Złe miasto- Wiesław Wernic.pdf

WIESŁAW WERNIC

ZŁE MIASTO

ILUSTROWAŁ STANISŁAW ROZWADOWSKI

CZYTELNIK • WARSZAWA 1990

Od wydawcy

ZŁE MIASTO — to ostatnia powieść Wiesława Wernica, zamykająca, już

niestety, 19—tomowy cykl znanych i popularnych “westernów", które od

przeszło dwudziestu lat stanowiły ulubioną lekturę nastolatków. Swą ostatnią

książkę pisał autor w ciągu miesięcy ciężkiej choroby, nie przerywając pisania

nawet w szpitalu, a ukończył ją na kilka tygodni przed śmiercią (5 sierpnia

1986).

Wiesław Wernic, urodzony w 1906 r., maturę uzyskał w gimnazjum im.

Mikołaja Reja. Jeszcze jako uczeń założył wraz z kolegami grupę literacką

“Kwadryga", która wydawała czasopismo o tym samym tytule. Publikował

wtedy w prasie krótkie opowiadania i nowele, a po studiach w Szkole Głównej

Handlowej rozpoczął pracę w dziennikarstwie. W latach wojny należał do Armii

Krajowej, brał udział w powstaniu warszawskim, skąd został wywieziony do

obozu w Austrii. Do kraju wrócił w 1945 r. i odtąd pracował jako dziennikarz: w

“Rzeczpospolitej", w Polskim Radiu, potem, aż do przejścia na emeryturę w

“Tygodniku Demokratycznym".

Tu właśnie, na redakcyjnej maszynie, zacząłem pisać “Tropy wiodą przez

prerię" — wspominał w rozmowie z redakcją “Świata Młodych". — Napisałem

około 80 stron, ale w nawale zajęć maszynopis odłożyłem, zapomniałem.

Przypomniał mi o nim syn, który przeczytał kiedyś początek mojej powieści i

domagał się zakończenia. Dopisałem więc dalszy ciąg, a całość zadedykowałem:

“Mojemu synowi". Bo chyba głównie jemu zawdzięczam jej ukończenie.

Ta pierwsza książka Wiesława Wernica ukazała się w 1965 r., a jej ogromne

powodzenie i liczne listy od młodych czytelników zachęciły autora do dalszej

twórczości literackiej.

Nazwano go “klasykiem współczesnego westernu", bo ten gatunek literatury

upodobał sobie i konsekwentnie uprawiał, wykorzystując zdobywaną skrzętnie

od młodzieńczych lat wiedzę na temat historii podboju Dzikiego Zachodu, a

jego książki, utrzymane w konwencji klasycznego westernu, są próbą podjęcia

tradycyjnej tematyki w nietradycyjny sposób.

Zafascynowała mnie ta historia — mówił w jednym z wywiadów. —

Problemami Ameryki Północnej i legendą Dzikiego Zachodu interesowałem się

zawsze. Od czasu najwcześniejszych lektur Karola Maya (...) Miałem tę

przewagę nad Mayem, że widziałem jego błędy, a przede wszystkim

dysponowałem wspaniałymi materiałami źródłowymi (...) Byłem dwukrotnie w

Kanadzie i raz w USA (...). Dużo podróżowałem (...), zwiedzałem rezerwaty

Indian, przesiadywałem w bibliotekach, poszukując nowych opracowań i

autentycznych tekstów z końca XIX wieku i znajdując zawsze inspiracje do

moich powieści (...) Moje zainteresowania geografią, a także znajomość języka

angielskiego umożliwiają mi korzystanie z przebogatej literatury dotyczącej tej

epoki. Książki moje opowiadają o czasach z końca XIX w. To pisarza

zobowiązuje. Trzeba znać i dzieje cywilizacji amerykańskiej, i obyczaje Indian,

i realia historyczne, geograficzne i przyrodnicze.

Rzeczywiście, akcja wszystkich powieści Wiesława Wernica rozgrywa się w

ostatnich dwu dziesięcioleciach ubiegłego wieku na zachodnich terenach

Ameryki Północnej, od Nowego Meksyku aż po daleką północ Kanady.

Jest to wielotomowa saga traperska, której głównymi bohaterami są dwaj

przyjaciele: Karol Gordon, dzielny, doświadczony myśliwy, romantyczny

westman i obrońca Indian, nazwany przez nich Wielkich Bobrem, oraz doktor,

pełniący rolę narratora, który podczas wspólnych wędrówek przez bezkresne

puszcze, dzikie góry i dziewicze puszcze poznaje tajniki traperskiego życia.

Uczestnicząc w kolejnych perypetiach, nieprzewidzianych awanturach,

przyjmuje na ogół postawę komentatora, zachowując dystans do własnych

wspomnień, co potęguje wrażenie autentycznej relacji. Zawsze jednak ci dwaj

przyjaciele, wplątani w groźne afery, narażeni na rozliczne niebezpieczeństwa,

wystawiani na ciężkie próby w zaskakujących, często tajemniczych

okolicznościach, bronią pokrzywdzonych i tropią wszelką nieprawość w imię

dobra i sprawiedliwości — podstawowych racji moralnych. Zawsze również

atrakcyjna fabuła powieści, obfitująca niejednokrotnie w sensacyjno—

kryminalne wątki, osnuta jest na szeroko zarysowanym tle epoki.

Autor, dbały o rzetelność sprawdzonych i udokumentowanych

realiów, dużą wagę przywiązywał do przekazywania czytelnikom nieznanych

wydarzeń i anegdot wyszperanych ze starych pamiętników, a zwłaszcza

wzmianek o Polakach, którzy — głównie po powstaniu 63 r. — znaleźli się na

Dzikim Zachodzie. Wierny świadomie wybranej konwencji literackiej,

przeciwstawia się jednocześnie fałszywym mitom i uproszczeniom,

pokutującym do dziś wśród amatorów westernów, aby przekazać

skomplikowaną prawdę historyczną.

Przez ponad dwadzieścia lat każda nowo wydana książka Wiesława Wernica

budziła entuzjazm młodych, i nie tylko młodych, czytelników oraz nową falę

recenzji i notek prasowych. Nic więc dziwnego, że znalazła już trwałe miejsce w

historii polskiej literatury i z pewnością — dzięki atmosferze szlachetnej

przygody, tak charakterystycznej dla wszystkich jego powieści — fascynować

będzie również i następne pokolenia nastolatków.

W Center Point

Wysiedliśmy w Center Point. Śmieszna nazwa*. To maleńkie miasteczko na

pewno nie jest centralnym punktem na mapie Nevady. Stanu od 1864 roku.

Dlaczego wysiedliśmy w Center Point? Ponieważ linia kolejowa biegła dalej ku

południowemu zachodowi, a my zamierzaliśmy dotrzeć do źródeł rzeki

Humboldta — na północy. Taki był cel naszej kolejnej, wiosenno—letniej

wyprawy w świat pierwotnej przyrody i bezdroży miłych dla każdego

wędrowca, który nigdzie się nie spieszy.

Przesadzam? Spróbujcie!

Gdy zeskoczyliśmy ze stopni wagonu na prymitywny peron, złożyłem na nim

cały swój bagaż i spojrzałem na zegarek. Była siódma piętnaście. Rano. A więc

godzina siódma minut piętnaście, dnia 12 kwietnia 1894 roku. Teraz już

wszystko dokładnie ustaliłem. Czy to ważne? Przyszłość pokaże.

Mój towarzysz, czyli Karol Gordon — westman i myśliwy, nauczyciel traperki i

serdeczny przyjaciel — tkwił nieruchomo o krok ode mnie, obciążony siodłem,

jukami, strzelbą marki Remington oraz grubym, zrolowanym w długą parówkę

kocem. Razem nieźle to ważyło.

— No i cóż, Janie? — zagadnął nieco sennym głosem. — Sprawdziłeś godzinę,

która jest oczywiście dokładna, ale dla twego rodzinnego Milwaukee. Tu

obowiązuje nieco inny czas. Cofnij wskazówki o dwie godziny i chodźmy.

Przecież nikt na nas nie czeka i my na nikogo.

— O, do licha!— wykrzyknąłem tłumiąc ziewanie. — Zupełnie o tym

zapomniałem. A więc mamy piątą rano! I dlatego tak tu pusto. Ty o wszystkim

zawsze pamiętasz, Karolu — westchnąłem.

Center Point — środek, punkt centralny.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: