ADAM BYTOF ONEIRONAUTYKA SZTUKA �WIADOMEGO SNU CZYM JEST ONEIRONAUTYKA? Oneiros to po grecku sen, za� nautike oznacza �eglowanie. Podobnie jak akwanautyka to ��eglowanie pod powierzchni� wody", kosmonautyka jest ��eglowaniem w kosmosie", tak oneironautyka jest s�owem ozna- czaj�cym ��eglowanie w kr�lestwie snu". W krajach anglosaskich i w literaturze naukowej u�ywa si� terminu lucid dream, czyli, jasny sen", w Polsce terminologia naukowa nie jest jeszcze okre�lona, ale u�ywa si� zamiennie poj��, jasny sen" i ��wiadomy sen". Co to jest �wiadomy sen? Na czym on polega? Ot� �wiadomy sen to specyficzny rodzaj normalnego, codziennego snu. Jedyn� jego cech� wyr�niaj�c� jest to, �e �ni�cy zdaje sobie spraw� w czasie snu z tego, �e �ni. Zazwyczaj gdy �nimy jaki� sen, jeste�my przekonani, i� jest on rzeczywisto�ci�, dop�ki si� nie przebudzimy. Dopiero po przebudzeniu u�wiadamiamy sobie, �e to by� tylko sen. We �nie �wiadomym wiemy w trakcie trwania snu, �e to co widzimy i w czym uczestniczymy �to tylko" sen. �Tylko" wzi�te jest w cudzys��w, poniewa� w rzeczywisto�ci sen nie ulega os�abieniu, nie traci swojej mocy oddzia�ywania na nas. Wr�cz przeciwnie, staje si� on bardziej wyrazisty, kolory nabieraj� �ycia, pojawia si� jakby naelektryzowana atmosfera, udziela nam si� niesamowity, ekscytuj�cy nastr�j: Oto wiem, �e �ni�. Ponad po�owa ludzi na �wiecie mia�a takie do�wiadczenie raz, mo�e dwa razy w �yciu. Ma ono miejsce zupe�nie spontanicznie, najcz�ciej w dzieci�stwie lub m�odo�ci. Wi�kszo�� jednak szybko o tym zapomina, nie wiedz�c, �e oto przesz�a obok prawdziwego skarbca wiedzy i do �wiadczenia, by� mo�e najwi�kszej przygody swojego �ycia. �Wtajemniczeni" wiedzieli od tysi�cy lat, �e �wiadomy sen mo�na opanowa� poprzez �wiczenia, jednak �wiat nauki oficjalnej potwierdzi� tak� mo�liwo�� dopiero przed oko�o dwudziestu pi�ciu laty. Dlaczego jednak tak szybko ro�nie popularno�� jasnych sn�w? �r�d�a tej popularno�ci nale�y prawdopodobnie upatrywa� w fakcie, i� �wiadome sny s� nie tylko niezwykle �ywe, kolorowe, ekscytuj�ce i ca�kowicie bezpieczne, lecz tak�e poddaj� si�, w bardzo wysokim stopniu, naszej kontroli. Jest to wspania�e do�wiadczenie. Oto zdajemy sobie spraw�, �e �wiat dooko�a nas, przedmioty, postacie, wydarzenia s� wytworami naszego umys�u i mamy nad nimi ca�kowit� w�adz�. Mo�emy je przekszta�ca�, powodowa�, �e znikaj� albo si� pojawiaj�. Mo�emy podr�owa� do egzotycznych krain, na inne planety, do innych �wiat�w, odwiedza� m�drc�w i guru albo naszych ukochanych zmar�ych i rozmawia� z nimi, uczy� si�, mo�emy zaprosi� do erotycznego snu najbardziej wymarzonych, �wy�nionych" partner�w, prze�ywa� ekscytuj�ce przygody itp. Jasne sny s� �r�d�em przyjemno�ci, samopoznania, do�wiadczenia i m�dro�ci. Nie s� tylko �ekscytuj�c� rozrywk�" lub realizacj� �najbardziej ukrytych pragnie�", jak chc� je widzie� niekt�rzy, ale wnosz� w nasze �ycie wi�cej rado�ci, wiedzy i do�wiadczenia oraz powoduj�, �e zaczynamy inaczej patrze� na siebie samych i nasz� codzienno��. Je�eli nauczymy si� kierowa� swoim post�powaniem we �nie, to na jawie tak�e b�dziemy mieli wi�cej si� i zaufania do siebie, co pomo�e nam zrealizo- wa� nasze marzenia w realnym �yciu. Wszyscy wielcy mistycy i m�drcy �wiata m�wi�, �e zwyk�a �wiadomo�� jest jak sen, a prawdziwe �ycie rozpoczyna si�, gdy mamy do�� si�y i odwagi, aby si� przebudzi�. Przebudzi� we �nie? Pewien cz�owiek znalaz� jajko or�a i umie�ci� je w kurniku u siebie w zagrodzie. Ma�y orze�ek wyklu� si� z jajka i zacz�� dorasta� razem z kurcz�tami. Przez ca�e �ycie zachowywa� si� jak kury, kt�re go otacza�y. Pia�, gdaka�, dzioba� i drapa� pazurami w ziemi, jad� robaki i ziarno. Nawet kiedy lata�, robi� to niezdarnie i utrzymywa� si� w powietrzu tylko par� sekund. Mija�y lata i orze� zacz�� si� starze�. Pewnego dnia zauwa�y� na niebie wspania�ego ptaka. P�yn�� nad chmurami majestatycznie, bez wysi�ku. By� pi�kny i dostojny. �Co to jest?", zapyta� orze�. �To jest orze�, kr�l ptak�w", odpowiedzia�a kura, �ale przesta� o nim my�le�, on jest inny ni� my". Tak wi�c orze� przesta� ju� o nim my�le�. Po wielu latach umar� i do ko�ca �ycia wierzy�, �e jest tylko kur�. Wszystkie religie �wiata m�wi� nam, �e ka�dy cz�owiek jest �duchowym or�em", ale niewielu u�wiadamia sobie ten fakt, pozostaj�c do ko�ca �ycia �kur�", nie wykorzystuj�c ukrytych w sobie mo�liwo�ci i potencja��w rozwoju. Taki brak samorealizacji owocuje poczuciem bezsensu �ycia, nud�, smutkiem, chorobami psychicznymi i fizycznymi oraz negatywnymi zjawiskami spo�ecznymi. Jak zorientujecie si� w trakcie lektury tej ksi��ki � a przekonacie si� osobi�cie, gdy zaczniecie sami �wiczy� �wiadome sny � wzbogacaj� one nie tylko nasze senne do�wiadczenia, ale ca�e �ycie. Na pocz�tku om�wimy to, co inni my�l� lub my�leli o �wiadomo�ci we �nie. B�dzie to kr�tki przegl�d najwa�niejszych teorii snu w r�nych ku�turach i epokach. P�niej zapoznamy si� ze snem od strony bada� naukowych, kt�re w ostatnich latach bardzo si� rozwin�y i stanowi� ogromn� pomoc w zrozumieniu zjawiska snu, zw�aszcza snu �wiadomego. Kolejnym rozdzia�em b�dzie pr�ba uj�cia psychologicznego, opiszemy najwa�niejsze teorie snu i marze� sennych. Nast�pnie zapoznamy si� z �wiczeniami, kt�re pomog� nam opanowa� umiej�tno�� �wiadomego �nienia, oraz technikami pozwalaj�cymi na przed�u�anie czasu trwania tego stanu. W nast�pnych rozdzia�ach dowiemy si�, w jaki spos�b mo�na wykorzysta� jasny sen w r�nych zakresach naszego �ycia oraz jak spowodowa�, by sta� si� on narz�dziem naszego osobistego rozwoju. By� mo�e potraktujecie oneironautyk� jako jedn� z wielu ciekawostek, mam jednak nadziej�, �e niekt�rzy z Was, drodzy Czytelnicy, poczuj�, i� oneironautyka to co�, na co czekali przez wiele lat i zaczn� praktycznie stosowa� �wiczenia i rady zawarte w tej ksi��ce. Powsta�a ona po to, by zach�ci� do praktykowania sztuki �wiadomego snu i odkrywania samego siebie, swoich mo�liwo�ci i potencja��w. Od samego czytania, jak smakuje owoc mango, nikt jeszcze nie poczu� jego smaku. Dla tych, kt�rzy b�d� chcieli pog��bi� swoj� wiedz� i praktyk�, podamy na ko�cu spos�b kontaktowania si� z informacyjnym centrum ruchu oneironautycznego w Pol- sce, kt�ry rozwija si� coraz bardziej dynamicznie. Zaczynamy wi�c nasz� podr� w krain� snu. SZAMANIZM Notowany w ostatnich dekadach XX w. rozw�j nauki w takich dziedzinach, jak etnografia, antropologia, psychologia g��bi i religioznawstwo, jak r�wnie� nowoczesne rozumienie roli mitu i mitologii w kulturze (Mircea Eliade) sprawiaj�, �e przymiotnik �prymitywna" w odniesieniu do wielu spo�eczno�ci archaicznych jest nieuzasadniony. �wiat mitu, religii i koncepcji filozoficznych cz�sto wykazuje wysoki stopie� z�o�ono�ci i abstrakcji, a je�eli we�miemy pod uwag� fakt, i� ma on za sob� czasami wiele tysi�cy lat historii, powinni�my zrewidowa� i odrzuci� nasze europejskie poczucie wy�szo�ci. Musimy przyzna�, �e oficjalna zachodnia psychologia i medycyna dopiero w ko�cu naszego stulecia dochodz� do wniosk�w, kt�re od tysi�cleci s� elementami tradycji szama�skich. Z punktu widzenia nauki o sztuce �wiadomego snu jednym z najbar- dziej ciekawych i inspiruj�cych przyk�ad�w koncepcji szama�skich jest praktyka snu w plemieniu Senoi, kt�re zamieszkuje poros�e d�ungl� wy- �yny �rodkowej Malezji. Senoiowie tworz� spo�eczno��, kt�ra zadziwia bardzo wysokim poziomem zdrowia, zar�wno w sferze psychicznej, fizycznej, jak i spo�ecznej. Wed�ug Kiltona Stewarta, kt�ry przebywa� w�r�d Senoi�w kilka miesi�cy w 1935 r., stan braku konflikt�w, przest�pstw, chor�b umys�owych i fizycznych nale�y przypisa� niezwykle zdrowej postawie psychologicznej, na kt�r� ogromny wp�yw mia�a nauka o �wiecie snu, a w�a�ciwie spe- cyficzny kult otaczaj�cy marzenia senne i znaczenie umiej�tno�ci �wiadomego �nienia. Senoiowie przekonani s�, �e ka�dy cz�owiek powinien nauczy� si� kontrolowa� swoje marzenia senne i nauczy� si� �ni� �wiadomie, aby m�c korzysta� z pomocy os�b, postaci i mocy, kt�re tam si� manifestuj�. Szczeg�lnie jest to potrzebne, gdy spotyka si� we �nie postacie wzbudzaj�ce l�k. Je�eli dzi�ki odwadze osobistej i pomocy innych postaci snu uda si� tak� zagra�aj�c� posta� pokona�, zamienia si� ona w �sprzymierze�ca", kt�ry mo�e pom�c nie tylko we �nie, ale tak�e na jawie. Z punktu widzenia wsp�czesnej psychologii jest to pogl�d g��boko uzasadniony, gdy� po przezwyci�eniu i zintegrowaniu l�ku, urazu lub kompleksu zostaje uwolniona z pod�wiadomo�ci dodatkowa energia, s�u��ca poprawie zdrowia i rozwojowi osobowo�ci. St�d ogromna rola psychoterapii w leczeniu nerwic i zaburze� funkcjonalnych, b�d�cych wyni- kiem stresu, szoku lub innych negatywnych prze�y� psychicznych. Wed�ug teorii sn�w Senoi�w, w cz�owieku mieszka pi�� dusz: w sercu sengin, kt�ra podtrzymuje �ycie w ciele; w w�trobie jereg, kt�ra mo�e podr�owa� w czasie i przestrzeni; hinum, kt�ra odpowiada za funkcje mowy; w g�owie ruai, kt�ra opuszcza cia�o podczas snu oraz w oczach kenlok, kt�ra odpowiada za poznanie zmys�owe i wiedz� prak- tyczn�. Najwy�ej wtajemniczony, czyli ten kto osi�gn�� stopie� halaka (szamana), potrafi sprawi�, �e wszystkie dusze opr�cz sengin mog� wyj�� poza cia�o i wsp�dzia�a� w �wiecie snu. Halak nie jest w ple- mieniu Senoi�w funkcj� spo�eczn� (jak szamani w innych plemionach), lecz stopniem duchowego rozwoju, kt�ry ka�dy cz�onek plemienia mo�e osi�gn��. Metody opanowania �wiadomego snu u Senoi�w zak�...
Dorico