09_07.pdf

Radio i TV

W świecie radiofonii ciągle dokonuje

się nowych, pasjonujących

usprawnień. Mogłoby się wydawać,

że w dziedzinie mediów telewizja

zajmuje czołowe miejsce.

Jest to jednak dalekie od prawdy.

W ciągu wielu lat dokonano w radio

wielu ulepszeń, które dowodzą, że

dostosowuje się ono do

najnowszych technologii i że

dostarcza słuchaczom wszystkiego,

czego potrzebują.

Kontynuujemy krótki przegląd

technik stosowanych w radiofonii,

od najstarszych do współczesnych.

RADIOFONIA

w ciągłym rozwoju, część 2

Stereo

Gdy przyjęły się programy FM oczywistością

stała się potrzeba ich rozszerzenia do progra−

mów stereo. Obecnie stosowany system emisji

stereo pozwala nadal używać w dotychczasowy

sposób zwykłych odbiorników mono bez jakie−

gokolwiek pogorszenia jakości odbioru. Osiąga

się to drogą dołączenia dodatkowej informacji

stereo poza normalnym pasmem audio. Nadajnik

wysyła nadal sygnał mono w dotychczasowy

sposób.

Sygnał ten jest tworzony jako suma kanałów

lewego i prawego, czyli L + R. Jeżeli jest ponadto

nadawany sygnał odpowiadający różnicy kana−

łów lewego i prawego, czyli L − R, to z sumy obu

sygnałów można otrzymać kanał lewy, a z ich

różnicy kanał prawy. Standardowe transmisje

FM mogą przenosić sygnały o pasmie znacznie

szerszym niż potrzebne. Sygnał mono, czyli L +

R, jest nadawany w normalny sposób. Nato−

miast sygnał L − R zostaje umieszczony powyżej

normalnego pasma audio przez zmodulowanie

podnośnej 38kHz. Sama podnośna zostaje na−

stępnie stłumiona, pozostają więc jedynie wstęgi

boczne. To tak, jakby umieścić transmisję AM

tuż powyżej pasma audio i usunąć nośną.

W celu ułatwienia odtworzenia sygnałów

w odbiorniku, do transmisji zostaje dodany ton

pilotujący, o częstotliwości 19kHz, dokładnie

dwukrotnie niższej od częstotliwości podnośnej

38kHz. Wszystkie te informacje, sygnał L + R,

ton pilotujący 19kHz i wstęgi boczne L − R, mo−

dulują częstotliwość podstawową FM (zob rys.

7 ).

mono L + R. Jeżeli jest to odbiornik stereo, to

zdemodulowany sygnał zostaje skierowany do

dekodera stereo.

Dekoder poszukuje przede wszystkim tonu

pilotującego 19kHz. Jeżeli go nie ma, to znaczy

że transmisja jest mono i dekodowanie sygnału

stereo nie jest potrzebne. Jeżeli pilot został wy−

kryty, zostaje on skierowany do podwajacza, aby

odtworzyć podnośną 38kHz, albo posłużyć do

synchronizacji oscylatora 38kHz, jak przedstawia

rys. 8 .

Podnośna i wstęgi boczne zostają doprowa−

dzone do miksera, który wydziela sygnał L − R.

Sygnał odebrany przez odbiornik przechodzi

przez wszystkie jego stopnie i zostaje zdemodu−

lowany, odtwarzając sygnał audio wraz z wszys−

tkimi dodatkami. Jeżeli jest to odbiornik mono,

to po wzmocnieniu słyszalny będzie tylko sygnał

Rys. 7. Widmo przebiegu modulującego UKF FM (zawiera sygnał stereo i dane

RDS).

E LEKTRONIKA DLA WSZYSTKICH 9/96

Radio i TV

Tabela 1. Skróty RDS

AAF Alternative Frequencies,

częstotliwości zamienne

Wykaz częstotliwości radiostacji

w pobliskim obszarze.

Umożliwia odbiornikowi wybór

najlepszego sygnału.

CCT Clock Time and Date, czas i data

Dane zawierające czas i datę do

wyświetlania przez odbiornik.

Sygnał ten umożliwia

wyświetlanie dokładnego czasu

i daty, który nie spieszy się ani

nie spóźnia, jak zegary

niezależne. Dostosowuje się on

sam do czasu letniego.

Rys. 8. Schemat blokowy typowego dekodera stereo.

Mając już oba sygnały, odtworzenie kanałów

L i R jest tylko sprawą ich zdemultipleksowania

przez dodanie i odjęcie. Zostają one następnie

oddzielnie wzmocnione w normalnym wzmac−

niaczu stereo.

Radio Data System

Pomysł umieszczenia na podnośnej dodatko−

wych informacji może być realizowany na różne

sposoby. Jednym z nich jest wprowadzony

przed kilku laty RDS, czyli Radio Data System, za

pomocą którego przesyłane są dane wraz z syg−

nałem audio.

System ten powstał w wyniku trudności iden−

tyfikacji odbieranej radiostacji. Jest to problem

dobrze znany. Podczas przestrajania odbiornika

w pasmie UKF FM, napotyka się na wiele stacji,

ale jedynym sposobem ich identyfikacji jest słu−

chanie aż do odebrania pozwalających na roz−

poznanie nadawcy wiadomości. Podobne kłopo−

ty napotykają również słuchacze w samocho−

dach, przemieszczających się z obszaru odbioru

jednej stacji do następnej. Próby rozwiązania za−

równo tych, jak i innych, trudności doprowadziły

do powstania RDS.

Dane są przesyłane powyżej pasma słyszal−

nego, podobnie jak w przypadku sygnału stereo.

W tym przypadku częstotliwość podnośna RDS

wynosi 57kHz, trzykrotnie więcej od częstotli−

wości tonu pilotującego 19kHz.

Do przesyłania danych jest używany system

modulacji fazowej. Pod wieloma względami jest

on bardzo podobny do systemu modulacji częs−

totliwości, tylko że zamiast częstotliwości zmie−

niana jest faza sygnału. W trakcie zmiany fazy

zmienia się częstotliwość, po czym powraca do

normalnej wartości. Znajdując się powyżej zmul−

tipleksowanych segmentów audio i stereo nada−

wanego sygnału, składowa RDS zupełnie z nimi

nie koliduje. W ten sposób system ten zachowu−

je pełną kompatybilność z istniejącymi odbior−

nikami i transmisjami.

Do odtworzenia danych, w procesie demodu−

lacji w odbiorniku jest używany ton pilotujący

19kHz. Dane po odebraniu muszą zostać przet−

worzone, do czego zazwyczaj jest używany mik−

roprocesor, co jest naturalne wobec liczby funk−

cji stosowanych w większości współczesnych

odbiorników. Umożliwia on implementowanie

większości udostępnianych przez RDS udogod−

nień bez dodatkowego wyposażenia.

RDS udostępnia wiele bardzo pożytecznych

funkcji. Odbiornik przechowuje w pamięci kod

identyfikacyjny radiostacji wraz z jej częstotli−

wością. Oprócz tego kodu odbiornik może zapa−

miętać informację, że dana radiostacja mieści się

na liście wybranych przez słuchacza nadajników,

wyświetlając jej nazwę, np. “BBC R4”. Nadajniki

także wysyłają odpowiednie kody częstotliwości.

Odbiornik jest wtedy wyposażony w listę

częstotliwości na danym obszarze, na którym

znajdują się te nadajniki. Odbiornik może porów−

nywać wszystkie częstotliwości z listy, może

więc wybrać nadajnik o najlepszym sygnale.

Wiadomości o warunkach

jazdy

Inną pożyteczną możliwością RDS jest ułat−

wianie odbioru komunikatów drogowych. Radio−

stacje regularnie nadające komunikaty o warun−

kach jazdy informują o tym w swoim kodzie, od−

biornik może więc informować, czy odbierana

radiostacja zawiera je w swoim programie. Kod

ten jest oprócz tego wysyłany w momencie na−

dawania komunikatu. Może to być wykorzysty−

wane do automatycznego zwiększania głośności,

jeżeli została ona ustawiona na niską, lub zatrzy−

mać odtwarzanie kasety, umożliwiając wysłu−

chanie komunikatu. Odbiorniki oznaczone EON

(Enhanced Other Networks) mogą automatycz−

nie przestrajać się do właśnie nadającej komuni−

kat radiostacji. Takie odbiorniki są wyraźnie

oznaczane logo EON.

Nadawanie w systemie EON wymaga dokład−

nej koordynacji pomiędzy poszczególnymi na−

dajnikami sieci. Na przykład BBC używa do tego

celu centralnego komputera. Gdy któraś lokalna

radiostacja BBC zamierza nadać komunikat

o warunkach jazdy, sygnalizuje to centralnemu

komputerowi. Komputer z kolei wysyła polece−

nia do odpowiednich nadajników sieci, które

sygnalizują w swoich danych RDS, która stacja

zamierza nadać komunikat. Umożliwia to odbior−

nikom przestrojenie się celem odebrania wiado−

mości. Po zakończeniu nadawania sygnał steru−

jący znika i odbiorniki mogą powrócić do prze−

rwanego odbioru swoich stacji.

Dla odbiorników wyposażonych w RDS jest

przeznaczonych wiele skrótów, oznaczających

na poszczególne możliwości. Zostały one zesta−

wione w tabeli 1 .

EON Enhanced Other Networks,

uwzględnianie innych stacji

Transmisja skorelowanych

z innymi radiostacjami

informacji, dotyczących ruchu

drogowego i innych.

MMS Music/Speech, muzyka/mowa

Umożliwia zmianę głośności

muzyki względem mowy

PPI Programme Identification,

identyfikacja programu

Jest to kod radiostacji,

stosowany wraz z danymi AF do

automatycznego przestrajania

do najlepszego sygnału

w wybranym obszarze.

PIN Programme Identification

Number, numer identyfikacyjny

programu

Jest to kod określonego

programu, pozwalający na

przełączenie się radioodbiornika

(i ewentualnie odtwarzacza) do

odbioru tego programu.

PTY Programme Type Selection,

wybór rodzaju programu

Kod pozwalający na wybieranie

odbioru jednego z 15 rodzajów

programów a nie radiostacji.

PPS Programme Service Name

nazwa radiostacji

Dane umożliwiające

wyświetlanie przez odbiornik

nazwy odbieranej radiostacji.

RRT Radio Text, radio tekst

Umożliwia wyświetlanie przez

odbiornik informacji

o odbieranym programie.

TDC Transparent Data Channel, kanał

przejrzystego kodowania

Umożliwia ładowanie danych

przez RDS.

TP/TATravel Service, komunikaty

o ruchu drogowym

Umożliwia słuchanie

komunikatów drogowych,

niezależnie od wybranego

programu.

KKP

Cd. w EdW 10/96

E LEKTRONIKA DLA WSZYSTKICH 9/96

A AF

C CT

EON

M MS

PPI

PTY

PPS

RRT

TDC

TP/TA

oprac. KP

KKP

Radio i TV

Rys. 9. Generacja sygnałów kwadraturowych AM.

wości, w odbiorniku mogą jednak zostać od sie−

bie oddzielone.

W odbiorniku ( rys. 10 ) częstotliwość nośna

jest użyta do generacji sygnału odniesienia, ste−

rującego dwoma potrzebnymi w procesie demo−

dulacji zrównoważonymi mikserami. Sygnał ten

dla jednego z nich zostaje przesunięty o 90°.

Zrównoważony demodulator jest czuły na fa−

zę, zatem jedna jego część może demodulować

tylko sygnał L + R, a druga L − R. Dwa te sygnały

są następnie demultipleksowane w taki sam spo−

sób jak przy transmisjach UKF FM, otrzymując

przez dodawanie i odejmowanie kanały L i R.

Ta podstawowa forma kwadraturowej modu−

lacji amplitudy nie jest niestety zadowalająca.

Działa dobrze z użyciem poprawnego demodula−

tora, jednak nie jest w pełni kompatybilna

z większością będących w użytku detektorów

AM, które reagują tylko na amplitudę, w rezulta−

cie czego zniekształcenia są większe. Problem

nie istnieje, gdy poziom sygnału L − R jest zero−

wy, ponieważ odebrany sygnał jest taki sam, jak

z normalnego nadajnika. Jednakże przy więk−

szym sygnale L − R zniekształcenia są większe.

Przyczyną tego zjawiska jest brak w procesie

demodulacji własnej częstotliwości nośnej syg−

nału L − R. Jest to przedstawione na rys. 11 .

Jeżeli nadawana jest sinusoida tylko w kanale

L + R, przybierze ona postać pokazaną na rys.

11a, i może zostać w normalny sposób bez znie−

kształceń zdemodulowana w każdym odbiorniku.

Jeżeli jednak ten sam sygnał jest nadawany tylko

w lewym lub tylko w prawym kanale, to obecny

jest tylko sygnał L − R, a jego przebieg wygląda

tak, jak na rys. 11b. Po jego zdemodulowaniu

w zwykłym odbiorniku, łatwo spostrzec, że znie−

kształcenia będą bardzo duże! Można więc sobie

wyobrazić, że w przypadkach pośrednich, gdy

istnieją oba sygnały, L + R i L − R, poziom znie−

kształceń będzie znaczny, zależnie od poziomu

sygnału L − R.

Poprawka

Niezakłócanie przez transmisje C−QUAM nor−

malnego odbioru w odbiornikach mono udało

się uzyskać w prosty sposób. Sygnał audio L +

R służy do zwyczajnej modulacji częstotliwości

nośnej. Informacja fazowa, która byłaby dodana

do tego sygnału przez sygnał L − R, zostaje wy−

dzielona i użyta do modulacji fazowej głównego

generatora nadajnika. Generuje on sygnał, który

Rys. 10. Demodulacja sygnałów kwadraturowych AM.

System danych AM

Wszyscy, którzy narzekają na trudności iden−

tyfikacji radiostacji w pasmie UKF FM, mieliby

jeszcze większe kłopoty na falach krótkich. Trud−

no się więc dziwić, że podobny system iden−

tyfikacyjny został zaproponowany dla pasm krót−

kofalowych. Został on nazwany AMDS (A.M. Da−

ta System, system danych AM) i jest jeszcze

w fazie eksperymentalnej, chociaż niektóre

radiostacje, w tym BBC World Service, już włą−

czyły go do swoich programów w celu obserwo−

wania jego działania i skuteczności.

Wśród proponowanych udogodnień na pier−

wszych miejscach znajduje się wiele zawartych

w RDS. W szczególności użyteczne są zamienne

częstotliwości wraz z nazwami programów lub

radiostacji. Komunikaty o ruchu drogowym zo−

stały także włączone do tego systemu, jednak ra−

czej na falach średnich, będących z natury pas−

mem raczej lokalnym.

Inaczej niż w transmisjach UKF FM, w któ−

rych jest możliwe skorzystanie z umieszczonej

powyżej pasma audio podnośnej, w transmis−

jach AM trzeba było znaleźć inną metodę przesy−

łania dodatkowych informacji. Wykorzystano do

tego modułację fazową częstotliwości nośnej

z maksymalną szybkością przenoszenia 200 bi−

tów na sekundę. Detektor sygnału audio odbiera

tylko zmiany amplitudy, modulacja fazy nie po−

winna więc być słyszalna. W ten sposób można

równolegle przesyłać sygnały audio i danych.

C−QUAM

Radiofonia rozwija się głównie w zakresie

UKF FM. Dźwięk wysokiej jakości, stereo,

a ostatnio RDS, odciągają słuchaczy od tradycyj−

nych średniofalowych transmisji AM. Jest to

szczególnie ostro odczuwane w USA, gdzie wiele

rozgłośni ma koncesje tylko na fale średnie

i chciałoby przyciągnąć odbiorców z powrotem

z UKF. Jednym z pomysłów odmłodzenia AM

jest wprowadzenie stereo. Próbowano wielu me−

tod, ale tylko jedna zdobyła szersze uznanie. Jest

to system C−QUAM firmy Motorola. Nazwa wzię−

ła się ze skrótu Compatible QUadrature Amplitu−

de Modulation (kompatybilna kwadraturowa mo−

dulacja amplitudy). W systemie tym sygnał

mono L + R jest nadawany niemal w zwyczajny

sposób przez modulację amplitudy fali nośnej.

Informacja stereo jest natomiast nakładana na

falę nośną kwadraturowo, czyli z przesunięciem

fazy o 90° w stosunku do sygnału głównego.

Zwyczajne odbiorniki reagują tylko na sygnał

zmodulowany przez L + R, bez żadnych niepożą−

danych efektów. Odbiorniki stereo natomiast są

w stanie zdekodować całą informację i odtwor−

zyć bez trudności oba kanały.

Pierwszym stadium wytwarzania w nadajniku

sygnałów C−QUAM jest generacja zwykłego sys−

temu kwadraturowego AM. W tym celu na tej sa−

mej częstotliwości nośnej zostają umieszczone

dwa sygnały, ale dla jednego z nich nośna jest

przesunięta o 90°. Jeden ze sposobów osiągnię−

cia tego jest przedstawiony na rys. 9 .

Standardowy nadajnik AM emituje sygnał

mono L + R w zwykły sposób. Różnicowy sygnał

stereo L − R moduluje drugą częstotliwość noś−

ną, do czego służy układ zwany zrównoważonym

modulatorem. Dostarcza on samych wstęg

bocznych z usuniętą nośną. Oba sygnały zostają

następnie zsumowane, wzmocnione i nadane.

Użyta jest ta sama częstotliwość nośna, więc

wstęgi boczne nakładają się w sensie częstotli−

Rys. 11. Obwiednie sygnałów

kwadraturowych AM: a) modulacja

tylko L+R (czyli sygnał mono); b)

modulacja tylko L−R.

E LEKTRONIKA DLA WSZYSTKICH 9/96

Radio i TV

Rys. 12. Schemat blokowy

detektora C−QUAM.

niem cyfrowym systemie audio, NICAM, wysyła

się 728kbitów na sekundę. Nie napotyka się jed−

nak na takie kłopoty z odbiciami, ponieważ syg−

nał odbiera się przy pomocy anteny kierunkowej.

Antena ta musi zapewniać odbiór bezodbiciowy,

aby obraz był pozbawiony podwójnych konturów

a dźwięk zniekształceń.

Odbiór bez szkodliwych skutków odbić jest

możliwy przy szybkości nie większej niż 7k zna−

ków na sekundę. Pojedyncza częstotliwość noś−

na przy tej szybkości przesyłania danych nie na−

daje się do transmisji wysokiej jakości sygnałów

audio. Opracowano w tym celu nowe techniki,

zdolne do przesyłania sygnałów bardzo dobrej

jakości.

Pierwsza z tych technik polega na przesyła−

niu tylko tych dźwięków, które są słyszalne dla

ucha ludzkiego. Wykazano, że człowiek nie sły−

szy wszystkich dźwięków w zakresie pasma au−

dio. Istnieje minimalny poziom progowy, poniżej

którego dźwięki nie są słyszalne. Poziom ten jest

wyższy i w zakresie wyższych i w zakresie niż−

szych częstotliwości, jak przedstawia rys. 13 .

Stwierdzono także, że silny dźwięk maskuje słab−

sze dźwięki o sąsiednich częstotliwościach.

Nadając zgodnie z tą zasadą tylko dźwięki sły−

szalne, pasmo audio do 20kHz można przesyłać

z szybkością 128kbitów na sekundę, sześcio−

krotnie mniejszą od wymaganej dla przesłania

wszystkich danych. Technika ta jest zresztą uży−

wana nie tylko w radiofonii, zastosowano ją

z powodzeniem w nowych cyfrowych kasetach

kompaktowych (DCC) o systemie kodowania

PASC i w dyskach kompaktowych Sony o syste−

mie ATRAC.

Chociaż taki system kodowania sygnałów au−

dio jest bardzo użyteczny do redukcji szybkości

przesyłania danych, to nie wystarcza do elimina−

cji zakłóceń wywoływanych przez odbicia fal ra−

diowych. W tym celu ilość danych zostaje jesz−

cze bardziej ograniczona, ale stosuje się za to

szereg częstotliwości nośnych w systemie zwa−

nym CODFM (Coded Orthogonal Frequency Divi−

sion Multiplex). Osiągnięto w ten sposób dosta−

tecznie niską szybkość przesyłania danych, za−

chowując równocześnie zdolność do przenos−

zenia wymaganej ich ilości. W systemie tym uży−

wa się 1500 kanałów o niskiej szybkości, które

zajmują w widmie około 1,5MHz. Sygnał ten za−

wiera 5 kanałów stereo, wybieranych w odbior−

niku za pomocą przycisku. Całkowita szerokość

pasma wynosi 1,75MHz, w którym kanały są

rozmieszczone co 250kHz, jak pokazano na rys.

14 .

jest bardzo zbliżony do kwadraturowego sygnału

AM, ale kompatybilny z istniejącymi odbiornika−

mi.

nologii układów scalonych, na czym opiera się

nowo zaproponowany system DAB (Digital Au−

dio Broadcasts, radiofonia cyfrowa).

Start DAB

Rozwiązanie to jest już mocno zaawansowa−

ne i BBC właśnie uruchomiła pierwszą na świecie

sieć DAB na terenie i wokół Londynu. Zostanie

ona wkrótce rozszerzona na obszary innych du−

żych populacji i na łączące je drogi. W ten spo−

sób programy wysokiej jakości zostaną udostęp−

nione maksymalnej liczbie słuchaczy, i w do−

mach, i przemieszczających się samochodami.

W opracowanie nowego systemu DAB zain−

westowano wiele wysiłku, powinien on bowiem

zaspokajać wszelkie wymagania w przeciągu

dłuższego czasu, sięgającego w przyszłe stule−

cie. Przede wszystkim powinien on zapewnić

transmisję programów o jakości CD tak w wa−

runkach domowych jak i w samochodach. Nowy

system powinien spełniać szereg dalszych wy−

magań, powinien dać się łatwo dostrajać, sku−

tecznie wykorzystywać widmo i nadawać się do

emisji i przez naziemne i satelitarne nadajniki.

Odbicia

Zapotrzebowanie na ruchome radioodbiorniki

ma duży wpływ na sposób nadawania. Odbicia

sygnałów cyfrowych, podobnie jak analogo−

wych, wywołują zniekształcenia odbioru. Jeden

bit danych łączy się z następnym, ponieważ syg−

nał odbity może nadejść z opóźnieniem wielu

mikrosekund.

W używanym w telewizji z wielkim powodze−

W celu uatrakcyjnienia systemu C−QUAM dla

producentów odbiorników i operatorów nadajni−

ków Motorola produkuje układ scalony demodu−

latora sygnałów C−QUAM.

Schemat blokowy stopnia, stosowanego

w odbiornikach do demodulacji sygnałów C−QU−

AM, jest przedstawiony na rys. 12 . Detektor ob−

wiedni odbiera sygnał L + R w zwyczajny spo−

sób. Sygnał ten jest doprowadzany do układu

sterowania poziomu, gdzie zostaje przetworzony

w kwadraturowy sygnał AM. Może on teraz zo−

stać zdemodulowany przez dwa detektory syn−

chroniczne czyli miksery i generator sterowany

napięciem, wydzielający sygnał L − R. Z sygna−

łów L + R i L − R przez dodanie i odjęcie mogą

zostać odtworzone kanały L i R.

DAB

Dzięki rewolucyjnym postępom elektroniki

coraz to nowe pomysły stają się wykonalne

i znajdują zastosowanie w istniejących syste−

mach radiofonicznych. Transmisje UKF FM po−

mimo stosunkowo wysokiej jakości nie mogą

dorównać powszechnym obecnie dyskom kom−

paktowym. Szumy tła, zwłaszcza w systemach

stereo, oraz wierność odtwarzania mogłyby zo−

stać poprawione tylko przez wprowadzenie no−

wego systemu.

Słuchacze radia w samochodach są narażeni

na zniekształcenia powstające czasie przejazdu

przez miejsca, w których powstają odbicia fal ra−

diowych. Ich przyczyną jest równoczesny odbiór

sygnału głównego z opóźnionym sygnałem od−

bitym. Napotykają oni także na trudności, gdy

w czasie jazdy opuszczając obszar zasięgu jed−

nego nadajnika chcą odnaleźć częstotliwość nas−

tępnego. Bez wielkiej księgi z częstotliwościami

nadajników może to się okazać bardzo trudnym

zadaniem. Odnalezienie wybranej radiostacji jest

trudne także z powodu wielkiej ich liczby. Dwa

ostatnie problemy w znacznej mierze należą do

obszaru zastosowania RDS, podstawowe mogą

zostać rozwiązane za pomocą najnowszej tech−

Nowy system DAB z wielotorowym sygnałem

jest odporny także na zakłócenia powodowane

przez inne radiostacje, więc częstotliwości mogą

być wielokrotnie dublowane, co ułatwia pokrycie

Rys. 13. Czułość ludzkiego ucha na dźwięk: a) poziom słyszalności w ciszy; b)

maskowanie słabego dźwięku przez silny.

E LEKTRONIKA DLA WSZYSTKICH 9/96

Radio i TV

obszaru. Można więc stosować “pokrycie dywa−

nowe” bez potrzeby przestrajania odbiornika,

gdy pojazd przemieszcza się z obszaru jednego

nadajnika w obszar następnego.

Odbiorniki nowego systemu będą w dużym

stopniu uzależnione od tzw. cyfrowego przetwa−

rzania sygnału, odtwarzającego sygnał audio.

Projektowane są na jego użytek specjalne układy

scalone, a producenci odbiorników są zaawan−

sowani w ich projektowaniu. Zapewne pierwsze

odbiorniki będą drogie, będą jednak tanieć ze

wzrostem sprzedaży.

Zakończenie

Radio stało się ważną częścią codziennego

życia. Ciągle przybywa radiostacji, a ludzie ich

słuchają więcej niż dotąd. Wraz z wprowadza−

niem w życie nowych idei ich rozwój dotrzymuje

kroku rosnącym wymaganiom. Radio nie pozo−

staje więc w zamierzchłej przeszłości. Rozwija

się równocześnie z liderami wraz ze współczesną

technologią.

Rys. 14. Widmo sygnału DAB.

Ian Poole

E LEKTRONIKA DLA WSZYSTKICH 9/96

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: