taktyka_czarna_walka_z_terrorem.pdf
(
176 KB
)
Pobierz
315231785 UNPDF
STRATEGIA I TAKTYKA TERRORYSTÓW
opracował:
Michał Piekarski
ARTYKUŁ JEST WŁASNOŚCIĄ
DOLNOŚLĄSKIEGO OŚRODKA STUDIÓW STRATEGICZNYCH,
GDZIE ZOSTAŁ
OPUBLIKOWANY PO RAZ PIERWSZY. KOPIOWANIE BEZ ZGODY AUTORÓW ZABRONIONE.
Terroryzm jest jednym z największych problemów współczesnego świata. Aby móc skutecznie zwalczać to zagrożenie ,
niezbędne jest poznanie celów działalności terrorystycznej oraz środków stosowanych do ich osiągnięcia. Celem niniejszej pracy
jest przedstawienie strategii i taktyki terrorystów. Analiza tego zagadnienia ma na celu pomoc w zrozumieniu zjawiska terroryzmu,
co z kolei jest warunkiem niezbędnym do skutecznego radzenia sobie z tym zagrożeniem.
Praca ta ma na celu przedstawienie zagadnienia strategii i taktyki terrorystów, w sposób redukcjonistyczny, sprowadzający
zagadnienie działań terrorystycznych do pewnych, wspólnych dla całości zjawiska zagadnień.
Oczywiście, podstawowym problemem jest tu zdefiniowanie samego zjawiska terroryzmu.
Faktem jest, że do tej pory podjęto wiele prób zdefiniowania terroryzmu, a mimo to nie istnieje jedna, powszechnie
uznawana definicja tego zjawiska. Faktem jest również, że można wskazać elementy wspólne dla większości tych definicji, i w
oparciu o nie stworzyć jedną. Metodę ta zastosowali w r. 1988 Alex Schmid i Albert Jongman. Dokonali oni statystycznej analizy
109 definicji terroryzmu, i stwierdzili , że najczęściej występujące elementy to
∙ Przemoc/siła – 83,5%
∙ Polityczny (atrybut zjawiska) – 65%
∙ Strach – 51%
∙ Groźby – 47%
∙ Efekt psychologiczny – 41,5%
∙ Istnienie rozbieżności miedzy celem a ofiarą – 37,5%
∙ Działanie planowe, celowe, systematyczne, zorganizowane – 32%
∙ Metody walki, strategii, taktyki – 30, 5%
[1]
Problemem jest tu to, że są to cechy które można przypisać nie tyko terroryzmowi. Na przykład bombardowanie atomowe
Japonii w 1945r wykazuje wszystkie te cechy, a terroryzmem nie było. Podobnie nie wszystkie
ww. elementy da się przypisać wszystkim atakom terrorystycznym – na przykład zamachy 11.09 nie spełniają warunku
rozbieżności miedzy celem a ofiarą, podobnie nie występował element groźby. Bez zastrzeżeń można przyjąć , że terroryzm jest :
związany z użyciem przemocy, polityczny, wiąże się ze strachem i efektem psychologicznym, jest działaniem planowym i jest
metodą walki .
Opierając się na tych czterech cechach możemy bez trudu stwierdzić, co terroryzmem na pewno nie jest. Nie są nim więc
działania nie związane z użyciem przemocy, niepolityczne, nie mające na celu osiągnięcia efektów psychologicznych, nie będące
działaniami planowymi i celowymi (przemoc dla samej przemocy). W dalszym ciągu terroryzm mieści się w wachlarzu wielu
zachowań i zjawisk : od dużej części działań wojennych (podejmowanych z myślą o efekcie psychologicznym) po takie zjawiska
jak rewolucja czy rewolta. Aby zbliżyć się bardziej do definicji terroryzmu należy stwierdzić kto i przeciwko komu stosuje
terroryzm.
Terroryzm jest powszechnie interpretowany jako broń słabych. Często zresztą sami terroryści wskazują na fakt, że nie
mając innych wg nich środków, uciekają się do terroryzmu. Sami zresztą unikają nazywania się terrorystami, ale określają się
jako bojownicy o wolność lub inną słuszną sprawę. To kto stosuje terroryzm jest jednym z podstawowych elementów,
odróżniających go od innych form przemocy politycznej. Atrybutem terroryzmu jest stosowanie go przez grupy inne niż państwo, z
reguły zakamuflowane ( w sensie personaliów, miejsca pobytu itp. członków tej grupy). Jeżeli terroryzm stosuje państwo , jest to
działalność tak prowadzona, aby nie była łączona z danym państwem i jego władzami (np. działania Izraela w stosunku do
organizacji „Czarny Wrzesień” po zamachu w Monachium w 1972r.). Terrorystami nie byli więc na przykład alianccy lotnicy, którzy
w 1945r zrównali z ziemią Drezno, czy też żołnierze niemieccy niszczący rok wcześniej Warszawę – te działania nie są
terroryzmem ale zbrodniami wojennymi, gdyż dopuściły się ich formacje państwowe, otwarcie wykonujące polecenia swoich
dowódców w czasie wojny.
Z drugiej strony mamy do czynienia z ofiarami. Terroryzm wyróżnia się tym, że ofiarami są osoby , których atakowanie jest
według prawa międzynarodowego nielegalne. Oznacza to takie sytuacje jak:
∙ Rozmyślne atakowanie osób cywilnych (niewalczących)
∙ Branie zakładników, pozbawianie ich życia lub grożenie tym
∙ Atakowanie osób chronionych przez prawo międzynarodowe (np. dyplomaci)
∙ Atakowanie celów neutralnych/na terytorium neutralnym
Specyficzna sytuacja jest atakowanie personelu wojskowego. Departament Stanu USA określa jako terroryzm atakowanie również
żołnierzy, w sytuacji gdy jest on nieuzbrojony lub poza służbą. Budzi to kontrowersje, gdyż w strefach konfliktów zbrojnych
wojskowi również przebywają poza służbą. Więc czy np. atak na bazę USA w Iraku, w trakcie którego zginęli/zostali ranni
żołnierze będący np. pacjentami szpitala polowego byłby aktem terrorystycznym? Nie. Należy uznać za terroryzm raczej ataki na
personel wojskowy (nieistotne : uzbrojony/nieuzbrojony) poza strefą, w której toczą się działania zbrojne.
Poważne kontrowersje wynikają na tle rozróżnienia : partyzant czy terrorysta? Odpowiedź na to jest trudna, ale w tym przypadku
decydujące jest kryterium celu jaki został zaatakowany. Zasadnicza różnica między partyzantem a terrorystą polega właśnie na
tym, ze partyzant przestrzega prawa międzynarodowego, w kwestii celów jakie są atakowane. Dlatego też proponuję
wprowadzenie , na użytek niniejszej pracy, roboczej definicji terroryzmu. Według niej terroryzm jest nielegalną działalnością,
mającą na celu osiągnięcie określonych celów politycznych, poprzez użycie lub grożenie użyciem siły w sposób mający wywrzeć
wpływ na opinię publiczną , krajową lub/i międzynarodową, a prowadzoną przez grupy niepaństwowe, lub też ukrywające swoje
powiązania z państwem lub państwami.
Teraz należy przejść do przedstawienia strategii terrorystów.
Pojecie strategii oznacza tą część sztuki wojennej , która określa cel i sposób prowadzenia działań wojennych. W
odniesieniu do terrorystów strategia oznacza : decyzję o rozpoczęciu lub nie walki zbrojnej, cel ostateczny terrorystów, sposób
jego osiągnięcia oraz określenie aktualnych i potencjalnych wrogów i sojuszników.
Terroryzm jest bardzo zróżnicowanym zagadnieniem, jednak możliwe jest wskazanie cech wspólnych w strategii
wszystkich grup terrorystycznych. Jak już wcześniej zostało wskazane, terroryzm jest forma przemocy politycznej, i jest w
politologii zaliczany do tzw. niekonwencjonalnej partycypacji politycznej. Niekonwencjonalna partycypacja polityczna może
przybierać rozmaite formy, a wspólnym mianownikiem dla nich jest sięganie po inne niż przewidziane przez prawo sposoby
wpływania na decyzje rządzących. Zatem, należy na wstępie ocenić jakie są powody po sięgnięcia po środki pozaprawne
(przemoc) i dlaczego stosujący te środki stosuje te środki akurat w formie terroryzmu.
Sięgnięcie po środki pozaprawne może być skutkiem jednej, kilku lub wszystkich z poniższych trzech sytuacji:
1) Nieskuteczności środków legalnych (np. procedur demokratycznych) z punktu widzenia danej grupy.
2) Niemożliwości wykorzystania legalnych metod działania
3) Odrzucenia metod legalnych w ogóle(np. z powodu przyjętych założeń ideologicznych)
W przypadku grup terrorystycznych, zwykle mamy do czynienia z przypadkami 2) i 3) Sytuacja 1) występuje rzadziej i jest
bardziej typowa dla innych form niekonwencjonalnej partycypacji politycznej (strajki, bojkot, bierny opór). Przypadek ten jednak
często zachodzi jednocześnie z 2). Takie były na przykład korzenie terroryzmu palestyńskiego, molukańskiego czy baskijskiego.
Czynnikami czyniącymi środki legalne nieskutecznymi są z reguły :
Skrajny program bądź ideologia danej grupy, uniemożliwiający pozyskanie odpowiednio dużej liczby zwolenników lub
wyborców.(zwłaszcza w ustabilizowanym systemie demokratycznym)
Niesprzyjający wpływ otoczenia (np. autorytarny bądź totalitarny system polityczny co utrudnia lub uniemożliwia
swobodną ekspresję poglądów oraz artykulację interesów poszczególnych grup, co z kolei skutkuje radykalizacja tych
grup).
Niezwracanie uwagi przez opinie publiczną na sprawę, o którą walczą terroryści ( użycie przemocy ma na celu
zwrócenie na siebie uwagi),
Często mamy też do czynienia z sytuacją 3). Wówczas środki pozaprawne są odrzucane nie dlatego , że są one nieskuteczne
lub niemożliwe do wykorzystania, ale dlatego że odrzuca się je wraz z systemem politycznym , który je stworzył. Jest to
charakterystyczne dla grup motywowanych religijnie, różnego rodzaju sekt itp.(jak Aum). Ponadto, cele tych grup mogą być w
ogóle irracjonalne, co tym bardziej powoduje , że legalne metody działania są dla nich niezbyt przydatne (chociaż np. Aum
próbowała brać udział w wyborach parlamentarnych).
Oprócz czynników polityczno – ideologicznych mamy także do czynienia z czynnikami o charakterze operacyjnym. One decydują
dlaczego użycie przemocy przybiera formę właśnie terroryzmu. Mamy tu do czynienia z takimi elementami jak :
Siły własne terrorystów oraz potencjał ich zaplecza (politycznego, logistycznego itp.)
Siły własne i potencjał zaplecza nieprzyjaciela
Środowisko w jakim będzie stosowana przemoc (sytuacja społeczna, ekonomiczna, polityczna, a także warunki
naturalne, położenie geograficzne obszaru działań itp.).
Terroryzm często jest opisywany jako „broń słabych”. Jest to stwierdzenie w dużej mierze prawdziwe. Grupy
terrorystyczne są nieliczne. Zachodnioeuropejskie grupy skrajnej lewicy liczyły nie więcej niż kilkudziesięciu członków, na
przykład te do dziś istniejące : hiszpańska GRAPO – „mniej niż dwudziestu”
[2]
, grecka włoskie Antyimperialistyczne Komórki
Terytorialne – około dwudziestu, jedynie siłę baskijskiej ETA ocenia się na „kilkuset” (ale może liczyć na większe poparcie niż
poprzednie dwie). Do podanych liczb należy dodać krąg sympatyków i członków wspierających , liczący z reguły kilkakrotnie
więcej osób. Inne organizacje są większe, na przykład AlKaida ma prawdopodobnie kilka tysięcy członków, ale ta organizacja
działa na skalę ogólnoświatową. Jak więc widać, siły terrorystów są nieporównywalne z siłami jakimi dysponuje państwo lub
całe ugrupowania państw. Ponadto terroryści z reguły nie posiadają własnego terytorium (przynajmniej w początkowej fazie
działań), co powoduje że nie mają do dyspozycji względnie bezpiecznego miejsca, w którym możliwe jest usytuowanie
infrastruktury logistycznej, szkoleniowej, dowodzenia. Dlatego też stosowanie metod walki typowych dla regularnych sił
zbrojnych jest niemożliwe. Jedynym wyjściem jest prowadzenie działań o charakterze nieregularnym, a wiec podobnych do
działań partyzanckich. Różnica między terroryzmem a działaniami partyzanckimi polega jednak na tym, że partyzant dąży do
przejęcia kontroli, choćby przejściowej, nad określonym terytorium, i jest to wyraźne od początku rozpoczęcia działań
partyzanckich. Terrorysta natomiast dąży do uzyskania kontroli nad jakimś obszarem dopiero w dalszym okresie swojej
działalności. Podstawowym źródłem tej różnicy są warunki geograficzno społeczne rejonu działań. Działalność partyzancka
wymaga istnienia trudnodostępnych obszarów, umożliwiających bytowanie oddziałów partyzanckich, utrudniających ich
zwalczanie, a także zamieszkiwanych przez przychylną partyzantom ludność. Takimi obszarami są : rozległe kompleksy
leśne, tereny górzyste lub podmokłe.
wymaga istnienia trudnodostępnych obszarów, umożliwiających bytowanie oddziałów partyzanckich, utrudniających ich
zwalczanie, a także zamieszkiwanych przez przychylną partyzantom ludność. Takimi obszarami są : rozległe kompleksy
leśne, tereny górzyste lub podmokłe.
Brak takich obszarów oznacza konieczność stosowania innej strategii. Ugrupowanie nieliczne, niedysponujące własnym
terytorium, działające w imię skrajnej ideologii lub mało znanej sprawy, musi działać inaczej. Musi zaadoptować się do
istniejących warunków, tworząc podziemne struktury bojowe, logistyczne, wywiadowcze i propagandowe. Inaczej niż
partyzanci walczący o terytorium, terroryści walczą o rozgłos, dzięki któremu ich sprawa stanie się znana, pozyskają poparcie
dla tej sprawy, uda im się osiągnąć jakiś cel dyktowany przez ich program polityczny.
W skali strategicznej, skutki tego są następujące :
Prowadzenie działań przede wszystkim na obszarach zurbanizowanych, z powodu łatwości ukrywania się na tych
terenach i obecności tam wielu atrakcyjnych dla terrorystów celów (ważne osoby, instytucje, duże zgromadzenia
ludności).
Tworzenie sieci konspiracyjnych, nierzadko bardzo rozległych, mających na celu wszechstronne wsparcie
prowadzonych działań („bezpieczne lokale”, ukryte magazyny broni, kanały pozyskiwania broni, pieniędzy i informacji).
Rezygnacja z przestrzegania prawa międzynarodowego konfliktów zbrojnych, poprzez nieużywane mundurów lub oznak
rozpoznawczych. Oznacza to także rezygnację z ochrony prawnej przewidzianej przez prawo międzynarodowe.
Używanie siły w sposób możliwie spektakularny, mający zwrócić uwagę opinii publicznej i wywołać pożądany przez
terrorystów efekt.
Nie przestrzeganie prawa międzynarodowego również w zakresie atakowanych celów (atrakcyjne dla terrorystów cele
są często chronione przez prawo międzynarodowe).
Z przedstawionych wyżej skutków, warte głębszego omówienia są trzy aspekty : działalności terrorystycznej w miastach,
tworzenia sieci konspiracyjnych, oraz celów, jakim służy użycie siły przez terrorystów.
Jak już zostało wspomniane wcześniej, prowadzenie działań w miastach ma liczne zalety. Przede wszystkim, miasto
oznacza anonimowość, łatwość wtopienia się w tłum. Dzięki temu możliwa jest działalność terrorystów w środowisku obojętnym
lub wrogim, co jest praktycznie niemożliwe na terenach wiejskich, gdzie lokalne społeczności są małe a każda działalność
konspiracyjna jest w dłuższym przedziale czasu niemożliwa do ukrycia. Dlatego też zasada głoszona przez Ho Chi Minha , że
„partyzant musi mieć gdzie pływać, czyli dysponować poparciem miejscowej ludności” jest prawdziwa w stosunku do wsi, ale w
odniesieniu do miasta prawdziwa jest tylko jej pierwsza część. Możliwość swobodnego (niezwracającego uwagi otoczenia)
przemieszczania się,komunikowania się, wynajmowania bądź kupowania nieruchomości, powoduje, że poparcie miejscowej
ludności nie jest potrzebne do działania.
Kolejnym elementem są atrakcyjne cele które znajdują się w miastach. Miasta, zwłaszcza stołeczne to siedziby urzędów
państwowych, dowództw sił wojska i policji, przedstawicielstw dyplomatycznych i konsularnych itd. Miasta to także węzły
komunikacyjne i ważne ośrodki gospodarcze, a także siedziby redakcji ważnych gazet i innych mediów, co ułatwia
wykorzystywanie mediów do prezentowania własnej sprawy (wydarzenia w stolicy maja większą szansę na trafienie do mediów niż
wydarzenia z prowincji). Miasto jako cel dla terrorystów jest atrakcyjne także dlatego, że znajduje się tam duża liczba ludności , a
miejsca w których gromadzą się ludzie mogą być dla terrorystów szczególnie atrakcyjnym celem (w odróżnieniu od np. komendy
policji, ludzie w centrum handlowym nie odpowiedzą ogniem na atak). Ponadto infrastruktura niezbędna do prawidłowego
funkcjonowania organizmu miasta jest wrażliwa na atak (sieci energetyczne, wodociągowe, gazociągowe, środki transportu
publicznego) który może przynieść duże efekty przy niskim stopniu ryzyka. W krajach Trzeciego Świata działania w miastach
mają jeszcze jedna zaletę. W związku z dużym nasileniem ruchów migracyjnych na kierunku z wsi do miast, populacja w
miastach rośnie. Wzrost ten dotyczy przede wszystkim dzielnic biedy. Ponadto rośnie także udział ludzi młodych w populacji.
Wraz z zerwaniem tradycyjnych więzi społecznych, otwiera to pole do działalności radykalnych organizacji, w tym także grup
terrorystycznych.
Wobec przybierającego na sile podziału Północ – Południe, pojawia się jeszcze inny aspekt działań terrorystycznych w
miastach. Jest nim przenoszenie konfliktów z Południa na Północ, właśnie do miast Północy. Wiąże się to z następującymi
czynnikami :
Państwa Północy są często stroną w konfliktach dotyczących Południa.
Zamachy terrorystyczne w krajach Północy skutkują szerszym nagłośnieniem sprawy w imię której walczą terroryści.
Globalne ruchy migracyjne mogą skutkować przenoszeniem konfliktów miedzy społecznościami Południa do skupisk
emigrantów na Północy.
Pierwszy czynnik jest widoczny na przykład w działaniach terrorystów islamskich, atakujących USA, które przez
terrorystów uznane zostały za „wielkiego szatana”, który popiera Izrael i „walczy z Islamem”, a także w akcjach odwetowych
prowadzonych przeciwko USA w końcu lat 1980 przez Japońską Armię Czerwoną (alias Antyimperialistyczne Brygady
Międzynarodowe) na zlecenie Muammara Kadafiego.
Czynnik drugi był widoczny w ataku terrorystycznym w czasie Olimpiady w Monachium w 1972r. , a także w innych
akcjach terrorystów palestyńskich na Zachodzie w latach 1968 – 1972.
Czynnik trzeci (wraz z drugim) był widoczny w ekspansji działalności kurdyjskiej organizacji PKK na terenie Niemiec, w
oparciu o kurdyjskich emigrantów w RFN.
Tworzenie sieci konspiracyjnych to kolejny element istotny w działaniach terrorystycznych. Sieci te niewiele różnią się od
tych , jakie są tworzone w czasie działań wywiadowczych oraz specjalnych. Ich tworzenie ma na celu wszechstronne
zabezpieczanie potrzeb grupy terrorystycznej aby zdołała ona przetrwać i skutecznie działać. Oznacza to :
1) Stworzenie struktur bojowych , zajmujących się bezpośrednio działaniami terrorystycznymi.
2) Stworzenie struktur logistycznych, pozwalających na skuteczne działanie elementom bojowym. Zajmują się one :
pozyskiwaniem i przechowywaniem broni, amunicji, materiałów wybuchowych, i innych środków niezbędnych do
walki. Zapewniają one także lokale konspiracyjne, pomoc medyczną i dopływ środków finansowych.
walki. Zapewniają one także lokale konspiracyjne, pomoc medyczną i dopływ środków finansowych.
3) Zorganizowanie sieci wywiadowczych, pozwalających na zbieranie danych o przeciwniku i umożliwiających
prowadzenie skutecznych działań. Ponadto niezbędne jest zabezpieczenie organizacji przed penetracją przez służby
wywiadowcze.
4) Zorganizowanie struktur propagandowych, pozwalających na uzyskanie odpowiedniego oddźwięku medialnego
prowadzonych działań.
5) Stworzenie struktur dowodzenia. Z reguły służą one jednocześnie kierowaniu walką zbrojną i wszystkimi wyżej
wymienionymi strukturami, oraz są ośrodkiem kierowania politycznego całej grupy terrorystycznej.
Każda grupa terrorystyczna różni się od innych. W związku z tym, ich struktury wewnętrzne również różnią się między sobą.
Zawsze jednak możliwe jest wskazanie wyżej wymienionych pięciu elementów jej struktury. W przypadku niemieckiej RAF, na
przykład mamy do czynienia ze strukturą koncentryczna : wąska grupa czynnych terrorystów (tzw. „twardy rdzeń”) który
wykonywał zadania z zakresów 1) i 5) (a częściowo także innych, zwłaszcza 3) i 4), „drugi krąg” aktywistów (zajmujących się
logistyką) oraz „trzeci krąg” – czyli sympatyków. Włoskie Czerwone Brygady dzieliły się natomiast na „fronty” : „pracy
masowej” (propagandowo – werbunkowy), „logistyczny” i „militarny” (bojowy).
[3]
Nieco odmienna sytuacja panuje w grupach terrorystycznych zbudowanych w oparciu o luźne struktury (nazywane też
strukturami „komórkowymi” lub też zasadą „leaderless resistance” ). W tych grupach, organizacja nie ma charakteru
hierarchicznego, ale „sieciowy”
[4]
. Mamy do czynienia z wieloma grupami, mniej lub bardziej licznymi (a nawet pojednyńczymi
osobami), które łączy wspólna ideologia, ale powiązania organizacyjne są luźne. Mniejsza jest rola dowództwa, które
odpowiedzialne jest raczej za ogólną koncepcję strategiczną niż za planowanie i wspieranie konkretnych działań. Podział według
poszczególnych zakresów działania następuje na szczeblu danej grupy (komórki). Przykładem właśnie takiej formy organizacji
grupy terrorystycznej jest AlKaida.
Warto jeszcze nieco szerzej omówić problematykę działalności organizacji terrorystycznej na płaszczyźnie wywiadowczej oraz
bojowej.
Na płaszczyźnie wywiadowczej, grupa terrorystyczna zainteresowana jest informacjami dotyczącymi :
1) Ogólnej sytuacji przeciwnika : sytuacja polityczna, ekonomiczna, społeczna państwa będącego celem terrorystów.
2) Poglądów, ocen, planów i zamierzeń władz dotyczących kwestii o którą walczą terroryści
3) Możliwych i potencjalnych celów dla terrorystów – osoby, instytucje, obiekty
4) Działań władz w stosunku do terrorystów – zwłaszcza prób infiltracji grupy przez policję.
Praktycznie wszystkie informacje dotyczące sytuacji ogólnej państwa – celu, są możliwe do pozyskania (w państwach
demokratycznych) poprzez jawne źródła informacji (prasa, książki, media elektroniczne, Internet – tzw. „biały wywiad”). Podobnie
jest z punktami 2) oraz 3) jednak część informacji dotyczących tych zagadnień może być niedostępna poprzez otwarte źródła.
Niewiele danych dotyczących punktu 4) można uzyskać ze źródeł jawnych.
Pozyskiwanie informacji niejawnych przez grupy terrorystyczne może odbywać się przede wszystkim poprzez rozpoznanie
osobowe (HUMINT). Nie wymaga ono dużych nakładów finansowych, ani zaawansowanego sprzętu. Rozpoznanie osobowe jest
przeprowadzane w podobny sposób, jak w działaniach innych organizacji wywiadowczych. Ograniczone rozmiary tej pracy
uniemożliwiają przedstawienie tego zagadnienia w sposób wyczerpujący, dlatego też odnotujmy podstawowe formy rozpoznania
osobowego w działaniach terrorystów :
a) prowadzenie obserwacji potencjalnych celów
b) werbowanie agentów (zbierających informacje oraz pomocniczych)
c) przenikanie członków organizacji terrorystycznych do interesujących ich miejsc (np. potencjalnych celów).
d) prowadzenie działań kontrwywiadowczych (np. zabezpieczających przed obserwacją )
Rozpoznanie poprzez środki techniczne jest ograniczone przez możliwości terrorystów. Nie są oni w stanie rozwinąć np.
rozpoznania satelitarnego czy radioelektronicznego na dużą skalę , dlatego też są oni zmuszeni do stosowania prostszych i
łatwiej dostępnych (co nie znaczy, że mniej skutecznych). Metody te to m.in :
a) umieszczanie urządzeń podsłuchowych w miejscach interesujących terrorystów (np. celu przyszłego ataku)
b) podsłuchiwanie interesujących terrorystów środków łączności (np. łączności radiowej sił policyjnych)
c) stosowanie włamań do systemów informatycznych (hacking) w celu pozyskania potrzebnych informacji.
Są to tylko niektóre z możliwych do zastosowania przez terrorystów metod zbierania informacji. Należy zakładać, że
pomysłowość terrorystów w tym zakresie jest bardzo duża i będą oni zaskakiwać służby kontrwywiadowcze coraz to nowymi
metodami pozyskiwania informacji.
Struktury bojowe, z powodów już wymienionych nie przypominają jednostek regularnych sił zbrojnych. Działanie na
wrogim terytorium wymusza oparcie się na niewielkich, kilkuosobowych grupach. Zespoły te z reguły oddzielone są od siebie,
tak aby pojedyncza wpadka nie doprowadziła do rozbicia całej organizacji. Nawet jeżeli dana grupa terrorystyczna jest liczna i
tworzy rozbudowane struktury bojowe, ich podstawą są właśnie małe elementy (np. PIRA opierała się na czteroosobowych
tzw. Active Service Units). Zespoły większe liczebnie tworzone są tylko doraźnie, na czas konkretnego zamachu. Temat ten
zostanie rozszerzony w dalszej części tej pracy, poświęconej taktyce terrorystów, natomiast odnośnie strategicznego
aspektu działalności terrorystycznej, należy zaznaczyć, że działania te można potraktować jako formę działań specjalnych,
prowadzonych w przypadku terrorystów zamiast konwencjonalnych działań wojennych lub partyzanckich. Możliwe są tu trzy
powody dla których takie zastąpienie ma miejsce :
powody dla których takie zastąpienie ma miejsce :
1) Niemożliwość zastosowania środków konwencjonalnych z powodu braku takowych (ograniczone siły terrorystów) –
przykładem są tu działania lewackich terrorystów w Europie Zachodniej w latach 1970. i 1980.
2) Nieskuteczność stosowanych środków konwencjonalnych – ta przyczyna legła u podstaw palestyńskiego
terroryzmu w końcu lat 1960. – działania partyzantów palestyńskich przeciwko Izraelowi nie były w stanie wywrzeć
takiego efektu , jaki wywarły działania terrorystyczne (Kluczową kwestią było tutaj nagłośnienie własnej sprawy)
3) Potrzeba ukrycia udziału danego podmiotu stosunków międzynarodowych w działaniach wymierzonych w inny
podmiot – Jest to charakterystyczne dla terroryzmu sponsorowanego przez państwo próbujące wywrzeć presję na
inne państwo. W tym przypadku terroryzm jest stosowany dlatego, że jest on bardziej efektywny (opłacalny) niż inne
formy stosowania siły (zwłaszcza otwarty konflikt zbrojny).
Samo użycie siły przez terrorystów, jak zaznaczono wcześniej ma na celu wywarcie wpływu na opinię publiczną. Opinia
publiczna , z kolei ma wywrzeć wpływ na rząd, w taki sposób aby spełnione zostały postulaty terrorystów. Jest to najbardziej
prawdopodobne w krajach demokratycznych, a prawie niemożliwe w państwach totalitarnych, dlatego problem terroryzmu dotyka
najbardziej właśnie demokracje. Wywarcie wpływu na opinię publiczną odbywa się w przynajmniej jeden z trzech sposobów :
zwrócenia uwagi, nakręcenia spirali przemocy i wywołania wymiernych strat. (należy zauważyć, że w strategii wielu grup
terrorystycznych mamy do czynienia z łączeniem elementów wyżej wymienionych strategii).
Zwrócenie uwagi jest jedną z typowych strategii terrorystycznych. Strategię tę przedstawił Bruce Hoffman, w pracy „Oblicza
terroryzmu”
[5]
. Strategia ta sprowadza się do pięciu etapów działalności terrorystycznej :
1. uwagi (zwrócenia jej na siebie i swoją sprawę),
2. uznania istnienia (sprawy w imię której walczą terroryści)
3. uznania praw (terrorystów do reprezentacji danej sprawy)
4. pełnomocnictwa („Uzbrojeni w uznanie swoich braw terroryści szukają pełnomocnictw, które pozwolą im na zmiany w
rządzie lub/i społeczeństwie, należące do programu ich walki”
[6]
i
5. rządzenia
Tymi organizacjami, która najlepiej wpisują się w powyższy model są organizacje palestyńskie. W ciągu zaledwie kilku lat
od rozpoczęcia spektakularnych ataków terrorystycznych (po Wojnie Sześciodniowej), sprawa palestyńska stała się powszechnie
znana, a OWP uzyskała status obserwatora przy ONZ
[7]
. Z kolei w latach 1990. OWP objęła władzę na terenach Autonomii
Palestyńskiej. Podobny schemat cechował (mniej udane) działania terrorystów molukańskich i ormiańskich, a także wielu innych
grup terrorystycznych. Współcześnie jest on widoczny w działaniach terrorystów czeczeńskich. Nietrudno zauważyć, że jest to –
przynajmniej częściowo – strategia kooperacyjna. Zakłada ona, że opinia publiczna, przynajmniej częściowo poprze terrorystów,
uznając ich sprawę za słuszną (a nie pod wpływem samej przemocy).
Kolejnym elementem strategii terrorystów jest „nakręcanie spirali przemocy”. Działania te mają na celu obniżenie poparcia
społeczeństwa dla władz, a zwiększenie dla terrorystów. Założenie terrorystów opiera się na trójfazowym procesie : akcja –
represja – reakcja. Akcja w tym procesie to atak terrorystyczny. Represja to działania władz. W założeniu terrorystów, represyjne
działania władz uderzą nie tylko w samych terrorystów, ale w grupy z nimi identyfikowane (określona grupę etniczną, klasową, lub
też całe społeczeństwo). W tym momencie terroryści ponownie wchodzą do akcji, kierując dotkniętą represjami społeczność w
stronę buntu wobec władzy. Efektem takich działań ma być pozyskanie przez terrorystów szerokiego poparcia , i alienacja władzy.
Finałem tego ma być obalenie rządu przez niezadowolone masy, kierowane przez terrorystów. Taki schemat działania przyjęła
baskijska ETA, oraz lewackie grupy terrorystyczne w Europie Zachodniej.
W skali globalnej, schemat ten próbowała (próbuje?) wcielić w życie AlKaida, dokonując zamachu 11 Września. Terroryści
spodziewali się, że zamach ten sprowokuje „niewiernych” ma tyle, że doprowadzi to do wybuchu wielkiej wojny Zachodu z
Islamem. Prognozy te, jak się okazało, nie sprawdziły się.
Powodowanie wymiernych strat jest rzadziej spotykana strategią terrorystów. Z reguły cele terrorystów są nimi dlatego, że
są to cele symboliczne, które zapewniają uzyskanie odpowiedniego rozgłosu. Zadanie przeciwnikowi konkretnych strat (np. w
potencjale przemysłowym) jest bardziej charakterystyczne dla działań sabotażowych, czy dywersyjnych. Są jednak grupy
terrorystyczne, nastawione właśnie na tego typu działania. Są to grupy religijne. Ich strategia, wynikająca z ideologii, zakłada
dążenie do fizycznej eliminacji „niewiernych” (często określanych jako „psy”, „dzieci szatana” itp. Celem ostatecznym jest z reguły
– po wytępieniu „niewiernych” – dojście do władzy danej grupy religijnej a także spełnienie się przepowiedni religijnych (przyjście
mesjasza, odrodzenie ludzkości itp.). Charakterystyczne jest dla nich także to, że nie są chętne do prowadzenia negocjacji –
chyba, że może to przynieść korzyści taktyczne (bo ich ostateczny cel religijny nie może być przedmiotem przetargów), a opinię
publiczną (poza własnymi zwolennikami) traktują instrumentalnie. Z tych powodów, ataki takich grup są znacznie bardziej krwawe,
i bardzo często wymierzone w mniej lub bardziej przypadkowe osoby (chociaż samo miejsce i czas ataku przypadkowe z reguły
nie jest). Tak na przykład zachowują się islamscy fundamentaliści, podobne tendencje widoczne były także wśród skrajnych
ugrupowań prawicowych w USA.
Poza wyżej wymienionymi celami stosowania przemocy, służącymi osiągnięciu zasadniczego celu terrorystów, przemoc
stosowana jest także w celach pobocznych. Podstawowym jest przetrwanie samej grupy terrorystycznej, i jej zdolność do
działania. W związku z tym, grupy terrorystyczne muszą stosować przemoc w takich sytuacjach jak : likwidowanie odstępców
(zwłaszcza informatorów policyjnych), pozyskiwanie środków do działania (napady na banki, porwania dla okupu). Docieramy tutaj
do kolejnego zagadnienia, jakim jest taktyka terrorystów.
Pod tym pojęciem kryją się cechy określające cel i sposób prowadzenia działań terrorystycznych w ramach przyjętej
wcześniej strategii. Szczególnie dotyczy to sposobu w jaki dokonywane są zamachy terrorystyczne co jest z kolei determinowane
przez cele, jakie mają być osiągnięte poprzez dokonywanie tych zamachów. Podobnie jak w przypadku strategii, tak w taktyce
terrorystów można wskazać pewne wspólne dla całości zjawiska terroryzmu elementy.
Sam zamach terrorystyczny może być uznany za formę operacji specjalnej. Warto tu przywołać amerykańska definicję
wojskowej operacji specjalnej , w myśl której operacje specjalne są to : „operacje prowadzone przez specjalnie zorganizowane,
wyszkolone i wyposażone siły wojskowe lub paramilitarne, w celu osiągnięcia celów militarnych, politycznych, gospodarczych lub
Plik z chomika:
Ryszkar
Inne pliki z tego folderu:
Ratowanie zakładników.pdf
(44 KB)
Wojskowe i policyjne działania przeciwterrorystyczne.pdf
(128 KB)
System jednostek taktycznych i kontrterrorystycznych w Polsce.pdf
(152 KB)
organizacja_zespolu.pdf
(388 KB)
dowodzenie_operacja.pdf
(414 KB)
Inne foldery tego chomika:
Pliki dostępne do 21.01.2024
@ plakaty
►Achtung UWAGA !!!
►Andy Choinski TransCommPL
►OTWÓRZ OCZY !!!
Zgłoś jeśli
naruszono regulamin