec tego  środek przeciwpotowy jest dezodorantem, lecz nie każdy dezodorant jest środkiem przeciwpotowym. Kosmetyk może być stosowany jako przeciwpotowy jeżeli powoduje statystycznie istotne obniżenie ilości wydzielanego potu co najmniej o 20%.

Dezodoranty możemy podzielić na:

a) Preparaty dezodoryzujące,

b) Antyperspiranty.

Preparaty dezodoryzujące należą do kosmetyków, które tylko ograniczają rozwój bakterii, natomiast nie hamują wydzielania potu. Zazwyczaj ich działanie jest krótkotrwałe i ogranicza się do kilku godzin. Klasycznych, zapachowych dezodorantów powinny używać osoby, które pocą się umiarkowanie. Jednak i u nich w pewnych momentach życia może pojawić się problem, który normalnie ich nie dotyczy. Najprostszym rozwiązaniem zaistniałego problemu mogłaby być możliwość zmycia ciała, a zatem i potu. Wiadomo jednak, że niewiele osób na taki komfort w ciągu dnia może sobie pozwolić. Alternatywnym rozwiązaniem w tego typu sytuacji stają się zatem środki, które nie tylko maskują zapach, ale także powodują ograniczenie działania gruczołów potowych, czyli tzw. antyperspiranty. Antyperspiranty działają sciągająco na skórę, co powoduje zaciskanie kanalików gruczołów potowych. Czas działania antyperspirantu jest znacznie dłuższy niż dezodorantu. Efekt jego aplikacji jest widoczny nawet do kilkunastu godzin. Można go zatem zastosować tylko jeden raz w ciągu dnia, najlepiej po porannej kąpieli, która powinna być zakończona chłodnym prysznicem dodatkowo zwężającym ujścia gruczołów łojowych.
 

Dezodoranty w pierwszej formie były nanoszone na ciało za pomocą palców, później za pomocą wacika, aż do pojawienia się opakowań ułatwiających ich aplikację.

Opakowania te możemy podzielić na 3 typy:

a) Roll-on butelka szklana z obracającą się kulką

b) Aerozole

c) Sztyfty- kremy i żele

              Roll - on  jest najczęściej spotykaną formą antyperspirantów. Opakowanie tych preparatów ma kształt buteleczki, w której znajduje się substancja antyperspiracyjna mająca postać płynną. Na końcu buteleczki umieszczona jest kulka umożliwiająca aplikację substancji na powierzchni ciała. Antyperspiranty w formie roll - on mogą być oparte na bazie wodnej, alkoholowej, bądź silikonowe. Ponadto mogą mieć formę roztworów klarownych lub zawiesiny -emulsji.

Aerozole to układ koloidowy, w którym ośrodkiem dyspersyjnym jest powietrze (gaz) a fazą rozproszoną ciało stałe lub ciekłe o dużym stopniu rozdrobnienia. Najważniejszym składnikiem jest gaz pędny, który musi być zgodny z preparatem, nie może reagować z pojemnikiem i nie może być toksyczny. Najczęściej stosuje się dwufazowe aerozole- preparat jest rozpuszczony w gazie.

Wśród aerozoli wyróżnia się:

1) aerozole powierzchniowe – w formie wilgotnych mgieł (lakiery do włosów, dezodoranty, perfumy)

2) aerozole suspensyjne, pudrowe- zawiesina koloidalna pudru w płynnej fazie gazowej.

3) aerozole piankowe- płynne emulsje O/W

W latach 60-tych XX w. wprowadzono w szerokim zakresie preparaty aerozolowe na bazie freonów takich jak:

- Trichlorofluorometan- Freon 11; CFCl3,

- Dichlorodifluorometan- Freon 12;  CF2Cl2,

-Dichlorotetrafluoroetan- Freon 114; C2Cl2F4.

Masowa produkcja aerozoli zdaniem naukowców spowodowała przedostanie się do atmosfery dużej ilości freonu, który działał niszcząco na środowisko (dziura ozonowa), rozpoczęto poszukiwania alternatywnych gazów i obecnie stosuje się nasycone węglowodory alifatyczne jak np. izobutan, który jest niepalny i może zastąpić Freon 11/12

Prócz produktu rozpylanego istotną częścią składową aerozoli jest preparat za pomocą, którego następuje rozpylenie tzw. propelent, który jest albo skroplonym gazem parującym w warunkach ciśnienia atmosferycznego, albo ściśliwym gazem lub też mieszaniną gazu skroplonego i gazu ściśliwego. Gaz ten dostarcza energii niezbędnej do opróżnienia opakowania. Używane do tego celu gazy muszą być chemicznie obojętne w stosunku do opakowania i wszystkich składników preparatu, obojętne farmakologicznie, bezwonne, bezbarwne, nietoksyczne, niedrażniące. Większość aerozoli zawierających skroplone gazy stanowi układ dwufazowy. Ma to miejsce wówczas gdy substancja aktywna jest rozpuszczona w fazie ciekłej gazu wytłaczającego. Drugą fazę tworzą pary skroplonego gazu i lotnych rozpuszczalników organicznych. Do tego rodzaju propelentów należą: fluorowane węglowodory; nową generacje tej grupy gazów stanowią bezpieczniejsze dla warstwy ozonowej wodorofluorowęglowodory, np. tetrafluoroetan, propan, butan, eter dimetylowy.         

Przy rozpylaniu preparatu czynnego, część płynnego propylenu w postaci kropelek równocześnie z rozpylanym związkiem może osiadać na skórze i powodować nierównomierne rozkładanie się związku, zmiany jego właściwości; nadmierne  ochłodzenie skóry. Aby zapobiec tym efektom wprowadza się propelenty w formie żeli, z których nie powstają krople gazu. W skład tych preparatów wchodzą skroplone propelenty oraz sole metali z niższymi kwasami tłuszczowymi lub niższe kwasy tłuszczowe.

Sztyft jest dobrym sposobem aplikacji kosmetyku. Sztyfty dezodorujące są wodnymi roztworami glikolu propylenowego i zestalane z mydłem, zwykle ze stearynianem sodu. Oprócz emolientów zawierają także woski nadające im odpowiednią wartość oraz silikony ułatwiające rozprowadzanie.

SUBSTANCJE CZYNNE ZAWARTE W:

A) DEZODORANTACH

- Triclosan w ilości 0,1-0,3 %

- Chloroheksydyna i jej sole (glukonian, dioctan, dichlorowodorek) w ilości do 0,3 %

- Cytrynian trójetylowy z antyutleniaczem

SĄ TO SUBSTANCE O DZIAŁANIU BAKTERIOSTATYCZNYM

- Ekstrakty roślinne, w których wyróżniamy:

a) Dąb szypułkowy- ekstrakt z kory dębu zawiera garbniki które działają sciągająco i bakteriobójczo

b) Szałwia lekarska- wyciąg z liści zawiera garbniki, działa  sciągająco hamuje wydzielanie potu

B) ANTYPERSPIRANTACH

- Chlorowodorotlenek glinowocyrkonowy [AlxZr(OH)yClz]

- Chloroglicynian w ilości do 20%

- Chlorowodorek glinowy [Al2(OH)5Cl] oraz jego pochodne z kwasem mlekowym lub alantoiną

- Ekstrakty roślinne

Przykładowy skład antyperspirantu w sztyfcie

Przykładowa receptura antyperspirantu w sztyfcie na 100g produktu:

FAZA 1

- alkohol stearynowy                            20,0 g

-  Cosmowax                                          7,0 g

FAZA 2

- Chlorowodorek glinowy              20,0 g

FAZA 3

- Cyclomethicone                            50,0

FAZA 4

- Talk                                                        1,0 g

- Silica                                          1,0 g

FAZA 5

- Kompozycja zapachowa               1,0 g

Fazę 1 stopić do temp 65 st.,  Cyclomethicone ogrzać do 65 stopni i zmieszać z fazą 1, następnie dodać fazę 2, mieszać przez 5 minut, dodać talk i mieszać przez 5 minut, dodać silica i mieszać przez 5 minut, pod koniec dodać kompozycje zapachową. Całość wolno mieszać i ochłodzić do temp. 50- 55 st. Cel poczym rozlewać do opakowania.

Przykładowy skład Dezodorantu  w sztyfcie