Amarantus w polskiej kuchni
Nasiona amarantusa przybyły do nas w 1989 roku, a pierwszą plantację założono u nas w 1993r. Nie jest to wymagająca roślina, rośnie nawet na złych glebach i świetnie znosi suszę. W Polsce można uprawiać na polu odmiany Rawa i Aztek. Spośród wszystkich roślin zbożowych zawiera najwięcej pełnowartościowego białka (17-21%). W jego skład wchodzą także nienasycone kwasy tłuszczowe, dużo błonnika, tokotrienole, chroniące ściany komórek i hamujące wytwarzanie złego cholesterolu. Znajduje się w nim skwalen, związek rzadko występujący w przyrodzie, pozyskiwany z wątroby wielorybów. Ma działanie opóźniające proces starzenia się organizmu. Zawiera żelazo, wapń, fosfor, magnez, potas oraz witaminy A, E,C i z grupy B. Nie ma glutenu, białka obecnego w zbożu. Kwiaty po ususzeniu mają działanie ściągające.
Produkty z amarantusa (można kupić w sklepie ze zdrową żywnością):
Nasiona - np. jako kasza do zup, dodatek do sałatek, farszów, zapiekanek, kotletów, ciast, itp. Nasiona należy zalać potrójną ilością wody i gotować na małym ogniu ok. 15 minut, ostudzić.
Mąka - do pieczywa, ciast, ciastek, płatków, itp.
Płatki z nasion amarantusa - do pieczywa, zup, kotletów, ciast, itp.
Popping - produkt gotowy do spożycia np. z jogurtem, kefirem, lodami, również jako dodatek do zup, sałatek, deserów, itp.
Olej amarantusowy - polecany jest do codziennej pielęgnacji skóry całego ciała, a w szczególności skóry twarzy, szyi, dekoltu oraz wspomagająco w leczeniu przesuszonej skóry rąk i stóp. Stosować zewnętrznie: bezpośrednio na skórę, również do kąpieli i masażu.
POTRAWY Z NASION AMARANTUSA
Przepis podstawowy (dla jednej osoby) Składniki: 30 do 50 g nasion amarantusa, jako danie dodatkowe, 60 do 80 g jako danie główne 1 płaska łyżeczka soli na 1 szkl. wody
Wykonanie: Nasiona amarantusa w potrójnej ilości wody zostawić do zagotowania i gotować na małym ogniu przez 15 minut (uwaga może pod koniec zacząć przywierać do dna). Odcedzić na najdrobniejszym sitku, takim z żyłki.
1 szkl. amarantusa to ok. 170 g.
Składniki: szklanka ryżu, cebula pokrojona w piórka, 2 ząbki czosnku, 2 zielone papryki upieczone i obrane ze skórki, 2 szklanki posiekanych liści amarantusa, 1,5-2 szklanki bulionu (tyle, ile wchłonie ryż), oliwa, sól
Wykonanie: W rondlu rozgrzewamy dwie łyżki oliwy. Smażymy ryż razem z cebulą i czosnkiem pokrojonym w plasterki. Miksujemy paprykę. Gdy ryż zrobi się lekko przezroczysty, wlewamy osolony bulion i dodajemy zmiksowaną paprykę. Na patelni rozgrzewamy łyżkę oliwy i przez 3-5 min. smażymy świeży amarantus. Gdy ryż wchłonie niemal cały płyn, dorzucamy amarantus. Gotujemy, aż ryż będzie miękki, w razie potrzeby dolewając nieco bulionu. Potrawę serwujemy na gorąco lub zimno. Można całość wzbogacić, posypując amarantusowym poppingiem lub siekanymi orzechami włoskimi.
Składniki na 1 porcję: 30 g kaszy manny, 30 g ziarna amarantusa, mleko – ok. 300 ml, 2 suszone morele drobno pokrojone, łyżeczka brązowego cukru lub miodu, szczypta soli do smaku
do ozdoby: kilka malin (u mnie mrożone) i łyżeczka prażonych płatków migdałowych
Wykonanie: W garnuszku zagotować wodę (3 krotna objętość ziarna) i wsypać amarantus. Po ok. 15 min, gdy wchłonie płyn odstawić. W drugim garnuszku zagrzać mleko, dodać ugotowany amarantus i ciągle mieszając wsypać kaszę mannę, morele, cukier i szczyptę soli. Można dodać więcej mleka, w zależności jaką konsystencję chcemy otrzymać. Gotową mannę przelać do miseczki, posypać płatkami i przystroić malinami. Jeść na ciepło.
Składniki: ½ l wrzątku, 2 łyżki ziarna amarantusa, 6-7 łyżek kaszy jaglanej, szczypta cynamonu, mała szczypta imbiru (na czubku noża), sól (do smaku), sok z cytryny (do smaku), płynny miód lub syrop z agawy (do smaku)
do podania: "dżem" daktylowy
Wykonanie: Do wrzątku dodać amarantus, gotować ok. 4-5min. Dodać kaszę jaglaną, cynamon. Po chwili imbir. Gotować do miękkości. Posolić do smaku. Dodać soku z cytryny, do smaku. Dodać odrobinę wrzątku lub tyle by jaglanka miała odpowiednią konsystencję. Posłodzić do smaku i od razu podawać, np. z "dżemem" daktylowym.
Składniki: 15 dag ziaren amarantusa, 2 łyżki migdałów, 100 ml bitej śmietany, 300 ml mleka, 30 dag malin, 2 łyżki soku z cytryny, 2 łyżki miodu
Wykonanie: Ugotować amarantusa na mleku. Następnie wymieszać z sokiem z cytryny i miodem. Ostudzić. Dodać pozostałe składniki. Podawać.
Składniki: 200 g nasion amarantusa, 1 litr przecieru z jarzyn, 1 duża cebula, 40 g masła, 100 g śmietany, pieprz, gałka muszkatołowa, 1-2 łyżki mąki z amarantusa.
Wykonanie: Nasiona amarantusa gotować w przecierze z jarzyn 20 min. na wolnym ogniu. Dodać lekko przysmażone plasterki cebuli i gotować jeszcze 10 min. Dodać majonez i przyprawy do smaku. W razie potrzeby zagęścić, dodając mąkę z amarantusa. Podawać z utartym serem i szczypiorkiem
Amarisotto z pieczarkami:
Ciepłe danie na obiad lub kolację.Składniki: 250g ugotowanego amarantusa, 50g cebuli, 30g masła, 100g świeżych pieczarek, 100g mieszanki chińskiej (mrożonej), 1 ząbek czosnku, 1 łyżeczka majeranku, pieprz, sól, papryka do smaku, szklanka jarzynowego wywaru.Wykonanie: Cebulę posiekać w drobną kostkę. Pieczarki umyć i pokroić na drobne kawałki. Cebulę z pieczarkami poddusić przez chwilę na roztopionym maśle, dodać do tego mieszankę chińską i jeszcze chwilę dusić razem. Dodać szklankę wywaru jarzynowego i przyprawy do smaku. Na końcu dodać ugotowane uprzednio ziarno amarantusa. Warzywa dusić do momentu całkowitego odparowania wywaru jarzynowego. Danie smakuje znakomicie!
Składniki: 200 g amarantusa (nasion), 3/4 l wody, sól, margaryna, masło lub olej do smażenia, 3 marchewki, 3 pory, 100 g innych warzyw, tymianek
Wykonanie: Amarantus ugotować wg przepisu podstawowego, czyli na małym ogniu przez 15 minut. Warzywa umyć i pokroić w kostkę. Udusić krótko w brytfannie (czyli podpiec pod przykryciem). Wymieszać amarantus z warzywami, tymiankiem i szczyptą soli. Zostawić w piecu na ok. 10 minut i podawać.
Równie dobrze można przygotować wersję smażoną / duszoną na patelni.
Składniki (dla 2 osób):100 g nasion amarantusa, 1 spora cukinia, ok. 10 pieczarek, cebula, kilka ząbków czosnku, natka pietruszki, przyprawy: sól, pieprz, papryka słodka, olej, woda lub bulion.
Wykonanie: Amarantus gotować ok. 15 minut w potrójnej ilości wody na małym ogniu, tak by wygotowała się woda W dużej, wysokiej patelni rozgrzać olej, usmażyć pokrojoną
w kostkę cebulę, dodać przeciśnięty przez praskę czosnek. Pieczarki pokroić na mniejsze kawałki, cukinię pokroić w małe ćwiartki. Dodać do cebuli pieczarki, smażyć razem przez kilka minut, dodać cukinię, podlać wodą lub bulionem. Gotować do miękkości cukinii, przyprawić, dodać amarantus (wciągnie resztę wody), wymieszać, ewentualnie doprawić. Posypać posiekaną natką pietruszki, podawać.
Papryka nadziewana amarantusem
Składniki: 200 g czerwonej fasolki, 400 ml rosołku warzywnego, 4 duże papryki, 200 g cebuli, 1 ząbek czosnku, 2 łyżki oleju, 200 g amarantusa, 600 ml wody, 4 pomidory, sól, pieprz, majeranek, kminek, szczypior, 20 g startego parmezanu. Sos ziołowy: 20 g masła, 20 g mąki z amarantusa, 2 łyżki mieszanki ziołowej, majeranek, oregano, bazylia, 60 ml białego wina, 200 ml rosołku warzywnego, 8 łyżek śmietany, sól, pieprz.
Wykonanie: Fasolę przez noc namoczyć i następnego dnia w rosołku warzywnym ugotować do miękkości. Paprykę umyć, odkroić górną część i wydrążyć ziarno. Drobno posiekaną cebulę i zmiażdżony czosnek udusić w odrobinie oleju. Dodać do tego amarantus i ugotować w potrójnej ilości wody wg podstawowego przepisu. Pokroić w kostkę pomidory i razem z solą, pieprzem, ziołami, serem fasolą dodać do ugotowanego amarantusa i wymieszać. Powstałą masą nafaszerować papryki i gotować w 200 ml rosołku warzywnego przez ok. 30 min. W międzyczasie przygotować sos ziołowy. Masło roztopić i lekko na nim przyrumienić mąkę z amarantusa. Dodać zioła, wino i rosołek warzywny. Całość doprowadzić do zawiesistej postaci i przyprawić.
Amarantus z warzywami
Składniki: 20 dag nasion amarantusa, ¾ litra wody, 2 łyżki oliwy, 3 marchewki, 2 pory, seler, pietruszka, strąk papryki, 3 ziemniaki, przyprawy: sól, pieprz, tymianek.
Wykonanie: Nasiona amarantusa zagotować w potrójnej ilości wody i gotować przez około 15 minut. Warzywa oczyścić i pokroić w kostkę. Na głębokiej patelni rozgrzać oliwę i wrzucać kolejno pokrojone w drobną kostkę ziemniaki, marchewkę, pietruszkę, selera, pory, paprykę. Obsmażyć. Zalać wodą i dusić pod przykryciem około 25 minut. Pod koniec duszenia wymieszać z ugotowanym amarantusem. Dusić jeszcze dodając przypraw około 10 minut.
Składniki: 80 g amarantusa, niepełna szklanka bulionu warzywnego BIO, 2 pomidory, 3 większe pieczarki, 2 jajka „0”, ½ łyżki posiekanej pietruszki, 1 cebula, 2 łyżki śmietany lub jogurtu, 2 łyżki tartego sera, sól, pieprz, 2 łyżki masła
Wykonanie: Do garnka wsypać amarantus, zalać bulionem i zagotować. Trzymać na małym ogniu przez 25 min, aby amarantus napęczniał. Zdjąć z kuchenki, by nieco przestygł. Pomidory umyć i pokroię w kostkę. Pieczarki i cebule również pokroić i podsmażyć na maśle. Pomidory, pieczarki i cebulę dodać do amarantusa, wbić jajka, dodać zioła, śmietanę i łyżkę sera i wymieszać. Posolić i popieprzyć, naczynie żaroodporne lekko natłuścić. Napełnić masa z amarnatusa, wygładzić powierzchnię i obłożyć wiórkami masła. Włożyć do piekarnika rozgrzanego do 200 stopni i piec około 25 min. na jasno brązowo. Posypać resztą tartego sera.
Składniki: 80g amarantusa, ok 100 g quinoa, 1 cebula, 2 łyżki mielonego siemnienia lnianego, ok 2 łyżek sera żółtego, 1 jajko, przyprawy: sól, pieprz, pieprz ziołowy, papryka słodka lub inne, olej, panierka (np. bułka tarta ).
Wykonanie: Kaszę dobrze płuczemy żeby pozbyć się saponiny, amarantus również przepłukujemy. Gotujemy razem w podwójnej ilości wody, dolewajac w miarę potrzeby. Najlepiej jest wodę wygotować (pilnując by się zawartość garnka nie spaliła), ja gotowałam ponad 20 minut. Ugotowane a raczej rozgotowane "zboża" mieszamy i pozostawiamy do ostygnięcia. Później dodajemy do nich siemię, pokrojoną drobno cebulę, starty na drobnych oczkach ser żółty, przyprawy. Jeśli masa będzie zbyt rzadka dodajemy jeszcze siemenia lub ew. bułki tartej.
- Spróbowałam najpierw bez jajka ale niestety podczas smażenia kotlet trochę się rozwalał a nie miałam więcej sera dlatego byłam zmuszona dodać jajko -
Formujemy kotlety, panierujemy i smażymy na rozgrzanym oleju.
Składniki: 4 połówki brzoskwiń z syropu, ¼ szklanki amarantusa, ½ syropu od brzoskwiń, ½ szklanki śmietanki, 1 łyżeczka miodu do smaku, szczypta kurkumy
Wykonanie: Zmieszać syrop ze śmietanką i zagotować z odrobiną kurkumy i miodem. Wsypać amarantus i gotować na małym gazie do miękkości ok. 10 minut. Odcedzić z resztek płynu. Dodać odrobinę miodu do smaku. Ostudzić. Napełnić 2 połówki brzoskwiń. Pozostałe brzoskwinie pokroić w kostkę i obłożyć napełnione połówki. Schłodzić w lodówce.
Ciasto amarantusowe z jabłkami
Składniki: Po 1 szklance: mąki pszennej, kaszy manny, płatków owsianych, cukru, poppingu lub nasion amarantusa. 1 kg jabłek, cynamon, cukier waniliowy, 1 łyżeczka proszku do pieczenia, 1 kostka margaryny lub masła, bułka tarta do posypania tortownicy
Wykonanie: Jabłka obrać i pokroić w kostkę. Mąkę, kaszę, płatki, cukier, popping (lub nasiona), cynamon, cukier waniliowy i proszek do pieczenia dokładnie wymieszać. Do wysmarowanej margaryną i posypanej tartą bułka formy wsypać połowę przygotowanej mieszaniny, następnie wyłożyć na nią wcześniej obrane i pokrojone w kostkę jabłka. Przykryć resztą mieszaniny. Na wierzchu równomiernie rozłożyć margarynę (lub masło). Piec 1 godzinę i 15 minut.
Składniki (na dwie długie keksówki o długości ok. 35 cm): 40 g świeżych drożdży (użyłam około 1½ opakowania suszonych), 900 ml ciepłej wody (ale nie gorącej), 900 g mąki pszennej (u mnie 500 g mąki pszennej typ 500 i 400 g mąki pszennej razowej typ 2000), 1 szklanka dowolnych otrąb lub 3/4 szklanki mąki razowej (dałam½ szklanki otrąb pszennych i ½ szklanki mąki żytniej razowej typ 2000), 1 szklanka dowolnych ziaren (dałam 300 g ugotowanych ziaren amarantusa – tyle wyszło ze 100 g suchego), 2 łyżki soli, 2 łyżki cukru
Wykonanie: Ziarna amarantusa przepłukać wodą, zalać wrzątkiem w proporcji ziarno:woda – 1:3 i gotować około 25 minut. Drożdże dokładnie rozpuścić w wodzie. W dużej misce wymieszać wszystkie suche składniki. Zrobić dołek, wlać wodę z drożdżami po czym wszystko dokładnie wymieszać. Odstawić na 15 minut do wyrośnięcia w ciepłe miejsce. Ciasto będzie dość luźne, ale takie ma być. Przełożyć do wyłożonych papierem do pieczenia keksówek (ciasta nie powinno być więcej niż 2/3 wysokości foremki). Odstawić na 15 minut do wyrośnięcia (jest to chleb ekspresowy - wyrasta w sumie tylko 30 minut!). Wstawić do piekarnika nagrzanego do 180oC i piec około 1 godz. Dobrze upieczony chleb powinien sam wypadać z foremki. Studzić na kratce.
POTRAWY Z MĄKI AMARANTUSA
Murzynek z amarantusa
Składniki: 1 1/3 szklanki mąki pszennej, 2/3 szklanki mąki z amarantusa, 1 kostka margaryny, 1 szklanki mleka (lub wody), 2 szklanki cukru, 4 łyżki kakao, 1 łyżeczka proszku do pieczenia, 4 jaja, zapach rumowy, popping do posypania
Wykonanie: Mleko, margarynę, cukier i kakao zagotować w rondelku: podzielić na dwie części. Po ostudzeniu do jednej z nich dodać mąkę, proszek do pieczenia, żółtka, zapach. Wyrobić ciasto i delikatnie wymieszać z pianą z białek. Ciasto piec ok. 50 min. Pozostałą cześć masy kakaowej wykorzystać jako polewę. Posypać ciasto poppingiem.
Keks z amarantusem
Składniki: 200 g mąki pszennej, 50 g mąki z amarantusa, 300 g ugotowanego ziarna amarantusa, 50 g popping amarantusa, 200 g masła, 200 g cukru pudru, 5 jaj, 15 g proszku do pieczenia, 100 g rodzynek, 100 g migdałów, 100 g suszonych moreli, 70 g suszonych śliwek, 10 kropel aromatu pomarańczowego, szczypta soli
Wykonanie: Migdały sparzyć, obrać ze skórki i posiekać. Suszone owoce opłukać, pokroić i obtoczyć w mące. Masło utrzeć z cukrem i żółtkami. Potem dodać mąkę pszenną i z amarantusa, popping, ugotowany amarantus oraz proszek do pieczenia i bakalie. Dobrze wymieszać i na koniec dodać ubitą pianę z białek. Formę wyłożyć pergaminem, wlać ciasto. Naciąć je wzdłuż nożem. Piec godzinę w temp. 190°C.
Placuszki z amarantusa
Składniki: 2 jajka, 1 filiżanka mleka, łyżka miodu, 2 łyżki stopionego masła lub margaryny, 1 filiżanki mąki pszennej, 1 filiżanki mąki amarantusa
Wykonanie: Jajka ubić. Dodać mleko, miód stopione masło i wymieszać. Dodać mąkę pszenną i mąkę z amarantusa. Wyrobić ciasto i zostawić przez noc w lodówce. Formować z ciasta cienkie placuszki i smażyć na rozgrzanym oleju.
Składniki: 25 dag ziaren amarantusa, 5 dag mąki z amarantusa (dałam więcej), 2 szklanki bulionu warzywnego, 2 jajka, 1 cebula (10 dag), 3 łyżki posiekanych ziół (natka, szczypiorek, tymianek), oliwa
Wykonanie: Zagotować bulion. Ziarna amarantusa podsmażyć na suchej patelni. Przełożyć do bulionu i doprowadzić do wrzenia. Gotować na słabym ogniu 15 minut. Następnie przykryć, zdjąć z ognia i dostawić do napęcznienia i ostudzenia. Obrać cebulę i pokroić w kostkę. Jajka ubić widelcem, dodać razem z mąką do ostudzonych ziaren amarantusa. Wymieszać. Dodać pokrojoną cebulę i zioła, dokładnie wymieszać. Na patelni rozgrzać łyżkę oliwy, układać porcje ciasta i smażyć ok. 5 minut z każdej strony. Ciepłe podawać z sosem.
Składniki: 1 szkl. zmielonych płatków owsianych, 3 szkl. mąki graham, kilka łyżek mąki z amarantusa, woda, sól, 2 łyżki oleju, na kolor dobrze dać troszkę kurkumy.
Wykonanie: Składniki wymieszać, odstawić na min. 30 min. Piec naleśniki
Składniki: 1 jajko, pół łyżeczki fruktozy lub łyżeczka miodu lub łyżeczka cukru, szczypta mielonego imbiru, szczypta soli, woda gazowana (w zależności od gęstości ciasta), 2 łyżki mąki pszennej, 1 szklanka mąki z amarantusa, szczypta kakao lub kurkumy, łyżeczka oliwy
Wykonanie: Z podanych składników robimy ciasto. Ma ono mieć konsystencję gęstego ciasta naleśnikowego. Smażymy na oliwie z obu stron, uważając przy przewracaniu. Mąka z amarantusa przypomina z wyglądu bułkę tartą i naleśniki wychodzą bardzo chrupkie, ale jednocześnie łatwo się łamią.
Smarujemy powidłami lub miodem (ja użyłam powideł wiśniowych) i składamy na pół. Doskonale smakują z kawą z dodatkiem mleka kokosowego.
Składniki: 18 dag mąki z amarantusa, szczypta drożdży, 1 cebula, kilka łyżek oliwy, przyprawy: sól, suszone zioła tymianek, majeranek.
Wykonanie: cebulę obrać, cienko pokroić i udusić na oliwie. Wymieszać z przyprawami, mąką z amarantusa i z ciepłą wodą, której dodać tyle, aby ciasto miało konsystencję gęstej śmietany. Zostawić ciasto do wyrośnięcia na 10-15 minut. Małe porcje ciasta kłaść łyżką na rozgrzaną na patelni oliwę i smażyć racuchy na złoto-brązowy kolor.
Bułeczki francuskie z amarantusem
Składniki: 2 filiżanki mąki pszennej, 1 filiżanka mąki z amarantusa, szczypta soli, 3 łyżeczki masła lub margaryny, 1-2 filiżanki wody, 2-3 łyżeczki drożdży.
Wykonanie: Mąkę przesiać i wymieszać z solą. Dodać rozdrobnione masło lub margarynę. Drożdże rozpuścić w ciepłej wodzie i odstawić na 10 minut. Wymieszać mąkę z drożdżami i wyrobić ciasto. Ciasto odstawić na 45-60 minut. Formować małe bułeczki i układać na wysmarowanej tłuszczem blasze. Zostawić na następne 30-40 minut. Piec w piekarniku w temperaturze 180...
dancistino