goodman-skrypt.doc

Norman Goodman - Rozdział I – „Czym jest socjologia”:

Nauki społeczne:

·         Natura ludzkiego zachowania, związków międzyludzkich i ich rezultaty.

o       Socjologia,

o       Antropologia - fizyczna i kulturowa,

o       Ekonomia - jak produkujemy, nabywamy i konsumujemy

                                     niezbędne dobra; PNB,

o       Nauki polityczne              - analiza źródła, rozdział i wykorzystanie władzy

                                     w społeczeństwie.

o       Psychologia - podstawy i konsekwencje zachowania jednostki.

Perspektywa socjologiczna:

·         Istnieje wiele różnych „szkół myśli”,

·         Socjologia – bada ludzkie zachowania społeczne, związki między ludźmi i rezultaty działalności społecznej.

·         „Egzystencja ludzka jest egzystencją społeczną” – główna myśl socjologiczna.

·         C. Wright Millis 1959 użył wyrażenia „wyobraźnia socjologiczna”.

·         Emil Durkheim – badania nad samobójstwem – samobójstwo jest funkcją stopnia zintegrowania jednostki z grupą społeczną.

·         Dane empiryczne – fakty, dane statystyczne.

Twórcy socjologii:

·         Rozwinęła się na początku XIX wieku – 200 lat temu.

·         August Comte              (1798 – 1857):

o       francuski filozof – twórca socjologii,

o       w 1838 roku ukuł termin „socjologia”,

o       statyka społeczna – porządek i stabilizacja życia społecznego,

o       dynamika społeczna – zmiany społeczne,

·         Herbert Spencer  (1820 – 1903):

o       Porównał społeczeństwo do żywego organizmu,

o       Prekursor szkoły „strukturalistyczno-funkcjonalistycznej”,

o       Interesowało go „przetrwanie najlepiej przystosowanych”,

o       Darwinizm społeczny – w społeczeństwie uwolnionym od interwencji rządu „nieprzystosowani” musieliby zniknąć.

·         Karol Marks               (1818 – 1883):

o       Niemiecki filozof, jago poglądy są fundamentem „szkoły konfliktu”,

o       Społeczeństwo dzieli się na tych co mają i nie mają, co prowadzi do „konfliktu klasowego”,

o       Materializm dialektyczny – sprzeczności tkwiące w np: kapitalizmie wywołują kryzysy ekonomiczne, które dają początek nowym strukturom społecznym, a każda kolejna jest lepsza od poprzedniej.

·         Emil Durkheim               (1858 – 1917):

o       Interesował się problemem porządku społecznego,

o       Solidarność mechaniczna – łączenie przez podobieństwo, plemiona,

o       Solidarność organiczna – związek polegający na wzajemnym wsparciu i na współzależności, dzisiejsze wyspecjalizowane społeczeństwa,

·         Max Weber               (1864 – 1920):

o       Niemiecki socjolog, polemizował z Marksem,

o       Interesowały go: wartości, przekonania, zamiary i postawy, które kierują naszym zachowaniem – verstehen (rozumienie lub wgląd),

o       Stworzył typ idealny – konstrukcja pojęcia dowolnego zjawiska,

o       Połączył powstanie kapitalizmu z wartościami protestantyzmu.

·         Georg Simmel               (1858 – 1918):

o       Odrzucił Spencerowską analogię społeczeństwa do organizmu,

o       Uważał społeczeństwo za „skomplikowaną pajęczynę wielokrotnych relacji pomiędzy jednostkami, które pozostają ze sobą w ciągłej interakcji” – socjologia formalna.

o       Badana nad „typami społecznymi”, analiza zjawiska „obcego” – formalny członek grupy, nieakceptowany, brak integracji.

Współczesna socjologia amerykańska:

·         Teorie makropoziomowe – koncentracja na społeczeństwie – organizmie  społecznym (Comte i Spencer).

·         Teorie mikropoziomowe – koncentracja na małych tworach jak grupy czy pary (Weber i Simmel).

Teorie makropoziomowe:

·         Ujęcie strukturalistyczno-funkcjonalistyczne:

o       Określona przez: Bronisława Malinowskiego, Talcotta Parsona, Roberta K. Merona i Kingsleya Davisa.

o       Istnienie funkcji – różne zjawiska i struktury społeczne można wyjaśnić w konsekwencji ich istnienia, magia by panować nad pogodą,

o       Pojęcie systemu – różne elementy  społeczeństwa są związane z sobą, tak że zmiana w 1m prowadzi do zmian w innych.

o       Merton: organizacja ma funkcje jawne i ukryte, dysfunkcje – konsekwencje negatywne i efunkcje – konsekwencje pozytywne.

·         Teoria konfliktu:

o       Podstawą dzieła Marksa, nacisk na konflikt i współzawodnictwo.

o       Simmel – występują naciski asocjacyjne – łączące i dysocjacyjne.

o       Lewis A. Coser – konflikt spełnia często pozytywną funkcję.

Teorie mikropoziomowe:

·         Badają interakcje zachodzące miedzy jednostkami.

·         Interakcjonizm symboliczny:

o       Pozostaje pod wpływam Webera, duży dorobek George`a Herberta Meada z Chicagowskiego uniwers.

o       Interakcja - podstawowy proces społeczny, odbywa się poprzez symbole o ustalonym znaczeniu.

o       Podstawowe pojęcia: jaźń (self) nie nadają się do pomiarów.

·         Etnometodologia:

o       Prace Alfreda Schulza i Harolda Garifnkela,

o       Nie istnieje uporządkowany świat społeczny, chyba że jego uczestnicy zgodzą się co do tego.

o       Głównym badaniem jest „analiza rozmów” wyjaśnia rutynowe sprawy.

o       Fenomenologiczny punkt widzenia – spoglądanie na świat oczami i umysłem respondenta.

·         Teoria wymiany:

o       Życie społeczne jest procesem handlu i negocjacji.

o       Analiza kosztów/korzyści.

o       Teoria przedstawiona przez George Homansa w 1950 roku.

o       „rachunek hedonistyczny” – robie to co niesie największą korzyść.

Rozdział II – „Metody badań socjologicznych”:

Logika badań:

·         Metodologia – naukowo aprobowane metody zbierania dowodów.

·         Zmienna – cecha lub charakterystyka, która zmienia się bądź przybiera różne wartości w różnych warunkach: wiek, płeć, klasa społeczna.

·         Zmienne niezależna – zmienne, które wpływają na inne,

·         Zmienne zależne – zmienne, które poddawane są wpływom.

·         Korelacja – zmiana w obu zmiennych,

·         Korelacja pozytywna – jeśli wartość 1ej zmiennej rośnie/maleje i jednocześnie rośnie/maleje wartość 2giej.

·         Korelacja negatywna – jeśli wartość 1ej zmiennej rośnie/maleje a wartość 2giej maleje/rośnie.

·         Korelacja pozorna – przypadkowa korelacja.

·         Związek przyczynowo-skutkowy:

o       2 zmienne musza być skorelowane,

o       Zmienna niezależna musi poprzedzać w czasie zmienną zależna.

o       Musi istnieć pewność, że nie istnieje 3ia zmienna związana z 2ma.

Proces badawczy:

·         Zdefiniowanie problemu, przegląd literatury, formułowanie hipotez, rozważanie kwestii etycznych,

·         Wybór projektu badawczego, zbieranie danych, analiza danych, wyciąganie wniosków.

Metody badawcze:

·         Eksperyment laboratoryjny, terenowy:

o       Grupa eksperymentalna – z osób będących przedmiotami badań.

o       Grupa kontrolna – nie poddana działaniu zmiennej eksperymentalnej.

o       „Efekt Hawthorne” – każdy ma założenia co do badanej sprawy co wpływa na wyniki eksperymentu.

·         Wywiad, kwestionariuszowy.; badanie obserwacyjne, obserwacja wewnętrzna/zewnętrzna/ uczestnicząca.

·         Analiza wtórna.

o       „Rzetelność badań” po powtórzeniu eksperymentu przez kogoś innego wynik się nie zmieni.

Rozdział III – „Kultura”:

Kultura:

·         Osoba kulturalna – wykształcony, ma ogładę towarzyską i zna się na sztuce oraz potrafi docenić jej wartość.

·         Człowiek kultury – artysta, śpiewak, baletmistrz.

·         Kultura  - cechą społeczeństwa a nie jednostki, wszystko czego uczymy się w czasie życia społecznego i co jest przekazywane poprzez pokolenia.

·         Składniki kultury: kultura materialna - rzeczy i niematerialna – wartości.

·         Wiedza – zbiór pojęć, które są częścią kulturowego dziedzictwa, oparte na wnioskach pochodzących z doświadczenia empirycznego.

·         Przekonania – poglądy nie poparte odpowiednią wiedzą empiryczną.

·         Wartości – abstrakcyjne pojęcie – to co społeczeństwo uważa za dobre.

·         Obyczaje proskryptywne – tabu , czego się nie powinno robić – tabu kazirodztwa.

·         Hipoteza relatywizmu językowego – teoria Edwarda Sapira i Benjamina Lee Whorfa, natura języka określa sposób, w jaki postrzegamy świat.

·         Kultura dionizyjska – gorączkowa aktywność, podwyższony poziom emocji, współzawodnictwo – plemię Kwakiutlów z wyspy Vancouver w Kolumbii Brytyjskiej.

·         Kultura apolińska – spokój, rezerwa, plemię Zuni z Nowego Meksyku.

·         Etnocentryzm – traktowanie swojej kultury, jako moralnie wyższej.

·         Socjobiologia – bmz, Edward Wilson 1975.

Rozdział IV – „Struktura społeczna”:

Teoria funkcjonalistyczna:

·         5podstawowych instytucji: gospodarka, edukacja, rodzina, polityka, religia.

Społeczeństwa:

·         Myśliwsko-zbierackie,

·         Kopieniackie:

o       Rozwój uprawy roślin, XII - X w.p.n.e. system żarowo-odłogowy.

o       Dyfuzja kulturowa – rozprzestrzenianie się w śród grup wynalazków.

·         Pasterskie, Rolnicze, Przemysłowe, Postindustrialne - głównym celem produkcja informacji i usług.

Paradygmat AGLI:

·         AGLI – adaptacja, osiąganie celów, integracja, utajenie – utrzymywanie wzorów.

·         Parsons uważa ze są to 4 niezbędne funkcje każdego społeczeństwa.

Karol Marks:

·         Teoria konfliktu klas społecznych, rządzących i rządzonych.

·         Zmiana społeczna zachodzi przez rewolucje a nie przez rozwój.

Max Weber:

·         Biurokracja – jako niezbędnik dzisiejszej społeczności.

·         Od Kalwinistów wziął teorie predestynacji – z góry ustalone kto będzie zbawiony a kto nie. (rozwój kapitalizmu).

Rozdział V – „Grupy i organizacje społeczne”:

Grupy:

·         Grupy pierwotne – małe grupy, których członkowie mają osobiste stosunki.

·         Grupy wtórne – większe, ich trwałość ma charakter okresowy.

·         Grupa swoja – taka, do której należy jednostka.

·         Grupa obca – taka, do której nie należy jednostka.

·         Grupa odniesienia – grupy ważne dla jednostki, która nie należy do nich.

o       Funkcja normatywna – określanie właściwych form zachowania,

o       Funkcja porównawcza – wzór do naśladowania, standard,

o       Funkcja audytoryjna – ocena stosowności zachowań jednostki.

·         Para = diada – z 2ch osób, wspólne zaangażowanie każdej z nich.

·         Trójka = triada – z 3ch osób, bardziej stabilna niż para.

·         Przywództwo instrumentalne – sprawuje osoba, która mobilizuje grupę do osiągania celów.

·         Przywództwo ekspresywne – tworzenie harmonii i solidarności w grupie.

·         Przywództwo typu „laissez faire” – nie starają się ani kierować działaniami grupy ani ich organizować.

·         Consensus – zgoda.

·         Biurokracja – wg Webera posiada odpowiednie cechy:

o       Podział pracy, hierarchia, przepisy i regulacje, bezosobowość, formalne spisane kartoteki i dokumenty, kompetencje techniczne i awans, personel administracyjny.

o       Typ idealny – „czysty” z którym można porównywać inne.

·         Oligarchia – system, w którym rządzi mniejszość.

·         Organizacje kolektywistyczne – koncentrują się na tym ze klient to człowiek a nie kartoteka, władza jest podzielona, ważna jest indywidualna kreatywność.

Rozdział VIII – „Dewiacja i kontrola społeczna”:

Dewiacja:

·...