2.13 dewiacje seksualne i skutki.doc

ANNA ŚWIĘCH, K4

BIOMEDYCZNE PODSTAWY POZWOJU I WYCHOWANIA

MODUŁ 2. Wymieni najczęstsze postacie dewiacji seksualnych i ich skutki

Dewiacja seksualna (zboczenie płciowe, parafilia) to wszelkie formy zaspokajania popędu płciowego w sposób nietypowy dla danej kultury pod względem przedmiotu popędu (np. kazirodztwo), formy jego realizowania (np. sadomasochizm) lub używania środków bądź niezbędnych warunków dodatkowych (np. fetyszyzm). Zaburzenia seksualne mogą mieć przyczyny czynnościowe (u 60-80 % osób) lub organiczne (wynikające ze zmian chorobowych). Granica między zachowaniami mieszczącymi się w normie a dewiacjami seksualnymi jest płynna i zmienna, np. w zależności od kręgu kulturowego.[1]

Ekshibicjonizm-to rodzaj dewiacji seksualnej, polegającej na pokazywaniu własnych narządów płciowych anonimowej i zwykle przypadkowej osobie w celu osiągnięcia zaspokojenia seksualnego. Jest to jedna z najczęściej spotykanych dewiacji seksualnych obejmująca 25-30% wszystkich zachowań. Występuje ona z reguły u mężczyzn w wieku dojrzałym. Ekshibicjoniści najczęściej obnażają się przed dziewczynkami, młodymi kobietami lub grupą kobiet, wywołując tym faktem zaskoczenie. Dewiant zaś osiąga satysfakcję seksualną przez zainteresowanie własną osobą.

Pedofilia- jest to rodzaj dewiacji seksualnej polegającej na skłonnościach do kontaktów seksualnych z dziećmi. Pedofilia może być heteroseksualna (w stosunku do dzieci płci odmiennej) lub homoseksualna (w stosunku do dzieci tej samej płci) a niekiedy ma charakter kazirodczy. Dewiacja ta dotyczy głównie mężczyzn. Zakres kontaktów z dziećmi może być zróżnicowany-od pieszczot erotycznych wobec małoletniego, po stosunki seksualne, oralne, analne. Ofiarami zachowań pedofilnych najczęściej bywają dzieci w wieku 11-14 lat, następnie 7-11, a rzadziej poniżej 7 lat. Pedofilia jest dewiacją najbardziej kontrowersyjną-ze względu na to, że dotyczy ona najczęściej (niczego) nieświadomych i bezbronnych dzieci. Sami pedofile są traktowani jako groźni przestępcy, którym przypisuje się najgorsze cechy.

Sadyzm-to dewiacja seksualna polegająca na odczuwaniu podniecenia i rozkoszy seksualnej w wyniku sprawiania partnerowi bólu i cierpienia rzeczywistego lub wyimaginowanego. U sadysty zachowania seksualne są wyrazem jego skłonności do całkowitego podporządkowania partnera, objęcia nad nim pełnej kontroli i władzy. W celu zaspokojenia swoich potrzeb sadyści szukają więc kontaktów z takimi osobami, które mogą sobie podporządkować i bezwzględnie uzależnić, a unikają osób silnych psychicznie. Skala i rodzaj zachowań sadystycznych mogą być zróżnicowane, od aktów jawnego bestialstwa i morderstw z motywów seksualnych, aż do nieświadomego sadyzmu. Termin sadyzm pochodzi od nazwiska markiza D.A.F. de Sade'a.[2]

Fetyszyzm- to rodzaj dewiacji seksualnej, występującej zdecydowanie częściej u mężczyzn (proporcja mężczyzn do kobiet wynosi 40:1), polegającej na osiąganiu satysfakcji i rozkoszy seksualnej  w wyniku kontaktu z przedmiotem (np. odzież), częścią ciała partnera (np. włosy, pośladki) lub partnera w połączeniu z przedmiotem. Elementy zachowań fetyszystycznych występują u wielu ludzi, ale są one dewiacyjne tylko wtedy, gdy do pełnego zaspokojenia seksualnego wystarcza sam przedmiot, bądź część ciała symbolizujące osobę partnera, a zachowania te są preferowane i czynności- nawykowo powtarzane. Fetyszyzm jest dewiacją o charakterze prywatnym i nierzucającym się w oczy.

Zoofilia- (sodomia, zooerastia, bestiofilia)-jest dewiacją seksualną, która polega na kontaktach ze zwierzętami. Przyczyny rozwoju zainteresowania tego rodzaju obiektami wiążą się z różnymi czynnikami: zaburzenia psychiczne, alkoholizm, kompleks kastracji. W wielu przypadkach zoofilia ma zastępczy charakter i wiąże się z trudnościami w znalezieniu partnera seksualnego. Występuje także u specyficznej grupy dewiantów, którzy zaspokajają swoje potrzeby seksualne ze wszystkimi aktualnie dostępnymi obiektami erotycznymi, nie wyłączając zwierząt. Zachowania i potrzeby zoofiliczne mają kilka możliwych poziomów-począwszy od ukrytych, podświadomych tendencji zoofilicznych (ujawniających się w snach) do zoofilii jako pełnej, trwałej formy dewiacji seksualnej (w której kontakty ze zwierzętami stanowią podstawowe, a nawet jedyne źródło osiągania satysfakcji seksualnej). W porównaniu z innymi zachowaniami dewiacyjnymi zoofilia należy do najbardziej ukrywanych i wstydliwie przeżywanych zachowań, ze względu na jej kontrowersyjność i poczucie umniejszania własnej ludzkiej godności.

Masochizm- to rodzaj dewiacji seksualnej, w której dany osobnik odczuwa podniecenie i rozkosz seksualną w sytuacjach, kiedy zadawany jest mu ból psychiczny i fizyczny oraz kiedy jest poniżany. Podczas zaspokajania swoich potrzeb seksualnych używają różnych narzędzi tortur, są bici, deptani, przypalani, kłuci ostrymi przedmiotami. Przeważającą część masochistów stanowią mężczyźni. Termin tej dewiacji pochodzi od nazwiska Leopolda Sachera-Masocha[3], popularnego pisarza, którego bohaterowie często byli poniżani seksualnie przez partnerki.[4]

Skutki dewiacji seksualnych:

Skutki dewiacji nie są groźne, o ile nie zagrażają zdrowiu czy życiu dewianta i osób z jego otoczenia. Najczęściej chodzi tutaj o parafilie o charakterze prywatnym, które nie rzucają się w oczy- na przykład fetyszyzm. W przypadku niektórych parafilii (masochizm) widoczne są także objawy, skutki somatyczne- otarcia, ukłucia, siniaki, czasem poważniejsze obrażenia ciała. Skutki dewiacji mogą mieć jednak przede wszystkim negatywny wpływ na psychikę dewianta i prowadzić do zaburzeń psychicznych. Przyczyny tego typu zaburzeń mogą być bardzo różne- począwszy od lęku przed wykryciem przez społeczeństwo dewiacji, do głębokiej depresji i chorób o podłożu neurologicznym. Taka osoba czuje się poniżana, napiętnowana, izoluje się od innych, odczuwa lęk przed karą i ujawnieniem swych skłonności dewiacyjnych. Nierzadko staje się obiektem kpin, żartów czy docinków ze strony innych osób. Skutki dewiacji, jakie można zaobserwować to także wystąpienie depresji, poczucia winy, fobii, koszmarów nocnych, prób samobójczych. Dewiant częściej też sięga po alkohol czy narkotyki, ma zaburzenia nastrojów, świadomości i problemów interpersonalnych. Może mieć także trudności z poszanowaniem swojej intymności i granic wyznaczających linię norm.Dewiant postrzegany jest przez społeczeństwo jako „inny”, odbiegający od wytyczonej normy, którego należy izolować, karać, a nawet fizycznie likwidować dla dobra całego społeczeństwa. Aby złagodzić lub zniwelować negatywne skutki parafilii, pacjenci dobrowolnie poddają się leczeniu lub w niektórych przypadkach (np. na żądanie partnera) są do leczenia zmuszani. Metody leczenia to głównie psychoterapia, w u dewiantów szczególnie niebezpiecznych dla otoczenia stosowana była terapia lekami antyandrogennymi.[5]

Spis literatury:

1. Obuchowska I., Jaczewski A.: Rozwój erotyczny, WSiP, Warszawa 1982, s. 142- 194

2.Lew-Starowicz Z.: Seks nietypowy, Instytut Wydawniczy Związków Zawodowych, Warszawa 1988, rozdz. IV, s.126-180

3. Lew-Starowicz Z.: Encyklopedia erotyki, Wyd. MUZA, Warszawa 2004, s.454-457

2