BŁĘDY POMINIĘCIA INFORMACJI:
Dane rzeczywiste, ale nie wykorzystywane.
BŁĘDY NADUŻYCIA INFORMACJI:
Dane wykorzystywane, ale nierzeczywiste.
ŹRÓDŁA PSEUDODANYCH:
Najczęściej wynikają one z posługiwania się przez przedmiot wiedzą ogólną o świecie i z jej stosowania w procesie rozumienia konketnych osób, których właściwości zwykle odbiegają w ten czy inny sposób od owej wiedzy ogólnej.
WIEDZA OGÓLNA:
Wiedza niezbędna do prawidłowego zrozumienia i zapamiętania zadarzeń, w których bierzemy udział, czy komunikatów, jakie odbieramy od innych.
SCHEMAT:
Jest to ogólna reprezentacja, wyabstrahowana z konkretnych, specyficznych obiektów lub zdarzeń, których dotyczy.
RODZAJE SCHEMTAÓW:
Ä schematy typów osób: stereotypy, czyli uogólnione (uproszczone) obrazy grup ludzi, grup wyodrębnionych na podstawie jakiejś łatwo dostrzegalnej cechy, jak rasa płeć, czy narodowość,
Ä schematy zdarzeń, działań i ich sekwencji: skrypty, reprezentujące nie tylko ciąg zdarzeń, ale również ich porządek czasowy,
Ä schematy cech: ich egzemplarzami są przede wszystkim ludzkie zachowania wyrażające cechy na przykład uczciwość, inteligencja, silna wola.
ZASADA PROTOTYPOWOŚCI:
Zasada zgodnie, z którą rdzeniem znaczeniowym każdego schematu jest jego prototyp, czyli pojedynczy, idealny bądź rzeczywisty egzemplarz najlepiej spełniający dany schemat.
ZJAWISKO FAŁSZYWYCH ALARMÓW:
Inaczej nakładanie się informacji schematopochodnej na informację odebraną z zewnątrz.
TRAFIENIA:
Trafne rozpoznania jako „starej” informacji faktycznie poprzednio prezentowanej.
PSEUDODANE:
Informacje, które nie wywodzą się z widzianego zdarzenia czy obiektu, lecz ze schematu, przez którego pryzmat człowiek zinterpretował owo zdarzenie czy obiekt.
WARUNKI NASILAJĄCE SKUTKI POSŁUGIWANIA SIĘ SCHEMATAMI:
Ä upływ dłuższego czasu między zapamiętaniem informacji a jej przypominaniem
Ä duże obciążenie pamięci
UKRYTA TEORIA OSOBOWOŚCI (UTO):
Wnioskowanie na podstawie jednych cech o innych.
KORELACJA POZORNA:
Ma miejsce wówczas, gdy oczekując jakiejś współzmienności, próbujemy dostrzec ją nawet wtedy, kiedy w rzeczywistości wcale jej nie ma.
DANE FAKTYCZNE:
Pewne zaobserwowane przez podmiot zdarzenia dotyczące owego człowieka.
DANE ZAPAMIĘTANE:
Surowe dane, które stanowią w miarę wierną kopię danych faktycznych.
WNIOSKI OBSERWATORA:
Stanowią subiektywną i bardziej lub mniej abstrakcyjną interpretację znaczenia danych faktycznych.
MODEL REPRODUKTYWNY:
Model, według którego zakłada się, że każdy człowiek staje przed koniecznością sformułowania z pamięci sądu o innej osobie, wówczas przypomina sobie zapamiętane dane faktyczne i na ich podstawie formułuje potrzebny w danej chwili sąd.
MODEL GENERATYWNY:
Model, zgodnie z którym źródłem sądu wydawanego z pamięci są wnioski dokonywane przez podmiot w momencie początkowego zapamiętywania danych.
MODEL MIESZANY:
Model, według którego sąd jest łącznym rezultatem zarówno danych przypominanych, jak i wniosków.
ZŁUDZENIE:
Prawdopodobnie jest to pogląd odmienny od mojej własnej opinii.
SAMOSPEŁNIAJĄCE SIĘ PROROCTWA:
W dużym stopniu odpowiedzialne są za utrzymywanie się licznych stereotypów i uprzedzeń dotyczących zarówno całych grup społecznych, jak i konkretnych jednostek, ponieważ proces ten doprowadza do uzyskiwania jak najbardziej obiektywnych i przekonujących danych potwierdzających te uprzedzenia. Aby proroctwo się potwierdziło, obserwator musi wejść w jakieś kontakty z człowiekiem obserwowanym, tak aby móc sprowokować swoimi hipotezami zachowania tamtego, a następnie je zinterpretować.
Marudziara