2005_MAJ_OKE_PR_ODP.pdf

ARKUSZ II - MODEL ODPOWIEDZI I SCHEMAT OCENIANIA

Część I – analiza przykładów muzycznych (20 punktów)

Zadanie 31. (3 pkt)

Szeroki krąg poprawnych odpowiedzi; odpowiedzi przykładowe:

− dobór instrumentów i środków artykulacyjnych służy ilustrowaniu sytuacji

przedstawionej w komentarzu

− mieszanie nastroju powagi i groteski uzyskane przez dialog grup instrumentów

o kontrastujących rejestrach

− uzyskanie nastroju powagi przez wprowadzenie melodii sekwencji Dies irae

w instrumentach o ciemnej barwie (fagoty i tuby)

− użycie dzwonów symbolizujących ceremonię pogrzebową i podkreślających

niesamowitość nastroju

− podkreślenie nastroju groteski przez użycie fletu piccolo, operowanie rejestrem,

stosowanie pizzicato smyczków

− ilustrowanie śmiechu (chichotu) przez instrumenty smyczkowe i dęte drewniane.

1 punkt za wskazanie jednego przykładu wykorzystania walorów brzmieniowych

i wyrazowych instrumentów dla wyrażenia treści programowych

2 punkty za wskazanie dwóch przykładów

3 punkty za wskazanie trzech i więcej przykładów spośród podanych wyżej

Zadanie 32. (5 pkt)

Szeroki krąg poprawnych odpowiedzi; odpowiedzi przykładowe w A, B, C:

fragment A:

− instrumentacja w połączeniu z rytmiką i artykulacją służy podkreśleniu energicznego

charakteru tego odcinka

− tutti orkiestrowe

− pełne brzmienie uzyskane m.in. przez wykorzystanie grupy instrumentów blaszanych

i divisi smyczków.

fragment B:

− nastrojowe tło tworzą instrumenty dęte (cztery rogi, realizujące długie dźwięki

w dynamice ppp) oraz harfa i dzwonki

− ekspresyjna myśl muzyczna realizowana przez skrzypce solo w wysokim rejestrze

− towarzyszenie dialogujących instrumentów dętych.

fragment C:

− śpiewny, liryczny temat (myśl muzyczna), realizowany przez obój solo, a następnie

klarnet solo

− stosowanie rogów z tłumikiem (con sordino) i niskiego rejestru instrumentów

smyczkowych

− użycie instrumentów smyczkowych jako drugiego planu (tła) w długich wartościach

rytmicznych

− dialogowanie instrumentów w ramach swoich grup.

D: flet piccolo, rożek angielski, kontrafagot, tuba, harfa, dzwonki , puzony, instrumenty

perkusyjne: triangel, talerze, dzwonki

E: Uwertura koncertowa (op. 12) (odp. akceptowana: II symfonia)

1 punkt – za opis sposobu wykorzystania możliwości wyrazowych instrumentów we

fragmencie A

1 punkt – za opis jak wyżej – we fragmencie B

1 punkt – za opis jak wyżej – we fragmencie C

1 punkt – za wskazanie trzech instrumentów

1 punkt – za poprawne wskazanie tytułu utworu K. Szymanowskiego

Zadanie 33. (4 pkt)

A: Szeroki krąg poprawnych odpowiedzi; odpowiedzi przykładowe:

− zwrócenie uwagi na obsadę instrumentalną (3 flety, 2 oboje, rożek angielski, 2 klarnety,

2 fagoty, 4 rogi, cymbały antyczne (lub: krotale), 2 harfy, kwintet smyczkowy)

− wskazanie roli grupy instrumentów dętych drewnianych

− dobór instrumentów ze względu na ich walory kolorystyczne

− główna myśl muzyczna powierzana kolejno innym instrumentom (flet, obój, klarnet)

− wykorzystywanie tylko części pełnej obsady orkiestrowej w poszczególnych fragmentach

− wyodrębnienie z orkiestry zespołu kameralnego

− trzy warstwy brzmieniowe: pierwsza - grupa instrumentów dętych lub instrument solowy,

druga – harfa z jej właściwościami kolorystycznymi, trzecia – grupa instrumentów

smyczkowych

− równoczesne używanie skrajnych rejestrów; przechodzenie na krótkim odcinku z jednego

rejestru do drugiego

− szeroki zakres środków artykulacyjnych w instrumentach smyczkowych

− subtelna dynamika: gra z tłumikiem (rogi), forte tylko na krótkich odcinkach

− kolorystyka, artykulacja i dynamika podporządkowane nastrojowi letniego, dusznego

popołudnia.

B. impresjonizm i symbolizm

C. Stéphane Mallarmé (akceptowana odpowiedź: Stefan Mallarmé, lub: Mallarmé)

1 punkt za wskazanie dwóch sposobów kształtowania struktur brzmieniowych, użycia

środków artykulacyjnych i dynamicznych spośród podanych wyżej

2 punkty za wskazanie trzech i więcej sposobów

1 punkt za określenie dwóch prądów artystycznych

1 punkt za wskazanie nazwiska autora listu

Zadanie 34. (4 pkt)

A. styl neoklasyczny (akceptowane neobarok, neostyle, archaizacja – nawiązanie

do średniowiecza, renesansu, baroku)

B. fuga dwutematowa (akceptowana odpowiedź: fuga)

C. Odpowiedzi przykładowe (jeżeli zdający poda swoją argumentację, należy ją uznać,

o ile mieści się w treści zadania):

− przeprowadzenie tematu pierwszego realizowane przez: obój - flet - flet II – obój II

− chór realizuje drugi temat, towarzyszą mu instrumenty z tematem pierwszym

− kontrapunkt wyodrębniony brzmieniowo

− ograniczenie obsady orkiestrowej i kameralizacja brzmienia

− częściowa eliminacja instrumentów smyczkowych (tylko wiolonczele i kontrabasy –

instrumenty o ciemnej, łagodnej barwie) na rzecz instrumentów dętych

− jednorodna dynamika

− technika orkiestrowa i sposób potraktowania chóru są wyrazem nawiązania do tradycji

muzyki dawnej

− tekst w języku łacińskim

− źródła inspiracji: Księga psalmów, chorał, polifonia renesansu i baroku.

1 punkt za określenie stylu

1 punkt za określenie formy

1 punkt za podanie 2 sposobów operowania aparatem wykonawczym

2 punkty za podanie 3 i więcej sposobów operowania aparatem wykonawczym

Zadanie 35. (4 pkt)

Szeroki krąg poprawnych odpowiedzi; oczekiwane odpowiedzi:

− wykorzystanie barwy instrumentów smyczkowych jako głównej kategorii konstrukcyjnej

i percepcyjnej

− stosowanie dźwięków o określonej i nieokreślonej wysokości

− znaczenie rejestrów a nie konkretnych wysokości

− pasma brzmieniowe o zmiennej lub niezmiennej szerokości (lub: klastery ruchome

i pulsujące)

− wprowadzenie tak zwanego dźwięku najwyższego

− glissando jako podstawowy element brzmienia

− w zakończeniu pasma bardzo gęste – ćwierćtonowe

− wszechstronne wykorzystanie instrumentu dla uzyskania nowych barw brzmieniowych,

np.: uderzanie w górną płytę skrzypiec żabką lub czubkami palców

− połączenie gry tradycyjnej z nowymi sposobami wydobywania dźwięku dla uzyskania

nowej jakości brzmień

− stosowanie dźwięków o charakterze szmerowo – perkusyjnym

− różne sposoby artykulacji, np.: gra smyczkiem na czterech strunach, wolne wibrato,

szybkie nierytmizowane tremolo

− przestrzenne traktowanie brzmienia: długi dźwięk przybiera postać linii zmieniającej swój

kierunek

− określanie czasu trwania poszczególnych odcinków

− zastosowanie serii „kolorystycznej” z określonym następstwem ośmiu dźwięków

do wyboru przez wykonawców

− zestawianie struktur o zmiennej barwie, dynamice i rytmice.

1 punkt za wskazanie jednego sposobu uzyskiwania nowych barw dźwiękowych

i operowania materią dźwiękową

2 punkty za wskazanie dwóch sposobów

3 punkty za wskazanie trzech sposobów

4 punkty za wskazanie czterech i więcej sposobów

Część II – zadanie rozszerzonej odpowiedzi (30 punktów)

Zadanie 36.

Kryteria merytoryczne oceny tematu 1.

Przedstaw rolę instrumentacji w kształtowaniu formy, brzmienia i ekspresji w utworach

orkiestrowych XIX i XX wieku.

− teza wyprowadzona z cytatów wypowiedzi (H. Berlioza i F. Dąbrowskiego) lub

sformułowanie własnego stanowiska zgodnego z treścią tematu,

− wskazanie na kształtowanie się poglądów na temat możliwości wykorzystania

instrumentów w muzyce orkiestrowej w zależności od wymogów stylu historycznego,

stanu rozwoju instrumentów i nowych tendencji w muzyce,

− instrumentacja jako sposób nawiązania do stylu historycznego,

− wykorzystanie instrumentacji do kształtowania formy i uwydatnienia właściwości

strukturalnych dzieła muzycznego,

− odkrywanie i wyzyskiwanie nowych jakości sonorystycznych instrumentów, szczególnie

smyczkowych i dętych w XX wieku,

− rola pojedynczych instrumentów w zespole orkiestrowym (wykorzystanie barwy

brzmienia dla celów kolorystyki dźwiękowej itp.),

− omówienie sposobów wykorzystania instrumentacji do realizacji treści programowych,

osiągania siły wyrazu środkami kolorystycznymi i charakterystyki postaci,

− omówienie wzajemnych relacji między tutti orkiestrowym a poszczególnymi grupami

instrumentów w kształtowaniu napięć i ekspresji dzieła muzycznego,

− wskazanie różnic w instrumentacji utworów orkiestrowych XIX i XX wieku ,

− wskazanie na współdziałanie z instrumentacją środków artykulacyjnych i dynamicznych,

− wprowadzanie do orkiestry nowych instrumentów, których nie było w orkiestrze

klasycznej,

− tendencje do powiększania brzmienia orkiestry u neoromantyków,

− kameralizacja orkiestry w twórczości kompozytorów XX wieku,

− znajomość nazwisk kompozytorów - autorytetów w dziedzinie instrumentacji,

− omówienie reprezentatywnych dzieł ze wskazaniem na rolę instrumentacji

i z wykorzystaniem wniosków z analizy,

− odwołanie się do własnych doświadczeń jako słuchacza koncertowego,

− synteza z odniesieniem do cytatów.

Uwaga: należy uznać inne argumenty zdającego, jeżeli mieszczą się one w zakresie treści

tematu pracy.

Kryteria merytoryczne oceny tematu 2.

Scharakteryzuj twórczość orkiestrową w muzyce polskiej po II wojnie światowej. Wskaż

najwybitniejszych twórców i ich dzieła.

− przyczyny rozwoju twórczości orkiestrowej w Polsce po II wojnie światowej [patronat,

instytucje i imprezy muzyczne; rodzaje odbiorcy i ich oczekiwania; ideologie i estetyki

epoki; rola radia i festiwali – Warszawska Jesień]

− fazy i kierunki (nurty) twórczości orkiestrowej kompozytorów polskich w drugiej połowie

XX wieku [wzorce polskie i obce; neoklasycyzm, folkloryzm, awangarda lat 60. i 70.:

sonoryzm, dodekafonia, (serializm), minimal, neostyle i postmodernizm; orkiestrowa

muzyka popularna i rozrywkowa; (orkiestry folklorystyczne, jazzowe, rozrywkowe)]

− gatunki i formy muzyki orkiestrowej obecne w twórczości kompozytorów polskich

wskazanego okresu [przywołanie dzieł reprezentatywnych dla symfonii, koncertu,

poematu, form programowych, form dawnych (np. suita, passacaglia, preludium i fuga)

i nowych (n.p. f. łańcuchowa, aleatoryczna, otwarta, repetytywna, improwizowana (live);

środki wykonawcze]

− charakterystyka i znaczenie twórczości orkiestrowej kompozytorów polskich

[przywołanie postaci i dzieł: W. Lutosławskiego, K. Pendereckiego, H. M. Góreckiego

i innych np. G. Bacewicz, T. Bairda, K. Serockiego, W. Kilara]

− znaczenie polskiej twórczości orkiestrowej drugiej poł. XX wieku dla kultury polskiej

[wykorzystanie wniosków z analizy oraz poglądów zawartych w cytatach; ulokowanie

w kontekście historii muzyki polskiej i aktualnego wizerunku muzyki polskiej w świecie].

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: