Deklaracje.pdf

(67 KB) Pobierz
Deklaracje
I. DeklaracjaGenewskaz1948r.
II. DeklaracjaHelsińskaz1964r.
III. DeklaracjaTokijskaz1975r.
I
DEKLARACJAGENEWSKA
Uchwalonaprzez2.SesjęOgólnąŚwiatowegoStowarzyszeniaLekarzy(WorldMedicalAssociation)wGenewie,
wSzwajcarii,wewrześniu1948r.,poprawionaprzez22.ŚwiatowyKongresLekarzywSydney,wAustralii,
wsierpniu1968r.i35.ŚwiatowyKongresLekarzywWenecji,weWłoszech,wpaździerniku1983r.
WchwiliprzyjęciamniedogronaczłonkówzawodulekarskiegouroczyścieprzyrzekampoświęcićmeŜyciesłuŜbie
ludzkości;
Będę odnosił się do moich nauczycieli z naleŜnym im szacunkiem i wdzięcznością;
Będęwykonywałswójzawódsumiennieizgodnością;
Zdrowiechoregobędziemojągłównątroską;
Będęzachowywałpowierzonemitajemnice,nawetpośmiercichorego;
Ze wszystkich mych sił będę dbać o zachowanie godności i szlachetnych tradycji zawodu lekarskiego;
Moikoledzybędąmibraćmi;
Niedopuszczędotego,bywzględyreligijne,narodowe,rasowe,politykipartyjnejlubpozycjispołecznejmogły
wpływaćnamojeobowiązkiwobecmegochorego;
ZachowamnajwyŜszyszacunekdlaŜycialudzkiegoodjegopoczątkunawetpodwpływemgroźby,nieuŜyjęmojej
wiedzylekarskiejprzeciwkoprawomludzkości.
Przyrzekamtouroczyście,zwłasnejwoli,namójhonor!
WorldMedicalAssociation,HandbookofDeclarations.PublishedbytheWorldMedicalAssociation.Inc.1985.PrintedinEnglandby
InkonPrintersLimited.Farnborough,Hampshire,str.3(tłumaczyłdrmed.JanJaroszewski).Przedruk:GazetaLekarska,Lipiec1990s.
3,Warszawa.
 
II
DEKLARACJAHELSIŃSKA
ŚWIATOWESTOWARZYSZENIELEKARZY
RegulaminŚwiatowegoStowarzyszeniaLekarzyDeklaracjaHelsińskaŚwiatowegoStowarzyszenia
Lekarzy
ZasadyEtycznegoPostępowaniawEksperymencieMedycznymzUdziałemLudzi
Przyjęteprzez18WalnezgromadzenieŚwiatowegoStowarzyszeniaLekarzyHelsinki,Finlandia,
czerwiec1964
Poprawkinaniesioneprzez:
29WalneZgromadzenieŚwiatowegoStowarzyszeniaLekarzy,Tokio,Japonia,październik197535Walne
ZgromadzenieŚwiatowegoStowarzyszeniaLekarzy,Wenecja,Włochy,październik198341WalneZgromadzenie
ŚwiatowegoStowarzyszeniaLekarzy,HongKong,wrzesień1989
48WalneZgromadzenieŚwiatowegoStowarzyszeniaLekarzy,SomersetWest,RPA,październik199652Walne
ZgromadzenieŚwiatowegoStowarzyszeniaLekarzy,Edynburg,Szkocja,październik2000
A. WSTĘP
1. Światowe Stowarzyszenie Lekarzy uchwaliło Deklarację Helsińską jako dokument będący
wykładnią zasad postępowania lekarzy i innych uczestników badań medycznych
przeprowadzanychnaludziach.Eksperymentmedycznyzudziałemczłowiekaobejmujebadania
nadmoŜliwymdozidentyfikowaniamateriałemludzkimlubdanychwiadomegopochodzenia.
2. Obowiązkiem lekarza jest promocja i ochrona ludzkiego zdrowia. Wiedza i sumienie lekarza
słuŜąwypełnianiutejpowinności.
3. Deklaracja Genewska Światowej Organizacji Lekarskiej zobowiązuje lekarza tymi słowami:
"Zdrowie mojego pacjenta będę stawiał na pierwszym miejscu", a Międzynarodowy Kodeks
EtykiLekarskiejgłosi,Ŝe:"Lekarzpodczassprawowaniaopiekimedycznej,mogącejwpłynąćna
pogorszeniefizycznegoipsychicznegostanupacjenta,będziekierowałsiętylkojegodobrem".
4. Postęp medycyny opiera się na badaniach naukowych, w tym takŜe na badaniach
przeprowadzanychnaludziach.
5. WeksperymenciemedycznymnaludziachtroskaodobrobadanejosobymusiprzewaŜaćnad
interesaminaukiispołeczeństwa.
6. Podstawowymcelemeksperymentumedycznegoprzeprowadzanegonaludziachjestpoprawa
metod profilaktycznych, diagnostycznych i terapeutycznych, a takŜe zrozumienie etiologii i
patogenezy chorób. Nawet najlepsze metody profilaktyczne, diagnostyczne i terapeutyczne
muszą być ciągle udoskonalane przez badania zmierzające do poprawy ich skuteczności,
wydajności,dostępnościijakości.
7. W aktualnej praktyce lekarskiej i eksperymentach medycznych większość metod
profilaktycznych,diagnostycznychiterapeutycznychobarczonajestryzykiemiobciąŜeniami.
8. EksperymentmedycznyjestzagadnieniemrozwaŜanymwkategoriachunormowańetycznych,
które sprzyjają poszanowaniu wszystkich istot ludzkich, bronią ich zdrowia i praw. Istnieje
szczególna konieczność wskazania na niedogodności ekonomiczne i medyczne. Specjalną
uwagęnaleŜytakŜepoświęcićtymosobom,któreniemogąsamodzielniewyrazićzgodylubjej
odmówić,któremogąbyćzmuszanedowyraŜeniazgody,tym,którenieodniosąosobistych
korzyścizuczestnictwaweksperymencieitym,dlaktórycheksperymentwiąŜesięzopieką
medyczną.
9. Badacze powinni znać wymagania etyczne i prawne oraz przepisy regulujące prowadzenie
eksperymentówmedycznychnaludziach,obowiązującezarównowichwłasnymkrajach,jaki
odpowiednie wymogi międzynarodowe. śadna z istniejących w danym państwie zasad
etycznych, prawnych ani przepisowi, me powinna eliminować któregokolwiek z punktów o
ochronieosóbpoddawanychbadaniomzawartychwtejDeklaracji.
B. PODSTAWOWEZASADYPROWADZENIAWSZYSTKICHEKSPERYMENTÓWMEDYCZNYCH
10. ObowiązkiemlekarzaprzeprowadzającegoeksperymentmedycznyjestochronaŜycia,zdrowia,
prywatnościigodnościczłowiekapoddawanegobadaniom.
11. Eksperyment medyczny na ludziach musi być zgodny z ogólnie przyjętymi zasadami badań
naukowych, opierać się na gruntownej znajomości piśmiennictwa naukowego, innych
wiarygodnych źródeł informacji i odpowiedniej umiejętności prowadzenia badań
laboratoryjnych,akiedyjesttowłaściweeksperymentównazwierzętach.
12. Podczas prowadzenia badań mogących mieć wpływ na środowisko naleŜy zapewnić
odpowiednieśrodkiostroŜności,atakŜewziąćpoduwagędobrozwierzątwykorzystywanychdo
badań.
13. Plan i sposób wykonania kaŜdej procedury próby klinicznej przeprowadzanej na ludziach
powinien być jasno sformułowany w protokole eksperymentu. Protokół ten powinien zostać
przedstawionywcelurozpatrzenia,skomentowania,udzieleniawskazówek,atam,gdziejestto
właściwe,zatwierdzeniaprzezspecjalniepowołanakomisjęetyczną,którejczłonkowiemuszą
być niezaleŜni od badacza, sponsora i wolni od międzynarodowych wpływów. Ta niezaleŜna
komisja powinna pozostać w zgodzie z prawem i przepisami kraju, w którym jest
przeprowadzanyeksperyment.Komisjamaprawodokontroliprzeprowadzanychbadań.Badacz
jest zobowiązany dostarczyć wstępne informacje komisji, szczególnie dotyczące powaŜnych
działań niepoŜądanych. Prowadzący badanie powinien takŜe dostarczyć komisji do wglądu
informacje na temat źródła finansowania, sponsorów, przynaleŜności instytucjonalnych
badacza,innychpotencjalnychsprzecznościinteresówiczynnikównakłaniającychbadanychdo
uczestnictwaweksperymencie.
14. Protokół badania powinien zawsze zawierać oświadczenie o zagadnieniach etycznych
eksperymentuizaznaczać,ŜeistniejezgodnośćzzasadamiwyraŜonymiwtejDeklaracji.
15. Eksperyment medyczny z udziałem ludzi powinien być przeprowadzany tylko przez osoby
przygotowane do pracy naukowej i pod nadzorem lekarza o doświadczeniu klinicznym.
Odpowiedzialność za osobę, która ma być poddana eksperymentowi powinna zawsze
spoczywaćnaosobiezwykształceniemmedycznym,anigdynaosobiebadanej,nawetpomimo
wyraŜeniaprzeniązgody.
16. KaŜdyprojekteksperymentumedycznegozudziałemludzipowinienbyćpoprzedzonydokładną
oceną przewidywalnego ryzyka i obciąŜeń w porównaniu z przewidywanymi korzyściami dla
osób badanych lub innych. Nie wyklucza to uczestnictwa w eksperymencie medycznym
zdrowychochotników.Projektywszystkichbadańpowinnybyćpubliczniedostępne.
17. LekarzepowinnipowstrzymywaćsięodangaŜowaniawprojektybadańzudziałemludzi,jeśli
niesąprzekonani,ŜeryzykozostałodokładnieokreśloneimoŜebyćwwystarczającymstopniu
kontrolowane.LekarzepowinnizakończyćkaŜdezbadań,jeŜeliokaŜesię,ŜeryzykoprzewyŜsza
potencjalne korzyści lub jeŜeli posiadają dostateczne dowody o pozytywnych i korzystnych
wynikachprowadzonycheksperymentów.
18. Eksperymentmedycznypowinienbyćprzeprowadzonynaludziachtylkowtedy,kiedykorzyści
przewyŜszają ryzyko i obciąŜenia związane z badaniem dla osoby uczestniczącej w
eksperymencie.Matoszczególneznaczeniewprzypadku,kiedyuczestnikamieksperymentusą
zdrowiochotnicy.
19. Eksperymentmedycznyjestusprawiedliwionyjedyniewprzypadku,gdyistniejeuzasadnione
prawdopodobieństwo, Ŝe wyniki badań będą korzystne dla populacji, na której jest on
prowadzony.
20. Badanimusząbyćochotnikamiiświadomymiuczestnikamiprojektubadawczego.
21. Prawu uczestnika eksperymentu do poufności musi być zawsze zapewnione. NaleŜy podjąć
wszelkieśrodkiostroŜnościwceluochronyprywatnościipoufnościjegodanychosobowych,a
takŜe zminimalizowania wpływu eksperymentu na kondycję psychiczną i fizyczną oraz
osobowośćbadanego.
22. We wszystkich eksperymentach przeprowadzanych na ludziach, kaŜdy potencjalny uczestnik
musi być naleŜycie poinformowany o celach, metodach, źródle finansowania, moŜliwych
sprzecznościachinteresów,instytucjonalnejprzynaleŜnościbadacza,oczekiwanychkorzyściachi
potencjalnymryzykuzwiązanymzeksperymentem,atakŜeodyskomforcie,jakionzesobą
niesie. Osoba badana powinna być poinformowana o prawie do odstąpienia od udziału w
eksperymencie lub wycofania zgody na uczestnictwo w kaŜdej chwili, bez Ŝadnych
konsekwencji. Po upewnieniu się, Ŝe uczestnik zrozumiał przekazane mu informacje, lekarz
powinienuzyskaćwyraŜonązwłasnejwoli,świadomązgodę,najlepiejnapiśmie.JeŜelizgoda
nie moŜe być uzyskana na piśmie, przyzwolenie inne, niŜ pisemne, musi zostać
udokumentowanewobecnościświadków.
23. Uzyskując świadomą zgodę na uczestnictwo w projekcie od badanego pozostającego pod
wpływem zaleŜności od lekarza lub mogącego wyrazić zgodę pod presją, lekarz powinien
zachowaćszczególnąrozwagę.Wtymprzypadkuświadomazgodapowinnabyćuzyskanaprzez
dobrze zaznajomionegozproblememlekarza,któryniejestzaangaŜowanywbadaniaijest
całkowiciebezstronny.
24. Naudziałweksperymencieosoby,którajestubezwłasnowolniona,zprzyczynfizycznychlub
psychicznychniejestwstaniewyrazićzgodylubjestniepełnoletnia,prowadzącybadaniemusi
otrzymać świadomą zgodę od przedstawiciela ustawowego według obowiązującego prawa.
Grupyteniepowinnybyćwłączanedobadań,chyba,Ŝejesttoeksperymentmającynacelu
promowanie zdrowia w reprezentowanej przez nie populacji, a badania takie nie mogą być
przeprowadzonezudziałemosóbzdolnychdowykonywaniaczynnościprawnych.
25. JeŜelibadanyuwaŜanyzaubezwłasnowolnionego,naprzykładnieletni,jestwstaniewyrazić
zgodęnaswojeuczestnictwoweksperymencie,prowadzącybadaniamusidodatkowouzyskać
tęzgodęobokzgodyprzedstawicielaustawowego.
26. Eksperymentynaludziach,którzyniesąwstaniewyrazićzgody,włączającwtoupowaŜnienie
lubzgodęzgóry,powinnybyćprowadzonetylkowprzypadku,gdystanfizycznylubpsychiczny
uniemoŜliwiający uzyskanie świadomej zgody jest koniecznym wymogiem charakteryzującym
populację badaną. Szczególne powody dla włączenia uczestnika badania będącego w stanie
uniemoŜliwiającym wyraŜenie świadomej zgody powinny być określone w protokole
eksperymentu i przedstawione komisji recenzującej do rozwaŜenia i akceptacji. Protokół
powinienpodkreślać,Ŝezgodanadalszyudziałweksperymenciepowinnazostaćuzyskanajak
najszybciejoduczestnikabadanialubjegoprzedstawicielaustawowego.
27. Zarównoautorzyjakiwydawcysązobowiązanidoprzestrzeganiazasadetycznych.Badaczy
obowiązujezachowanieścisłościwynikówprzyichpublikacji.Wyniki,zarównonegatywnejaki
pozytywne,powinnybyćopublikowanelubudostępnionepubliczniewinnysposób.Wpublikacji
powinny być podane źródła finansowania, przynaleŜność instytucjonalna badacza i moŜliwe
sprzeczności interesów. Sprawozdania z eksperymentów przeprowadzonych niezgodnie z
zasadamizamieszczonymiwtejDeklaracjiniepowinnybyćprzyjmowanedopublikacji.
C. DODATKOWE ZASADY DOTYCZĄCE PRZEPROWADZANIA EKSPERYMENTU MEDYCZNEGO
POŁĄCZONEGOZOPIEKĄMEDYCZNĄ.
28. Lekarz moŜe połączyć eksperyment medyczny z opieką medyczną tylko w przypadku, gdy
eksperymentjestuzasadnionypotencjalnymikorzyściamiprofilaktycznymi,diagnostycznymilub
leczniczymi. Gdy eksperyment medyczny łączy się z opieką medyczną, w celu ochrony
pacjentów,będącychobiektembadań,stosujesiędodatkowewytycznepostępowania.
29. Korzyści,ryzyko,obciąŜeniaiskutecznośćnowejmetodypowinnybyćzbadanewporównaniu
do aktualnie najlepszych metod profilaktycznych, diagnostycznych i terapeutycznych. Nie
wyłączatouŜyciaplacebolubbrakuleczeniaweksperymentach,wktórychnieistniejąŜadne
sprawdzonemetodyprofilaktyczne,diagnostyczneiterapeutyczne.
30. Pozakończeniubadania,kaŜdyuczestniczącywnimpacjentpowinienmiećzapewnionydostęp
do najlepszych metod profilaktycznych, diagnostycznych i leczniczych udowodnionych w
badaniu.
31. Lekarz powinien dokładnie poinformować pacjenta, który z aspektów opieki jest związany z
eksperymentem.OdmowapacjentawuczestniczeniuwbadaniunigdyniemoŜemiećwpływu
nastosuneklekarzpacjent.
32. Wczasieleczeniapacjenta,wprzypadku,gdysprawdzonemetodyprofilaktyki,diagnostykii
leczenia nie istnieją lub są nieskuteczne, lekarz za świadomą zgodą pacjenta, musi mieć
swobodę zastosowania nie potwierdzonych lub nowych metod profilaktycznych,
diagnostycznychileczniczych,jeśliwjegooceniemogąoneprzynieśćnadziejęnauratowanie
Ŝycia, przywrócenie zdrowia lub ulgę w cierpieniu. Tam, gdzie jest to moŜliwe, metody te
powinny stać się przedmiotem eksperymentu prowadzonego w celu udowodnienia ich
bezpieczeństwai skuteczności.Wewszystkichprzypadkachnoweinformacjepowinnyzostać
zapisane i, gdy to właściwe, opublikowane. NaleŜy przestrzegać innych, odpowiednich
wskazówektejDeklaracji.
Zgłoś jeśli naruszono regulamin