{1}{1}25.000 {73}{221}Tylko jedna istota|opanowała każdy zakštek ziemi. {246}{340}Tš istotš jestemy my. {392}{541}Na całym wiecie wykorzystujemy|swš pomysłowoć, by przeżyć w dziczy, {566}{693}z dala od wielkich miast,|twarzš w twarz z surowš naturš. {720}{810}Oto Planeta Ludzi.|W tłumaczeniu titi. {1126}{1201}Trawa to niezwykła rolina. {1203}{1301}Jest rodowiskiem bujnego życia. {1335}{1485}Pszenica, ryż, jęczmień, kukurydza -|wszystko to trawy, którymi się żywimy. {1571}{1672}Łški, na których żerujš zwierzęta,|karmiš też wiat ludzi. {1746}{1847}Nasze życie na łškach|przekształciło planetę, {1849}{1975}od amerykańskich prerii|po chińskie pola ryżowe. {2045}{2091}Ale nie było to łatwe. {2093}{2190}Musielimy zaprzšc każdš odrobinę|ludzkiej odwagi i pomysłowoci, {2192}{2290}by stać się panami łšk. {2684}{2799}ŁĽKI -|KORZENIE MOCY {3215}{3319}Brzask na sawannie w południowej Kenii. {3374}{3488}Na ten moment czekali|Rakita i jego koledzy. {3522}{3637}Czas migracji antylopy gnu. {3687}{3829}Bujne trawy utrzymujš tu największe|stada zwierzšt na wiecie. {3831}{3929}Mnogoć okazji dla łowców|z plemienia Dorobo. {4001}{4100}Trwa tu zażarta rywalizacja|o owo mięso na kopytach, {4102}{4212}między najlepszymi|wiatowymi zabójcami. {4923}{5024}Jak więc zwykli ludzie,|bez potężnych szczęk czy pazurów, {5026}{5134}nie mogšcy wyprzedzić gnu,|majš się tu najeć? {5205}{5327}Rakita wykorzystuje|mózg i pracę zespołowš. {5408}{5450}Plan jest taki: {5452}{5586}lew zabije gnu, a oni potem|ukradnš mu obiad sprzed nosa. {5663}{5734}Dwóch jego kolegów jest niezbędnych. {5736}{5818}Niełatwo zastraszyć lwa. {5904}{6022}Najpierw Rakita musi znaleć|lady stada polujšcych lwów. {6049}{6130}{Y:i}Chodmy tędy. {6155}{6275}W wieku 65 lat jest łowcš - weteranem|i obejmuje prowadzenie. {6328}{6450}Muszš się pilnować -|to terytorium ludojadów. {6746}{6875}{Y:i}Szakal się odzywa, bo lwy sš blisko. {6985}{7107}Wszystkie tropy prowadzš|do wieżego zabójstwa tuż obok. {7196}{7326}{Y:i}- Mylicie, że tu sš?|- Tak, widziałem je niedaleko. {7620}{7769}Rakita był już zaatakowany przez lwy.|Wie, że może się to le skończyć. {8130}{8280}{Y:i}Całe ciało masz napięte,|wali ci serce. {8500}{8621}Stanš przeciwko 15 głodnym lwom,|lecz jeli będš się zachowywać tak, jak one, {8622}{8732}mogš je przestraszyć|i odpędzić od ofiary. {8906}{9037}Teraz kolej na ich ruch.|Pewnoć siebie przede wszystkim. {9169}{9268}Oto ostateczne starcie. {9437}{9548}Nagle lwy się wycofujš. {9898}{10013}Rakita ma tylko kilka minut,|zanim lwy zorientujš się, że to blef. {10345}{10452}W cišgu sekund odrzynajš udziec gnu {10454}{10506}i biorš nogi za pas. {10538}{10663}{Y:i}Gdy ukradniesz zdobycz|i nikt nie zostanie ranny, {10671}{10819}{Y:i}możesz się wreszcie zrelaksować|i być szczęliwym. {11126}{11226}Ta scena odgrywała się poprzez|całš ludzkš egzystencję: {11228}{11363}myliwi używajšcy mózgów zamiast mięni,|by przechytrzyć przeciwnika. {11392}{11486}{Y:i}Naprawdę okradlimy te lwy. {11487}{11573}{Y:i}Jak mylisz, ile ich tam było? {11577}{11664}{Y:i}Piętnacie, ale mogło być więcej. {11681}{11801}{Y:i}Ale nie każdy walczy z lwami.|Niektórzy ludzie to tchórze. {11909}{12012}{Y:i}Nasza jaskinia wyglšda przytulniej|z tymi wiszšcymi płatami mięsa. {12481}{12583}Sprawić, by inne zwierzę|polowało dla ciebie jest sprytne, {12585}{12690}lecz jeszcze większym wyzwaniem|jest zabijać samemu. {12771}{12869}Na drugim końcu Afryki,|na skraju pustyni Kalahari, {12871}{13019}leży łška dużo bardziej sucha,|żywišca mniej zwierzšt. {13036}{13116}Nie ma tu darmowych obiadków. {13168}{13269}!Kun i N'ao sš buszmenami|za plemienia Ju'hoansi. {13273}{13340}!Kun to mistrz łowiectwa, {13342}{13474}jeden z garstki Ju/'hoansi, którzy jeszcze|umiejš polować na grubego zwierza. {13476}{13612}!Kun uczy więc swego praktykanta,|by jego sztuka nie zanikła. {13822}{13899}Polowanie zaczyna się|od rozpalenia ognia. {14153}{14279}Wypalajš trawę wokół jedynego|na wiele kilometrów ródła wody. {14350}{14475}Wiedzš, że zwierzęta w końcu|przyjdš się tu napić, a wtedy {14476}{14545}nie będš miały gdzie się schować. {14657}{14763}Ich łuki i strzały sš zbyt małe,|by zabić na miejscu, {14765}{14839}więc udoskonalajš swš broń. {14875}{15011}!Kun, mistrz, dokładnie wie,|gdzie szukać trucizny. {15082}{15187}Pod tš stwardniałš piaskowš pokrywš|kryjš się pędraki żuków. {15189}{15337}Nawet kropla soku z żuka, która dostanie się|do krwioobiegu, może go zabić. {15342}{15433}Nasšcza strzały z wielkim pietyzmem. {15558}{15679}Ich zwierzyna też jest przebiegła,|więc budujš kryjówkę z trawy. {15681}{15748}To zasadzka. {15829}{15937}!Kun chce, by jego uczeń|upolował pierwszš kudu. {16034}{16103}{Y:i}Chyba się zbliża. {16121}{16199}{Y:i}Jest już blisko? {16234}{16307}Antylopa ma wietny słuch i wzrok, {16309}{16410}więc trzeba nauczyć się poruszać cicho,|tak, by nie być widzianym. {16513}{16582}Jednak dostrzegły N'ao. {16629}{16698}Okazja przepadła. {16727}{16816}{Y:i}Patrz i ucz się. {16832}{16981}{Y:i}Kudu jest bardzo przebiegła.|Nie pozwól jej zobaczyć swej twarzy. {17076}{17182}Dwa dni póniej Buszmeni|sš wcišż w swej kryjówce, {17184}{17299}liczšc na to, że pragnienie|zwycięży nad strachem kudu. {17303}{17365}One jednak trzymajš się z dala. {17423}{17519}Potem nawet mistrz jest zaskoczony. {17559}{17604}To lampart. {17606}{17707}Może się stać, że łowcy|sami zostanš złowieni. {17826}{17944}Szczęki lamparta majš doć siły,|by zgnieć ludzkš czaszkę. {18589}{18666}Modlš się, by zwierzę ich|nie dostrzegło. {18668}{18760}N'ao kryje się głębiej w cieniu. {18981}{19075}Tym razem udało im się|pozostać niezauważonymi. {19302}{19451}Szósty dzień w kryjówce,|a uczeń nadal nie zdobył jedzenia. {19510}{19563}Nadchodzi nowa grupa kudu. {19673}{19739}Majš jednš szansę. {19774}{19852}Obaj nacišgajš łuki. {19894}{20000}Strzał w dziesištkę! Strzała trafia|w cel i kudu rozpraszajš się. {20178}{20313}{Y:i}- wietny strzał!|- Mój boże, co za wspaniały strzał! {20366}{20484}Ranna kudu biegnie przez wiele kilometrów|z zatrutš strzałš w boku, {20485}{20553}bo trucizna działa powoli. {20595}{20652}Zaczyna się pocig. {20691}{20754}Najpierw trzeba znaleć|drzewce strzały. {20756}{20867}Pokaże im, jaki kierunek obrać|jak również, który z nich jš trafił. {20870}{20996}{Y:i}- Tu jest drzewce.|- To była twoja strzała! {20998}{21146}{Y:i}Tak, to twoje drzewce.|Ustrzeliłe pierwszš kudu. Wspaniale! {21180}{21245}{Y:i}Mam nadzieję, że trucizna zadziała. {21248}{21356}{Y:i}- Zadziała.|- Wyglšda na to, że poszła tamtędy. {21377}{21464}Teraz już muszš tylko ledzić. {21489}{21571}Na ziemi krzyżujš się lady kopyt. {21573}{21685}Gdy podejmš złš decyzję,|pójdš fałszywym ladem. {21735}{21818}{Y:i}Patrz... tu się zsikała. {22052}{22138}{Y:i}Widać, że trucizna działa. {22143}{22229}{Y:i}Jestem pewien, że zabijemy tę kudu. {22425}{22559}ledzšc, myliwi starajš się patrzyć|na teren oczyma swej ofiary. {22853}{22971}Po dziesięciu godzinach|w końcu doganiajš kudu. {23179}{23327}Trucizna jš osłabiła.|Jest wyczerpana i bliska mierci. {23445}{23566}N'ao wymierza włócznię w serce,|by szybko doprowadzić do mierci. {24216}{24343}Po siedmiu dniach N'ao|wreszcie zabił swš pierwszš kudu. {24420}{24519}Teraz jeszcze jeden człowiek|na wiecie umie to robić. {24521}{24614}Mięsem, które przyniosš do domu,|nakarmi się cała wioska. {24616}{24719}Wykorzystana zostanie|każda częć zwierzęcia. {24770}{24872}Ten wypalony krajobraz|wyglšda na wymarły, {24874}{24943}lecz trawa jest tu niezwykle bujna. {24969}{25070}Odradza się wraz|z pierwszymi kroplami deszczu. {25120}{25184}A gdy deszcze stajš się w powodziami, {25186}{25284}wzrost trawy dotrzymuje kroku|wzbierajšcym wodom. {25368}{25479}Na całym wiecie wiele łšk przechodzi|ekstremalne zmiany sezonowe, {25481}{25616}przynoszšc nowe możliwoci,|ale też - niebezpieczeństwa. {25757}{25871}Łški wokół jeziora Tonle Sap|w Kambodży sš zalane {25901}{26010}i przez kilka krótkich tygodni|można się na nich niele obłowić. {26075}{26182}To szansa dla Vaana na zrobienie|dużych i szybkich pieniędzy. {26198}{26348}Chce upolować ukrywajšcš się tu|i potencjalnie mierciononš zwierzynę. {26353}{26452}{Y:i}Siedzšc w łodzi zastanawiam się, {26455}{26557}{Y:i}co kryje się w tej ciemnej wodzie {26558}{26655}{Y:i}i boję się o swoje dzieci. {26967}{27068}Sztuka łowiecka Vaana|polega na rozpoznaniu różnicy {27070}{27183}pomiędzy łatwym posiłkiem|a miertelnš pułapkš. {27362}{27486}Nie łowi jednak ryb.|Łowi węże. {27592}{27690}Na tej zalanej łšce sš ich miliony. {27692}{27807}Większoć to jadalne węże wodne,|niektóre jednak sš trujšce. {27840}{27945}Gdyby wycišgnšł kobrę,|jej ukšszenie mogłoby go zabić. {27994}{28064}To jak rosyjska ruletka. {28176}{28275}Nawet jego pięcioletni syn|musi być ekspertem od węży. {28277}{28388}By tutaj przeżyć,|trzeba wiedzieć, co jest czym. {28431}{28483}Wielkie iloci węży przybywajš tu {28485}{28586}by polować na ryby,|składajšce ikrę w zalanej trawie. {28827}{28898}Nie ma czasu na wstręt. {28900}{29013}Każda ucieczka pomniejsza zysk Vaana. {29151}{29237}{Y:i}Złapalimy dzi dużo węży. {29295}{29396}Cała rodzina Vaana musi|zajmować się wężami. {29399}{29498}{Y:i}Daję dziewczynkom żywe węże do zabawy. {29575}{29658}Dla dzieciaków to ulubione zabawki. {29690}{29774}{Y:i}Tato, mogę dostać jeszcze jednego? {30106}{30215}{Y:i}Mamo, zobacz, ugryzł mnie w stopę. {30222}{30361}{Y:i}- Nie, gapi ci się na jajka.|- Gapi się na moje jajka! {30364}{30439}{Y:i}Próbuje tam wejć! {30605}{30707}Łup Vaana trafia na największy|targ węży na wiecie. {30709}{30834}Ponad 6 millionów węży przechodzi|z ršk do ršk w cišgu tygodnia. {31069}{31170}{Y:i}- Chcę 5 tys. za kilo.|- Dam ci 4 tysišce. {31175}{31277}{Y:i}OK, 4 tysišce za wszystk...
titi4