Leki nasenne.pdf

Leki nasenne

Bezsennością nazywamy zaburzenie snu charakteryzujące się:

• trudnością w zaśnięciu w odpowiednio krótkim czasie

• zbyt krótkim snem (poniżej 5 godzin)

• zbyt płytkim snem (brak IV fazy snu)

• snem przerywanym okresami budzenia się (czuwania)

Leki nasenne

• upośledzają sprawność psychofizyczną

• uniemożliwiają prowadzenie pojazdów

• wywołują przyzwyczajenie i tolerancję

• zmuszają do podwyższenia dawek leku

• wywołują wiele działań niepożądanych

Bezsenność – 3 typy

1. Bezsenność spowodowana bodźcami z pierwszego układu sygnałów płynących z

ekstero- i interoreceptorów (hałas, światło, ból, duszność)

2. Bezsenność spowodowana bodźcami z drugiego układu sygnałów, tzn. stanami

emocjonalnymi

3. Bezsenność spowodowana zmianami w OUN, np.: bezsenność starcza (zmiany

miażdżycowe w mózgu), bezsenność wywołana guzami mózgu i inne

Pochodne benzodiazepiny

1.Działają depresyjnie na układ limbiczno-talamiczny. W wyniku czego występuje

działanie uspakajające, anksjolityczne, nasenne, przeciwdrgawkowe.

2.Działają hamująco na połączenia wielosynaptyczne w rdzeniu kręgowym

(zwiotczenie mięśni prążkowanych).

3.Powodują zmniejszenie przepływy mózgowego oraz zużycie tlenu przez tkankę

mózgową.

4.Nie działają p/bólowo, ale znacznie zmniejszają reakcję na bodźce bólowe.

Działania niepożądane

1.Wywołanie lekozalezności i tolerancji oraz występowanie paradoksalnych

objawów pobudzenia psychoruchowego, stanów lękowych i bezsenności (u

starszych osób).

2 Wg WHO zażywanie leków z tej grupy przez okres dłuższy niż 4 miesiące

zawsze prowadzi do wytworzenia zależności lekowej.

3. Nagłe ich odstawienie powoduje objawy abstynencji w postaci pobudzenia

psychoruchowego, stanów lękowych, tachykardii, biegunki, a nawet drgawek.

Przeciwwskazania

Nie można podawać benzodiazepin:

- chorym z miastenią

- kobietom w ciąży (I trymestr)

- osobom prowadzącym pojazdy mechaniczne

Zastosowanie

1. Bezsenność

2. Padaczka- również stan padaczkowy (diazepam, klonazepam)

3. Premedykacja przed znieczuleniem ogólnym

4. Stany lękowe i napięcia z pobudzeniem

Preparaty

1.Nitrazepam- 0,005g- stosuje się doustnie 0,005-0,01g pół godziny przed snem.

2. Dormicum- midazolam, tabl. 0,015g, doustnie 0,015-0,03g na noc

3. Estazolam- tabk. 0,002g, doustnie przed snem.

4. Lorafen- lorazepam, tabl. 0,001 i 0,0025g, doustnie 0,001-0,002g przed snem

5. Oxazepam- tabl. 0,01g, doustnie 0,01-0,02g przed snem.

Bezsenność

1. W bezsenności typu 1 staramy się usunąć nadmiernie nasilone bodźce lub ich

percepcję (odbiór), np.: w przypadku bólu podajemy leki p/bólowe.

2. W bezsenności typu 2 stosuje się leki antyemocjonalne tzw. euhipniczne. Jeśli one

nie działają podajemy leki nasenne.

3. W typie 3- podajemy leki nasenne.

W przypadkach płytkiego, powierzchownego snu- stosuje się leki pogłębiające

sen, o długotrwałym działaniu (np.: fenobarbital), pochodne benzodiazepin o

działaniu hipnotycznym

Ogólne właściwości leków nasennych

Leki nasenne (hypnotica) są to leki działające depresyjnie na OUN i wywołujące w

określonych dawkach sen. Niektóre z nich wywołują działanie głównie depresyjne

działanie na korę mózgu, układ limbiczny i wzgórze, w wyniku czego zmniejszają

dopływ impulsów do układu wzbudzania mózgu. Leki te nazywamy euhipnicznymi –

ułatwiają one zasypianie. Inne leki wywierają działanie depresyjne bezpośredni na

układ wzbudzania mózgu- są to tzw. ``hipnotyki``, działają przez pogłębienie snu.

Niektóre z nich przedłużają czas trwania III i IV fazy snu i opóźniają czas

występowania REM (barbiturany)

Leki nasenne są lekami nieswoistymi, działającymi wyłącznie objawowo. W

mniejszych dawkach działają uspakajająco. W dawkach większych- wywołują sen. W

jeszcze większych dawkach- wywołuje znieczulenie ogólne.

Podział leków[tu byc powinna tabelka]

6. Xanax- tabl. 0,00025, 0,0005, 0,001 i 0,002g, doustnie 0,0005-0,001g przed snem

Pochodne kwasu barbiturowego

1.Działają depresyjnie na OUN, szczególnie na ośrodki podkorowe i korę.

2.Hamują one procesy przemiany materii komórki nerwowej i utrudniają przenoszenie

podniet między neuronami, m.i.n. poprzez hamowanie uwalniania neuroprzekaźników

(acetylocholin noradrenaliny)

3.Działają nasennie, w większych dawkach- narkotycznie

4.W dawkach 5- 10 krotnie mniejszych od nasennych niektóre pochodne kwasu

barbiturowego działają uspakajająco.

5. Niektóre z nich działają przeciwpadaczkowo oraz hamująco na ośrodki

autonomiczne (wymiotny, oddechowy)

– działa nasennie, przeciwpadaczkowo, w mniejszych dawkach uspakajająco,

poza tym przeciwwymiotnie, spasmolitycznie.

Zastosowanie Fenobarbitalu

1.Lek nasenny pogłębiający sen

2.Lek uspakajający

3.Lek przeciwpadaczkowy

4.Lek przeciwwymiotny (obecnie rzadko stosowany)

5.Lek wzmagajacy działanie przeciwbólowe anelgetyków.

Luminalum- tabl. 0,015 i 0,1g, czopki-0,015g

Cyklobarbital

- działa silnie nasennie

- nie kumuluje się

- powoduje nieznaczne objawy ponarkotyczne

Amidy i aminy

Etynamat

- jest to pochodna cykloheksanolu

- wywiera działanie uspakajające oraz szybkie i średnio długie (3-5 godzin)

działanie nasenne

- jest dobrze tolerowany

- ma małą toksyczność

Valmid- tabl.0,5 g, dawka 0,5-1tab.- uspakajająco, nasennie- 1-2 tabl.

Pochodna tiazolu

Klometiazol

-działa nasennie (ułatwia zasypianie)

- działa uspakajająco

-działa przeciwdrgawkowo

-Stosowany jako lek nasenny, ale też w:

majaczeniu alkoholowym, stanach ostrego

pobudzenia i stanach maniakalnych, rzucawce

porodowej i stanach przedrzucawkowych

-jest lekiem mało toksycznym

-może powodować zaburzenia ze strony przewodu pokarmowego

- zawroty i bóle głowy

- lekozależność

Zatrucie ostre

Przedawkowanie przypadkowe czy w celach samobójczych prowadzi do głębokiej

śpiączki toksycznej z niedomoga krążenia (obniżenie RR, słabe i szybkie tętno) i

oddychania (oddech typu Cheyne-Stokesa).Skóra- początkowo wilgotna i ciepła, staje

się sina i blada, spadek temperatury ciała. Stan taki może trwać kilka dni. Śmierć

następuje Wskutek porażenia ośrodka oddechowego .

Barbiturany

Długotrwałe przyjmowanie leków tej grupy prowadzi do przyzwyczajenia. Wyraża się

ono słabszym działaniem leku oraz pojawieniem się objawów abstynencji po nagłym

odstawieniu leku (eufomania barbiturowa).

Zatrucie przewlekłe

Występuje zwykle wskutek używania tych leków o długotrwałym działanie. Dochodzi

wtedy do kumulacji i zatrucia. Objawia się ono: zaburzeniami psychicznymi -

zmienność nastrojów, zaburzenia pamięci i myślenia, bezsenność; wysypki na skórze,

uszkodzenie narządów miąższowych (wątroby i nerek)

Zastosowanie

Barbiturany jako leki nasenne są coraz rzadziej stosowane głownie ze względu na

łatwość wywołania przyzwyczajenia, Znaczną toksyczność, objawy ponarkotyczne.

Ograniczają one sprawność psychofizyczną kierowców pojazdów mechanicznych.

Przeciwwskazania

1. Choroba Parkinsona

2. Choroby wątroby

Preparaty

Fenobarbital

– kumuluje się i wywołuje objawy ponarkotyczne, tzn. po przebudzeniu chory

odczuwa senność, znużenie i bóle głowy.

Pochodne cyklopironów

Zoplikon

-nowy środek

-mechanizm działania jest związany z receptorem benzodiazepinowym

-działa uspakajająco , przeciwlękowo i miorelaksacyjnie

Zastosowanie : bezsenność

Działanie niepożądane:

-wystąpienie gorzkiego lub metabolicznego

smaku w ustach

-trudności w koncentracji

-senność i zmęczenie

Przeciwwskazania:niewyrównana niewydolność krążeniowo-oddechowa, miastenia,

niewydolność wątroby, niewydolność nerek i ciąża.

Preparat: Imovane- tabl. 0,0075g, 1 tabl. przed snem

- Tysiacznika ( Herba Millefolii )

- Miłka wiosennego ( Adonis vernalis )

- Rumianku ( Anthodium Chamomillae )

Neuroleptyki

1. Należą do leków psychodepresyjnych.

2. Lekami psychodepresyjnymi lub psycholeptycznymi nazywamy środki, które

wybiórczo zmniejszają napięcie emocjonalne i hamują pobudzenie psychoruchowe

lub oraz wystąpienie takich stanów emocjonalnych jak lęk, podniecenie, rozpacz.

Działanie neuroleptyków

Działają:

1.Uspakajająco

2.antyemocjonalnie

3.przeciwpsychotycznie (schizofrenia)

4.hamująco na ośrodki autonomiczne:termoregulacji, oddechowy,

naczynioruchowy)

Podział chemiczny neuroleptyków

Podział- cd

Pochodne fenotiazyny

-działają depresyjnie na pień mózgu

-wywierają działanie kojące, uspakajające, nasenne,

-wzmagają działanie narkotyków, leków nasennych i p/bólowych

-działają hamująco na ośrodek przemiany materii, ośrodek naczynioruchowy,

wymiotny

-nie hamują ośrodka łaknienia (zwiększają apetyt)

-w małych dawkach działają p/parkinsonowo

Zastosowanie

1. Leki neuroleptyczne

2. Leki antyemocjonalne

3. Leki p/psychotyczne

4. Leki p/parkinsonowskie

5. Leki p/wymiotne

6. Leki hipotensyjne

Działania niepożądane

1. Ze strony OUN: senność, apatia, rozdrażnienie, majaczenia, zespół

parkinsonowski

2. Ze strony krążenia: tachykardia, hypotonia

Imidazopirydyny

Zolpidem

-silnie działa nasennie

-wybiórczo blokuje receptory GABA

-ułatwia zasypianie

-zmniejsza liczbę przebudzeń nocnych

-wydłuża czas trwania snu i pogłębia go

-w większych dawkach działa przeciwdrgawkowo i miorelacyjnie

Zastosowanie:

w różnych stanach bezsenności

Działanie niepożądane :

-wywołuje lekozależność

-zawroty głowy

-niepewny chód

-wymioty i biegunki

Preparat: Stilnox- tabl. 0,01g, doustnie 1-2 tabl. Przed snem

Ocena kliniczna leków nasennych

1. Najczęściej stosowaną grupą są pochodne benzodiazepiny

2. Dzieli się je na 2 grupy: długo i krótko działające

3. Krótko działające (lorazepam) stosuje się u ludzi w podeszłym wieku

4. Długo działające (flurazepam, nitrazepam) stosujemy tam, gdzie nie ma

p/wskazań

Leki roślinne

Preparaty z:

- kozłka lekarskiego ( Valeriana officinalis )

- Szyszek chmielu ( Lupulina )

- Głogu ( Crataegus oxycantha )

3. Ze strony krwi: leukopenia, eozynofilia

4. Ze strony układu endokrynnego: mlekotok, zmniejszenie libido, zaburzenia

miesiączkowania

5. Ze strony p.pokarmowego: zaparcia, żółtaczko cholestatyczna

6. Ze strony skóry: alergie, zespół toczniopodobny

Przeciwwskazania

• stany śpiączkowe wywołane narkotykami, barbituranami, alkoholem.

• pierwszy trymestr ciąży

• ciężka niewydolność wątroby

• miastenia

• jaskra

• choroba Addisona

• świeży zawał serca

• zaawansowana ChNS

- w czasie kuracji odwykowych

- premedykacja w anestezjologii

Pochodne tioksantenu

Działania niepożądane:

• suchość błony śluzowej

• zaburzenia akomodacji

• utrudnione oddawanie moczu

• drgawki

• majaczenie

• zaburzenia czynności watroby

• zmniejszenie libido

• zaburzenia miesiaczkowania

• agranulocytoza

Pochodne tioksantenu

Przeciwwskazania:

-zatrucia

-stany śpiączkowe

-zaburzenia hematologiczne

-zapaść naczyniowa

-guz chromochłonny

-niewydolność krążenia i nerek.

Preparaty

1. Chlorprotixen – tabletki 0,015 i 0,05 g

2. Fluanxol , -depot - tablrtki 0,5 i 3,0mg

i ampułki

3. Sordinol - tabletki 0,01 i 0,025g

Pochodne butyrofenonu

-nie działają cholinolitycznie i p/histaminowo

-silnie działają p/wymiotnie

-silnie działają psychodepresyjnie

Chlorpromazyna

Działa:

-ośrodkowo: kojąco, antyemocjonalnie itd.

-obwodowo: sympatykolitycznie

Zastosowanie : głównie psychiatrii (zespoły urojeniowe, manie), halucynoza

alkoholowa, do premedykacji w zabiegach chirurgicznych, pląsawica, tężec,

nudności, wymioty

Lek: Fenactil -drażetki, ampułki, roztwór

Promazyna

- działa podobnie jak chlorpromazyna

- wykazuje słabsze działanie obwodowe

- działa też p/alergicznie

Lek: Promazin- tabl. 0,025 i 0,1 g, ampułki

Pochodne tioksantenu

podobna budowa i działanie jak pochodnych fenotiazyny wywołują w słabszym

stopniu senność działają p/depresyjnie poprawiają nastrój poprawiają nastrój działają

p/wymiotnie

Pochodne tioksantenu

Zastosowanie:

- psychozy-schizofrenia

- stany pobudzenia psychomotorycznego

- nerwice

Zastosowanie pochodnych butyrofenonu

-stany pobudzenia psychomotorycznego w zespołach urojeniowych i stanach

maniakalnych

- Premedykacja przed zabiegiem chirurgicznym

Leczenie wymiotów różnego pochodzenia

- pomocniczo w leczeniu pląsawicy i tików

Pochodne butyrofenonu

Działania niepożądane :

-stany depresyjne

-zespół parkinsonoidalny

-hipotensja

-zaburzenia czynności przewodu

pokarmowego (nudności, biegunka, wymioty)

Pochodne butyrofenonu

Przeciwwskazania:

- wstrząs hipowolemiczny

- niedociśnienie

- guz chromochłonny nadnerczy

- choroba Parkinsona

- ciąża

Preparaty: Haloperydol- tabl., krople, płyn, ampułki

Trisedyl- tabl., ampułki

Sulpiryd- działa p/autystycznie, stosowany w schizofrenii, w urojeniach, lęku.

Migrenie

Objawy niepożądane : rzadko może wywoływać nadmierne uspokojenie, senność

Przeciwwskazania: stany pobudzenia psychoruchowego z objawami agresywności

Inne leki neuroleptyczne

Do nowych leków neuroleptycznych należą środki selektywnie blokujące

receptory D2, jak Raklopryd, Remoksypryd, Terguryd. Ostatnio wprowadzono

nowe leki blokujące receptory 5-HT2, które hamują układ dopaminergiczny, jak

Risperydon, Amperozyd

Inne leki neuroleptyczne

Risperydon

- nowy lek

- działanie polega na selektywnym blokowaniu receptorów monoamin

- stosuje się w leczeniu ostrych i przewlekłych psychoz schizofrenicznych, urojeń

Preparat: Rispolept

Leki kojące

Pochodne piperydyny

- podobne pod względem budowy i działania

do pochodnych butyrofenonu.

- działają słabiej uspakajajaco

- działają silniej przeciwpsychotycznie

Zastosowanie : Schizofrenia

Działania niepożądane : zmęczenie , senność, impotencja, oziębłość płciowa,

mlekotok, genekomastia, nadmierne pocenie się

Przeciwwskazania : ciąża, depresja

Preparaty: Semap, Imap, Orap

Pochodne dibenzoazepiny

Klozapina

- silnie działa uspakajająco

-słabo p/psychotycznie

-nie wpływa na układ pozapiramidowy

Zastosowanie : schizofrenia

Działania niepożądane : leukopenia, agranulocytoza, senność, zawroty i bóle głowy,

tachykardia, spadki ciśnienia tętniczego,reakcje skórne

Przeciwwskazania: choroby krwi, psychoza alkoholowa, depresja OUN, zapaść

krążeniowa,niewydolność nerek, wątroby i krążenia

Preparat: Klozapol (Leponex)

Pochodne benzamidu

-są to słabe neuroleptyki

-mają działanie aktywujące lub hamujące

Należą do nich : Sulpiryd i Sultopryd

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: