9.6.5. Odporność ogniowa konstrukcji stalowych
Przegród budowlanych z samej stali nie wykonuje się. Dlatego też rozważania dotyczące odporności ogniowej można tu ograniczyć do elementów prętowych, jak słupy czy belki, i właściwości użytkowej związanej z zapewnieniem w określonym czasie nośności konstrukcji.
Długość prętów jest wielokrotnie większa niż wymiary przekroju poprzecznego, zatem przy jednorodnej temperaturze w pomieszczeniu (przy ogrzewaniu według zależności nominalnych lub parametrycznych) można pominąć przewodzenie ciepła wzdłuż elementów. Przy takich założeniach rozważania ogranicza się do przekroju poprzecznego o grubości jednostkowej.
Stal oznacza się dużą przewodnością cieplną λ (średnio 40 W/(m-K)), można więc w przybliżeniu założyć, że temperatura przekroju jest jednorodna, a wtedy
άθ
cpA— = Ua(eg - flU) (9.60)
a zatem
gdzie: 0m - temperatura stali,
Qg - temperatura w pobliżu elementu, c - ciepło właściwe, ρ - gęstość, kg/m3,
a - współczynnik przejmowania ciepła, W/(m2-K),
U - obwód nagrzewany, m,
A - powierzchnia przekroju poprzecznego, m2.
Temperatura przekroju poprzecznego jest więc funkcją wskaźnika U/A. Wartości temperatury w przekroju poprzecznym elementów stalowych nagrzewanych według krzywej standardowej podano w tabl. 9.21.
Tablica 9.21. Temperatura 6m elementów stalowych ogrzewanych wg zależności standardowej
Czas
U/Ą, m"1
min
20
30
50
100
150
200
0
15
739
171
236
347
534
632
700
842
375
493
648
Na ogół wskaźniki U/A konstrukcji stalowych zawierają się w granicach 100--250 m_1. Nieizolowane konstrukcje stalowe w ciągu pierwszych 15 minut osią gają już stosunkowo wysoką temperaturę. Tylko słabo obciążone nieizolowane
elementy o wskaźniku U/A mniejszym od 100 m-1 mogą zachować nośność w czasie od 15 do 30 minut.
Dla uproszczonego modelu, przy założeniu jednorodnej temperatury, można ustalić temperaturę krytyczną, w której następuje wyczerpanie nośności (rys. 9.92).
Temperatura krytyczna jest to więc temperatura, która nie powinna być przekroczona, aby element nie uległ zniszczeniu.
Czas, jaki upływa do osiągnięcia tej temperatury, określa odporność ogniową elementu.
Z tablicy 9.22 wynika, że aby konstrukcje stalowe odznaczały się odpornością ogniową 15 minut lub większą, powinny być chronione przed oddziaływaniem nadmiernej temperatury. Najbardziej rozpowszechnioną metodą jest izolowanie konstrukcji przy użyciu materiałów o znacznie mniejszej przewodności cieplnej niż przewodność cieplna stali (rys. 9.93).
0,700
0,600
0,500
0,400
0,300
0,200
0,100
0,000
W obliczeniach uproszczonych można pominąć pojemność cieplną izolacji, gdyż zarówno masa, jak i ciepło właściwe stali są wielokrotnie większe od masy i ciepła właściwego izolacji (rys. 9.94). Jeżeli nie wprowadza się tych uproszczeń, związek pomiędzy temperaturą stali a temperaturą w bezpośrednim otoczeniu elementu wyraża się wzorem
άθα
dt
λρ Up
dp A paca j + φ
(θ8-θα)
(9.62
1
gdzie: θα - temperatura stali, °C,
0g - temperatura w otoczeniu elementu, °C, dp - grubość zabezpieczenia, mm,
9.6. Odporność ogniowa
111
UpdpCppp
Acupu
ρ ρ - gęstość materiału zabezpieczającego, kg/m3, pa - gęstość stali, kg/m3,
cp - ciepło właściwe materiału zabezpieczającego, J/(kg-K), ca - ciepło właściwe stali, J/(kg-K),
λρ - przewodność cieplna materiału zabezpieczającego, W/(m-K), A - pole przekroju poprzecznego stali, m2, U - długość obwodu nagrzewanego, m.
...
alus-2008