DEFINICJA (w sensie potocznym) – określenie znaczenia danego terminu, względne opisanie czym dana rzecz jest.
DEF. REALNA – definicja, która określa nam, czym dana rzecz jest, poprzez wskazanie zespołu takich cech który danej rzeczy przysługuje a jednocześnie nie przysługuje niczemu co tą rzeczą nie jest.
DEF. NOMINALNA – to wypowiedź formułująca określone twierdzenie o cechach wspólnych dla jakiś uprzednio wydzielonych przedmiotów. Jest to wyłożenie pewnego terminu „T” należącego do jakiegoś języka „L” jako znaczenia terminu „T” w języku „L” za pomocą równoważnego lub równoznacznego zespołu innych terminów tego samego języka „L”.
Jest zawsze wypowiedzią w języku 2 stopnia, a przez oto należy do innego rodzaju niż formułowana w języku 1 stopnia definicja realna.
DEF. OSTENSYWNA – inaczej DEIKTYCZNA. To połączenie słownego określenia czegoś i wskazania na rzecz która podpada pod dane określenie. Czyli definicja przez pokazanie.
RODZAJE DEF. ZE WZGLĘDU NA ZADANIA: sprawozdawcza, projektująca (regulująca, konstrukcyjna)
DEF. SPRAWOZDAWCZA – Wskazuje jakie znaczenie posiada dotychczas wyraz pewnego języka. np. księgarnia – sklep w którym sprzedaje się książki.
DEF.(PROJEKTUJĄCA) REGULUJĄCA – ustala wyraźne znaczenie jakiegoś terminu na przyszłość, licząc się jednak z dotychczasowym, niedostatecznie określonym znaczeniem tego wyrazu.
DEF.(PROJEKTUJĄCA) KONSTRUKCYJNA – konstruuje nowe znaczenie dla nowej rzeczy (lub nie licząc się ze znaczeniem dotychczasowym)
PODZIAŁ ZE WZGLĘDU NA BUDOWĘ : (def. równościowe, nie równościowe)
DEFINICJE RÓWNOŚCIOWE – zakres definiendum i definiensu są sobie równe.
składa się z 3 części:
- definiendum - zwrot językowy zawierający wyraz definiowany
- łącznik - zwrot, który stwierdza, że definiendum ma takie samo znaczenie jak definiens
- definiens - wyrazy których użyto do wyjaśnienia zwrotu – część definiująca
Dzieli się na:
Definicje Klasyczne – zakres definiendum i definiensu są sobie równe, powstaje przez podanie najbliższego rodzaju i różnicy gatunkowej ( np. A jest B, C à człowiek (definiendum) to (łącznik)
Zwierzę (B) rozumne (C) (definiens)
Definicje Nieklasyczne - definiens musi być równy zakresem definiendum (np. A jest B lub C lub D lub E… à zbożem jest pszenica, żyto, gryka, owies, kukurydza, jęczmień…)
STYLIZACJE DEFINICJI:
1) Słownikowe – definiens i definiendum są połączone słowem „znaczy tyle co”
2) Semantyczne – definiens i definiendum są połączone słowem „oznacza”
3) przedmiotowe – definiens i definiendum są połączone słowem „jest to”
BŁĘDY DEFINICJI: ( 2 grupy)
1) formalne – wadliwa budowa definicji np. definiowanie tego samego przez to samo, nie pokrywanie się zakresów definiensu i definiendum, zakres definiensu może być za szeroki lub za wąski w
stosunku do definiendum, lub wykluczać się.
2) poza formalne - to błąd tłumaczenia nieznanego przez nieznane.
Negacja koniunkcja alternatywa implikacja równorzędność
p
~ p
1
0
q
p Ù q
p Ú q
p g q
p º q
PrawoUS2009