Program kalkulacyjny jako element walki z globalnym ociepleniem.pdf

(2941 KB) Pobierz
Praca Magisterska
SPIS TREŚCI
3
WPROWADZENIE
Pomiary temperatur przeprowadzane na całym świecie wskazują, że średnia temperatura
Ziemi wzrosła w przeciągu ostatnich 100 lat o 0,6°C [1]. Jako część tego ocieplenia można
uznać przyczyny naturalne, między innymi zmiany w ilości promieniowania słonecznego,
które docierało w tym czasie na Ziemię. Jednak przeprowadzone w ostatnim czasie badania
ekspertów [2] wskazują jednoznacznie, że główną przyczyną wzrostu średnich temperatur
w ostatnich 50 latach jest działalność człowieka, przede wszystkim nadmierna emisja gazów
cieplarnianych, takich jak dwutlenek węgla (CO 2 ), metan (NH 4 ) i inne. Już od czasów
Rewolucji Przemysłowej ludzie nieprzerwanie dostarczają do atmosfery ogromne ilości
dwutlenku węgla. Emisja tego gazu następuje podczas procesu wytwarzania energii,
polegającego na spalaniu paliw kopalnych – węgla, ropy, czy gazu ziemnego.
Rys. 1.1. Zmiany średniej temperatury Ziemi w ciągu
ostatnich 1000 lat w °C, z prognozami do 2100 r. [1].
Rys. 1.2. Zmiany w koncentracji dwutlenku węgla
w atmosferze w ciągu ostatnich 1000 lat [1].
Problem ten zaczął docierać do szerokiej opinii publicznej po szeregu artykułów, jakie
ukazały się w prasie w latach 80-tych. Również wówczas problemem tym zainteresowali się
politycy wielu krajów, w wyniku czego pojawiły się środki finansowe na kolejne, bardziej
szczegółowe badania. Pierwszym ważnym wydarzeniem politycznym mającym na celu
przeciwdziałanie daleko idącym zmianom klimatycznym powodowanym przez człowieka
była Międzynarodowa Konferencja ONZ Dotycząca Środowiska i Rozwoju (UNCED -
United Nations Conference on Environment and Development), która odbyła się w 1992 roku
w Rio De Janeiro.
4
69915484.001.png
Podczas Konferencji w Rio, przedstawiciele 178 państw świata zgromadzili się w celu
podpisania Ramowej Konwencji ONZ w sprawie Zmian Klimatu (UNFCCC - United Nations
Framework Convention on Climate Change). Głównym celem konwencji było zapewnienie
stabilizacji emisji gazów cieplarnianych na poziomie, który nie powodowałby
niebezpiecznych zmian klimatycznych [3]. Konwencja ta była tak skonstruowana, że nie
nakładała na państwa żadnych konkretnych zobowiązań. Istniało natomiast założenie, iż
kolejne lata przyniosą kolejne konferencje, w trakcie których zostaną podpisane nowelizacje
oryginalnej konwencji, zwane protokołami. Konferencje te, znane jako COP (Conferences of
the Parties), odbywają się każdego roku, w różnych miejscach na świecie.
Najbardziej znaną była konferencja COP 3, która odbyła się w Kioto w Japonii w 1997 roku.
Tam właśnie została otwarta do ratyfikacji nowelizacja konwencji UNFCCC, zwana
popularnie Protokołem z Kioto [4]. Państwa uprzemysłowione ratyfikujące ten dokument,
w tym także Polska, zobowiązały się do przeprowadzenia działań na rzecz redukcji emisji
gazów cieplarnianych. Stopień redukcji ma wynosić średnio 5,2% w latach 2008-2012,
w porównaniu z emisją, jaka miała miejsce w roku bazowym, którym dla większości krajów
jest rok 1990. Protokół z Kioto dopuszcza także dodatkowe mechanizmy pozwalające
państwom na obniżenie kosztów przyjętych założeń. Są to tak zwane mechanizmy
elastyczności: międzynarodowy handel zezwoleniami na emisję gazów, zasada wspólnego
działania oraz mechanizm czystego rozwoju. W przypadku Polski, szczególnie obiecującym
wydaje się być pierwszy z nich, pozwalający krajowi, który nie wykorzysta przysługujących
mu jednostek emisji, na ich sprzedaż innym krajom.
Pomimo, iż ograniczenie emisji gazów jest bardzo szczytnym i pożądanym celem, to jego
realizacja może mieć bardzo poważne konsekwencje dla rozwoju ekonomicznego
i gospodarczego kraju. Konieczne jest przeprowadzenie gruntownych analiz modeli
ekonomiczno-ekologicznych, mających na celu wyznaczenie optymalnej ścieżki
postępowania, tak by straty wywołane na skutek zobowiązań były jak najmniejsze.
Obniżenie emisji gazów jest bardzo kosztownym procesem, gdyż z reguły wiąże się
z koniecznością zmian technologii produkcji energii, unowocześnieniem technologii
w zakładach przemysłowych, lub inwestycją w alternatywne metody wytwarzania energii.
Energia wyprodukowana przy użyciu nowych technologii jest z reguły droższa niż ta sama
energia powstała przy wykorzystaniu tradycyjnych metod.
5
Celem niniejszej pracy jest zaprojektowanie i implementacja programu komputerowego,
który stanowić będzie podstawę systemu wspomagania podejmowania decyzji w procesie
redukcji gazów cieplarnianych dla średniej wielkości kraju, jakim jest Polska.
W rozdziale pierwszym przedstawione są bliższe szczegóły dotyczące działań, jakie kraje
świata decydują się podejmować w kontekście zagrażającego nam globalnego ocieplenia. Jest
to rozdział przeglądowy, w którym:
przedstawiono rezultaty najnowszych badań na temat zmian klimatu,
objaśniono efekt cieplarniany oraz jego poważne konsekwencje,
opisano działania różnych krajów wobec postanowień Protokołu z Kioto,
ukazano wizerunek i osiągnięcia Polski na tle tychże działań.
Rozdział drugi obszernie traktuje o istocie niniejszej pracy, którą jest komputerowy program
kalkulacyjny stworzony w jej ramach. Przedstawiono w nim:
historię realizacji projektu, w tym także proces ewolucji jego koncepcji i założeń,
opis schematu działania programu oraz wyglądu interfejsu użytkownika,
przegląd technologicznych rozwiązań, jakie zawiera program.
Biorąc pod uwagę, iż program ten z założenia może stanowić podstawę (framework) dla
przyszłych prac nad stworzeniem rozbudowanego systemu wspomagającego podejmowanie
decyzji, rozdział drugi jest szczególnie istotny z punktu widzenia osób, które mogą ten projekt
kontynuować.
Rozdział trzeci poświecony jest opisowi użytkowemu programu i zawiera:
przegląd możliwości, funkcji i opcji programu,
instrukcję instalacji oraz wymagania systemowe,
wskazówki na temat użytkowania programu, przykłady obliczeń.
W załączniku do niniejszej pracy na płycie CD znajdują się:
wersja instalacyjna programu,
kod źródłowy programu,
tekst pracy w formatach PDF, DOCX oraz RTF.
6
1. KRAJE ŚWIATA W STARCIU Z GLOBALNYM OCIEPLENIEM
W obliczu narastających głosów społeczności naukowych podejmujących temat zmian
klimatycznych stało się jasne, że sprawa jest na tyle poważna, iż niezbędne jest dogłębne jej
zbadanie przez instytucje pozbawione podejrzeń o bycie pod wpływem jakichkolwiek sił
i opcji politycznych bądź finansowych. W tym właśnie celu dwie organizacje Narodów
Zjednoczonych - World Meteorological Organization (WMO) i United Nations Environment
Programme (UNEP) w 1988 roku powołały do istnienia Międzyrządowy Zespół do Spraw
Zmian Klimatu (IPCC – Intergovernmental Panel on Climate Change). Głównym jego
zadaniem jest oszacowanie i ocena najlepszych dostępnych naukowych, technicznych
i socjoekonomicznych informacji na temat zmian klimatycznych obserwowanych na całym
świecie, posługując się przy tym wyczerpującymi, obiektywnymi i przejrzystymi
metodologiami [5]. Do zadań zespołu nie należy jednak prowadzenie badań bądź
monitorowanie klimatu, a jedynie zbieranie wiarygodnych informacji.
1.1. IPCC - źródło naszej wiedzy na temat zmian klimatu
IPCC jest najbardziej znany dzięki publikowanym przez siebie raportom na tematy
bezpośrednio związane z implementacją konwencji UNFCCC oraz jej nowelizacji, czyli
między innymi Protokołu z Kioto. Raporty są oparte na opublikowanej literaturze naukowej,
która uzyskała pozytywne recenzje wśród znawców danego tematu. Do tej pory ukazały się
cztery raporty IPCC:
IPCC First Assessment Report: (1990) oraz IPCC Supplementary Report: (1992)
IPCC Second Assessment Report: Climate Change (1995)
IPCC Third Assessment Report: Climate Change (2001)
IPCC Fourth Assessment Report: Climate Change (2007)
Raporty te są ogólnie dostępne w Internecie, jak na przykład najnowszy raport [2]. Każdy
z nich składa się z czterech raportów składowych, przygotowanych przez różne grupy robocze
specjalistów (Working Groups), dotyczących następujących zakresów tematycznych:
Podstawy naukowe zmian klimatycznych wywołanych przez ludzi – Working Group I
Rezultaty i wpływ tychże zmian klimatycznych – Working Group II
Możliwości adaptacji i złagodzenia efektów zmian – Working Group III
7
Zgłoś jeśli naruszono regulamin