zamienniki cukru.pdf

Zamienniki cukru

i ˝ywnoÊç o obni˝onej

zawartoÊci cukru

Regina Wierzejska, Aleksandra Cichocka

Osoby chore na cukrzyc´, mimo ˝e powinny unikaç spo˝ywa-

nia cukru, nie muszà rezygnowaç ze s∏odyczy. Cukier bia∏y

(sacharoza), który zwi´ksza st´˝enie glukozy we krwi , mo˝na

zastàpiç tak zwanymi zamiennikami cukru .

Zamienniki cukru mogà byç stosowane jako s∏odziki sto∏owe,

np. do s∏odzenia napojów lub przygotowywania potraw w wa-

runkach domowych. U˝ywa si´ ich tak˝e w przemyÊle spo˝yw-

czym, zast´pujàc nimi cukier w wyrobach produkowanych prze-

mys∏owo.

W zaleceniach ˝ywieniowych dla chorych na cukrzyc´ opra-

cowanych przez ekspertów Polskiego Towarzystwa Diabetolo-

gicznego w 2007 roku podano, ˝e u tych chorych wskazane

jest ograniczenie iloÊci sacharozy w diecie na rzecz w´glowo-

danów innego pochodzenia. Chorzy na cukrzyc´ mogà stoso-

waç substancje s∏odzàce (s∏odziki).

Produkty spo˝ywcze o specjalnych

w∏aÊciwoÊciach ˝ywieniowych

Stosowanie diety przez osoby chore na cukrzyc´ u∏atwiajà

produkty spo˝ywcze, w których zmniejszono zawartoÊç cukru

lub innych sk∏adników wysokoenergetycznych albo ca∏kowi-

cie je wyeliminowano . ˚ywnoÊç takà cz´sto nazywa si´ „˝yw-

noÊcià funkcjonalnà” ; do tej grupy zalicza si´ produkty spo-

˝ywcze o specjalnych w∏aÊciwoÊciach ˝ywieniowych .

Osoby, których dieta wymaga kontroli zawartoÊci cukru,

mogà wybieraç wÊród trzech kategorii produktów:

– niezawierajàcych cukrów,

– o niskiej zawartoÊci cukrów,

– bez dodatku cukrów.

Pod poj´ciem „cukry” nale˝y rozumieç wszystkie monosa-

charydy i disacharydy obecne w ˝ywnoÊci, z wy∏àczeniem po-

lioli. Inaczej mówiàc, cukry to przede wszystkim glukoza,

fruktoza i ich syropy, galaktoza, ramnoza, laktoza, maltoza

i sacharoza .

Produkt z oznaczeniem na etykiecie „nie zawiera cukrów”

ma ustalonà maksymalnà zawartoÊç cukrów na pozio-

mie 0,5 g na 100 g lub 100 ml produktu.

Produkt deklarowany jako produkt „o niskiej zawartoÊci

cukrów” mo˝e zawieraç nie wi´cej ni˝ 5 g cukrów na

100 g produktu w formie sta∏ej lub 2,5 g cukrów na

100 ml w przypadku produktów p∏ynnych.

Produkt „bez dodatku cukrów” oznacza produkt, do któ-

rego w procesie produkcji nie zosta∏y dodane ˝adne cu-

kry proste, dwucukry ani jakiekolwiek inne surowce

zastosowane ze wzgl´du na ich w∏aÊciwoÊci s∏odzàce

(np. miód). Je˝eli cukry wyst´pujà naturalnie w danym

produkcie, na etykiecie powinna si´ znajdowaç dodatkowa in-

formacja „zawiera naturalnie wyst´pujàce cukry”.

Praktyczna uwaga: Pami´taj, ˝e soki z owoców zawierajà

naturalnie obecne w owocach cukry. W praktyce oznacza to,

˝e nie ma soków zupe∏nie pozbawionych cukru. Do dziennej

puli w´glowodanów w diecie osoby z cukrzycà powinny wli-

czyç tak˝e w´glowodany pochodzàce z soków zarówno s∏o-

dzonych zamiennikiem cukru, jak i z soków naturalnych, nie-

dos∏adzanych, a tak˝e z soków typu „light”.

Produkty, w których sk∏adzie zmniejszono iloÊç cukru lub

usuni´to go ca∏kowicie, mogà byç tak˝e okreÊlane jako pro-

dukty o „zmniejszonej wartoÊci energetycznej”, czyli o mniej-

szej kalorycznoÊci . Ich wartoÊç energetyczna musi byç jednak

ni˝sza przynajmniej o 30% w stosunku do produktów trady-

cyjnych .

Bàdê Êwiadomym konsumentem, czytaj etykiety pro-

duktów spo˝ywczych. W ten sposób poznasz sk∏ad pro-

duktu i jego wartoÊç od˝ywczà.

Ârodki spo˝ywcze deklarowane na opakowaniu jako pro-

dukty przeznaczone dla osób chorych na cukrzyc´ sà Êrodka-

mi spo˝ywczymi specjalnego przeznaczenia ˝ywieniowego,

okreÊlanymi tak˝e jako „produkty dietetyczne”. Produkcja

i wprowadzanie ich do obrotu podlegajà okreÊlonym regula-

cjom prawnym.

Zamienniki cukru

Szans´ na ograniczenie spo˝ycia sacharozy (co jest istotne

zw∏aszcza dla osób z cukrzycà lub nadwagà czy oty∏oÊcià) bez

jednoczesnej rezygnacji z produktów o s∏odkim smaku stwa-

rza stosowanie w przemyÊle spo˝ywczym tzw. zamienników

cukru, czyli niskokalorycznych lub bezkalorycznych substan-

cji majàcych s∏odki smak . Otrzymuje si´ je dzi´ki technolo-

gicznej modyfikacji sacharydów lub w sposób syntetyczny.

WPolsce dopuszczone sà do stosowania takie same

zamienniki cukru jak we wszystkich krajach Unii Euro-

pejskiej.

O zastosowaniu zamiennika cukru w danym produkcie spo-

˝ywczym informuje podana w sk∏adzie produktu nazwa che-

miczna tego zamiennika lub mi´dzynarodowy numer okreÊla-

ny literà „E” i cyfrà przypisanà do danej substancji.

W tabeli 13 wyszczególniono zamienniki cukru dopuszczone

do obrotu w Polsce, z podzia∏em na dwie podstawowe grupy:

poliole i intensywne substancje s∏odzàce .

Tabela 13

Wykaz zamienników cukru dopuszczonych do obrotu w Polsce i ich

numery wg systemu oznaczeƒ Unii Europejskiej

Numer wg systemu

oznaczeƒ Unii Europejskiej

Nazwa

Poliole

sorbitol

E 420

mannitol

E 421

izomalt

E 953

cd. tabeli 13

Numer wg systemu

oznaczeƒ Unii Europejskiej

Nazwa

maltitol

E 965

laktitol

E 966

ksylitol

E 967

Intensywne substancje s∏odzàce

acesulfam K

E 950

aspartam

E 951

kwas cyklaminowy oraz jego sól

sodowa i wapniowa

E 952

sacharyna i jej sól sodowa,

potasowa i wapniowa

E 954

taumatyna

E 957

neohesperydyna DC

E 959

sukraloza

E 955

sól aspartamu i acesulfamu

E 962

Szczegó∏owe wymagania dotyczàce stosowania substancji s∏odzàcych w ˝ywno-

Êci reguluje rozporzàdzenie Ministra Zdrowia z dnia 23.04.2004 roku w sprawie

dozwolonych substancji dodatkowych i substancji pomagajàcych w przetwarzaniu

(DzU z 2004 r. nr 94, poz. 933). Zgodnie z ww. rozporzàdzeniem substancji s∏odzà-

cych nie wolno stosowaç w Êrodkach spo˝ywczych przeznaczonych dla niemowlàt

i ma∏ych dzieci.

Nad bezpieczeƒstwem stosowania substancji dodatkowych w ˝ywnoÊci czuwa

Komitet Ekspertów FAO/WHO oraz Europejski Urzàd ds. Bezpieczeƒstwa ˚yw-

noÊci.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: