3 RODZAJE TKANKI MIĘŚNIOWEJ - gładka, poprzecznie prążkowana, poprzecznie prążkowana serca
AKTYNA I MIOZYNA;) - Aktyna i miozyna są odpowiedzialne za skurcz mięśnia: włókna przesuwają się względem siebie i nastepuje zmiana długości mięśnia, cieńsze nitki aktyny tworzą jasne prążki I, grubsze nitki miozyny tworzą cieńsze prążki A, prążek jasny H-przejaśnienie w prążku A, linia Z- warstwa pośrodku prążka I
AMYLAZA - -enzym trawiący skrobię do cukrów prostych
ANABOLIZM - gromadzenie energii w organizmach, asymilacja, przyswajanie
ANATOMIA - nauka zajmująca się opisem budowy, ciała ludzkiego. Działy: an. Opisowa, porównawcza, czynnościowa, mikroskopowa.
ATP - Substancja, z której bezposrednio czerpiemy energie. Są trzy drogi resyntezy ATP:z fosfokreatyny, z glikogenu, utlenianie komórkowe. Które drogi resyntezy ATP sa szybkie, jaka droga jest wolniejsza i wydajniejsza?Szybsze drogi resyntezy ATP to drogi beztlenowe: z fosfokreatyny i z glikogenu. Wolniejszą drogą ale bardziej wydajną jest utlenianie komórkowe.
AUTONOMICZNY UKŁAD PRZYWSPÓŁCZULNY - zwęża oskrzela, zwęża zrenice, zwalnia czynnosc serca
BIERNY UKŁAD NARZĄDÓW RUCHU - układ kostny i układ stawowo-więzadłowy
CIŚNIENIE TĘTNICZE - Metoda pomiaru manometrem rtęciowym Riva-Rocciego i Korotkowa.
CO WYKONUJE SIĘ PRZED PRZETOCZENIEM KRWI - Przed przetoczeniem krwi wykonuje się próbę krzyżową; test aglutynacji.
CO ZACHIODZI W NACZYNIACH WŁOSOWATYCH - W naczyniach włosowatych zachodzi wymiana produktów odżywczych, gazów i zbędnych produktów przemiany materii.
CZASZKĘ DZIELIMY NA - mózgoczaszkę i trzewioczaszkę
CZERWONE KRWINKI - Erytrocyty transportują tlen do tkanek. Zawierają we wnętrzu barwnik krwi-hemoglobinę. Są to komórki bez jądra. Mają postać krążków dwuwklęsłych o średnicy 6-8 un. (Powstają w szpiku kostnym, przechodzą do krwi gdzie żyją około 120 dni a następnie są wyłapywane w śledzionie gdzie następuje ich rozkład).
DO LEWEGO PRZEDSIONKA WPADAJĄ - cztery lub trzy żyły płucne, które prowadza krew natlenioną z płuc.
DOLNE DROGI ODDECHOWE - krtań, tchawica, oskrzela
Działy: anatomia opisowa, a. porównawcza, a. czynnościowa, a. mikroskopowa.
ELEMENTY UPOSTACIOWANE KRWI - krwinki czerwone-erytrocyty, krwinki białe-leukocyty (monocyty, limfocyty,granulocyty), płytki-trombocyty
FIZJOLOGIA - nauka badająca czynności życiowe człowieka takie jak np.: oddychanie, krążenie, odżywianie, wydalanie, poruszanie się, rozmnażanie itd. Działy fizjologii: f. komórki, f. porównawcza, f. patologiczna, f. układu nerwowego, f. wysiłku fiz., f. mowy.
FUNKCJA ŚLINY;P - nawilżanie jamy ustnej i spożywania suchych pokarmów, ułatwia połykanie, higieniczno-ochronna i bakteriobójcza
GDZIE TWORZĄ SIĘ KRWINKI - Hematopoeza-krwiotworzenie, w szpiku kostnym czerwonym kości płaskich powstają erytrocyty, granulocyty, płytki krwi, część limfocytów i monocytów, w ukł. chłonnym powstają limfocyty i monocyty
GÓRNE DROGI ODDECHOWE - jama nosowa, gardło
GRUCZOŁY TRAWIENNE - slinianki, wątroba i trzustka
GRUPY KRWI - układ AB0 – występowanie na powierzchni krwinek antygenów A, B oraz obu naraz AB lub żadnego 0, układ Rh (Rhesus)- ponad 40 antygenów, najsilniejszy jest antygen D i to jego obecność powoduje zaliczenie kogoś do grupy Rh+, a brak do Rh-.Rh+83%Rh-17%A38%036%AB8%B18%
HEMATOKRYT - hematokryt (Hct) to stosunek objętości erytrocytów do objętości pełnej krwi
HEMOGLOBINA - Hemoglobina (Hb): czerwony barwnik krwi, stanowi 33% masy erytrocytu, Hem+globina, właściwy przenośnik tlenu
HOMEOSTAZA - zdolność organizmu do zachowania stałego środowiska wew.mimo zmian w środ. Zew.,
INSULINA - nasila przechodzenie glukozy do wnętrza komórek, reguluje jej stężenie we krwi
ISTOTA GĄBCZASTA - -tworzy sieć beleczek kostnych, aktywna metabolicznie - wbudowywanie lub uwalnianie dużych ilości wapniawystępowanie:nasady kości długich, wnętrze kości płaskich
ISTOTA ZBITA- twarda warstwa zew. kości odporna mechanicznie i mało aktywna metabolicznie. Występowanie:trzony kości długich, powierzchnia kości płaskich
JAKĄ ROLE PEŁNI KRTAŃ - Narząd głosu położony w szyi…
JAMY SERCA - przedsionek prawy, komora prawa, przedsionek lewy, komora lewa
JELITO GRUBE - wchłanianie elektrolitów i wody, , treść jelitowa zostaje zagęszczona, tworzy się kał
KATABOLIZM - zmniejszanie zapasu energii, dysymilacja, rozpad.
KLATKE PIERSIOWĄ TWORZĄ - kręgi piersiowe (12), 12 par żeber i mostek
KOMÓRKI NERWOWE POSIADAJĄ ZDOLNOŚĆ - tworzenia i przewodzenia potencjałów elektrycznych, sieć neuronów, które docierają do wszystkich narządów, zapewnia szybkie i precyzyjne przekazywanie informacji)
KOMÓRKI TKANKI KOSTNEJ - osteocyty-dojrzałe komórki kostne, osteoblasty-komórki kościotwórcze, osteoklasty-komórki kościogubne
kontrolujące krążenie. Wpływ wysiłku fizycznego na czynność układu krążenia.
KOŚCI DŁUGIE - zbudowane są z trzonu i nasady
KOŚCI PŁASKIE - kości mózgoczaszki, łopatka, mostek, kości biodrowe
KOŚCI RÓŻNOKSZTAŁTNE - kości trzewioczaszki, kręgi
KRĄŻENIE PŁUCNE - Układ naczyń od prawej komory do lewego przedsionka. PRAWA KOMORA->pień płucny, krew odtleniona->naczynia włosowate płuc->krew natleniona->żyły płucne->LEWY PRZEDSIONEK
KRĄŻENIE WIELKIE - Układ naczyń od lewej komory do prawego przedsionka. LEWA KOMORA->aorta,krew utleniona->naczynia włosowate->krew odtleniona->żyła główna górna->żyła główna dolna->PRAWY PRZEDSIONEK
KRWINKI BIAŁE – granulocyty(obojętnochłonne, kwasochłonne, zasadochłonne),limfocyty, monocyty.Rola:udział w procesach odpornościowych i ochronnych organizmu. Ochrona swoista i nieswoista. Charakteryzują się zdolnością do pełzakowatego ruchu i fagocytozy i z tego względu pełnią funkcje ochronne w organizmie).
KRZEPNIĘCIE - przemiana rozpuszczonego we krwi białka –fibrynogenu w postać nierozpuszczalną-fibrynę, włóknik, istota krzepnięcia-szereg kaskadowych reakcji, ponad 30 substancji bierze udział, niezbędne jony wapniowe
KUBKI SMAKOWE - skupiska receptorów smakowych, głównie znajdujących się na języku.
LICZBA ODDECHÓW NA MIN - 16
MECHANIZM ZACZADZENIA - Zaczadzenie to zatrucie tlenkiem węgla. Hb+CO->HbCO, tlenek węgla współzawodniczy z tlenem przy wiązaniu się z hemoglobiną, ma on 200 x większe niż tlen powinowactwo do hemoglobiny, wypiera tlen z hemoglobiny i zajmuje jego miejsce
MIĘSIEŃ CZROWOGŁOWY UDA – największy mięsien uda
MIĘSIEŃ DWUGŁOWY - to miesien, który ma dwa przyczepy bliższe
MIĘSIEŃ PROSTY BRZUCHA - Najważniejszy miesien brzucha, który zgina tułów
MIĘŚNIE GŁADKIE - jednostkowe (trzewne): narządy wew.: żołądek, jelito, pęcherz moczowy, macica; pobudzenie przenosi się z jednej komórki na drugą, wielojednostkowe: zwieracz i rozszerzacz źrenicy, mięśnie przywłosowe, naczynia krwionośne; kurczą się niezależnie bez przenoszenia pobudzenia. Skurcz mięśni gładkich jest niezależny od naszej woli; skurcz i rozkurcz przebiegają wolniej.
MIĘŚNIE ODDECHOWE – przepona, mięśnie międzyżebrowe zew. i wew.
MIĘŚNIE PROSTOWNIKI - przeciwstawiaja się zginaczom, a przywodziciele odwodzicielom.
MIĘŚNIE TWARZY - dziela sie na żwaczowe i mimiczne.
NACZYNIA WIEŃCOWE - to naczynia zaopatrujące w krew serce. Doprowadzają składniki odżywcze i tlen do krwi. Składają się z dwóch tętnic: prawej i lewej tętnicy wieńcowej, odchodzących z początkowego odcinka aorty.
NAGŁOŚNIA - to chrząstka krtaniowa w kształcie liści pokryta błoną śluzową biorącą udział w zamykaniu wejścia do krtani w czasie połykania
NARZĄD WĘCHU - nabłonek węchowy jamy nosowej w małżowinie nosowej górnej
NARZĄDEM RÓWNOWAGI JEST - ucho wewnętrzne (błędnik błoniasty)
NIEDOBÓR WITAMINY D POWODUJE - krzywicę(u dorosłych-rozmiękanie kości-osteomolacja)
OB -Odczyn Biernackiego, szybkość opadania krwinek czerwonych w czasie-określa się go po godzinie i po dwóch, niespecyficzny wskaźnik procesu chorobowego, służy do obserwacji przebiegu choroby
OBJĘTOŚĆ ODDECHOWA - ok. 500 ml,
OBRĘCZ BARKOWA - to obojczyk + łopatka, a kosci konczyny górnej wolnej to kość ramieniowa, kość promieniowa, kość łokciowa i kości dłoni
OBRĘCZ BIODROWA - 2 kości miedniczne, a kosci konczyny dolnej wolnej to kość udowa, kość piszczelowa, kość strzałkowa i kości stopy
ODCINKI KRĘGOSŁUPA - szyjne 7, piersiowy 12, lędźwiowy 5, krzyżowy 5, guziczny 4-5
ODCINKI UKŁADU POKARMOWEGO - jama ustna(gardło), przełyk, żołądek, dwunastnica, jelito cienkie, jelito grube
OKOSTNA - Pełni funkcje odżywcze w stosunku do tkanki kostnej i szpiku kostnego, w osteogenezie i regeneracji po złamaniu
OSOCZE - woda-90%, substancje nieorganiczne-w formie kationów i anionów, zw. Organiczne(białka-albuminy, globuliny, fibrynogen,glukoza, mocznik, kwas moczowy, aminokwasy, enzymy, hormony)
OSSEINA - Substancja organiczna wystepujaca w tkance kostnej, dzieki niej kość jest sprężysta
OŚRODEK RUCHU I MOWY - w płacie czołowym
OŚRODEK SŁUCHU ZNAJDUJE SIĘ – w płacie skroniowym
OŚRODEK WZROKU ZNAJDUJE SIĘ - w płacie potylicznym
OŚRODKI CZUCIOWE ZNAJDUJĄ SIĘ – w płacie ciemieniowym
PEPSYNA - Główny enzym soku żoładkowego odpowiada za trawienie białek
PĘCHERZYKI PŁUCNE - W pęcherzykach płucnych odbywa się wymiana gazowa (oddychanie)
PROCESY PRZEMIANY MATERII - Odżywianie(pobieranie ze środ. zew. materiałów energetycznych i budulcowych), Oddychanie(doprowadzenie ze środ. zew. tlenu, który jest niezbędny do procesów utlenienia wewnątrzkomórkowego-usuwanie nadmiaru CO2 ze środ. wew.), Krążenie(materiały energetyczne i budulcowe, gazy(tlen i CO2), produkty przemiany materii pomiędzy komórkami), Wydalanie(usuwanie ze środ. wew. wytwarzanych nielotnych produktów przemiany materii
PRZEMIANA MATERII - inaczej metabolizm, istota procesów fizjologicznych: całokształt reakcji procesów biochemicznych zachodzących w komórkach organizmu, jest to cecha wspólna wszystkich istot żywych i podstawowy warunek życia, obejmuje dwa przeciwstawne procesy : anabolizm ( synteza) i katabolizm ( rozpad)
PRZEPONA - to główny mięsień oddechowy, jej skurcz powoduje ok. 70% wzrostu objętości płuc , nerwia ją nerw przeponowy-regulacja świadoma i nieświadoma oddychania
PRZYKŁADY WYSTĘPOWANIA TKANKI ŁĄCZNEJ CHRZĘSTNEJ - tworzy szkielet zarodka, powierzchnie stawowe, ucho, nos, zakończenie żeber, drzewo oskrzelowe
PRZYKŁADY WYSTĘPOWANIE TKANKI NABŁONKOWEJ - Nabłonkowa pokrywa zew. powierzchnię ciała, wyściela jamy, naczynia i przewody ciała.(skóra, tarczyca, kanaliki nerwowe, przewód pokarmowy, drogi oddechowe, jajowody)
RODZAJE TKANEK – nabłonkowa, łączna, mięśniowa, nerwowa
RODZAJE TKANKI MIĘŚNIOWEJ - gładka, poprzecznie prążkowana, poprzecznie prążkowana serca
ROLA JELITA CIENKIEGO - a) trawienie chemiczne: enzymy zawarte w soku trzustkowym i żółć, enzymy soku jelitowego, b) wchłanianie, c) pasaż pokarmu: skurcze odcinkowe (mieszają pokarm) i skurcze robaczkowe(przesuwają pokarm)
ROLA KRĘGOSŁUPA - składa się z 33-34 kręgów ułożonych jeden na drugim, trzon kręgów tworzy słup kostny, stanowiący planową, ruchomą oś tułowia ludzkiego, przez kręgosłup przebiega kanał rdzeniowy, w którym leży rdzeń kręgowy- funkcja ochronna dla części centralnego układu nerwowego, stan kręgosłupa jako całość odpowiedzialna za postawę człowieka oraz za czynność wielu narządów
ROLA KRWINEK BIAŁYCH - Udział w procesach odpornościowych i ochronnych organizmu. Ochrona swoista i nieswoista.(Charakteryzują się zdolnością do pełzakowatego ruchu i fagocytozy i z tego względu pełnią funkcje ochronne w organizmie).
ROLA MÓŻDŻKU - koordynuje ruchy dowolne, upłynnia ruchy, kontroluje napięcie mięśniowe, utrzymuje równowagę i pionową postawę ciała
ROLA PŁYTEK KRWI - Trombocyty uczestniczą w krzepnięciu krwi (średnica-1-4 un). Wydzielają serotoninę obkurczającą naczynia krwionośne.
ROLA RDZENIA KRĘGOWEGO - Przenoszeni informacji:przewodzenie bodźców czuciowych z receptorów do mózgu i móżdżku, przewodzenie impulsów z mózgu i móżdżku do narządów wykonawczych: mięśni, gruczołów, odruchy bezwarunkowe
ROLA UKŁADU KRĄŻENIA - rozprowadza do narządów krew zawierającą tlen i substancje odżywcze, doprowadza do narządów wydalających substancje wydalane z ustroju
ROLA WĄTROBY - równoważenie właściwego poziomu glukozy we krwi, synteza kwasów żółciowych, synteza białek osocza, neutralizowanie toksyn, magazynowanie witamin ( A, D, B12)
serca, elektrokardiogram. Tętno i ciśnienie oraz ich pomiar. Krążenie wrotne. Ośrodki
SERCE ZBUDOWANE JEST Z - tkanki mięśniowej poprzecznie prążkowanej serca i otoczone workiem osierdziowym.
SKRZEP - Elementy upostaciowane = włóknik + wynaczyniona krew
SOK TRZUSTKOWY – Zawiera amylazę trzustkową (rozkłada skrobię), lipazę trzustkową (rozkłada tłuszcze), trypsynę i chymotrypsynę (rozkłada polipeptydy na aminokwasy)
Sok trzustkowy zobojętnia kwaśną treść pokarmową
STAWY DWUOSIOWE - (łódeczkowate) to np. staw nadgarstkowo śródręczny kciuka
STAWY JEDNOOSIOWE - (zawiasowy) to takie stawy, gdzie ruch możliwy jest tylko na jednej płaszczyźnie np.: łokcie, kolana, palce dłoni
STAWY WIELOOSIOWE - (kuliste) to takie stawy, gdzie możliwy jest ruch we wielu płaszczyznach, np..: staw barkowy, biodrowy
SZPIK CZERWONY - wystepuje w jamkach szpikowych istoty gąbczastej kości płaskich: czaszki, obojczyków, mostka, żeber, kręgów, kości miednicy, nasady kości długich, a szpik żółty w kościach długich, głównie komórki tłuszczykowi
ŚCIĘGNA - części mięśnia zbudowane z tkanki łącznej włóknistej o bardzo dużym skupisku włókien kolagenowych przebiegających równolegle i ułożonych w pęczki łączące brzusiec mięśnia z kością , z którą wytwarza przyczep)
TCHAWICA - 20 podkowiastych chrząstek (utrzymują drożność tchawicy i tworzą rusztowanie). Pokryta jest nabłonkiem migawkowym. Tchawica rozgałęzia sie na oskrzela prawe i lewe
TĘTNICE - naczynia krwionośne, w których krew płynie od serca na obwód; wychodzą z komór
TĘTNO - bada się najczęściej na tętnicy promieniowej (okolica nadgarstka), ale także na tętnicach: szyjnej zew., ramiennej, udowej, podkolanowej, grzbietowej stopy.
Tętno norma- 68-72 razy/min
TKANKA - zespół komórek o podobnej budowie i funkcjach. Rodzaje: nabłonkowa, łączna, mięśniowa, nerwowa
TKANKA MIĘŚNIOWA POPRZECZNIE PRĄŻKOWANA SERCA - komórki nie tworzą zespólni, lecz zachowują swą odrębność, są podzielone wstawkami, skurcz całkowicie niezależny od naszej woli, mięsień sercowy kurczy się automatycznie ok. 60-70 razy na min
TRAWIENIE - przekształcanie pokarmów w proste zw. chemiczne, które mogą zostać wchłonięte
TRĄBKA SŁUCHOWA - służy do wyrównywania różnicy ciśnień między jamą bębenkową a przewodem słuchowym
UKŁAD KRĄŻENIA SKŁADA SIĘ - z: a) serce: czterołamowe, dwudzielne, b) sieć naczyń tętniczych, c) sieć naczyń żylnych, d) naczynia włosowate
UKŁAD NERWOWY OBWODOWY - nerwy rdzeniowe (31 par), nerwy czaszkowe (XII par)
UKŁAD NERWOWY OŚRODKOWY skład - 1Mózgowie:mózg, pień mózgu, móżdżek.2Rdzeń kręgowy
W SYNAPSACH ODBYWA SIĘ - wydzielanie substancji przekaźnikowej; przewodnictwo chemiczne
WIDZENIE TRÓJWYMIAROWE - Każde oko widzi obiekt pod innym kątem. W ośrodkowym układzie nerwowym obrazy nakładają się na siebie i dzięki temu możliwe jest trójwymiarowe widzenie.
wielkie i małe. Główne naczynia krwionośne. Naczynia wieńcowe. Automatyzm
WYCISK SERCOWY - to wnęka w płucu lewym, w której znajduje się serce.
WYMIANA GAZOWA - przebiega na zasadzie dyfuzji, est spowodowana różnicą ciśnień parcjalnych gazów
WYSTĘPOWANIE TKANKI ŁĄCZNEJ I CHRZĘSTNEJ - : tworzy szkielet zarodka, powierzchnie stawowe, ucho, nos, zakończenie żeber, drzewo oskrzelowe.
WYSTĘPOWANIE TKANKI NABŁONKOWEJ - pokrywa zew, powierzchnię ciała, wyściela jamy, naczynia i przewody ciała. ( skóra, tarczyca, kanaliki nerwowe, przewód pokarmowy, drogi oddechowe, jajowody)
ZASTAWKI SERCA - zastawki znajdują się między przedsionkami a komorami. Zapobiegają cofaniu się krwi z komór do przedsionków natomiast umożliwiają przepływ z przedsionków do komór. Zastawki półksiężycowe znajdują się między lewą komorą a aortą i prawą komorą a pniem płucnym. Wypchnięcie krwi z komór.
ŻEBRA ŻEKOME - VIII-X mają z mostkiem połączenie pośrednie gdyż tworzą łuk żebrowy łączący się z chrząstką VII żebra
ŻYŁY - naczynia krwionośne gdzie krew odpływa nimi do serca; wchodzą do przedsionków
2
rafal8921