korekcja blizn.pdf

MAGAZYN / KONFERENCJE

Korekcja blizn; metody stosowane

w medycynie estetycznej

sprawozdanie z Sympozjum Polskiego Towarzystwa Mezoterapii

pod auspicjami Międzynarodowego Towarzystwa Mezoterapii

26-28.05.2006., Kazimierz Dolny

W dniach 26-28.05.2006. w Kazimierzu Dolnym

odbyło się Sympozjum Polskiego Towarzystwa Mezo-

terapii pod auspicjami Międzynarodowego Towarzy-

stwa Mezoterapii p. t., „Korekcja blizn; metody stoso-

wane w medycynie estetycznej” pod nadzorem mery-

torycznym prof. Sławomira Majewskiego

Blizny, które są często przyczyną dużego dyskom-

fortu, także psychicznego, pacjentów stanowią po-

ważny problem dla lekarza. Współczesna medycyna

dysponuje wieloma sposobami walki z bliznami, jed-

nak dokładniejsze poznanie etiopatogenezy przyczyni

się do opracowania skutecznych metod leczenia bli-

znowców, blizn przerosłych i zanikowych.

Występowaniu keloidów i blizn przerosłych towa-

rzyszy nierzadko świąd i dolegliwości bólowe,

a umiejscowionym w pewnych regionach ciała jak

okolica stawów, skóra twarzy, także ograniczenie ru-

chomości.

Blizny przerosłe, uniesione rumieniowate zmiany

występują u 1,5 – 4,5% populacji, rozwijają się w sto-

sunkowo krótkim czasie od momentu uszkodzenia

skóry, 4-8 tygodni od epitelializacji i nie przekraczają

granicy rany. Mogą się cofać samoistnie, choć znane

są przypadki ich dalszego wzrostu i utrzymywania

w przebiegu życia.

Rozmiary keloidów, twardych guzów włóknistych,

zwykle przekraczają granice urazu. Powstawać mogą

nawet samoistnie, choć odzywają się głosy kwestio-

nujące samorzutność ich powstawania lub powstanie

po małym urazie, jak ukąszeniu owadów. Częściej

jednak powstają w efekcie większego urazu termicz-

nego czy mechanicznego, na skutek oparzeń, zabie-

gu chirurgicznego, czy dermabrazji. Z obecnych do-

niesień wynika, że występują w 5-15% populacji, czę-

ściej u młodych osób, zwłaszcza z ciemnym kolorem

skóry, rzadziej u rasy białej, nie notowane u albino-

sów. Istotne jest miejsce blizny, zwłaszcza w skórze

narażonej na fizjologiczne wzmożone napięcie. Pre-

dysponowana jest zwłaszcza skóra górnej części klat-

ki piersiowej, kończyn górnych, dolne 2/3 twarzy.

Zawsze, w przypadku patologicznej blizny docho-

dzi do rozregulowania równowagi między pobudza-

niem i hamowaniem syntezy kolagenu w przebiegu

procesu gojenia rany. Ma to miejsce najczęściej

u osób pomiędzy 10 a 30 rokiem życia.

Keloidy podobnie jak blizny przerosłe to zaburze-

nia związane głównie z nadmierną aktywnością fibro-

blastów. Bliznowce, w odróżnieniu od blizn przero-

słych nie wykazują tendencji do samoistnego spłasz-

czenia i cofania się.

Blizny zanikowe, leżące w powierzchni skóry lub

poniżej, będące również efektem zakłócenia procesu

gojenia, są związane z niedostateczną syntezą nowej

tkanki, jak ma to miejsce w przypadku trądziku, blizn

po ospie wietrznej, czy nieprawidłowym leczeniu ste-

rydami. Miejscowy stan zapalny działa na podścielisko

łącznotkankowe położone poniżej, prowadząc do je-

go destrukcji. Do blizn zanikowych zalicza się również

rozstępy.

Ze względu na większą urazowość, na występo-

wanie blizn szczególnie narażone są dzieci, których

skóra jest fizjologicznie lepiej napięta, produkuje wię-

cej kolagenu, dlatego powstałe blizny są czerwone,

zgrubiałe i swędzące. Zranienie daje początkowo bli-

znę silnie zaczerwienioną, która na koniec przyjmuje

kolor perłowy, jednak skóra w miejscu po dużej ranie

już nie odzyskuje naturalnego koloru. Ostateczny wy-

gląd blizny zależy od uwarunkowań osobniczych

i predyspozycji dziedzicznych.

W obrazie histologicznym, w następstwie urazu

dochodzi do migracji fibroblastów, komórek zapal-

nych oraz substancji podstawowej tkanki łącznej i na-

czyń, co pozwala na tworzenie się nowego kolagenu

(typ I i III), a liczba komórek z czasem maleje. Przewa-

żająca tkanka włóknista tworzy nieregularne wiązki

włókien kolagenu ułożone w różnych kierunkach. To

cecha odróżniająca bliznowce od blizn przerosto-

wych, gdzie włókna kolagenu ułożone są równolegle

do długiej osi blizny. Ponadto w keloidach włókna

sprężyste ulegają zwyrodnieniu i dochodzi do zaniku

przydatków skóry. Naskórek jest prawidłowy lub wy-

kazuje cechy zaniku.

Ogólnie metody leczenia możemy podzielić na chi-

rurgiczne i niechirurgiczne, brak jednak kontrolowa-

MAGAZYN / KONFERENCJE

nych badań porównawczych, które wyłoniłyby najlep-

sze metody. Obecnie zaleca się metody skojarzone.

Leczenie jest trudne, zwłaszcza w przypadku bliznow-

ców, które ciężko poddają się zmniejszaniu, a usunię-

te chirurgicznie nawracają, przybierając jeszcze więk-

szy rozmiar. Wybór metody leczenia zależy od do-

kładnej oceny klinicznej. W przypadku blizn przero-

słych wycięcie chirurgiczne daje dobre efekty, zwykle

dzięki zmianie stopnia napięcia skóry w obrębie bli-

zny. W wyborze metody pomocny jest wywiad odno-

śnie czasu pojawienia się zmiany. Jako pierwsze po

wygojeniu zaleca się leczenie farmakologiczne miej-

scowe, stosowane maści (Cepan, Contractubex) za-

wierających wyciąg z cebuli morskiej i heparynę, któ-

re sprzyjać mają normalizacji dalszego procesu goje-

nia. Choć stosowane były one w praktyce lekarskiej

przez lata, ostatnio przeprowadzone badania sku-

teczności nie wykazały przewagi nad placebo, podob-

nie jak kortykosteroidów stosowanych zewnętrznie,

które, jak się wydaje, jedynie eliminują świąd. Zastą-

piono je iniekcją kortkosteroidów do zmiany chorobo-

wej, Triamcinolonu co 6-8 tygodni. Takie doognisko-

we leczenie farmakologiczne działa zmiękczająco na

bliznę i choć jest przewlekłe ogranicza jej rozmiar.

Szczególnie dobre efekty daje łączenie: zabiegu chi-

rurgicznego i iniekcji steroidów, co przedstawił dr Ra-

fał Bartkowiak. Osobom źle tolerującym iniekcje zale-

cane są maści w opatrunkach okluzyjnych – Fluocino-

lon. Mimo przestrzegania zalecanych dawek nie wol-

no zapominać o działaniu ubocznym kortykostero-

idów, zwłaszcza u dzieci i kobiet w ciąży, na co zwró-

ciła uwagę dr Maria Barancewicz-Łosek omawiając

kortykosteroidy w leczeniu przerostowych blizn i ko-

loidów.

Inne preparaty farmakologiczne do leczenia bli-

znowców to: penicylamina, retinoidy, siarczan dek-

stranu, madecasol, a także interferon podawany do-

ogniskowo co 1-2 tygodnie (INF- alfa-2b, INF-gam-

ma). 5FU podawany doogniskowo daje dobre efekty

lecznicze w przypadku małych keloidów. Połączenie

fluorouracylu z triamcinolonem w iniekcjach co 3 ty-

godnie, gdyby nie wysoka bolesność, uznać by moż-

na za bardzo efektywną terapię. Rzadziej stosowane

metody to doogniskowe iniekcje werapamilu, kolchi-

cyny. Obiecującą metodą wydaje się być doogniskowe

stosowanie bleomycyny, ostrzykiwanie blizny toksyną

botulinową, a dla zmniejszenia ryzyka nawrotu stoso-

wanie pentoksyfiliny.

Prof. Grażyna Broniarczyk-Dyła, omawiając kelo-

idy, blizny przerosłe i zanikowe i różnice je klasyfiku-

jące, zwróciła uwagę na unikalną metodę leczenia

blizn zanikowych wywołanych przewlekłym stosowa-

niem kortykosteroidów z wstrzykiwaniem roztworu

soli fizjologicznej, powodującej ich wypłukanie i po-

nownym pobudzeniem rozrostu tkanki tłuszczowej.

Dobre wyniki leczenia przedstawione przez Piotra

Drozdowskiego daje presoterapia, czyli leczenie uci-

skiem, stosowanie adhezyjnych past i kremów, oraz

plastrów silikonowych. Kompresoterapię znajdujemy

nadal w schematach leczenia blizn przerosłych, szcze-

gólnie pooparzeniowych, najczęściej w połączeniu

z żelami lub plastrami silikonowymi oraz iniekcjami

kortykosteroidów.

Do innych metod leczenia zaliczamy: kriochirurgię,

laseroterapię, rzadziej obecnie radioterapię, oraz pe-

elingi lekarskie przedstawione przez dr Waldemara

Jankowiaka. Blizny, będące defektami skóry właści-

wej, leczone za pomocą chemicznego złuszczania

osiągają wyniki nie zawsze spełniające oczekiwania.

Dermabrazja jest zabiegiem skutecznym, choć obar-

czonym długim okresem rekonwalescencji.

Dobre efekty daje połączenie mikrodermabrazji

czy peelingu z mezoterapią. Ciekawe spojrzenie na le-

czenie blizn hyperproliferacyjnych przedstawił dr Phi-

lippe Petit i chociaż nie poleca tej metody przy lecze-

niu keloidów, to jednak dwufazowo przeprowadzona

daje zadowalające efekty nawet w przypadku małych

keloidów, ale minąć musi 6-24 miesięcy od chwili po-

wstania blizny. W pierwszej fazie, zabieg wykonany

igłą bez leku powiela fazę zapalnę, a kiedy dochodzi

do ponownego zbliznowacenia, użyty zostaje lek od-

twarzający prawidłowe gojenie.

Jonoforeza to jeszcze inny sposób wprowadzania

leku w miejsce blizny.

Oprócz zabiegów leczniczych stosuje się zabiegi

pielęgnacyjne, natłuszczanie, nawilżanie i masowanie,

choć brak jeszcze wiarygodnych badań potwierdzają-

cych skuteczność takiej terapii. Wspomagająco w le-

czeniu blizn na wczesnym etapie ich powstawania sto-

suje się preparaty, jak Cicalfate, o działaniu antybakte-

ryjnym i przyspieszającym regenerację naskórka.

Nie bez znaczenia pozostaje samoakceptacja blizn

przez pacjentów, w czym pomaga udane nakładanie

preparatów korygujących i maskujących. Vichy wy-

produkowało dodatkowo puder, pozwalający na cały

dzień zachować rano wykonany makijaż-kamuflaż.

Dr Izabela Tilszer i Gilad Karni przedstawili nowe

preparaty kwasu hialuronowego- Esthelis i kolagenu-

-Evolance skutecznie korygujące blizny potrądzikowe.

Nowy preparat kwasu hialuronowego jest bardziej

jednorodny od dotychczas stosowanych, co w tym

wskazaniu ma duże znaczenie, a preparat kolageno-

wy, w nowej technologii niealergizujący, ma właści-

wości w pewnym stopniu integrowania się w skórze

i pozostawania w niej do roku.

Zastosowanie laserów w leczeniu blizn zarówno

zanikowych, jak i przerostowych przedstawiła dr Ka-

mila Padlewska. Laser CO2, dzięki któremu możliwe

jest uzyskanie 80% poprawy klinicznej polecany jest

do leczenia blizn zanikowych. Uszkodzenie termiczne

w przypadku lasera CO2 powoduje dodatkowo prze-

budowę struktury kolagenu i lepszy efekt kosmetycz-

ny. Niektórzy jednak, mimo nieco mniejszej skutecz-

ności, zalecają stosowanie laserów Er: YAG, z powo-

du mniejszego nasilenia objawów ubocznych. Przy

stosowaniu terapii laserowej w przypadku blizn prze-

rostowych i keloidów, w przeciwieństwie do blizn za-

nikowych, czas wykonania zabiegu gra istotną rolę.

Wykonanie zabiegu po upływie kilku tygodni od ura-

zu może przyczynić się do uzyskania znacznie lepsze-

go wyniku, niż po paru latach. Przy stosowaniu lase-

rów poprawę kliniczną uzyskuje się w 50-80 % przy-

padków, ale przy źle dobranych energiach powstaje

groźba zwiększonego bliznowacenia. Skojarzenie la-

seroterapii i krioterapii z miejscowym stosowaniem

nowoczesnych immunomodulatorów daje nowe

możliwości, eliminując efekty uboczne inwazyjnych

terapii.

Blizny należy chronić przed wpływem promienio-

wania UV i wysokich temperatur. Przeciwwskazane

więc jest ich opalanie, zalecane stosowanie filtrów

słonecznych.

Na zakończenie sympozjum Joanna Jeziorska

przedstawiła zawiłości symbolu CE i uczuliła na do-

kładne sprawdzanie ich rejestracji zgodnie z przezna-

czeniem medycznym.

Izabela Tilszer

Prezes Polskiego Towarzystwa Mezoterapii

Adres do korespondencji:

tilszer@medycynaestetyczna.pl

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: