Łukasz Dobrzański
Radosław Kaczmarczyk
Wojciech Kowalik
Sebastian Borowski
Karol Hapyn
Grupa M-21
Zespół A-2
1.WSTĘP
Uzyskanie odpowiedniej jakości wyrobów jest możliwe jedynie przy prawidłowo zorganizowanej kontroli jakości. Zagadnienie to ma szczególne znaczenie przy wykonywaniu konstrukcji spawanych, gdzie zarówno sam wyrób jak i poszczególne operacje produkcyjne muszą być realizowane ściśle według z góry ustalonych norm i zasad. Wszelkiego rodzaju odchylenia od prawidłowego procesu technologicznego prowadzą do występowania wad, które w konsekwencji mogą być przyczyną zniszczenia wyrobu w czasie późniejszej eksploatacji. Wadliwość konstrukcji spawanych wynika z błędów przygotowania elementów do spawania, nieprawidłowego montażu oraz wad spoin.
Wykrywanie wad spoin przeprowadza się za pomocą wielu różnorodnych metod, z których najprostszą, a zarazem najbardziej powszechną, są oględziny zewnętrzne. Inne metody badań, stosowane zależnie od rodzaju wady i stopnia konstrukcji, można podzielić na dwie zasadnicze grupy, a mianowicie na badania niszczące i nieniszczące.
Nazwa badań niszczących pochodzi stąd, że prowadzą one do zniszczenia złącza, gdyż wymagają wycięcia ze złącza próbki przeznaczonej do badania. Badania nieniszczące przeprowadza się bezpośrednio na spawanej konstrukcji bez konieczności wycinania spoiny.
2.PODZIAŁ KONTROLI ZŁACZY SPAWANYCH
Kontrolę złączy spawanych dzielimy na 3 etapy:
1. Kontrola wstępna
2. Kontrola bieżąca (międzyoperacyjna)
3. Kontrola ostateczna i odbiór konstrukcji spawanej
Ad 1.
a) analiza dokumentacji
- klasa konstrukcji (1,2,3) wg PN-EN (B,C,D)
- klasa wadliwości spoin (1,2,3,4,5) wg PN-EN niezgodności
b) kontrola spawaczy
c) kontrola materiałów podstawowych
d) kontrola materiałów dodatkowych
e) kontrola stanowiska pracy
Ad.2
a) kontrola przygotowania elementów do spawania
b) kontrola procesu i parametrów spawania
Ad 3.
I kontrola nieniszcząca
a) oględziny zewnętrzne (100% wykrywalność wad)
b) badania penetracyjne
c) badania magnetyczno – proszkowe
d) badania ultradźwiękowe
e) badania radiologiczne (promieniowanie rentgena lub gamma)
II kontrola niszcząca
Wady spawalnicze dzielimy na:
- zewnętrzne
- wewnętrzne
Do wad zewnętrznych zaliczamy wszystkie wady powierzchniowe czyli takie które powstały na powierzchni spawanego materiału. Najbardziej niepożądanymi wadami są wszelkiego rodzaju pęknięcia zarówno wewnątrz jak i na zewnątrz materiału spawanego. Oprócz tego wyróżniamy następujące wady zewnętrzne:
1. Niedostateczna grubość spoiny
2. Zbyt gruby nadlew
3. Nieregularność kształtu spoiny
4. Brak przetopu
5. Podtopienia na brzegach
6. Wycieki
7. Roztopione spoiwo przechodzi poza brzeg spoiny i zalewa metal rodzimy
Oraz wady wewnętrzne:
1. Brak wtopu
2. Brak przetopu
3. Pęcherze w postaci „gniazd” w kraterach
4. Niemetaliczne wtrącenia w postaci makroskopowych oddzielnych pęcherzy
5. Zażużlenie spoiny
6. Gęsto rozsiane w metalu mikroskopowe zanieczyszczenia
7. Pęknięcia poprzeczne i podłużne
Wady typowe dla różnych procesów spawania:
Spawanie acetylenowe:
- przyklejenia
- brak przetopu
- powstawanie tlenków przy niedostatecznym chronieniu jeziorka od dostępu powietrza
- utlenianie lub nawęglanie metalu (nadmiar tlenu lub acetylenu)
- przeciekanie płynnego metalu podczas spawania
Spawanie łukowe elektrodami otulonymi:
- wtrącenia żużla powstającego z otuliny
- przyklejenia stopiwa do ścianek rowka lub między ściegami
- pęcherze gazowe w postaci gniazd
- kratery w miejscu zakończenia ściegu
Spawanie metodą TIG:
- wtrącenia odprysków wolframu
- tendencja do szybkiego powlekania tlenkami materiałów takich jak stal kwasoodporna czy Al.
Spawanie automatyczne:
Wady przy tym rodzaju spawania występują zwykle na długich odcinkach i wynikają z zakłóceń któregoś z parametrów spawania, które trwają jakiś czas, zanim nie zostaną zauważone i skorygowane. Dlatego też, jeśli kontrola wyrywkowa wykaże jakieś usterki, należy zbadać również sąsiednie odcinki spoiny na całej długości, gdyż prawdopodobieństwo występowania tam podobnych wad jest duże. Przy spawaniu aluminium, ze względu na wspomnianą już skłonność do pokrywania się tlenkami, dość często występują przyklejenia metalu spoiny do ścianek rowka.
aliens12